انواع طهارت

همه فقها اولین مقدمه واجب نماز را طهارت می‎دانند که عبارتند از غسل، وضو و تیمم. عرفا این طهارت را ظاهری دانسته ‌و طهارت باطن را مهم‌تر. چراکه نمازگزار برای همنشینی با خداوند و مناجات با او، به‌این عروج مومنانه نیاز دارد. بنابراین باید از ناپاکی‌های ظاهری‌وباطنی، دوری کند. نمازگزار باید نجاسات آشکار را به­وسیله وضو، غسل و تیمم و ناپاکی‌های بدن‌ولباس را براساس احکام از خود پاک کند.

نتیجه طهارت ظاهری و باطنی نمازگزار

امام خمینی(ره) طهارت را وسیله‎ای برای دستیابی به‌حقیقت نماز یا رسیدن به مقام قرب الهی می‎داند و در این­باره می‎گوید: آلودگی‎ها اعم از ظاهری‌وباطنی، مانع صعود نمازگزار به‌معراج می‎شوند و در ابتدا نمازگزار باید در رفع این موانع تلاش کند، چرا که تا وقتی از همه آلودگی‎های ظاهری‌وباطنی و آشکار و پنهان پاک نباشد هیچ بهره‎ای از نماز نمی‎برد.(سرالصلوه، بخش طهارت)

تطهیر از گناهان

انسان بدون تطهیر درون خود نمی‎تواند به‌حقیقت انسانیت برسد و یا قلب خود را پاک سازد. ناچیزانگاری خودسازی درونی و غفلت از پاکی قلب‌وروح، از حیله‎های بزرگ ابلیس است. زیرا بر تاریکی‎های قلب که با گناهان پدید می‎آید، می­افزاید. پس یکی از موانع بزرگِ رسیدن به قرب الهی، آلودگی به‌گناهان است که باید با آب پاک توبة نصوح، آن را تطهیر کرد.

پاک‌شدن از حب نفس و دنیا

عامل اساسی فساد و تباهی نفس، رفتار زشت و ناپسند است که مانع رسیدن به درگاه الهی می‌شود. آلودگی قلب سرچشمه همه آلودگی‎هاست و حب دنیا بزرگ­ترین خطا و حب نفس، مادر همه امراض است. این دو ریشه محبت خداوند را می‌خشکاند. پس تطهیر از حب نفس و دنیا، اولین گام‎های تطهیر نمازگزار است.

مراتب و مراحل طهارت

1- عمل به سنت‌های الهی و فرمانبری از اوامر خداوند

2- دست‌یافتن به فضائل اخلاقی

3- طهارت قلبی‌که سبب تسلیم‌شدن در برابر خداوند است. و نورانیت قلب، به‌دیگر اعضا و قوای باطنی سرایت می‎کند و تمام وجود انسان نورانی می‎شود و لیاقت ورود به‌محضر خداوند را به‌دست می‎آورد.(امام خمینی،آداب الصلاه،صص61-56)

راه رسیدن به باطن نماز

تطهیر قلوب از پلیدی‌های روحی و عیوب اخلاقی بسیار مهم است و انسان باید برای رسیدن به آن تلاش کند. چون بدون پاکی‌های معنوی، جز ظاهر نماز و زحمت آن چیز دیگری عایدش نمی‌شود.(امام خمینی،سر الصلوه،ص37)