83 ـ انواع گناه 916 رسول اكرم صلىاللهعلیهوآله : ذَنْبٌ لایُغْفَرُ وَذَنْبٌ لایُتْرَكُ وَذَنْبٌ یُغْفَرُ فَأَمَّا الَّذى لایُغْفَرُ فَالشِّركُ بِاللّهِ وَأَمَّا الَّذى یُغْفَرُ فَذَنْبُ الْعَبْدِ بَیْنَهُ وَبَیْنَ اللّهِ عَزَّوَجَلَّ وَأَمَّا الَّذى لایُتْرَكُ فَظُلْمُ الْعِبادِ بَعْضُهُم بَعْضا؛ گناهى هست كه بخشیدنى نیست و گناهى هست كه از آن نگذرند و گناهى هست كه قابل بخشش است، آنچه بخشیدنى نیست شرك به خداست و آنچه قابل بخشش است، گناه بنده میان خود و خداى عزوجل است و آنچه از آن نگذرند ظلم كردن بندگان به یكدیگر است. 917 امام على علیهالسلام : اَلْحِرْصُ وَالْكِبْرُ وَالْحَسَدُ دَواعِ التَقَحُّمِ فِى الذُّنوبِ؛ حرص، تكبر و حسادت انگیزههاى فرو رفتن در گناهان است. 918 رسول اكرم صلىاللهعلیهوآله : أَكْثَرُ خَطایَا ابْنِ آدَمَ فى لِسانِهِ؛ بیشتر گناهان فرزند آدم از زبان اوست. 919 امام سجاد علیهالسلام : مَنْ باتَ شَبْعاناً وَبِحَضْرَتِهِ مُؤْمِنٌ جائِعٌ طاوٍ قالَ اللّهُ عَزَّوَجَلَّ : مَلائِكَتى ، أُشْهِدُكُمْ عَلى هَذَا الْعَبْدِ أَنَّنى أَمَرْتُهُ فَعَصانى وَأَطاعَ غَیْرى ، وَكَّلْتُهُ إِلى عَمَلِهِ ، وَعِزَّتى وَجَلالى لا غَفَرْتُ لَهُ أَبَداً؛ كسى كه شب سیر بخوابد و در كنارش مؤمنى گرسنه و بىغذا باشد، خداوند عزوجل مىفرماید: اى فرشتگان من شما گواه باشید كه من این بنده را فرمان دادم و او نافرمانى من كرد و از جز من فرمان بُرد، من او را به كارش واگذار كردم، به عزّت و جلالم سوگند كه هرگز او را نمىبخشم. 920 امام باقر علیهالسلام : لَمّا سُئِلَ عَنِ الْكَبائِرِ ـ : كُلُّ شَىْءٍ أَوْعَدَ اللّهُ عَلَیْهِ النارَ؛ در پاسخ به سئوال از كبائر فرمود: هرگناهى كه خداوند براى آن وعده آتش داده است (گناه كبیره مىباشد). 921 رسول اكرم صلىاللهعلیهوآله : لِكُلِّ ذَنْبٍ تَوْبَةٌ إِلاّ سوءَ الْخُلْقِ، فَإِنَّ صاحِبَهُ كُلَّما خَرَجَ مِنْ ذَنْبٍ دَخَلَ فى ذَنْبٍ؛ هر گناهى توبه دارد مگر بد اخلاقى، زیرا آدم بد اخلاق از هر گناهى كه در آید (و توبه كند) به گناهى دیگر مىافتد. 922 امام باقر علیهالسلام : اَلذُّنوبُ كُلُّها شَدیدَةٌ وَأَشَدُّها ما نَبَتَ عَلَیْهِ اللَّحْمُ وَالدَّمُ؛ همه گناهان بدند و بدترین آنها گناهى است كه از آن گوشت و خون بروید. 923 امام على علیهالسلام : ـ لَمّا سُئِلَ: أَىُذَنْبٍأَعْجَلُعُقوبَةًلِصاحِبِهِ؟ ـ: مَنْظَلَمَمَنْلاناصِرَ لَهُ إِلاَّ اللّهَ وَجاوَرَ النِّعْمَةَ بِالتَّقْصیرِ وَاسْتَطالَ بِالْبَغْىِ عَلَى الْفَقیرِ؛ در پاسخ به این سئوال كه: كیفر كدام گناه زودتر دامنگیر گنهكار مىشود؟ فرمود: ستم كردن به كسى كه یاورى جز خدا ندارد و كوتاهى در شكر نعمت و دراز كردن دست ستم به نیازمند. 924 امام باقر علیهالسلام : أَرْبَعَةٌ أَسْرَعُ شَىْءٍ عُقوبَةً : رَجُلٌ أَحْسَنْتَ إِلَیْهِ ویُكافیكَ بِالإِْحْسانِ إِلَیْهِ إِساءَةً ، وَرَجُلٌ لا تَبْغى عَلَیْهِ وَهُوَ یَبْغى عَلَیْكَ ، وَرَجُلٌ عاهَدْتَهُ عَلى أَمْرٍ فَمِنْ أَمْرِكَ الْوَفاءُ لَهُ وَمِنْ أَمْرِهِ الْغَدْرُ بِكَ ، وَرَجُلٌ یَصِلَ قَرَابَتَهُ وَیَقْطَعونَهُ؛ چهار چیز است كه كیفرشان از هر گناهى زودتر به انسان مىرسد: كسى كه به او خوبى كنى و او پاداش آن را به بدى دهد، كسى كه تو به او ستمى نكنى و او به تو ستم كند، كسى كه در كارى با او پیمان بندى و تو به پیمانت وفادار مانى و او خیانت و پیمان شكنى كند و كسى كه تو با او رابطه برقرار كنى و او با تو قطع رابطه كند. 925 امام سجاد علیهالسلام : اَلذُّنوبُ الَّتى تَرُدُّ الدُّعاءَ : سوءُ النِّیَّةِ ، وَخُبْثُ السَّریرَةِ ، وَالنِّفاقُ مَعَ الإِْخْوانِ ، وَتَركُ التَّصْدیقِ بِالإِْجابَةِ ، وَتَأْخیرُ الصَّلَواتِ الْمَفْروضاتِ حَتّى تَذْهَبَ أَوْقاتُها ، وَتَركُ التَّقَرُّبِ إِلَى اللّهِ عَزَّوَجَلَّ بِالبِرِّ وَالصَّدَقَةِ ، وَاسْتِعْمالُ الْبَذاءِ ، وَالْفُحْشِ فِى الْقَوْلِ؛ گناهانى كه از استجابت دعا جلوگیرى مىكنند عبارتند از: بد نیّتى، خبث باطن، دو رویى با برادران، باور نداشتن به اجابت دعا، به تأخیر انداختن نمازهاى واجب تا آنكه وقتشان بگذرد، تقرب نجستن به خداى عزوجل با نیكوكارى و صدقه، بد زبانى و زشتگویى.
1. نهج الفصاحه ح1624
2. نهج البلاغه حكمت371
3. نهج الفصاحه ح440
4. ثواب الاعمال ص298
5. بحارالانوار 79/13/24
6. منلایحضرهالفقیه 4/355/5762
7. كافى 2/270/7
8. الاختصاص ص234
9. خصال ص230
10.معانىالاخبار ص271
