خواب خوب و باکیفیت یکی از ضروریات سلامتی است که متأسفانه این روزها تبدیل به آرزو شده است. گاهی پیش می‌آید که شب کابوسی ببینید و از خواب بپرید. اما در برخی موارد این بیدارشدن‌ها مکرر است و عوامل دیگری غیر از کابوس فرد را از خواب بیدار کرده و آرامش را از او دریغ می‌کند. اینکه بعد از بخواب رفتن ناگهان چشمانتان باز می‌شود و به ساعت دیواری خیره می‌شوید چندان جالب و البته عادی نیست. دلایل متعددی برای بیداری‌های نیمه‌شب و به هم ریختن خواب وجود دارد که در این مطلب در خصوص آن‌ها صحبت می‌کنیم. لطفاً با ما باشید.

پوستتان تحریک شده و می‌خارد

اگر از اگزما رنج می‌برید بدانید که این بیماری پوستی تأثیر زیادی روی کیفیت زندگی و همچنین سلامت جسمی و روحی‌تان دارد. اگزما می‌تواند تغییراتی در دستگاه ایمنی ایجاد کرده و باعث بروز واکنش‌های التهابی شود که این مسئله نیز خواب را آشفته می‌کند. متأسفانه در افرادی که به اگزما مبتلا هستند شدت خارش در شب‌ها بیشتر می‌شود. این مسئله نیز مانع از خوابی راحت شده و یا باعث می‌شود فرد چندین بار از خواب بیدار شود. اگر مشکل اگزما دارید و خوابتان به هم ریخته است حتماً با پزشک مشورت کنید.

پاهایتان مورمور می‌شود

حدود 10 درصد کانادایی‌ها از سندرم پاهای بیقرار رنج می‌برند که یک اختلال خواب عصبی شناخته شده است. علائم این سندرم در اغلب مواقع شب‌ها بروز می‌کند و به این ترتیب فرد به طور مرتب از خواب بیدار شده و کیفیت خوابش به هم می‌ریزد.
نتایج پژوهشی که در سال 2016 در Reactions Weekly به چاپ رسیده است نشان می‌دهد ارتباطی بین مصرف آنتی‌هیستامین‌های رایج و شدت گرفتن علائم سندرم پاهای بیقرار وجود دارد. به عقیده متخصصان بیماران مبتلا به سندرم پاهای بیقرار در خواب مشکل دارند زیرا علائم آن‌ها در شب یا در زمان استراحت افزایش پیدا می‌کند؛ اما داروهای آنتی‌هیستامین مانند بنادریل یا دیفن هیدرامین که باعث خواب‌آلودگی می‌شوند ممکن است علائم آن‌ها را بدتر کند. اگر از این مشکل رنج می‌برید حتماً با پزشک مشورت کنید تا تمام داروهای مصرفی‌تان را بررسی کرده و همچنین برای تشخیص کمبود احتمالی ویتامین آزمایش بگیرد. در این صورت بهتر می‌توانید علائم این سندرم را کنترل کنید.

اتاقتان بیش از اندازه گرم است

دمای اتاق خواب تأثیر زیادی در داشتن خواب راحت یا آشفته دارد. برای اینکه بتوانید در آرامش بخوابید لازم است که دمای اتاقتان پایین باشد. یادتان باشد اتاق بسیار گرم اجازه نمی‌دهد به خواب بروید و یا خواب راحتی داشته باشید و در نتیجه نصف شب بارها از خواب بیدار خواهید شد. متخصصان بر این عقیده هستند که افراد درجات مختلفی را برای خواب ترجیح می‌دهند اما دمای خنک برای داشتن خوابی راحت مناسب‌تر است.

تشکتان سفت است

تشک باید این قابلیت را داشته باشد که سر، گردن و شانه‌ها را در وضعیت مناسب و خوبی قرار دهد. اگر تشکتان بیش از اندازه سفت باشد فشار زیادی در ناحیه ران‌ها و شانه‌ها ایجاد می‌کند و به خوبی پایین کمر را حمایت نمی‌کند. به این ترتیب برای اینکه فشار از این نواحی برداشته شود بارها غلت خواهید زد و همین مسئله خوابتان را آشفته خواهد کرد. بنابراین لازم است که از خوابیدن روی تشک‌های خیلی سفت و البته فرسوده خودداری کنید. اکثر افراد در تعویض تشک بیش از اندازه تعلل می‌کنند و این به سلامتی‌شان آسیب می‌زند. بهتر است تشکی انتخاب و خریداری کنید که سفتی مناسب و راحتی داشته باشد. حتماً قبل از خرید روی تشک دراز بکشید و تست کنید.

از آپنه خواب رنج می‌برید

اگر شب‌ها به طور مکرر از خواب بیدار می‌شوید ممکن است به آپنه انسدادی خواب مبتلا شده باشید. این مسئله معمولاً باعث بروز خروپف‌های شدید می‌شود و اغلب با توقف لحظه‌ای تنفس در طول خواب همراه است. آپنه خواب زمانی بروز می‌کند که عضلات پشت گلو به قدری شل می‌شوند که راه تنفس عادی را بند می‌آورند. مغز این مشکل تنفسی را شناسایی و تلاش می‌کند که مجاری تنفسی را باز کند بنابراین شما را از خواب آرام خارج می‌کند. اگر تصور می‌کنید آپنه خواب دارید و یا اطرافیانتان از صدای خروپفتان شکایت می‌کنند به پزشک مراجعه کنید. احتمالاً نیاز به متخصص بیماری‌های خواب دارید که آزمایشات لازم را برای سنجش اکسیژن خونتان در خواب انجام دهد و یا از شما بخواهد در منزل تنفس، میزان اکسیژن خون و ضربان قلبتان چک کنید.

استرس دارید

استرس مداوم یکی از عوامل مهم بی‌خوابی است. اگر شما به طور مداوم نگران مسائل مختلفی از جمله شغل، درآمد، تحصیلات و غیره باشید امکان اینکه در طول شب از خواب بیدار شوید بیشتر می‌شود. برای کاهش استرس حتماً زمان بیشتری به انجام ورزش منظم اختصاص دهید. حتی شده هر شب یا عصرها حداقل 10 دقیقه پیاده‌روی کنید. نتایج پژوهشی که در سال 2017 در Advances in Preventive Medicine به چاپ رسیده است نشان می‌دهد ورزش و تحرک بدنی باعث بهبود کیفیت یا مدت زمان خواب می‌شود.

نیاز به دستشویی پیدا می‌کنید

نیاز به دفع ادرار در نیمه‌های شب می‌تواند باعث بروز بی‌خوابی و بدخوابی شود. البته گاهی پیش می‌آید این اتفاق به دلیل زیاده‌روی در مصرف مایعات باشد. اما اگر هر شب این اتفاق برایتان می‌افتد و مجبور می‌شوید به خاطر دستشویی رفتن از خواب بیدار شوید می‌تواند نشانه ابتلا به دیابت یا عفونت ادراری باشد.

نوشیدنی‌های الکلی مصرف می‌کنید

نتایج پژوهشی که در سال 2019 در مجله Sleep به چاپ رسیده نشان می‌دهد که مصرف الکل، حداقل 4 ساعت قبل از خواب می‌تواند باعث برهم زدن خواب شود. مصرف نوشیدنی‌های الکلی مدت زمان به خواب رفتن را کوتاه می‌کند؛ اما خواب آشفته و بی‌کیفیتی به همراه دارد. خواب نرمال با خواب عمیق شروع شده و سپس به مرور وارد فاز خواب پارادوکسال می‌شود. این مرحله از خواب با حرکات چشمی سریع بروز می‌کند. با مصرف این قبیل نوشیدنی‌ها، بیشتر از مرحله خواب پارادوکسال در مرحله خواب عمیق خواهید ماند. باید بدانید که مرحله پارادوکسال 20 تا 25 درصد زمان خواب را دارد و به بهبود تمرکز، حافظه و مهارت‌های حرکتی کمک می‌کند.

زمان زیادی را در مقابل صفحه موبایل یا تلویزیون سپری می‌کنید

اگر عاشق این هستید که قبل از خواب در صفحات مجازی چرخی بزنید و یا تا دیروقت پای تلویزیون می‌نشینید بدانید که خوابتان به طور جدی آشفته خواهد شد. چرا؟ به دلیل اینکه تلفن‌های هوشمند، لپ‌تاپ، تبلت دارای نور آبی هستند و برای مغز این نور شبیه نور روز است. در واقع نور آبی باعث کاهش هورمون ملاتونین می‌شود. این هورمون روی ریتم خواب شبانه‌روزی تأثیر می‌گذارد و انتظار می‌رود میزان آن در زمانی که آماده خواب می‌شوید افزایش پیدا کند. شما می‌توانید در طول روز تلویزیون نگاه کنید و یا با گوشی همراه خود سرگرم بشوید اما اگر همین کارها را شب انجام دهید این کار مغز شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد. به طوری که مغز تصور می‌کند خورشید طلوع کرده و به این ترتیب به خواب رفتنتان به سختی صورت می‌گیرد.

---