در نظام حقوقی ایران، برخی از قوانین مدنی و کیفری به‌گونه‌ای تنظیم شده‌اند که مسئولیت‌های مالی یا مجازات بیشتری بر دوش مردان قرار می‌دهند. این قوانین، حمایت حقوقی کمتری از مردان می‌کنند اما وظایف قانونی بیشتری بر دوش مردان می‌گذارند.

محسن بیگی
یکشنبه ۱۷ فروردین ۱۴۰۴ - ۱۸:۴۰
۵ تبعیض قانونی علیه مردان

۱. ارث برابر اما مسئولیت مالی بیشتر مردان  

هم اکنون در اکثر خانواده‌های ایرانی به دلیل رشد گفتمان حقوق برابر زن و مرد، ارث دختران و پسران به‌صورت مساوی تقسیم می‌شود، اما هنوز مسئولیت‌های مالی قانونی و فرهنگی برعهده مردان سنگین‌تر است. بنابراین با رشد فرهنگ تقسیم ارث به شکل برابر و عدم تغییر توقعات مالی از مردان برای تامین مالی خانواده مانند نفقه، مهریه، اجرت‌المثل و پرداخت دیه، هرساله فشار مالی بر مردان جامعه بیشتر می‌شود.

۲. پرداخت دیه اعضای خانواده

یکی از زمینه‌هایی که مردان را تحت فشار قرار می‌دهد، قوانین مربوط به پرداخت دیه است. در تصادفات رانندگی، فرد مقصر (صرف‌نظر از جنسیت) موظف به پرداخت دیه است، اما اگر توانایی مالی نداشته باشد، طبق ماده ۴۵۴ قانون مجازات اسلامی، در قتل غیرعمد، عاقله (مردان خویشاوند از طرف پدر) مسئول پرداخت دیه می‌شوند، در حالی که زنان از این مسئولیت معاف‌اند. این موضوع بار مالی سنگینی بر مردان تحمیل می‌کند و تفاوت آشکاری در مسئولیت‌پذیری جنسیتی ایجاد می‌کند.

۳. سخت‌گیری بیشتر برای اعدام مردان

بر اساس ماده ۱۰۵ قانون مجازات اسلامی، اجرای اعدام زنان باردار تا پس از زایمان به تعویق می‌افتد، اما برای مادران دارای فرزند خردسال یا مردان دارای شرایط مشابه، قانون صراحتی در مورد تخفیف یا تعلیق مجازات ندارد. در این موارد، تصمیم‌گیری به صلاحدید قاضی واگذار شده است. این رویکرد نشان می‌دهد که قانون در قبال مردان انعطاف‌پذیری کمتری نسبت به شرایط خانوادگی نشان می‌دهد.

۴. مجازات‌ سنگین‌تر مردان در روابط نامشروع

در قانون ایران، تجاوز جنسی (زنای به عنف) جرمی مردانه تعریف شده و طبق ماده ۲۲۴، مرد در صورت رابطه بدون رضایت زن به اعدام محکوم می‌شود، اما قانون برای مواردی مانند تجاوز زن به مرد یا پسر نابالغ سکوت کرده است. این رویکرد موجب سخت‌گیری بیشتر علیه مردان و نادیده گرفتن احتمال اغواگری یا اتهام‌زنی نادرست شده است. در حالی‌که در بسیاری از کشورها، قوانین به‌صورت جنسیت‌خنثی تدوین شده و زنان نیز در صورت ارتکاب تجاوز، مجازات می‌شوند. این تفاوت نیازمند بازنگری برای حمایت برابر از همه قربانیان است.

۵. زنان بیشتر از پرداختی بیمه‌ها استفاده می‌کنند

دختران تا زمانی که ازدواج نکرده‌اند، بدون محدودیت سنی مستمری پدر را دریافت می‌کنند و در صورت طلاق یا فوت همسر، دوباره مشمول می‌شوند. اما پسران فقط تا ۱۸ سالگی (یا حداکثر ۲۵ سالگی در صورت تحصیل) مستمری می‌گیرند و با اشتغال این حق از آنان سلب می‌شود. علاوه بر این، پسران موظف به خدمت سربازی و مسئولیت مالی ازدواج هستند، در حالی که دختران از این مسئولیت‌ها معاف‌اند و در صورت عدم اشتغال نیز تحت حمایت مالی قرار دارند. این تفاوت‌ها فشار بیشتری به مردان وارد می‌کند و می‌تواند موجب کاهش انگیزه برخی زنان برای مشارکت در بازار کار شود.

برچسب‌ها

پیام شما به ما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha