یکی از ابزارهای پرکاربرد در زندگی روزمره، GPS گوشی‌های هوشمند است که به ما کمک می‌کند تا به‌راحتی و بدون دغدغه مسیریابی کنیم. اما آیا این ابزار سودمند می‌تواند عواقب ناخواسته‌ای برای ذهن و توانایی‌های شناختی ما به همراه داشته باشد؟  استفاده از تلفن همراه برای مسیریابی به یک لزوم تبدیل شده است. فرقی نمی‌کند به یک پارک جدید می‌روید، با دوستانتان در رستوران ملاقات می‌کنید یا می‌خواهید کارهایتان را انجام دهید، فقط روی موقعیت مکانی گوشی خود ضربه می‌زنید و تمام. قبل از GPS، کاوش و راهیابی در مکان‌های جدید نیاز به آمادگی داشت. باید فکر می‌کردیم، نقشه‌های کاغذی را بررسی می‌کردیم و قسمت‌هایی از مسیرمان را برنامه‌ریزی می‌کردیم و به‌خاطر می‌سپردیم. اما در دنیای تکنولوژیک امروزی نیازی به تفکر نیست. به‌سادگی دستورالعمل‌های گام‌به‌گام تلفن خود را دنبال و به جایی که می‌خواهیم می‌رسیم.  چندی پیش رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفته بود: «موقعیت‌یابی (GPS) در طول تکامل مغز انسان از گذشته به ما به ارث رسیده است؛ ولی وقتی از GPS گوشی همراه استفاده می‌کنیم این توانایی در مغز ما تحلیل می‌رود.»  حال این سؤال پیش‌آمده که آیا واقعاً استفاده از GPS گوشی، هوش را کم می‌کند؟  برخی از تحقیقات نشان داده‌اند که استفاده مکرر از GPS ممکن است بر توانایی‌های شناختی و حافظه مکانی تأثیر منفی بگذارد. به‌ویژه، این نگرانی مطرح شده است که استفاده مکرر از GPS می‌تواند منجر به کاهش توانایی افراد در مسیریابی بدون کمک فناوری شود.  محققان دریافتند که افرادی که به‌صورت مداوم از GPS برای مسیریابی استفاده می‌کنند، نسبت به افرادی که از حافظه و مهارت‌های مسیریابی خود بهره می‌برند، توانایی‌های شناختی ضعیف‌تری در حوزه حافظه مکانی دارند.  استفاده از GPS می‌تواند فعالیت هیپوکامپوس را کاهش دهد. هیپوکامپوس بخشی از مغز است که مسئول حافظه مکانی و مسیریابی است. در این مطالعه، مشاهده شد که افرادی که برای مسیریابی از GPS استفاده می‌کنند، کمتر از بخش‌های مغزی مرتبط با مسیریابی استفاده می‌کنند که به‌مرورزمان می‌تواند باعث کاهش توانایی آن‌ها در مسیریابی بدون GPS شود.  در نهایت اگرچه ممکن است استفاده مداوم از GPS برخی از توانایی‌های شناختی خاص را کاهش دهد، اما این تأثیرات منفی به‌احتمال زیاد در افرادی که به‌صورت متعادل از این فناوری استفاده می‌کنند، خیلی شدید نخواهد بود. برای حفظ تعادل، توصیه می‌شود گاهی اوقات بدون استفاده از GPS تلاش کنید مسیرها را پیدا کنید و از توانایی‌های طبیعی مغز خود بهره ببرید.   https://www.scientificamerican.com/article/how-gps-weakens-memory-mdash-and-what-we-can-do-about-it/ https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7156656/ https://www.researchgate.net/publication/354210425_Online_mobile_map_effect_how_smartphone_map_use_impairs_spatial_memory