وقتی از دهههای شصت و پنجاه بپرسید که دوران کودکی و نوجوانی چه کتابهایی میخواندند؟ بیشتر به کتابهای کلاسیک ترجمهای اشاره میکنند از کتابهای ژولورن و سنت اگزوپری تا ماجراهای رابینسون کروزوئه و داستانهای تَن تَن.

شاید در گذشته تولید و نشر کتابهای کودک و نوجوان در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به صورت محدود در دیگر انتشارات وجود داشت اما تعدادش آنقدر کم بود که بچههای آن دوران به کتابهای ترجمهای روی آورده بودند اما امروزه آمارها حکایت از رشد انتشار کتابهای بومی در کشور را میدهد.
کتاب کودک و نوجوان در دهه 60 کمی با خلاقیت
کودکان دهه شصتی در دوران هشت سال جنگ تحمیلی که دورهای بسیار سخت و حساس بود، سپری کردند از همین رو، ادبیات کودک و نوجوان در یک پروسه پر فراز و نشیب قرار گرفت که نگاههای مختلف در این عرصه باعث شد دو قطبی ایجاد شود و به دلیل شرایط اما جنبه آموزشی کتابهای کودکان بسیار پررنگ شد.
دههای واقعگرا و اخلاقی، دهه 70
در دهه هفتاد وضعیت ادبیات کودک و نوجوان ژانری متفاوت داشت، خیلی از منتقدان معتقدند که مرگ ادبیات کودک و نوجوان در این دهه آغاز شد و ژانر وحشت در ادبیات کودک و نوجوان جولان داد اما یکسری از کارشناسان ادبی هم به اخلاقی و انسانی بودن ژانر ادبیات کودک اشاره میکنند. البته این دهه در تشکیل موسسههای ادبی بسیار موثر بود و خیلی از آنها در همین دوره تاسیس شدند ک در ترویج کتابخوانی واقعا موثر بودند نباید این مسئله را انکار کرد که وجود این موسسات فرهنگی و ادبی بودند که در ادبیات تاثیر بهسزایی داشتند. حتی ناشران در این دوره بود که توانستند عرض اندام کنند و فضای متفاوتی را در حوزه نشر ادبیات کودک و نوجوان تجربه کنند.
ادبیات کودک و نوجوان سهم 14 درصدی در انتشار کتاب را دارد خبری که میتواند نویددهنده روزهای خوب این حوزه در عرصههای فرهنگی باشد
نوآوری، مولفهای که دهه 80 را شکوفاتر کرد
خیلی از افراد دهه هشتاد را بهعنوان نقش فعال کودکان در این حوزه یاد میکنند و میگویند که با تلاش خواننده بود که این حوزه توانست جایگاه خودش را بهتر پیدا کند و به نوعی ادبیات به درک و تحلیل از خودش رسید. بیشتر رمانها به سمت و سویی اسطورهسازی پیش رفت و ذهنیت فعال اسطورهای و به نمایش گذاشتن مفاهیم در این دوره نویسنگان را به جایگاهی متفاوتتر رساند. با ظهور اسطورهسازی در ادبیات کودک و نوجوان «روایتگری» و «توصیف» بروز و ظهور ارزشمندی پیدا کرد. در دهه هشتاد از این امر غافل نباشیم که ادبیات کودک و نوجوان در حوزه جنگ پیشرفت چشمگیری داشت و به موضوعاتی همچون مصائب جنگ، خانوادههای جنگزده و... پرداخته شد. همچنین این دهه در ترویج کتابخوانی نقش خوبی داشت، حتی جشنوارههای متعددی در این حوزه برگزار شد که موثر در ارتقای ادبیات کودک و نوجوان بود.
از دهه 90 تا به امروز تالیف پررنگتر از ترجمه
دهه نود در حوزه ادبیات کودک و نوجوان، دهه شکوفایی و قابل عرضهای در این حوزه بود که ادبیات کودک و نوجوان تالیفی حرفی برای گفتن داشت. نباید نادیده گرفت که ادبیات بعد از انقلاب رشد روزافزونی داشت و حاصل آن بعد از دهه نود قابل اعتنا است و میتوان به آثار تالیفی استناد کرد و به نوعی فضای جدیدی برای تنفس ادبیات کودک و نوجوان جان گرفت. اگر این روزها خبرها را مرور کنیم پی خواهیم برد که ادبیات کودک و نوجوان سهم 14 درصدی در انتشار کتاب را دارد خبری که میتواند نویددهنده روزهای خوب این حوزه در عرصههای فرهنگی باشد. درست است که فراز و فرود در حوزه نشر کودک خیلیها را دلسرد کرده اما با آمارهای نشر و پیشرفت رو به جلو نمیتوان امید داشتن به این حوزه را به دست فراموش سپرد. با توجه به اینکه هزینههای بالای چاپ، کاغذ، کارهای گرافیکی پرداختن به این حوزه را خیلی مقرون به صرفه نمیکند اما باز این حوزه راه پیشرفتاش را با بن بست مواجه نکرده است.