زمانی که یک فشار نامتوازن و نامناسب به پا وارد می‌شود، می‌تواند غشاء لیفی کف پا را دچار کشش بیش از حد کند و به مرور قسمت کف پاشنه، ملتهب خواهد شد و کلسیم در آن رسوب می‌کند. با رسوب کلسیم و استخوانی شدن آن، خار پاشنه پا تشکیل می‌شود. ابتلا به خار پاشنه، وابسته به جنسیت نیست و هم خانم‌ها و هم آقایان می‌توانند به آن مبتلا شوند ولی از آنجا که خانم‌ها کفش‌های پاشنه بلند یا کفش‌های نامناسب (کفشی که کف آن صاف باشد و لژ مناسبی نداشته باشد و به طور کلی به پا فشار وارد کند) بیشتر می‌پوشند، احتمال این‌که به خار پاشنه مبتلا شوند بیشتر است. به غیر از کفش، یکی دیگر از دلایلی که می‌تواند در ابتلا به خار پاشنه نقش داشته باشد، چاقی و اضافه وزن محسوب می‌شود و هر چه وزن فرد بیشتر باشد، فشاری که به پا وارد خواهد شد نیز بیشتر است.

خانم‌های خانه‌دار! مراقب باشید

افرادی که زیاد می‌ایستند، بیش از دیگر افراد مستعد ابتلا به خار پاشنه هستند. چنانچه خانم‌ها برای انجام کارهای منزل بیش از اندازه بایستند و فشار زیادی به پاهای خود وارد کنند، می‌توانند به خار پاشنه مبتلا شوند. خانم‌ها برای پیشگیری از خار پاشنه پا، باید حتماً در منزل از دمپایی روفرشی نرم، سبک و لژدار استفاده کنند. علاوه بر این، گذاشتن یک چهارپایه کنار سینک ظرفشویی یا اجاق گاز ضروری است و خانم‌ها باید مدام یک پای خود را روی چهارپایه بگذارند و بعد از گذشت مدت زمانی جای پای خود را با پای قبلی که روی چهارپایه بود، عوض کنند تا به این شکل فشار روی پاها کاهش یابد.

هوای پاهایتان را داشته باشید

افرادی که چاق هستند، باید وزن خود را حتماً پایین بیاورند که برای این منظور باید ابتدا از متخصص تغذیه کمک بگیرند و بعد از این‌که وزنشان کمی پایین آمد، ورزش را شروع کنند. چنانچه این دسته از افراد بدون پایین آوردن مقداری از وزن خود اقدام به ورزش کنند، به ناحیه پایشان فشار وارد می‌شود که همین مسئله احتمال ابتلا به خار پاشنه یا پیشرفت آن را در صورت ابتلا، زیادتر می‌کند. این دسته از افراد تا زمانی که وزن خود را پایین نیاورده‌اند نباید سراغ ورزش‌هایی بروند که فشار زیادی را به پا وارد می‌کند. راه رفتن روی کفپوش محوطه بازی کودکان یا در یک جای صاف و بدون پستی و بلندی، به این افراد توصیه می‌شود. برای پیاده‌روی حتماً باید کفش ورزشی سبک، نرم و لژدار پوشید.

مهمان ناخوانده‌ای به نام درد

یکی از مهم‌ترین علائمی که می‌تواند ناشی از خار پاشنه باشد، درد است. این نوع درد در هر ساعتی از روز می‌تواند ایجاد شود حتی زمانی که فرد از خواب بیدار می‌شود و هنوز فعالیتی ندارد، این درد می‌تواند وجود داشته باشد. هنگامی که دردی در کف پا ایجاد شود و این درد با تعویض کفش‌ها و کاهش فشار روی پا هم از بین نرود، باید حتماً برای بررسی علت درد به متخصص فیزیوتراپی مراجعه کرد.

اگر مزمن شود

چنانچه خار پاشنه پا در مراحل اولیه درمان نشود و حالت مزمن پیدا کند، در چنین شرایطی درمان سخت‌تر خواهد شد، چون رسوب کلسیم اتفاق افتاده است. بعد از تصویربرداری با عکس رادیولوژی و بررسی وضعیت پا، درمان باید سریعاً شروع شود، چون هر چه زمان بیشتری بگذرد، وضعیت بدتر می‌شود و فرد در چنین شرایطی باید هزینه زیادی را برای جراحی و درمان بپردازد. درمان خار پاشنه، به وسیله یک دستگاه به نام «شاک ویو»، انجام می‌شود و به وسیله این دستگاه که با امواج صوتی کار می‌کند، به خار پاشنه ضربه وارد می‌شود تا مقداری از کلسیم رسوب‌کرده حل شود. یکی دیگر از مزایای این کار تحریک سلول‌های پروتئین‌ساز است و به این شکل کلاژن ساخته خواهد شد و به نوعی دور خار تشکیل‌شده، یک غلاف ایجاد می‌شود که این غلاف نرم، به بهبود درد و به‌طور کلی بهبود وضعیت خار پاشنه کمک می‌کند.
کارهای درمانی دیگری چون استفاده از لیزر پرتوان و تکنیک سوزن خشک (گرایشی از طب سوزنی) نیز برای فرد انجام می‌شود. همچنین فیزیوتراپی برای کاهش درد و التهاب را نیز باید انجام داد. برای فرد کفی طبی ساخته می‌شود که این کفی در خانه نیز باید مورد استفاده قرار بگیرد تا فشار روی پاشنه پا به حداقل ممکن برسد. مدت زمان درمان در هر فرد نسبت به فرد دیگر متفاوت است ولی به طور کلی برای درمان خار پاشنه حدود پنج تا ده جلسه فیزیوتراپی لازم است.

کفی طبی کمکی می‌کند؟

کفی‌های زیادی در بازار به عنوان کفی طبی فروخته می‌شوند که این کفی‌ها فقط ممکن است به دلیل نرم بودنشان احساس خوشایندی را ایجاد کنند ولی در واقع کفی طبی به حساب نمی‌آیند و کار چندانی برای خار پاشنه انجام نمی‌دهند. یک کفی طبی استاندارد، با اسکن کف پا و متناسب با پای هر فرد ساخته می‌شود و افراد باید چنین کفی‌ای را تهیه کنند.

تشخیص زودتر، درمان بهتر

چنانچه خار پاشنه در مراحل اولیه باشد، امکان درمان و پیشگیری از پیشرفت آن وجود دارد. فیزیوتراپیست در مراحل اولیه، انجام برخی حرکات ورزشی را به فرد توصیه می‌کند که این ورزش‌ها کشش عضلات خلف کف پا و غلاف کف پا را به دنبال دارد.

---

منبع: جام جم آنلاین - دکتر علیرضا پاک‌قلب، فیزیوتراپیست