تبیان، دستیار زندگی

به گزارش جام جم سرا، در سال های اخیر، همزمان با نزدیک شدن زمستان و سرد شدن هوا میزان آلودگی هوا آنقدر زیاد می شود که کارشناسان را وادار می کند تا چند روزی از زمستان را با عنوان وضعیت اضطراری معرفی کنند. اما امسال وضع با همیشه فرق می کند این روزها و هفته ها شاهد آلودگی هوای تهران و برخی از شهرهای بزرگ هستیم. وضعیت هشدار همچنان ادامه دارد و بارش باران هایی که گه گاه زمین شهرها را مرطوب می کند بی فایده است.

دکتر عاطفه عابدینی، فوق‌تخصص ریه، عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی تهران می گوید: به‌طور متوسط هر انسانی در هفته حدود 168‌ساعت در‌معرض هوای آزاد و 40ساعت در‌معرض هوای بسته قرار می‌گیرد. عوارضی که آلودگی هوا می‌تواند برای اشخاص به‌همراه داشته باشد بستگی به میزان آلودگی هوا، نوع ماده آلاینده، غلظت آن‌، زمان تماس و شرایط آب و هوایی دارد. اما در این هوا مواد آلاینده شامل so2، ذرات معلق ریز و درشت، گاز co، گاز NO، آرسنیک معدنی و... است، اما بهتر است بدانید که هر یک از این آلاینده‌ها چه اثراتی بر بدن می‌گذارند.

آلاینده‌های موجود در هوا چه بلایی برسرمان می‌آورند؟

گاز CO‌ در بدن باعث خستگی، رخوت، سردرد، اختلال تنفسی و گرفتگی رگ‌های خونی می‌شود. اما در موارد شدید ممکن است باعث تشنج و به کما رفتن شخص هم شود. نکته قابل‌توجه این است که دود سیگار هم حاوی گاز CO یا همان مونوکسیدکربن است و به‌شدت سرطان‌زاست. همچنین گاز SO2 در دستگاه تنفسی فوقانی یعنی مخاط حلق و حنجره حل می‌شود و آسیب زیادی را به این قسمت‌ها از بدن می‌رساند. برای همین افراد در تنفس‌شان دچار مشکل خواهند شد؛ در‌نهایت اگر به‌موقع درمان صورت نگیرد ممکن است موجب مرگ افراد هم شود. حتی ممکن است ریه‌ها را هم درگیر کند و شخص به بیماری مزمن ریوی مبتلا شود.

گاز NO هم همین عوارض را به‌همراه دارد اما غیر از مسائل نام برده شده ممکن است باعث ایجاد برونشیت در افراد هم شود. حتی در برخی موارد ممکن است افراد حس بویایی‌شان را از‌دست بدهند که در این مواقع باید برای جلوگیری از پیشرفت اثرات این گاز به متخصص مراجعه کرد. سرب یکی دیگر از آلاینده‌هایی است که در هوای آلوده وجود دارد و انباشته شدن آن در بدن به ریه و به دیگر ارگان‌های مختلف بدن آسیب می‌رساند و حتی ممکن است موجب کم‌خونی در افراد شود. غیر از سرب ذرات معلقی در هوا وجود دارند که این ذرات از راه تنفسی وارد ریه می‌شوند و سرطان‌زا هستند. به‌علاوه باعث تشدید سرفه و تنگی نفس در فرد می‌شوند تا جایی که ممکن است برای کنترل شرایط فرد به بیمارستان منتقل شود.

چه کسانی بیشتر در‌معرض خطر هستند؟

هوای آلوده سلامت همه افراد را به خطر می‌اندازد اما همه می‌دانیم که بیشترین قشری که باید خود را از این آلودگی در امان نگه دارند کودکان، افراد مسن و افرادی هستند که به انواع بیمار‌ی‌های مزمن قلبی و ریوی مبتلا هستند، اما غیر از این افراد مادران باردار و افرادی که نقص سیستم بدنی دارند یا سیستم بدنی‌شان ضعیف است هم نباید در‌معرض این هوا قرار بگیرند.

به‌عنوان مثال افرادی که به بیماری آنفلوآنزا مبتلا هستند باید به جدیت خود را از این شرایط دور نگه دارند چراکه سیستم بدنی‌شان ضعیف است و ممکن است باعث تشدید بیماری در آنها شود. همچنین در طول دوره بارداری باید تا جایی که ممکن است مادر از منزل خارج نشود، به‌خصوص در سه ماهه اول بارداری که ارگان‌های جنین درحال شکل‌گیری است.

با این حال فراموش نکنید که این شرایط آب‌و‌هوایی برای افرادی که جسم سالمی دارند و به بیماری خاصی مبتلا نیستند ایجاد عارضه می‌کند، پس وجود هر بیماری زمینه‌ای ممکن است به‌دلیل آلودگی هوا شدت پیدا کند، حتی برخی بیماری‌های چشمی مثل خشکی چشم، پس به‌طور کلی اگر هر بیماری زمینه‌ای دارید مراقب باشید و دستورات احتمالی را رعایت کنید.

این روزها دستگاه‌های تصفیه هوا به‌کار می‌آید؟

دکتر عاطفه عابدینی می‌گوید: «سوال‌های متعددی در این زمینه پرسیده شده است اما باید بگویم که از نظر علمی هنوز ثابت نشده که این دستگاه می‌تواند در این زمینه تاثیرات مثبتی به‌همراه داشته باشد یا نه. با این حال استفاده از این وسیله می‌تواند به حفظ محیطی مطبوع‌تر کمک کند. اما اینکه صددرصد بتواند هوا را تصفیه کند و نقش بسیار موثری در زمینه آلودگی هوا داشته باشد، هنوز اطلاعات دقیقی در دست نیست.

دکتر حمید سهراب‌پور‌، متخصص ریه نیز در این باره می‌گوید: «دستگاه‌های تصفیه هوا قادر نیستند هوای آلوده‌ای که وارد محیط می‌شوند را تصفیه کنند، اما اگر در محیط بسته‌ای که هوا آلوده راه نفوذ ندارد از دستگاه تهویه استفاده شود، می‌تواند تاحدودی برای مطبوع کردن محیط مفید باشند.

مشاغل پر‌خطر را بشناسید!

به‌طور کلی هر شغلی که در فضای باز انجام می‌شود در‌معرض خطر قرار دارد. اما همه رانندگان (تاکسی، اتوبوس و...)، پیک‌های موتوری، پلیس‌های راهنمایی و رانندگی و سایر شغل‌هایی که در مکان بسته انجام نمی‌شوند، جزء شغل‌های پرخطر هستند. همچنین مغازه‌دارها باید تا جایی که امکان دارد در مغازه را بسته نگه دارند، اما افرادی که در شغل‌شان با مواد شیمیایی در ارتباط هستند مثل جوشکارها، نقاشان و مشاغل دیگر و افرادی که در‌معرض گرد‌و‌خاک قرار دارند مثل کارگران ساختمان، مهندسان ناظر، بنا و... در روزهایی که آلودگی هوا بیداد می‌کند، جزء مشاغل پرخطر به‌حساب می‌آیند. این افراد باید احتیاط کنند چرا‌که این عوامل در کنار آلودگی هوا می‌توانند فرد را بیشتر مستعد ابتلا به بیماری‌های تنفسی کنند.

ماسک نزنیم می‌میریم؟!

بهتر است بگویم که ماسک‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند؛ یکی ماسک‌های ساده هستند که بیشتر در اتاق‌های جراحی یا توسط پزشکان در مطب‌ها مورد‌استفاده قرار می‌گیرند. در روزهایی که هوا آلوده است تنها کاری که از پس این ماسک‌ها بر می‌آید جلوگیری از رسوب مواد معلق بزرگ در هواست، اما از ورود ‌ذرات معلق کوچک جلوگیری نمی‌کنند ‌و این ذرات با ابعاد کوچک به‌راحتی می‌توانند وارد سیستم دستگاه تنفسی افراد شوند و مشکلات متعددی را به‌وجود آورند. اما در این موارد استفاده از ماسک فیلتر‌دار یعنی ماسک 95 N می‌تواند نقش موثری در تضمین سلامت شما داشته باشد.

اما فراموش نکنید که این ماسک‌ها هم نیاز به تعویض دارند. به‌عنوان مثال اگر فردی هستید که روزانه ساعات زیادی را در هوای آزاد سپری می‌کنید، بهتر است ماسک خود را به‌طور روزانه تعویض کنید و فردا از ماسک جدید استفاده کنید، اما اگر خانم خانه‌داری هستید و بیشترین ساعتی که در بیرون از منزل سپری می‌کنید حدود یک ساعت است، می‌توانید هر دو روز یک‌بار ماسک فیلتر‌دار خود را تعویض کنید.

بیشترین ساعتی که می‌توان در این هوا بیرون ماند چقدر است؟

به‌طور کلی برای اینکه بتوان گفت هر فرد به چه میزان می‌تواند در این هوا رفت‌و‌آمد کند، بستگی به عواملی از‌جمله سن، میزان فعالیت، شدت آلودگی، محلی که در آن قرار دارد، سابقه بیماری به‌خصوص بیماری قلبی و ریوی دارد. اما به‌طور کلی افرادی که شرایط جسمانی مناسبی دارند و از ماسک‌های فیلتردار استفاده می‌کنند بهتر است بیشترین زمانی که در این هوا قرار می‌گیرند بین یک تا دو ساعت باشد چرا‌که جایز نیست در این هوا بیشتر از این ساعت حضور پیدا کنند.

توصیه اضطراری به بیماران قلبی و ریوی‌‌!

اگر بیماری زمینه‌ای قلبی یا تنفسی دارید و قرار است ساعت‌های زیادی را خارج از خانه سپری کنید، بازهم با استفاده از ماسک‌های مخصوص توصیه نمی‌شود بیشتر از یک ساعت در هوای آزاد باشید؛ چرا‌که ممکن است سلامت شما به خطر بیفتد. همچنین بیماران قلبی ممکن است در حالت عادی علامت خاصی را به‌همراه نداشته باشند ولی در مواقعی که هوا به‌طور اضطراری آلوده است دچار مشکل شوند. ‌

به‌طور کلی باید گفت که آلودگی هوا باعث افزایش شیوع درد قفسه سینه‌، تنگی نفس‌، افزایش فشارخون، افزایش ضربان قلب و در آخر سکته حاد قلبی و حتی مرگ ناگهانی می‌شود. شیوع بستری بیماران قلبی و ریوی در زمان‌هایی که آلودگی هوا بالاتر از حد مجاز است، افزایش پیدا می‌کند، پس بهتر است در صورت مشاهده این علائم سریعا به پزشک مراجعه کنند و از روی این علائم بی‌تفاوت نگذرند.

قبل از خارج شدن از منزل رعایت کنید

نکته دیگری که شامل همه افراد به‌خصوص کودکان و افراد مسن می‌شود عدم فعالیت‌های زیاد در این هواست. بهتر است از انجام تنفس‌های عمیق همراه با فعالیت‌های تند خودداری کنید. پیاده‌روی (تند و آهسته)، انجام حرکات ورزشی در فضای باز و بازی کردن کودکان در این شرایط ممنوع است و باید از انجام این فعالیت‌ها اجتناب کنید.

تا جایی که امکان دارد باید از انجام کارهایی که باعث می‌شود تنفس به تندی انجام شود باید خودداری کرد. بهتر است در روزهای آلوده در اوایل صبح یا بعد از غروب آفتاب از خانه خارج شوید، چرا‌که نور خورشید باعث تولید گازهای سمی در روزهای آلودگی می‌شود. همچنین آلودگی هوا از دود قلیان و سیگار مضرتر نیست اما می‌تواند باعث بروز سرطان در افراد شود. برای محافظت چشم‌ها بهتر است از عینک آفتابی و قطره اشک مصنوعی استفاده کنید.

پاک‌سازی ریه‌ها با کمک طب سنتی!

دکتر ناصر رضایی‌پور، متخصص طب سنتی ایران می گوید: صرفا به برخی راهکارهای کاهش عوارض آن اشاره خواهم کرد. ذکر این نکته بایسته است که مواردی که در پی می‌آیند، توضیحات دقیق علمی از نگاه دو دانش طب سنتی ایران و پزشکی نوین دارند که عبارتند از: تقویت مغز و سیستم عصبی و قلب و کبد، عملکرد ضدویروسی و ضدمیکروبی، اثرات آنتی‌‌اکسیداتیو، انبساط عروق خونی و بهبود گردش خون مرکزی و محیطی، تقویت مخاطات و راه‌های تنفسی، لینت مزاج و پرهیز از یبوست، دفع برخی متابولیت‌های سمی و...

1. دودکردن و پراکندن برخی مواد و گیاهان

دودکردن گیاهانی چون پوست انار، ریشه بادام تلخ، میوه به، برگ بید، اندام هوایی ریباس، گل زعفران، چوب سیب، غده سیر، سقز، عود هندی، کافور، کندر، مشک، مصطکی، برگ مورد، اسپند و... می‌توانند به تقویت اعضای اصلی بدن و کاهش عوارض آلودگی کمک کنند. این موارد، قابل استفاده برای بیشتر افراد هستند، اما توصیه می‌شود اگر مشکل یا بیماری زمینه‌ای خاصی دارید، پیش از استفاده، با یک متخصص طب سنتی ایران مشورت کنید.

2. بوییدن مواد خوشبو

برای این کار، کافور، نیلوفر، بنفشه و صندل در افراد گرم‌مزاج و مشک، عنبر، لادن، میخک (قرنفل) و جوز بویا در افراد سردمزاج قابل‌توصیه است. بوهای خوشی چون لیمو، پرتقال، سیب، به، زعفران، هل، دارچین، بهارنارنج و... را نیز از یاد نبرید.

3. پاکسازی سطوح

در منابع طب ایرانی، توصیه شده در زمان همه‌گیری بیماری‌های خطرناک (مانند طاعون، حصبه، آنفلوآنزاهای خطرناک و...)، سطوح مختلف چون در، دیوار، سقف، فرش و حتی لباس‌ها را با پاشیدن محلول سرکه‌ای سیر و پیاز، ضدعفونی کنید. امروزه نیز اثر اسیدی‌ کردن محیط در کاهش فعالیت باکتری‌ها ثابت شده است و آثار درمانی سیر و پیاز نیز به اثبات رسیده است.

می‌توان توصیه کرد که اگر چندان از بوی چنین محلولی بدتان نمی‌آید و مجبور به خروج از منزل در روزهای تیره‌وتار آلودگی هوا هم هستید، دست‌کم ماسک‌های ساده خود را به چنین محلولی آغشته کنید.

4. بهتر است از کارهایی که قوای شما را تضعیف می‌کنند، پرهیز کنید. از‌جمله خواب ناکافی و شب‌زنده‌داری، زیاده‌روی در فعالیت جنسی، مواجهه با هوای بسیار سرد، مواجهه درازمدت با امواج الکترومغناطیس به‌ویژه رایانه و تلفن‌همراه، حمام سنگین و گرسنگی طولانی.

5. پرهیز از فعالیت‌های بدنی و ورزش سنگین همچنین پرهیز از بی‌تحرکی. در این زمینه، توصیه می‌کنم در منزل حتما تاب‌سواری کنید که جزء ورزش‌های بسیارخوبی است که منافع عام برای بدن دارد.

6. پرهیز از ورود مواد زاید و سمی دیگر، پرهیز از مصرف سیگار و قلیان، استفاده نکردن از حشره‌کش در محیط، پرهیز از پخت‌وپز بدون تهویه مناسب در آشپزخانه

بخور، نخورهای روزهای آلودگی!

توجه به تدابیر خوردن و آشامیدن، همواره از مهم‌ترین تدابیر تندرستی هستند چون همواره با آنها در ارتباطیم و به‌خوبی هم دراختیار ما قرار دارند. در زمان آلودگی هوا توصیه می‌شود:

•کاهش رطوبات بدن با مصرف بیشتر غذاهای خشک‌_ تری چون خشکبار، مغزها و...

•پرهیز از خوردن غذاها و میوه‌های تر (آبدار) سریع‌العفونت مانند غذاهای حاوی گوشت و روغن زیاد، شیرینی، ماهی و در میوه‌ها انگور، آلو، شفتالو، هندوانه، خربزه، خیار، کدو و برخی سبزی‌ها

•پرهیز از خوراکی‌های افزاینده غلظت خون مانند گوشت گاو، عدس، بادنجان به‌ویژه میرزاقاسمی، گوشت‌های صنعتی (سوسیس و کالباس)، غذاهای خمیری چون ماکارونی و لازانیا، غذاهای چرب و سنگین چون کله‌پاچه.

•پرهیز از خوراکی‌های یبوست‌آور مانند گوشت گاو و گوساله، سوسیس و کالباس، غذاهای خشک، عدس‌پلو، موز سفت، خرمالوی نارس و گس، میوه‌های ترش و سنجد.

•در صورت لزوم، مصرف گوشت‌هایی که دیرتر فاسد می‌شوند، مانند گوشت پرندگان کوچک با مزاج معتدل (مانند جوجه و کبک) همراه با چاشنی‌های ترش چون سماق، غوره، آب لیمو، سرکه یا آب انار ترش (امروزه نیز نقش ترشی‌ها در کاهش pH محیط همچنین اثرات ضد‌میکروب و آنتی‌اکسیدانی قابل‌توجه ترکیبات پلی‌فنلی آنها مورد توجه است).

•خوردن خوراکی‌هایی که موجب نشاط و تقویت اعضای رئیسه (مغز، قلب و کبد)، حفظ حرارت غریزی، جلوگیری از عفونت اخلاط، تقویت معده و رفع مشکلات گوارشی می‌شوند: آلو بخارا، انار، مورد، انواع به، پسته، پونه، پیاز، تمر هندی، جو، خاکشیر، خرفه، رازیانه، زرشک، زعفران، سماق، سیب، سیر، کاسنی، گشنیز، گلاب، لیمو، نارنج، نارنگی، هل و... (اثرات این مفردات در تقویت سیستم ایمنی، آثار ضدمیکروبی، آنتی‌اکسیدانی و... ثابت شده است).

عوارض آلودگی را کاهش دهید

گاهی اوقات با یک برنامه غذایی یا مصرف برخی مواد غذایی می‌توان عوارض ناشی از آلودگی هوا را در بدن کاهش داد. بهتر است روزانه با رعایت این نکات بدن خود را در مقابل هوای آلوده ایمن کنید:

•میوه‌های شیرین: سیب شیرین، پرتقال شیرین، انار شیرین یا کمی مایل به ترشی بیشتر میل کنید.

•در صورت تمایل به سالاد (کاهو، هویج رنده ‌شده، روغن‌زیتون با کمی آب نارنج طبیعی یا رب انار)، روزانه یک وعده سالاد میل کنید.

•سوپ‌های سبزیجات همراه با زرشک، هویج رنده ‌شده، شلغم و به می‌تواند یک وعده بسیار خوب برای روزهای آلودگی باشد.

•دمنوش آویشن شیرازی به‌ویژه برای مبتلایان آسم و برونشیت بسیار مفید است.

•دمنوش گل‌گاوزبان همراه ریشه سنبل‌الطیب و بهارنارنج، به‌ویژه برای افسردگان و افراد مبتلا به پرفشاری خون توصیه شود.

رابطه آلودگی هوا و سرطان

دکتر پیام فرح‌بخش، متخصص تغذیه و رژیم درمانی می گوید: آلودگی هوا منجر به آزاد شدن اکسیدان در بدن افراد می‌شود. اکسیدان‌ها موادی هستند که قادرند وارد سیستم‌های مختلف بدن‌مان شوند و با عملکرد اصلی دستگاه‌ها و ارگان‌ها تداخل داشته باشند. این تداخل در دراز‌مدت ما را مستعد ابتلا به انواع بیماری‌ها، آسیب‌ها و در‌نهایت سرطان‌ها خواهد کرد.

برای مقابله با عوارض احتمالی آلودگی هوا چندین راهکار وجود دارد که یکی از این راهکارها دخالت تغذیه‌ای است. ما می‌توانیم با تغییراتی در رژیم غذایی‌مان میزان اکسیدان‌های داخل بدن‌مان را کاهش دهیم. این اکسیدان‌ها نه‌تنها از هوا بلکه ممکن است حاصل متابولیت‌های درشت مغذی‌ها هم باشند (‌یعنی وقتی درشت مغذی‌ها در حال سوخت‌و‌ساز هستند، مواد اکسیدان هم از آنها خارج شود).

بهترین راهکار برای مبارزه با سرطان ناشی از آلودگی هوا

بهترین و اولین راهکار استفاده از مواد آنتی‌اکسیدان است که در مواد مختلف غذایی یافت می‌شوند. ما با مصرف میزان بیشتر آنتی‌اکسیدان‌ها در شرایط خاص مثل آلودگی هوا می‌توانیم بدن خودمان را از این آسیب‌ها محافظت کنیم. آنتی‌اکسیدان‌ها به چند دسته تقسیم‌بندی می‌شوند. یکی از این تقسیم‌بندی‌ها به این صورت است: آنتی‌اکسیدان‌های محلول در آب و آنتی‌اکسیدان‌های محلول در چربی.

ویتامینC بزنید

آنتی‌اکسیدان محلول در آب بهترین و درواقع دردسترس‌ترین ماده غذایی‌اش ویتامین‌C است که البته در مرکبات ازقبیل لیموشیرین، لیموترش، پرتقال، نارنگی، فلفل‌های شیرین یا همان فلفل دلمه‌ای می‌توان این ویتامین را یافت کرد. پس توصیه می‌شود در این فصل میزان مرکبات را به میزان زیادی بالا ببرید. همچنین میوه انار هم حاوی ویتامینC‌ است و هم حاوی آنتی اکسیدانی به نام لوتئین است که این ماده قادر است با یکسری از آلودگی‌هایی که از راه هوا وارد بدن ما می‌شوند، مقابله کند.

ویتامینE حتما میل کنید

آنتی‌اکسیدان‌های محلول در چربی در ویتامین‌های‌E ‌ یافت می‌شوند که این ویتامین در مواد غذایی چرب وجود دارد. به‌عنوان مثال در برخی روغن‌ها مثل روغن ذرت یا آفتابگردان و... این ویتامین به وفور دیده می‌شود. همچنین خود کارخانه‌های روغن‌سازی ویتامین‌E را به روغن‌ها اضافه می‌کنند چرا‌که از اکسید شدن روغن جلوگیری می‌کند. برای همین ما می‌توانیم با دریافت میزان متناسبی از این روغن‌ها میزان ویتامین‌E خود را هم افزایش دهیم.

پروتئین بیشتر بخورید

بعضی املاح هم حاوی آنتی‌اکسیدان هستند که خودشان به نام «املاح آنتی‌اکسیدانی» به‌شمار می‌آیند که می‌توانیم به ‌سلنیوم اشاره کنیم که در گوشت، مرغ، ماهی و میگو بافت می‌شود. به‌طور کلی با دریافت خانواده پروتئین‌ها می‌توان این آنتی‌اکسیدان املاحی یا عنصری را دریافت کنیم.

چند واحد شیر و سبزی بخوریم؟!

به‌طور کلی توصیه می‌شود مصرف میوه‌ها و سبزیجات افزایش پیدا کند و حتما باید روزانه بین 3 تا 4واحد میوه تازه و 3 تا 5واحد سبزی‌های تازه ‌استفاده شود. همچنین در کنار مصرف میوه و سبزی باید روزانه بین 3 تا 4لیوان شیر از نوع کم‌چرب مصرف شود چرا‌که قادر است اکسیدان‌ها را از بدن جمع‌آوری و از طریق کبد و کلیه دفع کند.

آب بنوشید!

آب باید در روزهای آلودگی بیشتر مصرف شود چرا‌که گردش مایعات در بدن بیشتر می‌شود و آب وارد خون می‌شود و عملکرد فیلتری دارد. همچنین دفع سموم به‌راحتی انجام می‌شود. لازم است روزانه بین 8 تا 12لیوان آب نوشیده شود.

مرگ مامور راهنمایی و رانندگی بر اثر آلودگی هوا !

هوای تهران در هفته‌های گذشته روزهایی پیاپی در شرایط ناسالم بود؛ چیزی که تقریبا هر سال در نیمه سرد سال به‌دلیل وارونگی هوا اتفاق می‌افتد با این تفاوت که این‌روزها خبرطولانی شدن این آلودگی همه نگران و کلافه کرده است. در همین روزها که آلودگی هوای شهر تهران به اوج خود رسید، خبری منتشر شد که همه را شوکه کرد. خبری که نشان می‌دهد ماموران راهنمایی و رانندگی علاوه بر مشکلاتی مثل آلودگی صوتی، استرس، درگیری با رانندگان متخلف، فشار روانی و... باید مشکل جدی‌تری مثل آلودگی هوا را هم به جان بخرند.

این بار ظاهرا بحران آلودگی هوا گریبان یکی از ماموران راهنمایی و رانندگی تهران را گرفت و او را به کام مرگ کشاند. یکی از ماموران راهنمایی و رانندگی تهران که در منطقه10 تهران در حال انجام ماموریت در سطح خیابان بوده، دچار ایست قلبی شده و متاسفانه باوجود تلاش پزشکان فوت می‌کند. از آنجا که گفته می‌شود او سابقه ناراحتی ریوی داشته است، حرف‌و‌حدیث‌های زیادی بر سر این موضوع وجود دارد که آلودگی هوا باعث مرگ او شده است یا نه؟

در این میان رئیس پلیس راهور تهران عنوان می‌کند: «‌با‌توجه به تاثیر آلودگی هوا در مرگ این مامور راهنمایی و رانندگی، پیش از اقدامات کارشناسانه، نمی‌توان ارتباط مستقیمی میان این حادثه دردناک و آلودگی هوا مطرح کرد.» بنابراین برای اظهار‌نظر قطعی باید منتظر اعلام نتیجه قطعی پزشکی قانونی بود.

چه اقداماتی برای پیشگیری انجام شده است؟

سردار سید تیمور حسینی درباره پیشگیری از خطرات آلودگی هوا برای ماموران راهنمایی و رانندگی که ساعات زیادی در‌معرض آلودگی هوا هستند و مجهز کردن آنان می‌گوید: «‌همچون گذشته، توزیع ماسک و توزیع روزانه یک وعده شیر برای تمام پرسنل پلیس راهور پایتخت از‌جمله مواردی است که به‌منظور کم اثر کردن تاثیرات آلودگی هوا انجام می‌شود، اما با‌توجه به غلظت آلاینده‌ها و تعداد روزهایی که متاسفانه هوای تهران آلودگی زیادی دارد قطعا این اقدامات پیشگیرانه کافی نیست.» مسلما هوای آلوده می‌تواند خطر بیماری‌های قلبی-عروقی، تنگی‌عروق و احتمال سکته‌های قلبی و مغزی را افزایش دهد. مصرف شیر و لبنیات، سبزیجات تازه و ماهی می‌تواند تاثیر آلودگی‌ها را کاهش دهد.

منبع : سیب سبز 

سازمان جهانی بهداشت اعلام کرده است که 80 درصد مرگ و میر زودرس ناشی از آلودگی هوا، به دلیل بیماری های عروق کرونر قلب و سکته مغزی است.

 به گزارش جام جم سرا به نقل از ایسنا، آلودگی هوا در فصول سرد به دلیل پدیده وارونگی تشدید می شود که در این شرایط سالمندان، زنان باردار، کودکان و بیماران، قشر آسیب پذیر تر محسوب می شوند.

معاینه فنی خودرو، استفاده از وسایل نقلیه عمومی و کاهش خودروهای تک سرنشین از جمله مهمترین اقداماتی است که انتظار می رود شهروندان رعایت کنند. در کنار این اصول، نمی توان تاثیر مواد غذایی کاهش دهنده آلودگی هوا بر سلامتی و تندرستی را نادیده گرفت.

برخی مواد غذایی که مصرف آن در تمام ایام، به ویژه زمان هشدار آلودگی هوا توصیه می شود، به شرح ذیل است:

روغن زیتون

روغن زیتون اثرات مضر آلودگی هوا را دفع می کند. ذرات معلق موجود در هوا باعث گرفتگی عروق و آترواسکلروز زودرس می شود. عارضه آترواسکلروز بر اثر رسوب پلاک از مواد چربی در دیواره درونی رگ های خونی بوجود می آید.

روغن زیتون منبع غنی امگا 9 است و مصرف آن باعث افزایش فعال کننده پلاسمینوژن بافتی می شود. فعال کننده پلاسمینوژن بافتی آنزیمی است که توسط سلول های دیواره داخلی شریان ها ترشح می شود و مهمترین وظیفه آن شکسته شدن لخته خون ایجاد شده در رگ هاست. وجود لخته در رگ های خونی باعث اختلال در گردش خون می شود.

روغن زیتون حاوی دو آنتی اکسیدان قوی هیدروکسی و اولئوروپین است که در رقیق شدن خون و جلوگیری از لخته موثر هستند. به علاوه روغن زیتون باعث انتشار اکسید نیتریک در داخل عروق و شل شدن دیواره شریان ها و بهبود گردش خون می شود. مصرف روزانه این ماده غذایی ارزشمند توصیه شده است.

مواد غذایی حاوی آنتی اکسیدان

آنتی اکسیدان به ترکیباتی گفته می شود که از سلول در مقابل صدمات جلوگیری کند. این ترکیبات می توانند طبیعی یا مصنوعی باشند.

آنتی اکسیدان های اصلی عبارتند از :

-لوتئین : این گروه آنتی اکسیدان در انواع کلم (کلم بروکلی، گل کلم و برگ کلم)، انواع میوه ها، سبزیجات نشاسته ای (ذرت، نخود فرنگی) تخم مرغ و سبزیجات برگ دار وجود دارد.

-سلنیوم : یک ماده معدنی موجود در غذاهای گیاهی، تخم مرغ، مرغ، گوشت قرمز، حبوبات و ماهی است.

-کاروتنوئیدها : رنگدانه هایی است که باعث رنگ زرد و نارنجی میوه هایی از قبیل هویج، خربزه و سیب زمینی می شود.

-لیکوپن : یک ماده شیمیایی موجود در میوه و سبزیجات قرمز از جمله گوجه فرنگی و هندوانه است.

-ویتامین A : در هویج، سیب زمینی، سبزیجات برگ دار تیره رنگ و زردآلو به وفور وجود دارد.

-ویتامین C : در مرکبات، سیب زمینی، آناناس، کلم بروکلی، اسفناج و انواع توت وجود دارد.

-ویتامین E : آجیل، کره بادام زمینی، جوانه گندم، اسفناج، سویا، ماهی، آوکادو و روغن گیاهی حاوی این ویتامین هستند.

گوجه فرنگی، انواع توت ها، فلفل، هویج، اسفناج، زردچوبه، زنجبیل، بذر کتان، انواع آجیل و غلات سبوس دار نیز دارای خواص ضد التهابی هستند.

آووکادو، اسفناج و مواد غذایی حاوی ویتامین E

تحقیقات انجام شده توسط کالج کینگ لندن و دانشگاه ناتینگهام نشان می دهد که آووکادو، اسفناج و مواد غذایی حاوی ویتامین E مانع از آسیب ناشی از آلودگی هوا به ریه می شوند و مصرف روزانه این مواد توصیه شده است.

کلم بروکلی

مطالعات محققان دانشگاه جان هاپکینز نشان می دهد که کلم بروکلی و جوانه آن ذرات معلق و ازن هوا را دفع می کند، علاوه بر این حاوی یک ترکیب به نام سولفورافان است که خاصیت ضد سرطانی دارد.

متخصصان مصرف مکرر و به وفور این اقلام غذایی را به علاوه خودداری از ترددهای غیر ضروری در خارج از منزل در روزهای آلوده به شهروندان توصیه می کنند.

روغن زیتون دارای اثرات محافظتی در برابر بسیاری از عوامل خطرساز بیماری های قلبی- عروقی از جمله دیابت، فشارخون بالا، کلسترول بالا و چاقی می باشد. و این روغن در سالمندان از سکته مغزی جلوگیری می کند.

به گزارش جام جم سرا، محققان دانشگاه گرانادا اسپانیا اثبات نموده اند که سرخ کردن در روغن زیتون تصفیه نشده موجب افزایش میزان ترکیبات شیمیایی فنولیک در سبزیجات خام مورد استفاده در رژیم غذایی مدیترانه ایی از جمله سیب زمینی، کدو تنبل، گوجه فرنگی و بادمجان می شود.

به گفته محققان این تحقیق، سبزیجات سرخ شده در روغن زیتون تصفیه نشده موجب بهبود قابلیت های آنتی اکسیدانی این مواد خوراکی شده و به عنوان عامل بازدارنده فعالی در بیماری هایی نظیر سرطان و دیابت عمل می کند.

طبق یافته های این مطالعه، استفاده از روغن زیتون خام و تصفیه نشده برای سرخ کردن سبزیجات موجب افزایش میزان چربی آنها شده و رطوبت آنها را کاهش می دهد، در حالیکه این حالت در سایر شیوه های پخت و پز دیده نمی شود.

همچنین به گفته محققان، روغن زیتون تصفیه نشده موجب انتقال فنول ها به سبزیجات می شود و در نتیجه ترکیبات شیمیایی ای که به طور طبیعی در سبزیجات خام وجود ندارند، تقویت می شوند.

محققان در این مطالعه، ۱۲۰ گرم سیب زمینی، کدو تنبل، گوجه فرنگی و بادمجان را بدون پوست و دانه پختند. سبزیجات به سه شیوه سرخ شدن در روغن زیتون تصفیه نشده، جوشانده شدن در آب و جوشانده شدن در ترکیب آب و روغن زیتون آماده شدند.

بعد از آن محققان با استفاده از روش HPLC میزان ترکیبات فنولیک هر ماده را تعیین نموده و متوجه شدند که در سبزیجات سرخ شده در روغن زیتون خام این ترکیبات شیمیایی بیشتر هستند. 

جام جم سرا: دندان‌های زرد، خاکستری، دندان‌هایی که زود از جا کنده می‌شود و لثه‌هایی که مدام خونریزی می‌کنند و.... همه اینها اسرار زیادی از سلامت انسان را فاش می‌کند. وضع دندان‌ها و لثه‌ها ممکن است نشان‌دهنده کم‌خونی، پوکی استخوان، کمبود ویتامین، دیابت و... باشد. با ما باشید تا با هر آنچه دندان‌ها از سلامت می‌گویند، بیشتر آشنا شوید.

خونریزی لثه‌ها؛ از کمبود ویتامین C تا مسواک‌زدن نادرست

خونریزی مداوم لثه‌ها هنگام مسواک‌زدن و التهاب آنها شاید ناشی از مشکل ورم لثه باشد که نباید دست‌کم گرفته شود. چون این مشکل ممکن است پیش‌درآمدی برای افتادن دندان‌ها باشد. معمولا ورم لثه منشأ باکتریایی دارد و بر اثر مسواک‌زدن نادرست یا مسواک‌نزدن و کمبود ویتامین‌های C و B بروز می‌کند. برای مقابله با این مشکل بهتر است بعد از هر وعده غذا مسواک بزنید و از مسواک‌های خیلی سفت استفاده نکنید. در صورت مشاهده هر نوع التهابی در لثه حتما به دندانپزشک مراجعه کنید.

افتادن دندان‌ها؛ شاید پای پوکی استخوان در میان باشد

پوکی استخوان از آن دست بیماری‌هایی است که تمام استخوان‌های بدن را درگیر می‌کند و استخوان‌های فک نیز از این قاعده مستثنا نیست. زمانی که پوکی استخوان به فک می‌رسد، دندان‌ها آسیب می‌بیند و می‌افتد. حتما می‌دانید پوکی استخوان در اثر کاهش تراکم استخوان‌ها بروز می‌کند. در ژانویه2007، پروفسور کین هورنر و دکتر دولاین از دانشگاه منچستر به این نتیجه رسیدند که با بررسی و اندازه‌گیری ضخامت بخشی از استخوان فک پایینی با اشعه ایکس می‌توان وخامت پوکی استخوان را تشخیص داد. برای پیشگیری از این مشکل لازم است هر‌سال دو مرتبه به دندانپزشک مراجعه کنید و به بهداشت دهان و دندان اهمیت ویژه‌ای بدهید. داروهای حاوی بیفوسفونات که برای درمان یا پیشگیری از شکستگی ناشی از پوکی استخوان تجویز می‌شود، ممکن است در صورت استئونکروز یا مرگ استخوانی فک نیز موثر باشد. اگر بدون دلیل خاصی دندان‌تان لق‌شده و در شرف افتادن است، حتما به دندانپزشک مراجعه کرده و علت را بررسی کنید.

لثه‌های سفید، نشان‌دهنده کم‌خونی

لثه‌های سفید ممکن است علامت کم‌خونی باشد. رنگ قرمز خون و رنگ صورتی در ناحیه پوست و غشاهای مخاطی ناشی از وجود هموگلوبین است. در صورت وجود کم‌خونی سطح هموگلوبین‌ خون بشدت کاهش پیدا می‌کند و در نتیجه رنگ لثه‌ها به سفیدی می‌زند. اگر تصور می‌کنید لثه‌هایتان سفید و علاوه بر آن لب‌ها و صورت‌تان رنگ‌پریده است و با انجام هر فعالیتی احساس خستگی می‌کنید، حتما به پزشک مراجعه کنید و آزمایش خون بدهید.

پارادونتیت؛ باکتری‌هایی که سلامت قلب‌تان را به خطر می‌اندازد

پارادونتیت یا التهاب لثه حدود 10 تا 20 درصد افراد جامعه را درگیر می‌کند. این مشکل به دلیل وجود باکتری‌ها بروز می‌کند و تا تخریب استخوان نگهدارنده دندان پیش‌می‌رود. باید بدانید نادیده‌گرفتن پارادونتیت عوارض جدی خواهد داشت. زیرا محققان در لخته‌های خونی مسئول سکته قلبی یا مغزی، میکروب‌هایی شناسایی کرده‌اند که ناشی از پارادونتیت بوده است. علاوه بر این، پارادونتیت ممکن است ناشی از بیماری‌هایی مانند دیابت یا برعکس نشان‌دهنده ابتلا به این مشکل باشد؛ زیرا میزان بالای قند در خون باعث حساسیت لثه‌ها می‌شود. پارادونتیت در اغلب موارد بدون درد است. بنابراین بهتر است هر‌سال دو مرتبه به دندانپزشک مراجعه کنید و از سلامت دندان‌ها و لثه‌ها مطمئن شوید. رعایت بهداشت دهان و دندان (مسواک‌زدن، استفاده از نخ‌دندان و...) و در پیش گرفتن سبک زندگی سالم (‌ مصرف نکردن دخانیات، کاهش استرس، تغذیه سالم و...) در پیشگیری از این بیماری نقش موثری دارد.

مینای دندان فرسوده؛ آیا به دلیل تغذیه نامناسب است؟

اختلالات غذایی مانند بولیمی (پرخوری روانی) و آنورکسی (بی‌اشتهایی روانی) شاید باعث آسیب‌های دندانی شود و مینای دندان را فرسوده کند. باید بدانید اسیدیته ناشی از استفراغ‌های مکرر باعث فرسوده‌شدن مینای دندان ‌شده و دندان‌ها زرد می‌شود و نسبت به گرما و سرما حساسیت زیادی پیدا می‌کند. توصیه می‌کنیم بعد از استفراغ دندان‌هایتان را مسواک نزنید. فقط کافی است دهان را با آب شست‌وشو دهید. حتما با پزشک، دندانپزشک و روانپزشک مشورت کنید و مشکل‌تان را ریشه‌ای حل کنید. مشکل بولیمی و آنورکسی در بین نوجوانان و جوانان رایج‌تر است.

دندان‌های خاکستری؛ حواس‌تان به داروهایتان باشد

خاکستری‌بودن دندان‌ها همانند زردی آنها ارتباطی با تجمع جرم روی مینای دندان ندارد. مصرف برخی داروها مانند تتراسایکلین باعث خاکستری‌شدن رنگ دندان‌ها می‌شود. این مشکل همچنین ممکن است در اثر وجود دندانی درمان‌نشده بروز کند. در برخی موارد نیز رنگ تیره دندان‌ها جنبه ژنتیکی دارد. باید بدانید با گذر زمان، مینای دندان فرسوده و نازک‌تر می‌شود و در نتیجه دندان‌ها به رنگ خاکستری درمی‌آید. برای مقابله با این مشکل بهترین کار این است که از مسواک‌های سفت استفاده نکنید. با دندانپزشک مشورت کنید و بدون نظر پزشک داروهایتان را قطع نکنید.

دندان‌های زرد؛ خمیردندان‌تان را عوض کنید

زردشدن دندان‌ها با تشکیل جرم روی سطح دندان‌ها بروز می‌کند. دلایل متعددی برای مشکل زردی دندان‌ها وجود دارد مانند مصرف دخانیات، استفاده از ضدعفونی‌کننده‌های موضعی حاوی کلروهگزیدین مانند دهانشویه‌ها، اسپری‌ها و خمیردندان‌ها. توجه داشته باشید نوشیدن زیاد چای و قهوه نیز عاملی برای زردی دندان‌هاست.‌ برای مقابله با این مشکل تا حد امکان از استفاده کلروهگزیدین بپرهیزید. کافی است برچسب روی محصولات و ترکیبات آن را با دقت بیشتری بررسی کنید. نوشیدنی چای پررنگ و قهوه را محدود کنید و از همین امروز به فکر ترک سیگار باشید.

رگه‌های روی دندان‌ها؛ مسواک‌تان را عوض کنید

روی دندان‌های بیشتر افراد رگه‌های ترک‌مانندی تشکیل می‌شود که ممکن است ناشی از مسواک‌های بسیار سفت و خشن باشد. مسواک‌تان را عوض و از مسواک‌های نرم‌تر استفاده کنید. روزانه دو بار مسواک بزنید و حتما هر سال دو مرتبه به دندانپزشک مراجعه کنید. (مترجم: فاطمه مهدی‌پور/منبع: Sante medcino/سیب، ضمیمه سه شنبه روزنامه جام جم) 

آزمایشات قبلی که روی انسان و حیوانات انجام گرفته، نشان داده است که مقدار زیادی از این اسید چرب، ذخیره چربی را در اطراف شکم افزایش می دهد و در نتیجه سبب تشدید احتمال ابتلا به بیماری قلبی و دیابت نوع دوم می شود. 

مدیرکل آزمایشگاه های مرجع سازمان غذا و دارو گفت: شهروندان برای سرخ کردن مواد غذایی از روغن های مخصوص سرخ کردن استفاده کنند.

 به گزارش جام جم آنلاین ، دکتر حسین رستگار اظهار کرد: یکی از سریع ترین، قدیمی ترین و راحت ترین روش های پخت و پز روش سرخ کردن است، چرا که با استفاده از حرارت دادن روغن ها و چربی های خوراکی به راحتی می توان پخ و پز غذاها را انجام داد.

مطالعه ای جدید آشکار ساخته است که سرخ کردن مواد غذایی در روغن زیتون تصفیه نشده موجب بهبود ترکیبات شیمیایی موجود در سبزیجات می شود.

به گزارش جام جم سرا، محققان دانشگاه گرانادا اسپانیا اثبات نموده اند که سرخ کردن در روغن زیتون تصفیه نشده موجب افزایش میزان ترکیبات شیمیایی فنولیک در سبزیجات خام مورد استفاده در رژیم غذایی مدیترانه ایی از جمله سیب زمینی، کدو تنبل، گوجه فرنگی و بادمجان می شود.

به گفته محققان این تحقیق، سبزیجات سرخ شده در روغن زیتون تصفیه نشده موجب بهبود قابلیت های آنتی اکسیدانی این مواد خوراکی شده و به عنوان عامل بازدارنده فعالی در بیماری هایی نظیر سرطان و دیابت عمل می کند.

طبق یافته های این مطالعه، استفاده از روغن زیتون خام و تصفیه نشده برای سرخ کردن سبزیجات موجب افزایش میزان چربی آنها شده و رطوبت آنها را کاهش می دهد، در حالیکه این حالت در سایر شیوه های پخت و پز دیده نمی شود.

همچنین به گفته محققان، روغن زیتون تصفیه نشده موجب انتقال فنول ها به سبزیجات می شود و در نتیجه ترکیبات شیمیایی ای که به طور طبیعی در سبزیجات خام وجود ندارند، تقویت می شوند.

محققان در این مطالعه، ۱۲۰ گرم سیب زمینی، کدو تنبل، گوجه فرنگی و بادمجان را بدون پوست و دانه پختند. سبزیجات به سه شیوه سرخ شدن در روغن زیتون تصفیه نشده، جوشانده شدن در آب و جوشانده شدن در ترکیب آب و روغن زیتون آماده شدند.

بعد از آن محققان با استفاده از روش HPLC میزان ترکیبات فنولیک هر ماده را تعیین نموده و متوجه شدند که در سبزیجات سرخ شده در روغن زیتون خام این ترکیبات شیمیایی بیشتر هستند. 

مواد غذایی حاوی انواع املاح معدنی و ویتامین ها با کمک به ترمیم و مرطوب ساختن پوست و افزایش تولید کلاژن در شفافیت و درخشندگی پوست تأثیرگذارند.

 به گزارش جام جم سرا به نقل از ایسنا، تقریباً همه ما تمایل به داشتن پوستی روشن و شفاف داریم و مصرف برخی مواد خوراکی می تواند برای این منظور مفید باشد. محققان تغذیه می گویند پوست سالم به مرطوب کننده اسیدهای چرب امگا-3، ویتامین B برای کلاژن سازی و تولید الاستین و مواد معدنی برای بازسازی، حفاظت و بازسازی سلولی نیاز دارد. در ادامه به ٩ ماده ی غذایی مفید در این زمینه اشاره می کنیم: