سَقَر، نام بخش خاصی از دوزخ است که سوزندگی فوقالعاده عجیبی دارد. امام صادق علیهالسلام در این باره میفرماید: سقر، درهای است که جایگاه متکبران است، و هر گاه نفس بکشد دوزخ را میسوزاند.
کُلًّا نُّمِدُّ هَٰؤُلَاءِ وَهَٰؤُلَاءِ مِنْ عَطَاءِ رَبِّکَ ۚ وَمَا کَانَ عَطَاءُ رَبِّکَ مَحْظُورًا - اسراء:۲۰؛ خدا طرف زحمتکشهاست و در زحمت، به حق و باطل کار ندارد. خداوند راه رسیدن به نتیجه را برای هر تلاشگری هموار میسازد، بدون اینکه در این مرحله به نیت قلبی یا حقانیت هدف او بنگرد. این قانون عمومی دنیاست که تلاش، نتیجه میدهد و بخشش پروردگار در این عرصه، شامل حال دنیاطلب و آخرتگرا هر دو میشود.
لَقَدْ أَنْزَلْنا إِلَیْکُمْ کِتاباً فِیهِ ذِکْرُکُمْ - انبیاء آیه ۱۰؛ این کتاب، «یاد شما»ست. یعنی هویت شما در آن است و با آن تعریف میشوید. پس اگر میخواهی خودت را بشناسی، سراغ قرآن برو.
وَلَٰکِنْ کُونُوا رَبَّانِیِّینَ بِمَا کُنْتُمْ تُعَلِّمُونَ الْکِتَابَ وَبِمَا کُنْتُمْ تَدْرُسُونَ - آل عمران ۷۹؛ اهل کتاب که باشی، باید ربانی باشی. باید رنگ خدا بگیری. هم در آنچه میآموزی، هم در آنچه میآموزانی؛ که کتاب، فقط خواندنی نیست، ساختنی است.
کَیْ نُسَبِّحَکَ کَثِیرًا. طه آیه ۳۳؛ موسی از خدا یار و یاور میخواهد؛ نه برای قدرت، بلکه برای بندگی بیشتر. او هارون را میخواهد تا با هم «تسبیح» گویند. این یعنی اگر یار تو، یاد خدا را در خاطرت میانگیزد، او هارونِ توست وگرنه، بار خاطر است.
یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَصَابِرُوا وَرَابِطُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَآل عمران آیه۲۰۰؛ این آیه، نقشۀ پیروزی یک امت است. مؤمن، از پا نمیافتد؛ حتی اگر زخمخورده باشد، چشمش به افق است. این آیه، دعوت به مقاومتی خردمندانه است؛ مقاومتی که به پیروزی ختم میشود.
جنایت تازۀ قصّاب غاصب اسرائیل در زندهسوزی خبرنگاری که میکوشید پژواک آیههای صبر و مقاومت ملتی باشد که جز خدا پناهی ندارند
وَمَا لَکُمْ لَا تُقَاتِلُونَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَالْمُسْتَضْعَفِینَ مِنَ الرِّجَالِ وَالنِّسَاءِ وَالْوِلْدَانِ الَّذِینَ یَقُولُونَ رَبَّنَا أَخْرِجْنَا مِنْ هَذِهِ الْقَرْیَةِ الظَّالِمِ أَهْلُهَا - نساء:75؛ آنها که زیر آوار بمب و سکوت جهانیان دفن میشوند، همان مستضعفانیاند که نجاتشان بر ما فرض است و امروز، تصویر دردشان، گاه از پشت لنز دوربین شکستۀ خبرنگارانی به ما میرسد که جانشان را کف دست میگیرند و به مصاف باطل میروند تا وجدان خوابرفتۀ جهان را بیدار کنند. و چه سخت است وقتی روایت درد، خود بهانهای برای کشتنشان میشود.
وَالَّذِینَ یُمَسِّکُونَ بِالْکِتَابِ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ إِنَّا لَا نُضِیعُ أَجْرَ الْمُصْلِحِینَ - اعراف ۱۷۰؛ خواندن و نگهداری نسخۀ پزشک، شرط درمان است، نه خودِ درمان. تلاوت، حفظ، چاپ و نشر قرآن هم مقدمۀ تمسک به قرآن است، اما علاج مشکلات زندگی در گرو پایبندی به آموزههای الهی است. اگر دنبال اصلاح خود و جامعهای، راهش تمسک به قانون خدا و اقامۀ درست بندگی است نه هیاهو و شعار.
آیه ۲۸۲ سوره بقره که به «آیه دَین» شهرت دارد، طولانیترین آیه قرآن کریم است. این آیه شریف با زبانی دقیق و همهجانبه، بیش از بیست قاعدۀ فقهی حقوقی در زمینه اسناد تجاری، بهویژه قراردادهای دَیْن (قرض یا نسیه) را بیان میکند.