اصول مدیریت هوشمند درآمد
در دنیایی که مصرفگرایی بیداد میکند چطور میتوان با درآمدی محدود، سبک زندگیای آرام و متعادل داشت؟ چرا برخی با وجود درآمدهای نسبتاً مشابه، زندگی راحتتری دارند؟ پاسخ همۀ این سوالات یک چیز است: اصلاح الگوی مصرف. اگر میخواهید راهکارهای عملی اسلام را در این خصوص جویا شوید این اسلایدها را تا آخر بخوانید!
برنامهریزی مالی؛ سنگ بنای مصرف بهینه
داشتن تصویری شفاف از میزان درآمد، هزینهها، بدهیها و پسانداز (برنامهریزی مالی) اولین قدم در اصلاح الگوی مصرف است. به فرمودۀ قرآن هر فرد باید متناسب با درآمد خود هزینه کند. (طلاق:7) تاثیر خرجکرد درست در آسایش انسان حتی از ثروت هم بیشتر است. تدبیر مالی که در متون دینی از آن با عنوان «تقدیر معیشت» یاد میشود کلید دستیابی به آرامش روانی در زندگی شخصی است
میانهروی در مصرف
دومین گام اصلاح الگوی مصرف، اعتدال در مصرف است. ممکن است درآمدتان اینقدر زیاد باشد که هر طور خواستید راحت بتواند هزینه کنید؛ امّا اسلام، مصرف بیرویه را جایز نمیداند. البته برخورداری از رفاه نسبی با میانهروی در مصرف منافاتی ندارد؛ روایت میگوید: داشتن لباس زیاد اسراف نیست اما اینکه انسان لباس میهمانی را جای لباس کار و دم دستی استفاده کند، اسراف است. (بحارالانوار، ج76، ص317)
اولویتبندی؛ کلید جلوگیری از هدررفت منابع
تأمین نیازها باید بر اساس اولویتهای فردی و اجتماعی انجام شود. با این رویکرد میتوانید از هدررفت منابع در اموری که ارزش واقعی ندارند، جلوگیری کنید. امیرالمؤمنین علیهالسلام میفرمایند: «کسی که به کار بیاهمیت بپردازد، از کار مهمتر بازمیماند.» (میزان الحکمه، ج 8، ص 129) اگر ماهانه بودجهای برای آموزش، سلامتی یا پسانداز ندارید اما برای اشتراکهای غیرضروری هزینه میکنید، باید در اولویتبندیها تجدیدنظر کنید.
آرامشی که در ثروت نیست
قناعت و سادهزیستی میتواند تنشهای مالی را کاهش دهد. بنا به فرمودۀ امام صادق علیهالسلام «انسان باید به کمبرخوردارتر از خودش نگاه کند.» (الکافی، ج8، ص 244) این کار هم باعث قدردانی از نعمتهای موجود میشود و هم ما را از رقابتهای ناسالم و چشموهمچشمیهای بیثمر دور میکند. قناعت یا صرفهجویی البته به معنای استفاده نکردن نیست بلکه رضایت درونی به داشتهها و اکتفاء به کمتر از سطح کفاف و احتیاج است.
به شکرانۀ نعمت، انفاق کنید
نگاه دینی به مال و دارایی، نگاه امانتدارانه است. ما مالک حقیقی نیستیم، بلکه امانتدار خداوندیم. بهترین راه شکرگزاری عملی برای این نعمتها، استفاده صحیح و بهجا از آنها و بخشیدن بخشی از آن به نیازمندان است. انفاق نه تنها گره از کار دیگران باز میکند، بلکه روحیه وابستگی به مادیات را در ما کاهش میدهد و برکت را به زندگیمان میآورد.
الگویی برای امروز و فردا
در یک کلام، الگوی مصرف دینی یعنی مصرف آگاهانه، به اندازه، با شکرگزاری، هدفمند، همراه با بخشش و به دور از اسراف و تجمل. این نگاه نه تنها به اقتصاد خانواده و جامعه کمک میکند، بلکه مهمتر از آن، به روح و روان ما آرامش میبخشد و مسیر رسیدن به کمال معنوی را هموارتر میسازد. بیایید با بهکارگیری این اصول، الگوی مصرفمان را اصلاح کنیم و از زندگی لذت ببریم.
پیام شما به ما