بر اساس آیه ۳۱ سوره نور، زنان موظف‌اند در برابر نامحرم پوششی مناسب داشته باشند که شامل پوشاندن موی سر نیز می‌شود. فلسفه حجاب در اسلام، پوشاندن زینت‌ها و جلوگیری از جلب توجه نامحرم است. حال اگر وسیله‌ای که به‌عنوان حجاب استفاده می‌شود، خود نوعی زینت باشد، این امر با هدف اصلی حجاب در تضاد قرار می‌گیرد.
چرا کلاه‌گیس در برابر نامحرم حرام است؟
مراجع تقلید تصریح کرده‌اند که کلاه‌گیس در برابر نامحرم مانند موی طبیعی زن محسوب می‌شود و استفاده از آن در این شرایط حرام است.
رهبر معظم انقلاب آیت‌الله خامنه‌ای: استفاده از کلاه‌گیس و موی مصنوعی برای حجاب مجزی (کافی) نیست و موی مصنوعی نیز باید پوشیده شود.
آیت‌الله مکارم شیرازی: استفاده از کلاه‌گیس جایز است ولی این کار در برابر نامحرم جایز نیست و نگاه به موی مصنوعی اشکال دارد. زیرا حکم موی واقعی را دارد.
آیت‌الله سیستانی: کلاه‌گیس خود زینت است و پوشاندن آن در برابر نامحرم واجب است.
آیت‌الله نوری همدانی: استفاده از کلاه‌گیس در برابر نامحرم، فرقی با موی طبیعی ندارد و اشکال دارد.
آیت‌الله صافی گلپایگانی: استفاده از کلاه‌گیس و نمایش آن در برابر نامحرم جایز نیست.
بنابراین طبق نظر مراجع، کلاه‌گیس‌هایی که شبیه موی واقعی باشند، حکم موی طبیعی را دارند و نمایش آنها در برابر نامحرم حرام است. و استفاده از کلاه‌گیس به‌عنوان جایگزین حجاب شرعی در برابر نامحرم صحیح نیست و از نظر فقهی قابل قبول نمی‌باشد. پس خانم‌هایی که در سریال‌ها و فیلم‌ها، بجای حجاب از کلاه‌گیس استفاده می‌کنند حکم حجاب را ندارد و حرام است.
آیا نوع کلاه‌گیس تفاوتی در حکم دارد؟
اصل کلی در فقه این است اگر کلاه‌گیس ظاهری طبیعی و مشابه موی انسان داشته باشد، حکم موی واقعی را پیدا کرده و نمایش آن در برابر نامحرم حرام خواهد بود. اما اگر جنس آن از کاموا، الیاف مصنوعی یا مواد غیرواقعی باشد که هیچ جذابیتی نداشته و زینت محسوب نشود، برخی فقها آن را مجاز دانسته‌اند، زیرا در این حالت دیگر شبیه موی طبیعی نیست.
استفاده از کلاه‌گیس در سریال یوسف پیامبر(ع)
سریال یوسف پیامبر(ع) با روایتی قرآنی و تاریخی، زندگی حضرت یوسف(ع) را به تصویر کشید. این سریال توانست بدون نقض موازین شرعی، یک اثر فاخر تاریخی و دینی را خلق کند. اما عده‌ای به استفاده از کلاه‌گیس برای بازیگران زن این سریال تشکیک کردند. برخی این پرسش را مطرح کرده‌اند که آیا نمایش کلاه‌گیس زنان در این سریال با احکام اسلامی سازگار است؟ این مسئله را باید از دیدگاه فقهی و تفاوت ماهیت کلاه‌گیس‌ها بررسی کرده و دلایل جواز شرعی آن را بدست آورد.
فاقد جذابیت: در این سریال، کلاه‌گیس زنان از جنس کاموا و الیاف مصنوعی ضخیم ساخته شده بود که هیچ‌گونه جلوه‌گری، لطافت یا زیبایی ظاهری نداشت.
در فقه اسلامی نیز آمده که پوشاندن موی طبیعی زن به دلیل جاذبه آن برای نامحرم واجب است. اما اگر موی مصنوعی به‌گونه‌ای باشد که فاقد جذابیت و زیبایی محسوب شود، حکم موی طبیعی را نداشته و نمایش آن اشکال شرعی ندارد. در این باره رهبر معظم آیت‌الله خامنه‌ای می‌فرماید: اگر کلاه‌گیس به‌گونه‌ای باشد که زینت محسوب نشود، پوشاندن آن لازم نیست.
پس چون کلاه‌گیس‌های استفاده‌شده در این سریال نه طبیعی بودند و نه جذاب، از نظر شرعی منعی نداشتند.
رعایت موازین حجاب در سریال: در سریال یوسف پیامبر(ع)، بازیگران زن با حجابی متناسب با شرایط تاریخی آن دوران ظاهر شدند، اما موهای طبیعی آنها مشخص نبود. و استفاده از کلاه‌گیس‌های کاموایی، راهکاری مناسب برای نمایش زنان مصری آن دوران بدون نقض حجاب اسلامی بود.
عدم شباهت این کلاه‌گیس‌ها به موی طبیعی: یکی از شروطی که می‌تواند استفاده از کلاه‌گیس را جایز کند، شبیه نبودن به موی طبیعی است. کلاه‌گیس‌های سریال یوسف پیامبر(ع) نه از موی طبیعی ساخته شده بودند، نه حالت نرم و واقعی داشتند و مصنوعی بودن آنها کاملا محسوس بود. ضمن این که الیاف کاموایی و ضخیم آنها، باعث شد که این کلاه‌گیس‌ها بیشتر شبیه به یک پوشش ساده باشند تا موی واقعی. بنابراین، این کلاه‌گیس‌ها هیچ شباهتی به موهای طبیعی زنان نداشتند که شامل حکم موی واقعی شود. پس نمایش آنها شرعا اشکالی نداشت.
تفاوت کلاه‌گیس سریال یوسف پیامبر علیه‌السلام با کلاه‌گیس‌های رایج
| کلاه‌گیس‌های سریال یوسف پیامبر(ع) |
کلاه‌گیس‌های معمولی |
ویژگی |
| الیاف ضخیم کاموایی، بدون شباهت به موی طبیعی |
موی طبیعی یا الیاف بسیار شبیه به موی واقعی |
جنس |
| ظاهر خشک، نامنظم و مصنوعی |
شبیه موی واقعی، نرم، قابل شانه‌زدن و آرایش |
حالت ظاهری |
| جذابیت نداشتن |
باعث زیبایی می‌شود |
جذابیت و زینت |
| زینت محسوب نمی‌شود و پوشش آن واجب نیست |
مانند موی واقعی است و پوشاندنش واجب |
حکم شرعی |
پیام شما به ما