بیماری ام اس یا multiple sclerosis از شایع‌ترین بیماری‌های مغز و اعصاب است که قسمت‌هایی از نخاع یا مغز را گرفته و پاره‌ای از توانایی‌های جسمی و حرکتی بیمار را با مشکل مواجه می‌سازد.

ورزش کردن مفیده یا مضر؟
به عقیده پزشکان نواقص مربوط به راه رفتن از رایج‌ترین عوارض بیماری ‌ام‌اس است که به‌عنوان عامل محدود‌کننده زندگی روزمره بیماران شناخته شده است که بر همین اساس سال‌ها بود که بیماران مبتلا به ‌ام‌اس از انجام هر گونه فعالیت ورزشی بر حذر داشته می‌شدند.
افرادی که چنین توصیه‌ای می‌کردند، بر این باور بودند که دوری از فعالیت ورزشی باعث حفظ انرژی بدن و کم‌شدن خستگی می‌شود اما مطالعات جدید تاثیر مثبت فعالیت جسمانی روی بیماران را به اثبات رسانده است. به‌طور طبیعی افراد سالم جامعه پس از انجام فعالیت‌های ورزشی دچار تغییراتی در حالات طبیعی بدن می‌شوند که در بیش از ۴۰ درصد بیماران مبتلا به ‌ام‌اس نیز بعد از فعالیت ورزشی تعداد یا شدت علائم حسی عود می‌کند.
اما این عواقب همگی جسمانی بوده و ۳۰ دقیقه بعد از اتمام فعالیت ورزشی در بیش از ۸۵ درصد بیماران به حالت عادی بازمی‌گردد. شواهدی وجود دارد که بیماران ‌ام‌اس می‌توانند در هر دو نوع تمرین استقامتی و قدرتی شرکت کنند و از تاثیرات مطلوبی که هر یک روی بدن دارند، بهره‌مند شوند.

ورزش های متمرکز بر تعادل بدن
بیماران مبتلا به «MS» معمولا دچار خستگی، سرگیجه و عدم تعادل می‌شوند. بررسی‌های جدید نشان داده است که انجام 14 هفته‌ ورزش که تمرکز بر تعادل داشته باشد، می‌تواند به بیماران MS کمک کنند.
بیشتر برنامه‌های ورزشی که برای بیماران ام اس استفاده می‌شود بر پایه حرکات قدرتی - تعادلی استاندارد هستند که صرفا برای بیماران ام اس طراحی نشده اند.
محققان در تلاش هستند برنامه‌های خاص تعادلی برای بیماران ام اس طراحی کنند.
همچنین گنجاندن تمرین های ورزشی مربوط به حرکات چشم نیز می‌تواند برای بیماران ام اس مفید باشد.
مدیر این تحقیقات می‌گوید: ما می خواستیم ببینیم که انجام حرکات ورزشی تعادلی و حرکات ورزشی چشمی می‌تواند بر خستگی و تعادل بیماران ام اس تاثیر بگذارد یا خیر. ما دریافتیم که این گونه برنامه‌های ورزشی می‌تواند تاثیر زیادی بر شرایط بیماران ام اس داشته باشد.
قبل از ورزش، با پزشک خود مشورت کنید
با وجود اینکه ورزش می‌‌تواند به تخفیف علائم بیماری ‌ام‌اس کمک کند، اما بسیار مهم است که برای موفق شدن، احتیاط‌های لازم را در یک برنامه‌ ورزشی در نظر گرفت. برای مثال این بیماران به افزایش دمای بدن بسیار حساس هستند و باید همواره این موضوع را در تمرینات ورزشی خود مورد توجه قرار دهند. لذا توصیه می‌شود قبل از آغاز برنامه‌ ورزشی حتما با پزشک خود مشورت کنند.

توصیه های مهم
- بیش از حد به ورزش نپردازید. انجام فعالیت های ورزشی در بیماران مبتلا به MS باید با احتیاط انجام گیرد و حرکات کششی موجب آسیب نشود. اگر در ورزش افراط کنید ممکن است موجب کشیدگی عضلات و آسیب به سیستم عضلانی شوید. افزایش درد در عضلات منجر به خستگی بیش از حد و وارد شدن استرس به بدن و ذهن می‌شود.
- همیشه قبل از شروع ورزش با نرمش مناسب بدن را گرم کنید و پس از ورزش نیز با نرمش آرام بدن را سرد کنید.
- به آرامی‌پیش بروید. مثلا اگر قرار است که 30 دقیقه ورزش کنید، با جلسات 10 دقیقه‌ای شروع کنید و به تدریج آن را افزایش دهید.
- در یک محیط امن ورزش کنید. از ورزش در سطوح لغزنده اجتناب کنید، در نور کم ورزش نکنید، قالیچه‌ها را کنار بگذارید و هر چیزی که ممکن است خطری در حین ورزش برای شما ایجاد کند را دور کنید.
- اگر در تعادل مشکل دارید، هنگام ورزش به یک نرده یا تکیه‌گاه تکیه کنید.
- هر زمانی که احساس کردید حالتان خوب نیست و یا ممکن است آسیب بببینید ورزش را متوقف کنید.
- فعالیتی را انتخاب کنید که برای شما جالب باشد و از انجام آن لذت ببرید. ورزش های هوازی، آبی، شنا، تای چی، پیلاتس و یوگا ورزش هایی هستند که برای بیماران مبتلا به MS مناسب هستند.

اگر دمای بدن افزایش یابد، چه اتفاقی می افتد؟
افراد مبتلا به MS به گرما حساس هستند، یعنی در مواقعی که بدن گرم می‌شود و دمای آن افزایش می‌یابد، علائم بیماری دوباره پدیدار شده و یا بدتر می‌شوند. در هنگام ورزش دمای بدن افزایش می‌یابد.

با رعایت موارد زیر می‌توان از افزایش بیش از حد دمای بدن جلوگیری کرد:
- در ساعات گرم روز ، ورزش نکنید و از ورزش در ساعات 10 صبح تا 3 بعد از ظهر خودداری کنید. اگر بیرون از منزل ورزش می‌کنید، سعی کنید صبح زود و یا عصرها ورزش کنید.
- مقدار زیادی مایعات خنک بنوشید.
- مراقب حالت های بدن خود باشید. اگر دچار علائمی‌ شدید که قبل از ورزش آنها را نداشتید، آرام تر ورزش کنید و یا ورزش را متوقف کنید تا بدنتان خنک شود.
- شنا، ورزش های آبی و نرمش های آبی ایروبیک بدن شما را حین ورزش خنک نگه می‌دارند. قبل از اینکه وارد آب شوید، درباره‌ی دمای آب استخر از مسئول استخر سؤال کنید. همچنین مطمئن شوید که سطوح لغزنده در اتاق کمدها و در اطراف استخر وجود نداشته باشد.

---

منابع:
ایسنا
روزنامه فرهیختگان
هفته نامه سلامت