سفرهای نوروزی، به عنوان یکی از دوره‌های پرتردد در فرهنگ ایرانی، فرصت مناسبی برای تعاملات اجتماعی و گردشگری فراهم می‌کند. در طول سفرهای نوروزی، زمانی که بسیاری از نوجوانان و حتی بزرگترها از وای‌فای عمومی در مکان‌هایی مانند فرودگاه‌ها، کافه‌ها و هتل‌ها استفاده می‌کنند، امنیت دیجیتال اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند.

با این حال، افزایش استفاده از دستگاه‌های دیجیتال و اتصال به شبکه‌های وای‌فای عمومی در طول این سفرها، ریسک‌های امنیتی قابل توجهی را به همراه دارد. در اینجا سعی داریم شما را با ریسک‌های مرتبط با وای‌فای عمومی و راهکارهای محافظت از اطلاعات شخصی آشنا کنیم.

اهمیت امنیت سایبری برای نوجوانان

نوجوانان، به دلیل استفاده گسترده از شبکه‌های اجتماعی، بازی‌های آنلاین، و خدمات دیجیتال، هدف جذابی برای حملات سایبری هستند. تحقیقات نشان می‌دهد که عدم آگاهی از ریسک‌های وای‌فای عمومی می‌تواند منجر به افشای اطلاعات شخصی، از جمله نام، تاریخ تولد، و حتی گرایش‌های شخصی شود. این موضوع در طول سفرهای نوروزی، زمانی که دسترسی به اینترنت امن ممکن است محدود باشد، اهمیت دوچندان پیدا می‌کند.

ریسک‌های مرتبط با وای‌فای عمومی

وای‌فای عمومی، به دلیل سهولت دسترسی، در مکان‌هایی مانند فرودگاه‌ها، کافه‌ها، و ایستگاه‌های قطار رایج است. با این حال، تحقیقات علمی نشان می‌دهد که این شبکه‌ها اغلب رمزنگاری نشده هستند یا از مکانیزم‌های امنیتی قدیمی استفاده می‌کنند، که آن‌ها را در برابر حملات آسیب‌پذیر می‌کند. ریسک‌های اصلی شامل موارد زیر است:

• رهگیری داده‌ها: هکرها می‌توانند با استفاده از ابزارهای شنود شبکه، داده‌های انتقالی مانند رمز عبور و شماره کارت اعتباری را رهگیری کنند.
• حملات میانی: در این نوع حملات، مهاجم بین کاربر و شبکه قرار گرفته و می‌تواند داده‌ها را تغییر دهد یا اطلاعات حساس را سرقت کند.
• بدافزار: شبکه‌های وای‌فای عمومی می‌توانند به عنوان کانالی برای توزیع بدافزار عمل کنند، که دستگاه‌ها را آلوده کرده و امنیت آن‌ها را به خطر می‌اندازد.
• نقاط دسترسی جعلی: مهاجمان ممکن است شبکه‌های وای‌فای جعلی ایجاد کنند که نام آن‌ها شبیه شبکه‌های قانونی است، و کاربران را فریب دهند تا به آن‌ها متصل شوند.

راهکارهای محافظتی

برای کاهش ریسک‌های مذکور، نوجوانان و والدین آن‌ها می‌توانند از مجموعه‌ای از ابزارها و روش‌های امنیتی استفاده کنند.

• تأیید اعتبار شبکه: پیش از اتصال، از قانونی بودن شبکه وای‌فای اطمینان حاصل کنید. نام شبکه را با مسئولین مکان مربوطه تطبیق دهید و از اتصال به شبکه‌های مشکوک خودداری کنید و از شبکه‌هایی که نیاز به ورود اطلاعات حساس برای اتصال دارند، مانند شماره کارت اعتباری، اجتناب کنید.
• استفاده از پروتکل HTTPS: وب‌سایت‌هایی که از پروتکل HTTPS استفاده می‌کنند، داده‌های انتقالی را رمزنگاری می‌کنند، که امنیت بیشتری را فراهم می‌کند. از وارد کردن اطلاعات حساس در وب‌سایت‌های HTTP خودداری کنید.
• به‌روز نگه داشتن نرم‌افزارها: به‌روز نگه داشتن سیستم‌عامل، مرورگر، و برنامه‌های دیگر، وصله‌های امنیتی را اعمال می‌کند و دستگاه را در برابر تهدیدات جدید محافظت می‌کند.
• استفاده از رمزهای عبور قوی و احراز هویت دو مرحله‌ای: استفاده از رمزهای عبور پیچیده و منحصربه‌فرد برای حساب‌های مختلف، و فعال کردن احراز هویت دو مرحله‌ای (۲FA)، لایه‌ای اضافی از امنیت فراهم می‌کند.
• احتیاط در ایمیل و دانلودها: از باز کردن ایمیل‌های مشکوک یا ضمیمه‌های ناشناخته خودداری کنید. تنها از منابع معتبر نرم‌افزار دانلود کنید و اصالت آن‌ها را تأیید کنید.
• غیرفعال کردن اشتراک‌گذاری فایل: اشتراک‌گذاری فایل را روی دستگاه خود غیرفعال کنید تا از دسترسی غیرمجاز به فایل‌هایتان جلوگیری شود.
• فعال کردن فایروال: فایروال دستگاه را فعال کنید تا دسترسی غیرمجاز به شبکه شما مسدود شود.

در طول سفرهای نوروزی، با افزایش تعداد مسافران و استفاده از وای‌فای عمومی در مکان‌های شلوغ، ریسک حملات سایبری نیز افزایش می‌یابد. تحقیقات نشان می‌دهد که در چنین شرایطی، آگاهی کاربران از ریسک‌ها کاهش می‌یابد، و تصمیم‌گیری برای استفاده از شبکه‌های ناامن بیشتر می‌شود. بنابراین، آموزش نوجوانان و والدین آن‌ها برای استفاده از ابزارهای امنیتی ضروری است.