بر اساس آمارهای ورودی به مدارس و دانشگاه‌ها، پسران بیشتر از دختران ترک تحصیل می‌کنند و کمتر از آن‌ها وارد دانشگاه می‌شوند. در گزارشی با عنوان «چرا پسران کمتر به دانشگاه می روند؟»، ۷ دلیل برای توضیح علت کاهش ورود پسران به دانشگاه را بررسی کرده بودیم. در ادامه، ۵ آسیب ناشی از افزایش ترک تحصیل پسران و کاهش ورود آن‌ها به دانشگاه در ایران بررسی می‌شود.
آمار بازماندگی پسران از تحصیل و دانشگاه
در سال ۱۴۰۲، به طور میانگین، حدود ۱۶۳ هزار و ۱۹۱ پسر از تحصیل بازماندند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که در مجموعه سه مقطع تحصیلی، تعداد پسرانی که ترک تحصیل کرده‌اند، حدود ۱۱ درصد بیشتر از دختران بوده است؛ این آمار وضعیت نامطلوب‌تری را برای پسران در سطح کلان از نظر ترک تحصیل نشان می‌دهد. در سال ۱۴۰۳ نیز، آمار بازماندگان از تحصیل افزایش یافت و همچنان تعداد پسران بازمانده از تحصیل بیشتر از دختران بوده و مهم‌ترین دلیل این امر، فقر خانواده‌ها عنوان شده است.
۱. افزاش ناترازی دانشگاه با بازار کار
مطالعات جهانی حاکی از آن است که زنان بیشتر تمایل به تحصیل در رشته‌های علوم هنری، علوم انسانی، خدمات بهداشتی و آموزشی دارند، در حالی که مردان بیشتر به رشته‌های مهندسی، علوم پایه و فنی گرایش نشان می‌دهند. بنابراین، کاهش ورود پسران به دانشگاه‌ها سبب تمرکز بیش از حد زنان در برخی رشته‌های علوم انسانی و علوم هنری و حضور کمرنگ پسران در رشته‌های فنی و مهندسی می‌شود. این مسئله باعث افزایش عدم تطابق مهارت فارغ‌التحصیلان با نیازهای بازار کار را باعث می‌شود.
۲. افزایش سن ازدواج و کاهش نرخ ازدواج
تحصیلات بالاتر در میان زنان، اغلب دامنه انتخاب همسر را برای آن‌ها محدودتر می‌سازد، زیرا بسیاری از زنان ترجیح می‌دهند با مردانی هم‌سطح یا با موقعیت اجتماعی و تحصیلی بالاتر از خود ازدواج کنند. این تمایل می‌تواند به افزایش سن ازدواج و همچنین افزایش احتمال تجرد قطعی در میان زنان تحصیلکرده منجر شود. از سوی دیگر، کاهش سطح تحصیلات و اشتغال پسران در مشاغل با درآمد پایین‌تر، جذابیت آن‌ها را در بازار ازدواج کاهش داده و در نتیجه، شکاف جنسیتی در معیارهای انتخاب همسر را عمیق‌تر می‌کند.
۳. کاهش کیفیت نیروی کار و افزایش بیکاری
ورود زودهنگام پسران به بازار کار، اغلب آن‌ها را به مشاغل ساده و کم‌درآمد و کم مهارت، مانند دستفروشی می‌کشاند. این مسئله، در کنار نرخ بیکاری بالاتر مردانِ فاقد مهارت، به تداوم فقر منجر می‌شود. از آنجایی که مردان در هر صورت موظف به کار کردن هستند و این اجبار برای بیشتر زنان وجود ندارد، عدم تحصیل مناسب مردان، کیفیت نیروی کار را به شکل بیشتری کاهش می‌دهد. همچنین اغلب پسران ترک تحصیلکرده و دانشگاه نرفته‌اند، سواد و مهارت پایه برای تطابق با تحولات بازار کار را ندارند.
۴. فشار بر نظام حمایت اجتماعی دولت
افزایش تعداد زنان تحصیلکرده بدون اشتغال متناسب و مردان کم‌مهارت که ترک تحصیل کرده‌اند یا مهارت‌های تخصصی دانشگاهی ندارند، هزینه‌های دولت برای اشتغال‌زایی را بالا می‌برد. این هزینه هم شامل هزینه پروژه توانمندسازی نیروی کار از طریق آموزش است و هم حفظ و ایجاد اشتغال برای نیروی کم مهارت یا افراد تحصیل کرده بیکار می‌شود. این مشکل در آینده با رشد سریع فناوری و پیر شدن جمعیت ایران، شدیدتر نیز خواهد شد.
۵. افزایش ناهنجاری‌های اجتماعی
بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، در سال ۱۴۰۱، بیش از ۵۵۶ هزار نوجوان ۱۵ تا ۱۷ ساله از تحصیل بازماندند که ۵۳ درصد آنان پسر بودند. این گروه به دلیل فقدان مهارت‌های لازم، اغلب در معرض جذب شدن به شبکه‌های بزهکاری قرار می‌گیرند. بیشتر پسرانی که ترک تحصیل می‌کنند در مناطقی است که فقر بیشتر است و استان‌های مرزی و یا حاشیه شهرهای بزرگ است که در مجموع باعث می‌شود پسران بیشتری وارد بزهکاری یا مشاغل کاذب شوند.
پیام شما به ما