تا حالا شده از فرزندتون بپرسین «چرا این کارو کردی؟» و اون یا سکوت کنه، یا دروغ بگه، یا حالت دفاعی بگیره؟ خیلی از والدین بدون اینکه بدونن، با همین سوال ساده باعث می‌شن بچه‌ها احساس بازخواست یا سرزنش شدن کنن.

تحقیقات روان‌شناسی می‌گه اینکه چطور سوال بپرسیم، روی احساس امنیت، صداقت و حتی رشد فکری بچه‌ها تاثیر داره. اگر واژه «چرا» رو درست استفاده نکنیم، ممکنه باعث مقاومت بچه بشه، ولی اگه سوالاتمون رو یه کم تغییر بدیم، نه‌تنها راحت‌تر باهامون حرف می‌زنه، بلکه خودش هم بهتر به رفتاراش فکر می‌کنه.

اشتباه رایج: “چرا” گفتن مثل بازجویی

❌ «چرا این کارو کردی؟»
این سوال خیلی وقتا حس قضاوت شدن می‌ده و باعث می‌شه بچه به جای توضیح دادن، گارد بگیره.

پس چجوری سوال بپرسیم؟

روش ۱: سوالات کلی بپرسید
«می‌تونی بگی چی شد که این تصمیمو گرفتی؟» اینطوری بهش فرصت می‌دین بدون ترس دلیل کارشو توضیح بده.

روش ۲: درباره احساسش بپرسید
«چی شد که این کارو کردی؟ اون لحظه چه احساسی داشتی؟» اینطوری هم خودش احساسشو درک می‌کنه، هم شما میفهمیت تو ذهنش چی می‌گذره.

روش ۳: تشویقش کنید بیشتر توضیح بده
«می‌شه برام توضیح بدی تا بهتر متوجه بشم؟» پس به جای قضاوت، دارین بهش نشون می‌دین که واقعا براتون مهمه که چی شده.

روش ۴: کمکش کنید راه‌حل پیدا کنه
«فکر می‌کنی دفعه بعد چیکار کنیم که این اتفاق نیفته؟»
این سوال باعث می‌شه خودش به اشتباهش فکر کنه و دنبال راه‌حل بگرده.

یادتون باشه
 • این مدل برخورد باعث می‌شه بچه‌ها مهارت اجتماعی و فکری بهتری پیدا کنن.
 • استفاده نادرست از «چرا» ممکنه استرس و اضطراب بچه‌ها رو بیشتر کنه.
 • بچه‌های زیر ۷ سال هنوز درک درستی از «دلیل و نتیجه» ندارن، واسه همین وقتی ازشون می‌پرسین «چرا»، ممکنه جواب منطقی نداشته باشن.
 • در این صورت رابطه گرم‌تری با بچه‌ها داشته باشین و کمتر با دروغ‌گویی یا قهر روبه‌رو ‌بشین.