در سال‌های اخیر شاهد تحولاتی شگرف در برگزاری مراسمات عروسی هستیم. هزینه‌های سرسام‌آور، تبلیغات اغواکننده و رقابت‌های بی‌پایان در عروسی باعث شده‌ که مراسم عروسی به نمایش تجمل‌گرایی تبدیل شود.

به واسطه‌ی دستکاری‌ها و جریان‌سازی‌هایی که سالن‌های عروسی، مزون‌ها و دیگر فعالان این حوزه ایجاد کرده‌اند، مراسم عروسی نه‌تنها پیچیده‌تر و پرهزینه‌تر شده، بلکه عملاً به یک صنعت پرسود تبدیل شده است.

صنعت عروسی؛ یک بازار پرسود

این صنعت، در سال‌های اخیر گردش مالی چشمگیری داشته است. سالن‌های عروسی، مزون‌ها و آتلیه‌های فیلم‌برداری، اصلی‌ترین ذی‌نفعان این جریان هستند. هزینه‌های ورودی سالن، خدمات فیلم‌برداری و تدوین، و حتی خدمات ماه‌عسل، دیگر ابعاد این مراسم هستند که همگی به این صنعت اضافه شده است. این در حالی است که بسیاری از این هزینه‌ها تا دو دهه پیش اصلاً وجود نداشت.

مقایسه بین نسلی: عروسی‌های دیروز و امروز

اگر به مراسم ازدواج نسل‌های گذشته نگاه کنیم، متوجه تفاوت‌های فاحش آن با عروسی‌های امروزی می‌شویم. مراسمی که در گذشته بیشتر جنبه خانوادگی داشت، اکنون به رویدادی پرهزینه و تجملاتی تبدیل شده که مهمانان را هم وادار می‌کند از چنین اصولی پیروی کنند.

در حالیکه بسیاری از والدین امروزی، جشن عروسی خود را در خانه‌ یا تالارهای ساده برگزار کرده‌اند و اصلا دغدغه چشم و هم‌چشمی و تجمل‌گرایی نداشتند، امروزه می‌بینیم که در خودشان هم در تله تجمل‌گرایی گرفتار شده‌اند و با فشارهای اجتماعی، جوانان را به سمت خرج کردن در مسیرهای غیرضروری سوق می‌دهند. در نتیجه، زوج‌ها نه‌تنها زندگی مشترک خود را با بدهی آغاز می‌کنند و ممکن است ماه‌ها و حتی سال‌ها درگیر بازپرداخت وام‌هایی باشند که صرف زرق‌وبرق‌های یک شب شده است.

مشتری‌گرایی، ترفند پول‌ساز عروسی  

صنعت عروسی با بهره‌گیری از فرهنگ مشتری‌گرایی به بازاری پررونق تبدیل شده است. مشتری‌گرایی به‌ویژه در فضای مجازی، به عنوان یک ایدئولوژی باعث شده تا مصرف بیش از حد به‌عنوان نشانه‌ای از موفقیت و جایگاه اجتماعی تبلیغ شود. در این فرهنگ، فشارهای اجتماعی، افراد را به خرید هرچه بیشتر خدمات و کالاهایی سوق می‌دهد که شاید ضرورتی برای آن‌ها نداشته باشند.

در این میان، سالن‌های عروسی، مزون‌ها و دیگر فعالان صنعت عروسی با ایجاد نیازهای جدید و القای استانداردهای غیرواقعی، زوج‌ها را به سمت پذیرش هزینه‌های سنگین سوق می‌دهد.

تصاویری که در اینستاگرام و دیگر پلتفرم‌ها از عروسی‌های لوکس منتشر می‌شود، نمونه‌ای از این تشریفات زائدی است که بسیاری از زوج‌ها را درگیر کرده است. این تحولات، رقابتی ناسالم برای برگزاری عروسی‌های پرهزینه و تجملاتی ایجاد کرده که فشارهای مالی و روانی زیادی بر زوج‌ها تحمیل می‌کند.

تبلیغات، سوی دیگر فشار اجتماعی

تبلیغات هم نقش مهمی در تشدید فرهنگ تجمل‌گرایی ایفا می‌کند. تصاویری که در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی از مراسم‌های عروسی لوکس و پرهزینه منتشر می‌شود، به طور غیرمستقیم به مخاطبان این پیام را می‌دهند که برای داشتن یک جشن به‌یادماندنی، باید هزینه‌های هنگفتی پرداخت کنند.

این فشارهای تبلیغاتی باعث می‌شود که بسیاری از زوج‌ها تصور کنند تنها راه داشتن یک مراسم مطلوب، صرف هزینه‌های سنگین است. در نتیجه، خود را مجبور به رقابت با استانداردهای غیرواقعی می‌کنند و دست به انتخاب‌های گران‌قیمت و وام‌های سنگین می‌زنند.

رابطه ناپایدار، حاصل صنعت عروسی

فشار اجتماعی برای برگزاری مراسم‌های لوکس و پرهزینه، علاوه بر مشکلات مالی همچون بدهی‌های سنگین، آسیب‌های روانی و عاطفی به زوج‌ها وارد می‌آورد. استرس ناشی از تأمین هزینه‌ها ممکن است به اضطراب، افسردگی و کاهش اعتماد به نفس منجر شود که این امر در روابط عاطفی تأثیر منفی گذاشته و حتی در برخی موارد به طلاق یا اختلافات خانوادگی می‌انجامد.

این شرایط نه‌تنها از کیفیت زندگی می‌کاهد بلکه باعث می‌شود زوج‌ها بیشتر با مشکلات مالی و اضطراب‌های روزمره روبه‌رو شوند. علاوه بر این، فشار برای ایجاد تصویری غیر واقعی از موفقیت اجتماعی، ممکن است منجر به فروپاشی هویت فردی زوج‌ها شود، چرا که آن‌ها مجبور به برگزاری مراسمی می‌شوند که نه تنها با شخصیت و ارزش‌هایشان همخوانی ندارد بلکه برای جلب تأیید اجتماعی و هم‌سطح شدن با دیگران هزینه‌های غیرضروری می‌کند.  

فشار مالی و روانی این تجملات تنها به سال‌های ابتدایی زندگی مشترک محدود نمی‌شود، بلکه اثرات بلندمدتی بر تصمیمات کلیدی زوج‌ها دارد. بسیاری از زوج‌هایی که درگیر بدهی‌های عروسی شده‌اند، برای سال‌ها اولویت‌های مالی خود را تغییر می‌دهند و در نتیجه ممکن است خرید خانه، فرزندآوری یا حتی سرمایه‌گذاری برای آینده را به تعویق بیندازند. این تأخیرها می‌تواند به نارضایتی در زندگی مشترک و در برخی موارد، اختلافات جدی منجر شود.

علاوه بر این، فشارهای اجتماعی و مالی ناشی از هزینه‌های ازدواج، باعث شده که بسیاری از جوانان نسبت به تشکیل خانواده دلسرد شوند. برخی به دلیل ترس از هزینه‌های سنگین مراسم، ازدواج را به تعویق می‌اندازند یا حتی از آن صرف‌نظر می‌کنند. این روند، نه‌تنها بر آمار ازدواج تأثیر منفی می‌گذارد، بلکه بر پویایی‌های اجتماعی و فرهنگی جامعه نیز اثرگذار خواهد بود.