لازم است تفاوت خون‌دماغ بی‌خطر و خون‌دماغ خطرناک و مواردی که نیاز به بررسی پزشکی دارند را بدانید.
چرا خون‌دماغ می‌شویم؟
بیشتر موارد خون‌دماغ یا خونریزی از بینی معمولاً تنها از یکی از سوراخ‌های بینی‌اند اما این امکان هم وجود دارد که هر دو سوراخ بینی خونریزی کنند. فاکتورهای متعددی وجود دارند که می‌توانند موجب خون‌دماغ شوند:
. تحریک بینی: مدام فین کردن، آلرژی‌ها یا قرارگرفتن در معرض محرک‌هایی مانند دود و مواد شیمیایی قوی می‌توانند باعث خون‌دماغ شوند. انگشت در بینی کردن هم می‌تواند رگ‌های خونی ظرف داخل بینی را تحریک کرده و به آنها آسیب بزند و این اتفاقی است که اغلب برای کودکان می‌افتد.
. تغییرات رطوبت هوا: زیاد در معرض هوای خشک داخل یا بیرون قرارگرفتن می‌تواند مخاط بینی را تحریک کرده و آنها را مستعد خونریزی کند.
. عفونت‌های بینی: عوارضی مانند سینوزیت و سرماخوردگی می‌توانند راه‌های هوایی بینی را ملتهب کنند و با عطسه‌ها و سرفه‌ها و فین کردن‌های مکرر منجر به خونریزی بینی شوند.
. آسیب: آسیب به بینی؛ مثلاً افتادن، تصادف یا عمل جراحی می‌تواند موجب خونریزی بینی شود. بسته به‌شدت آسیب توصیه می‌شود بررسی پزشکی صورت بگیرد، خصوصاً بعد از یک ضربه قابل‌توجه، تا وضعیت از جهت هر گونه آسیب جدی مثل شکستگی بررسی شود.
. دارو: برخی از داروها خصوصاً اسپری‌های بینی یا داروهای ضدانعقاد خون می‌توانند احتمال خون‌دماغ را بالا ببرند.
. تغییراتی در ساختار بینی: تغییر شکل بینی؛ مثلاً به واسطه رینوپلاستی گاهی می‌تواند بر جریان هوا در بینی یا رطوبت بینی اثر بگذارد و این پتانسیل را ایجاد کند که مخاط بینی خشک و حساس شود.
. بیماری‌های دیگر: عوارضی مانند فشارخون بالا، اختلالات خونریزی یا بیماری کبدی می‌توانند بر رگ‌های خونی یا توانایی بدن برای لخته کردن خون اثر بگذارند و احتمال خون‌دماغ را بیشتر کنند.
چگونه خون‌دماغ را متوقف کنیم؟
. صاف بنشینید: صاف بنشینید و سرتان را بالای قلبتان نگه دارید. این وضعیت باعث می‌شود فشارخون در رگ‌های بینی‌تان کمتر شود و سرعت جریان خونتان کاهش پیدا کند.
. کمی به جلو متمایل شوید: کمی به جلو خم شوید تا خون به حلقتان وارد نشود، چون خطر خفگی و ناراحتی معده خواهد داشت.
خون‌دماغ‌هایی که خونریزی از ناحیه جلوی بینی است معمولاً جدی نبوده و با فشار معمولاً متوقف می‌شوند. اما اگر مزه خون را احساس می‌کنید ممکن است دچار خونریزی در پشت بینی شده باشید. بینی‌تان را با انگشت بگیرید: هر دو سوراخ بینی را با استفاده از انگشت شست و انگشت اشاره‌تان بگیرید. با دهان نفس بکشید و فشار وارد بر بینی را ۱۰ تا ۱۵ دقیقه پیوسته نگه دارید.
. از کمپرس سرد استفاده کنید: اگر به کمپرس سرد دسترسی دارید، همان‌طور که بینی را گرفته‌اید کمپرس سرد روی آن بگذارید یا چندتکه یخ را در پارچه‌ای بپیچید و روی پل بینی‌تان بگذارید. این کار کمک می‌کند رگ‌های خونی بینی منقبض شده و جریان خونریزی کمتر شود.
بعد از توقف خونریزی، سعی نکنید داخل سوراخ‌های بینی‌تان را دست‌کاری و تمیز کنید، سرتان را پایین‌تر از سطح قلبتان نیاورید یا جسم سنگینی بلند نکنید تا خون‌دماغ تکرار نشود. اگر خونریزی بیشتر از ۲۰ دقیقه ادامه داشت یا خون‌دماغ مکرراً رخ داد زودتر به پزشک مراجعه کنید.
برای پیشگیری از خون‌دماغ چه باید بکنیم؟
. راه‌های هوایی‌تان را مرطوب نگه دارید: در محیط‌های خشک از دستگاه رطوبت ساز و اسپری سالین بینی استفاده کنید.
. از محرک‌ها اجتناب کنید: کمتر در معرض دود و مواد شیمیایی و آلرژن‌ها قرار بگیرید.
. از بینی‌تان مراقبت کنید: محکم فین نکنید و اگر سرماخوردگی یا آلرژی دارید بیشتر مراقب بینی خود باشید.
. ناخن‌ها را کوتاه نگه دارید، خصوصاً برای کودکان: این کار کمک می‌کند تصادفاً بینی خراشیده نشود و مخاط حساس آن آسیب نبیند.
چه زمانی خون‌دماغ نگران‌کننده است؟
همان‌طور که گفتیم خون‌دماغ معمولاً خطرناک نیست؛ اما خون‌دماغ‌های مکرر و بی‌دلیل باید توسط پزشک بررسی شوند. متوجه علائم دیگر مانند سرگیجه و بی‌حالی، سردرد شدید، تغییرات بینایی یا تورم صورت نیز باشید؛ زیرا این علامت‌ها نشان می‌دهند یک عارضه جدی دیگر وجود دارد؛ مانند عفونت سینوس‌ها، تومورهای خوش‌خیم یا حتی سرطان‌هایی مانند سرطان حلق و بینی.
اگر در مورد شدت یا تکرار خون‌دماغ شدن‌هایتان نگرانی دارید با پزشک مشورت کنید. پزشک می‌تواند با معاینه و مرور سوابق پزشکی شما و در صورت نیاز آزمایش‌ها، علت را مشخص کند.
تشخیص اینکه چه زمانی خون‌دماغ می‌تواند نشانه یک مشکل جدی باشد و بررسی و درمان به‌موقع، برای پیشگیری از عوارض بعدی ضرورت دارد. چکاپ‌های منظم نیز کمک می‌کند مشکلات احتمالی زودتر شناسایی شوند.
خون‌دماغ ناشی از فشارخون بالا را جدی بگیرید
خون‌دماغ ناشی از فشارخون بالا یک وضعیت اورژانسی است. این خونریزی‌ها بدون هیچ دلیل خاصی اتفاق می‌افتند. اگر خون‌دماغ شدید و سابقه فشارخون بالا دارید، زودتر به پزشک مراجعه کنید.
این مسئله خصوصاً اگر سردرد، درد در قفسه سینه یا ضعف شدید دارید مهم‌تر است. این نشانه‌ها به معنی فشارخون بالای خطرناک هستند که می‌توانند منجر به سکته مغزی یا حمله قلبی شوند، مگر اینکه فوراً اقدامات پزشکی صورت بگیرد.
اگر مزه خون را احساس می‌کنید خون‌دماغتان را جدی بگیرید
خون‌دماغ‌هایی که خونریزی از ناحیه جلوی بینی است معمولاً جدی نبوده و با فشار معمولاً متوقف می‌شوند. اما اگر مزه خون را احساس می‌کنید ممکن است دچار خونریزی در پشت بینی شده باشید. خونریزی از ناحیه پشت بینی اغلب جدی است و با گرفتن سوراخ‌های بینی بند نمی‌آید. این خونریزی معمولاً از رگ‌های اصلی است و باید زودتر اورژانس خبر کنید.
ممنوعه‌ها در زمان خون‌دماغ
. سرتان را عقب نبرید یا دراز نکشید؛ چون احتمال خفگی با خون وجود دارد.
. هیچ فعالیت سنگینی انجام ندهید؛ چون ممکن است فشارخونتان بالا برود و خونریزی تکرار شود.
. به مدت ۳۶ تا ۴۸ ساعت بعد از خون‌دماغ از ایبوپروفن و آسپرین و ناپروکسن استفاده نکنید، مگر اینکه پزشک چنین توصیه‌ای کرده باشد. برای تسکین درد استامینوفن مشکلی ندارد.
پیام شما به ما