در قرآن آمده:

«أَوْ کَظُلُمَاتٍ فِی بَحْرٍ لُّجِّیٍّ یَغْشَاهُ مَوْجٌ مِّن فَوْقِهِ مَوْجٌ مِّن فَوْقِهِ سَحَابٌ ۚ ظُلُمَاتٌ بَعْضُهَا فَوْقَ بَعْضٍ إِذَا أَخْرَجَ یَدَهُ لَمْ یَکَدْ یَرَاهَا ۗ وَمَن لَّمْ یَجْعَلِ اللَّهُ لَهُ نُورًا فَمَا لَهُ مِن نُّورٍ»

یا همچون ظلماتی در یک دریای عمیق و پهناور که موج آن را پوشانده، و بر فراز آن موج دیگری، و بر فراز آن ابری تاریک است؛ ظلمتهایی است یکی بر فراز دیگری، آن گونه که هر گاه دست خود را خارج کند ممکن نیست آن را ببیند! و کسی که خدا نوری برای او قرار نداده، نوری برای او نیست!  (نور:۴۰)

آیه به شکلی دقیق، تاریکی شدید و لایه‌لایه در اعماق اقیانوس را توصیف می‌کند، جایی که نور خورشید نفوذ نمی‌کند تا حدی که فرد دست خود را به سختی می‌بیند.

قرآن کتاب هدایت است و استفاده از مثال‌های طبیعی برای بیان مفاهیم معنوی، امری رایج در آن است لذا عده‌ای از مفسران این آیه را تمثیل (Metaphor) برای بیان حال کافران می‌دانند. تاریکی‌های لایه‌لایه، نمادی از جهل، کفر، شک و اعمال بد کافران است که روی هم انباشته شده و مانع رسیدن نور هدایت الهی به قلب آن‌ها می‌شود. جمله پایانی ("وَمَن لَّمْ یَجْعَلِ اللَّهُ لَهُ نُورًا...") را هم به این معنا تفسیر می‌کنند که اگر خدا نخواهد کسی را هدایت کند (به او نور ایمان بدهد)، او هیچ راهی به سوی روشنایی نخواهد داشت. این تفسیر البته با سیاق کلی سوره نور (که بر هدایت و نور الهی تأکید دارد) و آیات قبل و بعد، هماهنگ‌تر به نظر می‌رسد. با این حال، توصیفات این آیه از شرایط اعماق اقیانوس، شباهت قابل توجهی با یافته‌های اقیانوس‌شناسی مدرن درباره منطقه بی‌نور (Aphotic zone) مطابقت دارد.

جانوران می‌توانند با استفاده از بیولومینسانس نور تولید کنند. این کشف در دوران معاصر صورت گرفته؛ اما در قرآن، ۱۴۰۰ سال پیش به آن اشاره شده است.

پدیدۀ بیولومینسانس در آب‌های آزاد

پدیدۀ نورزایی زیستی در میان حیوانات، به‌ویژه در آب‌های آزاد بسیار گسترده است؛ از جمله در ماهی‌ها، عروس دریایی‌ها، ژله‌های شانه‌ای، سخت‌پوستان و نرم‌تنان سرپایدار. این پدیده همچنین در برخی قارچ‌ها و باکتری‌ها، و نیز در برخی بی‌مهرگان خشکی‌زی مانند حشرات نیز دیده می‌شود. 

در زیستگاه‌های ساحلی دریا، حدود ۲/۵٪ از موجودات زنده، توانایی تولید نور دارند؛ درحالی‌که در زیستگاه‌های پِلاژیک (آب‌های آزاد) در اقیانوس آرام شرقی، حدود ۷۶٪ از گونه‌های اصلی جانوران اعماق دریا توانایی تولید نور را دارند. 

تاکنون بیش از ۷۰۰ سردۀ جانوری ثبت شده‌اند که شامل گونه‌های نورزا هستند. بیشتر نور تولیدی در دریا در طیف آبی و سبز است، اما برخی ماهی‌های خاص با آرواره‌های شل، نور قرمز و فروسرخ تولید می‌کنند، و سردۀ Tomopteris نور زرد تولید می‌کند. (ویکی‌پدیا، بیولومینسانس، ۲۰۲۳)

اگرچه قرآن به‌صورت مستقیم واژه‌هایی مانند "بیولومینسانس" را به کار نمی‌برد، اما توصیفش از شرایط اعماق دریا بسیار قابل تأمل و با واقعیت‌های علمی منطبق است.

براساس داده‌های علمی، نور خورشید در آب تنها تا حدود ۲۰۰ متر نفوذ می‌کند. پس از آن، به‌دلیل جذب و پراکندگی نور توسط مولکول‌های آب و ذرات معلق، محیط تقریباً کاملاً تاریک می‌شود. این منطقه را منطقه تاریک (aphotic zone) می‌نامند.

بیولومینسانس دقیقاً نوری است که در اعماق تاریک اقیانوس، مستقل از نور خورشید، وجود دارد و توسط مخلوقات خداوند (یعنی به اراده او) تولید می‌شود. بنابراین، این پدیده می‌تواند مصداقی برای "نوری که خدا قرار داده" در آن تاریکی مطلق باشد.

برخی مفسران عبارت "مَوْجٌ مِّن فَوْقِهِ مَوْجٌ" (موجی روی موج دیگر) را نه تنها به امواج سطحی بلکه به امواج داخلی (Internal waves) که در لایه‌های مختلف آب با چگالی متفاوت در اعماق اقیانوس وجود دارند، تفسیر می‌کنند. کشف امواج داخلی پدیده‌ای نسبتاً جدید در علم است اما موضوع جالب توجه بخش پایانی آیه است: "وَمَن لَّمْ یَجْعَلِ اللَّهُ لَهُ نُورًا فَمَا لَهُ مِن نُّورٍ" (و کسی که خدا برایش نوری قرار نداده، نوری نخواهد داشت). این عبارت، پس از توصیف تاریکی مطلق، یک استثنا را بیان می‌کند: امکان وجود نور در آن تاریکی وجود دارد، اما این نور از منبعی غیر از خورشید و به اراده خداوند است و امروزه دانشمندان تأیید کرده‌اند که در اعماق دریا، برخی جانوران خودشان نور تولید می‌کنند.

گفتنی است دانش مربوط به تاریکی مطلق اعماق اقیانوس، امواج داخلی و به خصوص وجود منابع نوری مانند بیولومینسانس در آن عمق، برای مردم ۱۴۰۰ سال پیش، به‌ویژه در محیط عربستان، ناشناخته بوده است و اشارۀ قرآن به این موضوع را می‌توان دلیلی بر منشأ آسمانی داشتن و حقانیت قرآن به شمار آورد.