جلد یازدهم - صفحه 454 - ضربه هاي سنگين بريتانيا از روحانيون
صفحه : 454
و عمده نظر اين بود كه روحانيت را ديده بودند. آنهايي كه احتمالا اين را وادار به اين امور مي كردند، ديده بودند لااقل اين صد سال را درست ديده بودند كه هر وقت كه بنابود يك شكستي به ملت بيايد، روحانيت جلويش را مي گرفت . يكي شكستي به كشوربيايد روحانيت جلويش را مي گرفت . ديده بودند كه در مثلا عراق كه انگليسها عراق راآن وقت تقريبا گرفته بودند، آن روحاني بزرگ مرحوم آقا ميرزا محمدتقي (2) جلويش راگرفت و از [دست ] ايشان گرفت عراق را. استقلال عراق را او مي گرفت از آنها. و بازديده بودند كه قبل از او ميرزاي شيرازي (3) با يك كلمه ، ايران را نجات داد از دست انگليسها و مزاحم را مي ديدند كه همين روحانيين هستند. و اگر چنانچه بخواهند آن چيزهايي كه آنها مي خواهند كه عبارت از مخازن شرق بود، عبارت از معادن شرق بود،اينها را آنها مي خواستند و علاوه بر اين ، شرق را بازار كنند براي خودشان . از آن طرف مخازنشان را ببرند و از آن طرف با صورت ديگر بازار درست كنند و هرچه دارند به اين بازار صرف كنند. ما را به صورت يك مصرف درآورند. مي ديدند كه روحانيت اگر زنده باشد، و چشمش را باز كند و بگذارند به حيات خودش ادامه بدهد اين مزاحم است . ازاين جهت روحانيت را با تمام قوا كوبيدند. به طوري كه اين حوزه علميه اي كه آن وقت البته هزار و چند صد تا محصل داشت ، رسيد به يك چهار صد نفر، آن هم چهارصدنفري كه توسري خورده ، چهارصد نفري كه هيچ نتواند يك كلمه صحبت كند. يك كلمه تمام منابر را در سرتاسر ايران ، تمام خطبا را در سرتاسر ايران زبانشان را بستند. و تمام علما را در سرتاسر ايران زبانشان را بستند. مع ذلك خوب ، در زمان رضاشاه هم يكي - دو- سه دفعه قيام كردند علما. مع ذلك چون قيامي بود كه ملت از بس ترسيده بود از او
ضربه هاي سنگين بريتانيا از روحانيون
2- آقاي ميرزا محمد تقي شيرازي "از مراجع بزرگ تقليد" كه با فتواي معروفش ، مردم مسلمان عراق را عليه قواي انگليس به قيام واداشت و موجب شكست انگليس شد.
3- ميرزاي شيرازي "از مراجع بزرگ تقليد" كه با فتواي تحريم تنباكو، باعث لغو قرارداد ناصرالدين شاه با شركت انگليسي "رژي " شد.
