احتمالاً شما هم تست MBTI را انجام داده‌اید و حس کرده‌اید که بلاخره خودتان را پیدا کرده‌اید. اما آیا می‌توان روی این تست حساب کرد؟ پژوهش‌های علمی نظر دیگری دارند. با اینکه MBTI طرفداران زیادی دارد، وقتی پای دقت علمی و پیش‌بینی‌پذیری به میان می‌آید، کم می‌آورد.
چرا هر بار یک نتیجه متفاوت می‌گیرید؟
فرض کنید امروز تست می‌دهید و INTJ هستید، اما چند هفته بعد ENFP! آیا شخصیت شما واقعاً این‌قدر تغییر کرده است؟ پژوهشی که Pittenger (۲۰۰۵) انجام داده، نشان می‌دهد که تقریباً نیمی از افراد در آزمون مجدد، تیپ شخصیتی متفاوتی دریافت می‌کنند. این یعنی تست بیشتر به حال و هوای لحظه‌ای شما وابسته است تا یک ویژگی ثابت درونی.
آیا ۱۶ دسته‌ی ثابت می‌تواند شخصیت پیچیده‌انسان را توضیح دهد؟
تست MBTI تلاش می‌کند شخصیت را در ۱۶ تیپ مشخص خلاصه کند. اما تحقیقات روان‌شناسی نشان داده‌اند که شخصیت انسان یک طیف گسترده و پویاست، نه چند برچسب ثابت. شما یا برون‌گرا هستید یا درون‌گرا؟ منطقی یا احساسی؟ واقعیت این است که رفتار ما به موقعیت بستگی دارد و نمی‌توان ما را در یک جعبه‌ی مشخص قرار داد. پژوهش Furnham (۱۹۹۶) نیز نشان داده که این دسته‌بندی‌های محدود، تصویر کاملی از شخصیت ارائه نمی‌دهند.
اگر علمی نیست، چرا این‌قدر دقیق به نظر می‌رسد؟
بسیاری از کسانی که تست MBTI را انجام می‌دهند، حس می‌کنند نتیجه‌ی آن دقیقاً شخصیتشان را توصیف کرده است. این به یک خطای شناختی معروف به اثر فورر (Forer Effect) برمی‌گردد. این اثر توضیح می‌دهد که وقتی توصیفات مبهم و کلی باشند، افراد آن را به خودشان نسبت می‌دهند و فکر می‌کنند که دقیقاً در مورد آن‌ها نوشته شده است.
نمی‌تواند پیش‌بینی کند در زندگی چطور عمل می‌کنید
یک آزمون شخصیت‌شناسی معتبر باید بتواند پیش‌بینی کند که شما در محیط کار، روابط اجتماعی یا تصمیم‌گیری‌های مهم چگونه رفتار خواهید کرد. اما پژوهش‌ها نشان داده‌اند که MBTI ارتباط ضعیفی با رفتارهای واقعی دارد. در مقابل، مدل پنج عامل بزرگ شخصیت (Big Five) که بر اساس تحقیقات آماری وسیع توسعه یافته، به مراتب همبستگی بیشتری با رفتارها و موفقیت‌های شغلی و اجتماعی دارد.
علمی است یا فقط خوب تبلیغ شده؟
یکی از دلایل اصلی محبوبیت MBTI، بازاریابی گسترده و استفاده‌ی وسیع آن در کارگاه‌های توسعه فردی است. سازمان‌ها هم از این تست استفاده می‌کنند، چون ساده و جذاب است. اما محبوبیت لزوماً به معنای علمی بودن نیست. بسیاری از روانشناسان معتقدند که MBTI بیشتر شبیه یک سرگرمی است تا یک ابزار علمی دقیق.
چرا این‌قدر طرفدار دارد؟
ما انسان‌ها دوست داریم در یک دسته‌بندی مشخص قرار بگیریم، چون احساس امنیت و شناخت از خود به ما می‌دهد. این تست به افراد کمک می‌کند که احساس کنند شخصیتشان تعریف‌شده و قابل درک است. اما اگر به دنبال شناخت دقیق‌تری از خود هستید، بهتر است به سراغ مدل‌هایی بروید که پشتوانه‌ی علمی قوی‌تری دارند، نه چیزی که بیشتر از علم، تحت تأثیر بازاریابی است.
