تبیان، دستیار زندگی

جلد پنجم - صفحه 61 -  كودتاي رضاخاني

صفحه : 61

اينكه شاه باشد، خود همين آقاي شاه هم گفتند كه در قانون اينطور است كه سلطنت يك موهبت الهي است كه مردم مي دهند به شخص سلطان ، خوب بايد ببينيم كه آيا مردم اين را اعطا كردند، مردم اين را اعطا كردند به ايشان تا اينكه اگر شعاري برخلاف داده شد،شعار برخلاف قانون اساسي باشد يا مردم اصلا اطلاعي از اين مسائل نداشتند؟

كودتاي رضاخاني

اول كه رضاخان آمد روي كار، با كودتا آمد و تهران را گرفت (2) و همه كارهايي كه رضاخان كرد كارهاي سرنيزه اي بود. اصلا به ملت كسي اعتنا نداشت ؛ چنانچه حالا هم به ملت اينها اعتنا ندارند. از اول كه او آمد روي كار، آن را من يادم هست از وقتي كه اوآمد، شما شايد هيچ كدام يادتان نباشد - اكثرا البته - لكن خوب ، من شاهد قضايا بودم ، من يادم است همه را ايشان كودتا كرد و آمد تهران . و ابتدا هم خيلي اظهار ديانت و اظهاراسلاميت ، و در ماه محرم ، در شبهاي ماه محرم گاهي مي گفتند پابرهنه اين طرف آن طرف مي رود براي عزاداري ! و همه اين تكيه هايي كه در تهران برپا بود ايشان مي رفت اين تكيه ها، و پيش صاحب تكيه ها اظهار اسلاميت و اظهار ايمان مي كرد! تا وقتي كه پايش يكقدري مستقر شد. ابتدايش اينطور بود تا وقتي كه حكومتش يك حكومت مستقري شد. آن وقت كه حكومت مستقر شد، دست به نيزه و سرنيزه برد و كوبيد همه اقشار ملت را. آن وقت هم مثل حالا نبود كه ، يعني مثل اين يك سال كه ملت تحولي درش پيدا شده باشد كه [بتواند] "چرا" بگويد يا قيام برخلاف بكند، هيچ ابدا صحبت ازاينكه يك مطلبي برخلاف راي رضاخان بگويند، هيچ اين مسائل نبود. با سرنيزه آمد و باسرنيزه مجلس درست كرد بدون اينكه ملت اصلا اطلاعي از وكلايش داشته باشد يااطلاعي از مسائل اصلا داشته باشد. رضاخان هم معلوم نبود كه خودش يك همچو كاري كرده باشد. ليستهايي از طرف - به طوري كه شاه مي گويد - ليست را از طرف سفارتخانه هامي آوردند و مي دادند و همين ليست را كه افرادي [بود] كه كي وكيل كجا، كي وكيل