انجمنی مذهبی، نیمهمخفی و ساختارمند
انجمن حجتیه در دهه ۱۳۳۰ شمسی، به رهبری شیخ محمود حلبی و با هدف مبارزه با بهائیت تأسیس شد. انجمن در طول فعالیت خود، بهعنوان یک گروه نیمهمخفی شناخته میشد و سعی میکرد بهصورت ساختاریافته و طبقهبندیشده عمل کند. جلسات هفتگی، کلاسهای آموزشی، و برنامههای تربیتی برای اعضا از جمله اقدامات این انجمن بود.
فاصلهگیری از دنیای سیاست
این انجمن بر اصل «جدایی دین از سیاست» تأکید داشت و در اساسنامه خود بهصراحت بیان کرده بود که از ورود به عرصههای سیاسی خودداری میکند. اعضای انجمن بر این باور بودند که ورود به سیاست، دین را دچار انحراف میکند. این دیدگاه، سبب شد تا انجمن حجتیه در برابر جریانهای انقلابی موضعی بیطرفانه یا حتی منتقدانه اتخاذ کند. این تفکر اما با نص صریح قرآن ناسازگار است
چرا نباید دین از سیاست جدا شود؟
آیه ۱۰۴، آل عمران: «و باید از میان شما گروهی باشند که به خیر دعوت کنند و امر به معروف و نهی از منکر کنند و آنان همان رستگارانند.»
این آیه مسئولیت اجتماعی را یکی از وظایف محوری جامعه دینی معرفی میکند. امر به معروف و نهی از منکر، فراتر از رفتارهای فردی، ابعاد اجتماعی و سیاسی دارد. دین نمیتواند از سیاست جدا باشد، چرا که تحقق معروفها (مانند عدالت و امنیت) و جلوگیری از منکرات (مانند فساد و بیعدالتی) در جامعه نیازمند سیاستگذاری و مدیریت نظام اجتماعی است.
فساد، نتیجه حذف دین از سیاست
آیۀ 90، نحل: «خداوند به عدالت و احسان و بخشش به نزدیکان فرمان میدهد و از فحشا و منکر و ستم نهی میکند. او به شما اندرز میدهد باشد که پند گیرید.»
این آیه به عدالت اجتماعی دستور میدهد. از طرفی، عدالت اجتماعی جز از طریق حاکمیت برخاسته از دین محقق نمیشود. اگر قدرت سیاسی در اختیار حکومتی غیرمتعهد به دین و اخلاق باشد، در این صورت، عدالت بهجای اینکه بر مبنای اصول الهی تنظیم شود، بر اساس منافع شخصی یا حزبی تعریف خواهد شد که مستلزم فساد و ستم به فرودستان است.
باطل بودن پرچمهای قبل از ظهور
یکی دیگر از باورهای محوری انجمن حجتیه، این بود که پرچمهای برپاشده قبل از ظهور، مشروعیت ندارند. آنها با برداشت نادرست از روایات شیعی، معتقد بودند که تنها پرچم امام عصر ارواحنافداه قابل پیروی است و هرگونه حرکت یا حکومتی که پیش از ظهور ایجاد شود، باطل و محکوم به شکست است.
چرا برداشت حجتیه از روایات ظهور نادرست است؟
امام خمینی (ره) درباره مواضع غلط حجتیه فرمودند:
بعضی روایاتی که وارد شده است بر این امر که هر عَلَمی بلند بشود قبل از ظهور حضرت، آن علم، علم باطل است. در صورتی که آن روایات [اشاره دارد] که هرکس علم بلند کند با علم مهدی، به عنوان «مهدویت» بلند کند، [باطل است.]….بعضیها انتظار فرج را به این میدانند که در مسجد، در حسینیه، در منزل بنشینند و دعا کنند و فرج امام زمان ارواحنا فداه را از خدا بخواهند.لکن همین، دیگر غیر از این کاری ازشان نمیآمد و فکر این مهم که یک کاری بکنند، نبودند
….یک دسته دیگری بودند میگفتند این است که ما کار نداشته باشیم به اینکه در جهان چه میگذرد، بر ملتها چه میگذرد، بر ملت ما چه میگذرد؛ به این چیزها ما کار نداشته باشیم، ما تکلیفهای خودمان را عمل میکنیم، برای جلوگیری از این امور هم خود حضرت بیایند انشاالله، درست میکنند؛ دیگر ما تکلیفی نداریم.
…ما اگر دستمان میرسید، قدرت داشتیم، باید برویم تمام ظلم و جورها را از عالم برداریم. تکلیف شرعی ماست؛ نه شما دست بردارید از تکلیفتان، نه اینکه شما دیگر تکلیف ندارید.
قیامهای حقی که به امضای معصوم رسیده
در طول تاریخ قیامهای متعددی توسط غیرمعصومین صورت گرفته که به امضای امامان معصوم رسیده است:
1. قیام زید بن علی
امام صادق علیهالسلام: «خدا عمویم زید را بیامرزد! او مردم را به «الرضا من آل محمد» میخواند و اگر پیروز میشد به وعده وفا میکرد.
2. قیام مختار ثقفی
امام باقر علیهالسلام: «مختار قاتلان ما را کشت، خونخواهی کرد و مشکلات ما را کاهش داد. خداوند او را رحمت کند.»
3. قیام یمانی
بیش از 30 روایت دربارۀ قیام یمانی و بشارتهایی مبنی بر قیام «مردی از قم» و «گروهی از مشرق» نشان میدهد که همۀ قیامهای پیش از ظهور، لزوما طاغوتی و باطل نیستند؛ وگرنه به امضا و تایید معصوم نمیرسید.
پیام شما به ما