«وقتی توی سن کم بزرگ‌ترها بهمون میگفتن «پیرشی جوون» بعد از نگاهی به چین‌وچروک دست‌ها و صورت و موهای سفیدشون، کیسه قرص و داروهایی که همیشه همراه‌داشتن، دردها و تنهایی‌شون، دوست نداشتیم پیرشیم، پیرشدن برای ما مساوی بود با محدودشدن و تنهایی، اینکه کسی مثل گذشته دوستمون نداره و...روزها گذشت و ترس از پیری هم با ما بزرگ و بزرگ‌تر شد، شاید برای همین هم هست که خیلیهامون چشم دیدن یک تار موی سفیدمون رو نداریم، از افتادن چین‌وچروک صورتمون وحشت می‌کنیم و دست‌به‌دامن عمل‌های زیبایی می‌شیم تا مبادا با این واقعیت روبه‌رو بشیم که ای داد، ما هم داریم پیر می‌شیم... » دهه سالمندی سالم فرار از این واقعیت تا زمان محدودی جواب می‌دهد و بالاخره زمانی می‌رسد که تصویر خودمان را در آیینه می‌بینیم و با پیری مواجهه می‌شویم، آن روز دیر نیست چرا که با کاهش نرخ باروری و بالارفتن سن افراد، جامعه به سمت پیری جمعیت پیش می‌رود و برای همین مجمع‌عمومی سازمان ملل متحد سال‌های ۲۰۲۱ تا ۲۰۳۰ را به‌عنوان دهه سالمندی سالم اعلام کرده است، بحرانی که باید کنترل و مدیریت شود تا آن هراس، دیگر در پیری وجود نداشته باشد! شاید بخشی از این هراس به این دلیل باشد که افراد با بالارفتن سنشان، با بسیاری از مشکلات بهداشتی و اجتماعی دست‌وپنجه نرم می‌کنند، تحرک کمتری دارند، مرگ عزیزانشان را می‌بینند، مشکلات سلامتی پیدا می‌کنند و ناخودآگاه از زندگی اجتماعی و کاری کنار گذاشته می‌شوند، اینها مهم‌ترین مسائل اجتماعی هستند که افراد مسن را در زندگی روزمره‌شان تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. مشکلات روانی و اجتماعی سالمندی تبعیض اجتماعی علیه سالمندان یکی از مشکلات افراد مسن است که بی‌تفاوتی و دوری از سمت جوان‌ها را شامل می‌شود؛ مثلاً گنگ و نامفهوم بودن برخی اصطلاحات علمی و یا استفاده از فضای مجازی و اینترنت و... بااین‌حال، این تنها مسائل اجتماعی نیست که سالمندان را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. علاوه بر این، شرایط جسمانی، توانایی‌های روانی - حرکتی محدود و کناره‌گیری از مشارکت فعال در زندگی اجتماعی مانعی بر سر راه آن‌ها است. با کناره‌گیری از نقش‌های اجتماعی و محدودشدن تماس‌های بین‌فردی حاشیه‌نشینی جمعیت سالمند آغاز می‌شود. این اتفاق با مواردی مثل دسترسی محدود به بسیاری از کالاها، خدمات و مؤسسات، افزایش انزوا، انفعال و بی‌تفاوتی تا کناره‌گیری تقریباً کامل از فعالیت‌های اجتماعی ترکیب می‌شود. تنهایی، مسئله مهم اجتماعی تنهایی و گوشه‌گیری، یکی دیگر از مشکلاتی است که سالمندها با آن سروکله می‌زنند، از جمله مواردی که به‌تنهایی در افراد مسن دامن می‌زند می‌توان به فاصله اجتماعی، فرهنگی و اخلاقی، محدودکردن جمع اجتماعی، مرگ عزیزان، عدم درک و پذیرش و ترس از یک واقعیت تلخ اشاره کرد. مشکلات سلامتی که تحرک را محدود می‌کند، افزایش پرخاشگری و نوسانات خلقی هم به این موارد اضافه کنید که سالمندان را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. ناامنی مالی اگر گذرتان به خانه سالمندان خورده باشد، با افرادی روبه‌رو می‌شوید که به خاطر مشکلات مالی به آنجا پناه برده‌اند و این قصه دردناکی است برای آدمی که توشه‌ای برای رفاه و لذت‌بردن از زندگی ندارد. در زمان تورم و اقتصادی که در حال تغییر است، بازنشستگی در سن ایده‌آل ممکن است دشوار باشد و این موضوع در آنها یک ناامنی اقتصادی را ایجاد می‌کند. هدف بر باد رفته «پیر شدیم و سنی ازمون گذشته»، این جمله را از بسیاری از افراد مسن شنیده‌ایم، وقتی از ریل قطار ۵۰ سالگی عبور می‌کنند به این فکر می‌کنند که خب حالا این کار را انجام دادم که چه؟ این حس ممکن است طبیعی باشد و کارشناس‌ها به آن می‌گویند «از دست دادن احساس هدفمندی»، این حس بیشتر وقتی به سراغشان می‌آید که دیگر هر روز سرکار نمی‌روند و خلاصه اگر بگویم، در سن بازنشستگی علامت این بحران قرمز می‌شود و سالمندان درحالی‌که در تلاش برای کشف این فصل جدید از زندگی خود هستند، احساس گیر افتادن می‌کنند. دسترسی به خدمات بهداشتی و درمانی مراقبت‌های بهداشتی برای سالمندانی که قرار است تغییرات روحی و جسمی را تجربه کنند بسیار مهم است. بااین‌حال، دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی، به‌ویژه برای افرادی که از نظر مالی ناامن هستند، می‌تواند دشوار باشد. اگر فرد مسن با مراقبت طولانی‌مدت دست‌وپنجه نرم می‌کند، دریافت خدمات مراقبت‌های بهداشتی خاص هم می‌تواند پیچیده شود. حمایت از سالمند به چه شکل؟ گفتیم که بیشتر سالمندها با مشکل تنهایی روبه‌رو هستند و کاری که از دست ما برمی‌آید، سرزدن و حضور مرتب به آن‌ها است. گاهی والدین پیر و سالمند ما چیزی جز حضور و همراهی فرزندان در کنار خود نمی‌خواهند و یکی از بهترین کارها دیدار حضوری با آنها است. مخصوصاً اگر این سالمندان به‌تنهایی زندگی می‌کنند. تماس غافلگیرکننده خیلی از سالمندان تشنه محبت و توجه هستند و ما در هیاهوی زندگی گاهی فراموش می‌کنیم که حتی خبری از حالشان بپرسیم، اگر تماس‌گرفتن را در برنامه روزانه خود بگذاریم، متوجه می‌شویم که واقعاً وقتی از ما نمی‌گیرد و چقدر به‌مرور در حال خوب خودمان تأثیر مثبت می‌گذارد. آنها دوست دارند از شما بشنوند، شنیده شوند و مهم به نظر برسند، شاید خودتان متوجه این موضوع نباشید؛ اما گاهی یک تماس غافلگیرکننده واقعاً می‌تواند خوشحالی و شعف در فرد سالمند ایجاد کند. همدلی با سالمند وقتی تعداد غرها زیاد می‌شود به کنایه می‌گویند: «مگه پیر شدی؟»، پیرشدن همراه خودش چالش‌هایی دارد و گذر از آنها ممکن است برای فرد سالمند، ناامیدکننده باشد، مثل ناتوانی جسمانی، بیماری‌های سلامتی، ازدست‌دادن حافظه، عدم آزادی و توانایی انجام کارهایی که روزی در آن مهارت داشتند شاید درک آن برای ما سخت باشد؛ اما سعی کنیم با آنها همدلی کنیم. گوش شنوا شدن و پاسخ‌های همدلانه باعث خوب شدن حالشان شود همراهی و حضور در مطب پزشک و همراهی با سالمند هم این همدلی را تقویت می‌کند. آموزش فناوری‌های جدید فناوری برای نسل قدیم ممکن است گیج‌کننده باشد و از جمله کارهایی که می‌توانیم انجام بدهیم آشنایی و آموزش افراد سالمند با فضای مجازی و نرم‌افزار است، یادگیری کارهایی مثل پیام دادن، تماس‌گرفتن و استفاده از گوشی‌های هوشمند و یا استفاده از دستگاه کارت‌خوان می‌تواند برای آنها جالب و کاربردی باشد. کمک به تحقق رؤیاها با پیرشدن و افزایش سن آدم‌ها، رویا و هدفشان به‌مرور کم‌رنگ و به دست فراموشی سپرده می‌شود. کمکی که می‌توانیم به افراد سالمند کنیم این است که قلمی به دست بگیریم و هدف‌هایشان را با یادآوری پررنگ کنیم، اگر قابل اجراست کمکشان کنیم تا به آن برسند و با این کار امید را به زندگی‌شان برگردانیم و در نهایت به آنها یادآوری کنیم که برای یادگیری چیزهای جدید و رسیدن به اهداف هیچ‌وقت دیر نیست.