خشم در بهترین حالت به ما در مورد خطر هشدار می‌دهد تا دست به عمل بزنیم و از خود محافظت کنیم. اما در زندگی امروز خشم، اغلب یک هیجان و واکنش نسبت به شخص یا موقعیتی است که در نظر ما اشتباه و ناخوشایند است. وقتی خشم مکرراً تکرار می‌شود، زیاد و شدید است، خیلی طول می‌کشد یا تناسبی با موقعیت پیش‌آمده ندارد می‌تواند برای سلامتی دردسرساز شود.

خشم بخشی از واکنش جنگ یا گریز یا وحشت‌زدگی است که در آن غدد آدرنال بدن را با هورمون‌های استرس بمباران می‌کنند، هورمون‌هایی مانند آدرنالین و کورتیزول. وقتی خشمگین هستیم اثرات آن را به‌صورت افزایش ضربان قلب و فشارخون احساس می‌کنیم، یعنی خون به‌سرعت وارد قلب می‌شود. در واقع بدن در حال آماده‌شدن برای جنگ است تا یا بماند و از خودش دفاع کند یا فرار کند و جانش را از خطر نجات بدهد.

این سیستم واکنشی در بدن ما باهدف محافظت از ما ایجاد شده اما در بیشتر موارد ما به این‌همه انرژی برای مقابله با هر چیزی که خشمگینمان کرده نیاز نداریم، مثلاً وقتی در ترافیک گیر افتاده‌ایم، کودکمان وسیله‌ای را شکسته یا دریافت ایمیلی اعتراضی از یک همکار.

حتماً زیاد شنیده‌اید که استرس مزمن و مداوم باعث انواع بیماری‌ها می‌شود.

خشم فشار زیادی به قلب وارد می‌کند

خشم بدن را وادار به ترشح هورمون‌های استرس می‌کند که به‌مرورزمان اثرات مخربی بر قلب می‌گذارند. تحقیقات نشان می‌دهد خشم (حتی خشم موقتی که باعث تغییراتی در حالات چهره می‌شود) منجر به تغییراتی در قلب خواهد شد که توانایی عضله قلب برای پمپاژ خون را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد و موجب فشارخون بالا و پیامدهای بعدی آن مثل بیماری قلبی، حمله قلبی، سکته مغزی و سندرم متابولیک می‌شود.

تحقیقات نشان می‌دهد افرادی که زیاد خشمگین می‌شوند (آنهایی که معمولاً بیشتر موقعیت‌ها را خطر و تهدید تلقی می‌کنند و کمتر قادر به کنترل احساس و افکار منفی خود هستند) بیشتر در معرض بیماری عروق کرونری قرار دارند.

مطالعهٔ دیگری نشان داده خشم بیشتر و مکرر با افزایش ریسک مرگ ناشی از بیماری عروق کرونری ارتباط دارد.

خشم برای افرادی که آریتمی یا بی‌نظمی ضربان قلب دارند بسیار مضر است. آزمایش‌ها نشان داده که اگر شما مستعد آریتمی بطنی یا فیبریلاسیون دهلیزی باشید، احتمال بروز این بیماری‌ها در زمانی که خشمگین هستید یا استرس دارید بیشتر خواهد شد. دلیلش این است که آدرنالین که در زمان خشم ترشح می‌شود می‌تواند باعث تغییرات الکتریکی در قلب شود.

مطالعات نشان می‌دهند خشم می‌تواند عملکرد سیستم ایمنی را ضعیف کند، به این صورت که سلول‌های ایمنی را مهار می‌کند، التهاب را افزایش می‌دهد و موجب یک واکنش ایمنی نامتعادل می‌شود

خشم احتمال حمله قلبی را افزایش می‌دهد

شواهد نشان می‌دهند خشم باعث افزایش ریسک حمله قلبی می‌شود. یک مرور سیستمیک به بررسی مطالعاتی پرداخت که روی تقریباً ۴۰۰۰ نفر در بیش از ۵۰ مرکز پزشکی در ایالات متحده انجام شده بود. محققان دریافتند در عرض دو ساعت بعد از وقوع خشم و عصبانیت، احتمال حملات قلبی بیشتر از دوبرابر افزایش می‌یابد و این میزان افزایش با شدت خشمی که اتفاق افتاده ارتباط دارد. یعنی خشم شدیدتر، اثرات شدیدتری هم بر قلبتان می‌گذارد.

خشم می‌تواند گوارشتان را مختل کند

پژوهش‌ها نشان می‌دهند مغز و روده‌ها مدام با هم در ارتباط‌اند و بر هم اثر می‌گذارند. یکی از نقش‌های دستگاه عصبی خودمختار ما (که تنظیم‌کنندهٔ فرایندهای اختیاری بدن ماست)، کمک به گوارش است. اما وقتی بدن در واکنش به استرس و خشم در شرایط جنگ یا گریز قرار می‌گیرد، این عملکرد دچار اختلال می‌شود.

در این شرایط می‌توانیم انتظار تغییراتی در نحوه عملکرد روده‌ها داشته باشیم. طبق یافته‌ها استرس می‌تواند موجب علائم ناخوشایندی در سیستم گوارش شود مثل شکم‌درد، ناراحتی و بی‌قراری معده و اسهال. این استرس در بلندمدت باعث بیماری التهابی روده (IBD)، سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) و ریفلاکس خواهد شد.

خشم زیاد سلامت روان را به خطر می‌اندازد

بودن در وضعیت خشم و عصبانیت بر سلامت روانتان نیز اثر می‌گذارد. مطالعات نشان می‌دهد خشم اغلب ریسک اختلالات هیجانی را بالا می‌برد، مانند اضطراب و افسردگی. خشم باعث تشدید علائم اضطراب و افسردگی موجود شده و موفقیت در درمان را کمتر می‌کند.

خشم، خصوصاً خشم طولانی‌مدت، می‌تواند بر الگوهای فکری و دقت و تمرکز نیز اثر بگذارد. خشم می‌تواند ما را بدبین و کینه‌توز کند و بر روابط ما و توانایی ارتباط برقرارکردن ما با دیگران اثرات خیلی بدی بگذارد و همه اینها قطعاً تندرستی ما را تحت‌تأثیر قرار خواهند داد.

واکنش‌های خشمگین ما می‌تواند به روابط مهم ما آسیب بزند. انسان موجودی اجتماعی است و ما برای بقا به ارتباطات اجتماعی نیاز داریم. خشم می‌تواند زمینه را برای توهین‌های کلامی و رفتاری فراهم کند.

خشم می‌تواند خوابتان را به هم بریزد

افرادی که اغلب برای کنترل خشم خود مشکل دارند یا زیاد احساس خشم می‌کنند معمولاً دچار مشکلات خواب می‌شوند. مطالعه‌ای به بررسی ارتباط خشم بیشتر و اختلالات خواب پرداخت، مثلاً مشکل در شب‌ها به خواب‌رفتن یا در خواب ماندن. مشخص شد خشم در حد متوسط تا شدید به میزان چشمگیری (۴۰ تا ۷۰ درصد) باعث افزایش احتمال اختلالات خواب در بزرگسالان می‌شود. احساس خشم، برانگیختگی عصبی و بی‌قراری ذهنی را بیشتر می‌کند که متعاقباً امکان خواب راحت را خواهند گرفت.

خشم عملکرد سیستم ایمنی را ضعیف می‌کند

یافته‌ها نشان می‌دهند وضعیت و عملکرد سیستم ایمنی ما تا حدودی بازتابی از وضعیت هیجانی و احساسی ماست. این سیستم هم به وضعیت استرس و خشم واکنش نشان می‌دهد و هم به وضعیت آرام ذهنی و ازاین‌جهت تصمیم می‌گیرد که چگونه وارد عمل شود. واکنش‌های هیجانی و استرسی ارتباط نزدیکی با تجربهٔ درد، ترشح مواد التهابی و همچنین حل‌وفصل کردنشان دارند.

مطالعات نشان می‌دهند خشم می‌تواند عملکرد سیستم ایمنی را ضعیف کند، به این صورت که سلول‌های ایمنی را مهار می‌کند، التهاب را افزایش می‌دهد و موجب یک واکنش ایمنی نامتعادل می‌شود. این فاکتورها می‌توانند افراد را مستعد ابتلا به عفونت‌ها و بیماری‌های خودایمنی و التهابی نمایند.

در پایان

. خشم فقط یک احساس نیست و اثرات جدی بر جسم و روان می‌گذارد.

. خشم مزمن می‌تواند ریسک بیماری‌های قلبی، اختلالات گوارشی و عوارض روحی و روانی و اختلالات خواب را بالا ببرد.

. به دنبال راه‌های سالمی برای مدیریت خشم و استرس خود باشید تا تندرست بمانید.