جت لگ اجتماعی یعنی چی؟
جت لگ اجتماعی یعنی به‌هم‌ریختگی ساعت بدن و زمانی پیش میاد که ساعت خواب و بیداری‌مون با برنامه‌های کاری یا مدرسه‌ای‌مون نمی‌خونه.
ساعت بیولوژیک چیه و چرا مهمه؟
بدن ما یه ساعت داخلی داره که کارهای مختلفی مثل خواب، سوخت‌وساز و ترشح هورمون‌ها رو تنظیم می‌کنه. این ساعت با نور، غذا و کارهای روزمره تنظیم میشه. اگه بهم بریزه (مثلاً با جت لگ اجتماعی)، ممکنه باعث خستگی، کم‌حوصلگی و حتی بیماری‌های جدی بشه.
چه کسایی در خطرن؟
کسانی که به دلیل زود بیدار شدن برای کار یا مدرسه، کم‌خواب می‌شن و آخر هفته‌ها تلاش می‌کنن با زیاد خوابیدن جبران کنن که این باعث بدتر شدن وضعیت میشه. نوجوان‌ها و جوون‌ها هم به دلیل تغییرات بدنیشون بیشتر دچار این مشکل می‌شن؛ مثلاً بیش از نصف نوجوان‌های ۱۳ تا ۱۵ ساله با جت لگ اجتماعی دست و پنجه نرم می‌کنن.
آمارش چطوره؟
تو کشورای صنعتی، حدود ۶۷٪ کسایی که کار یا درس دارن، این مشکل رو دارن. ۷۰٪شون دست‌کم یه ساعت اختلاف بین ساعت بدن و ساعت اجتماعی دارن، و نصفشون حتی دو ساعت یا بیشتر. این وضع ممکنه سال‌ها ادامه پیدا کنه.
چه بلایی سر سلامت میاره؟
- کم شدن کیفیت خواب یا سخت خوابیدن
- بالا رفتن احتمال چاقی و بیماری‌های متابولیکی مثل دیابت
- افزایش ریسک بیماری قلبی
- بیشتر شدن اضطراب، افسردگی یا استرس
- بر هم خوردن سیستم ایمنی و زمان ترشح هورمون‌هایی مثل ملاتونین و کورتیزول
نقش گوشی و لپ‌تاپ چیه؟
صفحه‌نمایش گوشی و لپ‌تاپ، مخصوصاً شب‌ها، با نور آبی‌ای که دارن ترشح ملاتونین رو کم می‌کنن و خواب رو به‌تعویق می‌ندازن. این موضوع تو شب‌زنده‌دارها و نوجوان‌ها شدیدتره، مخصوصاً اگه شب‌ها زیاد پیام بدن یا ویدیو تماشا کنن و در واقع توی شبکه‌های اجتماعی زیاد بچرخن. پس هم نور این وسیله‌ها و هم محتوایی که می‌بینیم، رو خواب تاثیر داره.
پیام شما به ما