Nehcül Belâğanın Konuları
Nehc"ül Belâğa"nın Konularına Genel Bir Bakış
Nehc"ül Belâğa"da söz konusu edilen ve bu semavî sözlere çeşitli renkler katan konular çok fazladır. Ben Nehc"ül Belâğa"yı hakkıyla analiz edebileceğimi ve konunun hakkını verebileceğimi iddia etmiyorum; fakat Nehc"ül Belâğa"yı gelecekte gereğini daha iyi yerine getirecek insanlar çıkacağına dair kesin inanç ve ümitle, bu açıdan bir incelemeye tâbi tutmayı amaçlıyorum.
Nehc"ül Belâğa"nın her biri tek başına inceleme ve karşılaştırma konusu edilecek konuları şunlardır:
1- İlâhiyat ve tabiat ötesi.
2- Sülûk ve ibadet.
3- Hükümet ve adalet.
4- Ehlibeyt ve hilafet.
5- Öğüt ve hikmet.
6- Dünya ve dünyaperestlik.
7- Hamaset ve yiğitlik.
8- Gelecekte vuku bulacak fitne ve olaylar.
9- Dua ve münacat.
10- Dönemindeki halka yönelik şikayet ve eleştiriler.
11- Toplumsal ilkeler.
12- İslâm ve Kur"ân.
13- Ahlâk ve nefsi arındırmak.
14- Şahsiyetler.
Ve birtakım farklı ve başka konular.
Açıktır ki, kitabın [orijinal] adından (Nehc"ül Belâğa"da Bir Gezinti) belli olduğu gibi ben ne yukarıdaki konuların Nehc"ül Belâğa"daki bütün konuları kapsadığını iddia ediyorum, ne yukarıdaki konuların hepsini inceleyerek bitireceğimi ve ne de böyle bir işe layık olduğumu iddia ediyorum. Bu kitapta görecekleriniz yüzeysel bir bakış ve gezintiyi aşmaz.
Nehc"ül-Belâğa"nın temel konularından biri ilâhiyat ve tabiat ötesiyle ilgilidir. Hutbeler, mektuplar ve veciz sözlerin tamamında yaklaşık kırk defa bu konulara değinilmiştir. Bunlardan bazıları kısa sözlerdir; ama genellikle birkaç satır ve bazen de birkaç sayfadır.
Nehc"ül-Belâğa"nın tevhit konularının, bu kitabın en ilginç ve hayrete düşürücü konuları olduğunu söyleyebiliriz. Mübalağasız bu konular, söylendiği dönemin şartları dikkate alınırsa, icaz haddindedir.
İnsanı hayrete düşüren bu kitapta söz konusu edilen bu konular, eski ve yeni filozofların inanç ve düşüncelerine vakıf her düşünür ve filozofu hayretlere düşürmektedir.
Genel olarak Şia"nın rivayetleri, hadisleri ve duaları, ilâhî marifet ve başka içerikleri bakımından Şiî olmayan Müslümanların rivayet, hadis ve dualarıyla mukayese edilemeyecek bir niteliktedir. Usûl-u Kafi, Tevhid-i Saduk veya İhticac-i Tabersi kitaplarında söz konusu edilen tevhidî konular, Şiî olmayanların kitaplarının hiçbirinde yoktur. Şiî olmayanların kitaplarında bu alanda söz konusu edilenlerin, uydurma olduğu kesin bir dille söylenebilir. Çünkü bunların hepsi Kur"ân-ı Kerim"in nas ve usullerine aykırı olup cisimlendirme ve teşbih kokusu vermektedir.
Şimdi Nehc"ül-Belâğa hakında yapılması gereken iki iş var: Biri, Nehc"ül-Belâğa"da söz konusu olan ve İslâm toplumunun çok ihtiyaç duyduğu çeşitli meselelerde Hz. Ali"nin (a.s) mektebinin iyice açıklığa kavuşması için Nehc"ül-Belâğa"nın muhteva ve içeriğinde derine dalmak; diğeri ise Nehc"ül-Belâğa"nın senet ve kaynaklarını incelemek. İslâmî çevrelerde ulemanın bu iki işe girişmiş olduklarını duymamız gerçekten sevindirici bir olaydır.
Nehcul Belağanın Lafızlarına İstinad Edilebilir mi? İnsan ve Adalet (Necül-Belaga)
Nehcul Belaga da Resululah (saa)-1
Nehcul Belağa ve Kuran
Nehc’ul Belağa’nın Müstedrekleri
