گاهی لخته‌شدن خوب اتفاق خوبی است، چون جلوی خونریزی را می‌گیرد، مثلاً وقتی آسیبی می‌بینید یا جراحی می‌شوید. اما گاهی لخته خون به دلایل دیگری شکل می‌گیرد، مثلاً مدت‌زمان طولانی بستری بودن، داشتن وزن ناسالم، از نظر ژنتیکی مستعد لخته‌شدن خون بودن یا ابتلا به یک اختلال لخته خون. بارداری، سرطان و استروژن درمانی هم می‌توانند شما را در معرض تشکیل لخته خون قرار بدهند.
در این زمان‌ها، لخته خون مضر و خطرناک است؛ زیرا جلوی جریان طبیعی خون در رگ‌ها و شریان‌ها را می‌گیرد و این می‌تواند عوارض بسیار خطرناکی داشته باشد، مانند سکته مغزی، حمله قلبی یا آمبولی ریه.
داروهای رقیق‌کننده خون برخلاف اسمی که دارند در واقع خون را رقیق نمی‌کنند. بلکه اجازه نمی‌دهند خون شما چسبناک شود و لخته تشکیل بدهد. رقیق‌کننده‌های خون اگر لخته‌ای وجود داشته باشد آن را سر جای خود نگه می‌دارند و اجازه نمی‌دهند بزرگ‌تر شود و همچنین جلوی تشکیل لخته‌های جدید را می‌گیرند. این داروها همچنین می‌توانند به بدن اجازه بدهند لخته خون به‌مرور، جذب دیواره رگ‌ها شود.
اما به دلیل اینکه این داروها مانع لخته‌شدن خون می‌شوند، اگر مصرفشان را قطع کنید و آسیبی ببینید یا تحت عمل جراحی قرار بگیرید، در معرض خونریزی بسیار زیاد خواهید بود؛ بنابراین چطور می‌توانید خطر مصرف داروهای رقیق‌کننده خون را به حداقل برسانید؟
رقیق‌کننده‌های خون نجات‌دهنده زندگی‌اند و در حال حاضر بیش از ۸ میلیون نفر از آنها استفاده می‌کنند.
شرکت در فعالیت‌های پُرخطر
اگر داروی رقیق‌کننده خون مصرف می‌کنید، انجام هر کاری که می‌تواند باعث خونریزی شود برای شما بسیار خطرناک است. مثلاً ورزش‌هایی که احتمال برخورد و ضربه در آنها زیاد است مثل فوتبال یا ورزش‌هایی که خطر افتادن دارند مثل ژیمناستیک و اسکی اصلاً مناسب شما نیستند. شنا یا پیاده‌روی برای شما گزینه‌های بهتری‌اند.
و اگر دوچرخه‌سواری می‌کنید خوب است؛ اما کلاه ایمنی را هرگز فراموش نکنید. البته فقط ورزش‌ها نیستند که خطر دارند، بلکه هر چیزی که باعث آسیب و خونریزی شود برای شما می‌تواند خطرناک باشد، حتی کارهای عادی روزمره؛ بنابراین برای پیشگیری:
. هنگام استفاده از چاقو و قیچی بسیار مراقب باشید.
. از تیغ الکتریکی استفاده کنید.
. از مسواک نرم استفاده کنید.
. هنگام استفاده از ناخن‌گیر بسیار محتاط باشید.
. از نخ دندان مومی استفاده کنید.
. ناخن نجوید.
. کفش‌های مناسب بپوشید و پابرهنه راه نروید.
. هنگام باغبانی از دستکش استفاده کنید.
زیاد خوردن غذاهای سرشار از ویتامین K
ویتامین K به بدن کمک می‌کند کارش را درست انجام دهد. ضمناً این ویتامین به لخته‌شدن خون کمک می‌کند که به این معناست که اگر داروی رقیق‌کننده خون مصرف می‌کنید، ویتامین K می‌تواند برخلاف این دارو عمل کند.
وقتی داروی رقیق‌کننده خون مثل وارفارین که متداول‌ترین آن است مصرف می‌کنید، خیلی مهم است که تداخلات غذایی – دارویی را بدانید. اگر وارفارین مصرف می‌کنید نیازی نیست غذاهای ویتامین K دار را کاملاً حذف کنید، بلکه کافی‌ست مصرفشان را محدود کنید. اگر هر روز مصرف ویتامین K خود را افزایش بدهید مانع عملکرد وارفارین خواهید شد.
تحقیقات نشان می‌دهد مصرف یک سری از مکمل‌های گیاهی می‌تواند لخته‌شدن خون را سخت‌تر کند. پس اگر داروی رقیق‌کننده خون مصرف می‌کنید، نباید از مکمل‌هایی مانند مکمل سیر و مکمل ملاتونین و مکمل زردچوبه و مکمل نعنا فلفلی استفاده کنیدچای سبز نیز دارای ویتامین K است؛ بنابراین بهتر است نوشیدنی دیگری را انتخاب کنید؛ مثلاً چای سیاه که تداخلی با داروی رقیق‌کننده خون ندارد. غذاهایی که ویتامین K کمتری دارند:
. هویج
. کرفس
. ذرت
. خیار
. کاهو
. پیاز
. فلفل
. سیب‌زمینی
. کدوحلوایی
. کاهو رومانی
. سیب‌زمینی شیرین
. کدوسبز
. گوجه‌فرنگی
مصرف یک سری از میوه‌ها و آب‌میوه‌ها
اگر داروی رقیق‌کننده خون مصرف می‌کنید، مطالعات نشان می‌دهند نباید کرنبری، گریپ‌فروت و انار بخورید، چه خود میوه و چه آب‌میوه. این میوه‌ها همگی دارای ترکیباتی هستند که می‌توانند اثرات خوب داروهای رقیق‌کننده خون را خنثی کنند. می‌توانید به‌جای این میوه‌ها، پرتقال، هندوانه، سیب، موز، گلابی و هلو را انتخاب کنید.
الکل
الکل می‌تواند بر سرعت لخته‌شدن خون اثر بگذارد و حتی با یک ضربه کوچک دچار خونریزی داخلی شوید.
مصرف مکمل‌های گیاهی
قرن‌هاست که افراد از مکمل‌های گیاهی به دلیل خواصی که دارند استفاده می‌کنند؛ اما اگر داروی رقیق‌کننده خون مصرف می‌کنید این مکمل‌ها بیشتر به ضررتان هستند تا به نفعتان.
تحقیقات نشان می‌دهد مصرف یک سری از مکمل‌های گیاهی می‌تواند لخته‌شدن خون را سخت‌تر کند. پس اگر داروی رقیق‌کننده خون مصرف می‌کنید، نباید از مکمل‌هایی مانند مکمل سیر و مکمل ملاتونین و مکمل زردچوبه و مکمل نعنا فلفلی استفاده کنید.
ممنوعه‌های دیگر
اگر داروی رقیق‌کننده خون مصرف می‌کنید «نبایدها» به همین‌جا ختم نمی‌شوند و شما ممنوعه‌های مهم دیگری نیز دارید.
. از مسکن‌های غیرتجویزی، داروهای سرماخوردگی و داروهای معده استفاده نکنید که شامل آسپرین، ایبوپروفن، ناپروکسن سدیم، استامینوفن و یک سری از آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای مربوط به عفونت‌های قارچی، افسردگی و اضطراب، تشنج و ایدز استفاده نکنید. در مورد احتمال هرگونه پتانسیل تداخل دارویی با پزشکتان مشورت کنید.
. چکاپ‌های منظم را جدی بگیرید. اگر داروی رقیق‌کننده خون مصرف می‌کنید لازم است به طور مرتب و منظم به پزشکتان مراجعه کنید تا مطمئن شوید دارویی که مصرف می‌کنید خونتان را بیش از حد رقیق نکند و در صورت نیاز، دوز مصرفی‌تان تغییر داده شود.
. دوزی از دارو را فراموش نکنید یا دو دوز هم‌زمان مصرف نکنید. دارو را دقیقاً طبق توصیه پزشک مصرف کنید تا مؤثر باشد.
. از یک سری از درمان‌های دندانپزشکی اجتناب کنید. درمان‌های معمولی دندانپزشکی مانند پُر کردن و جرم‌گیری معمولاً خونریزی زیادی ندارند؛ اما بهتر است از درمان‌های پیچیده‌تری مانند کشیدن دندان یا ایمپلنت اجتناب کنید؛ چون خونریزی زیادی دارند که به‌سختی می‌توان کنترل کرد.
. عوارض جانبی دارو را نادیده نگیرید. اگر به دلیل مصرف داروی رقیق‌کننده خون دچار هر گونه عارضه جانبی شدید حتماً به پزشکتان اطلاع بدهید، مثلاً تهوع، خستگی، تنگی نفس، سرگیجه، ضعف و بی‌حالی، بثورات پوستی، تورم صورت و لب‌ها و زبان و حلق، اسهال و یا کبودی و خونریزی غیرمعمول.
آیا مصرف داروی رقیق‌کننده خون ارزش این ممنوعه‌ها را دارد؟
وقتی صحبت از محافظت شما در برابر لخته‌شدن خون می‌شود پزشک به شما می‌گوید مصرف داروی رقیق‌کننده خون برای شما ضروری‌ست و باید مصرف کنید. پزشک به شما می‌گوید چگونه ریسک عوارض دارو را به حداقل برسانید تا بتوانید بدون نگرانی از فواید آن سود ببرید.
پیام شما به ما