بسم الله الرحمن الرحیم
برقكاری فرمكاری:كاری است كه ما برای نظم و زیبایی بیشتر كار خود بر روی سیمها انجام می دهیم و آن شكل و حالت دادن چند سیم استخوانی با هم است.
در فرمكاری بست می زنیم تا به اصطلاح بین سیمها هوا پیدا نكند.
نكته:هنگام بستن مدار فاز را به پیچ فلز كفی سر پیچ و نول را به پیچ فلز كناری میدهیم.
تذكر:قبل از وصل كردن برق باید كارمان را با اهم متر امتحان كنیم.
كلید تك پل:
كلیدتك پل در مدار به كار میرود كه با وصل كلید یك دسته لامپ روشن و با قطع كلید خاموش میشوند.
شكل فنی كلید شكل حقیقی كلید
شرح كار:
وسایل لازم):كلید تك پل – پریز – فیوز – سیم استخوانی –سر پیچ لامپ –جعبه تقسیم لامپ –اهم متر
ابتدا یك كلید تك پل در سمت چپ تخته كار و یك پریز در سمت راست و یك جعبه تقسیم لامپ در وسط میگذاریم.فاز را پس از فیوز داخل جعبه تقسیم برده و یك شاخه پریز و یك شاخه به كلید میدهیم.از خروجی كلید به لامپ داده و از خروجی لامپ و خروجی پریز با هم به می دهیم.
شكل فنی كار شكل حقیقی كار
برای حفاظت اشخاص همیشه فاز را داخل كلید می كنیم.
كلید دو پل :
در مداری به كار میرود كه بخواهیم دو دسته لامپ را از یك قسمت و از یك كلید خاموش و روشن كنیم و یا یكی را خاموش و دیگری را روشن بگذاریم.
شكل فنی شكل حقیقی
شرح كار:
وسایل لازم:سیم استخوانی- فیوز- جعبه تقسیم- دو عدد لامپ- دو عدد سر پیچ لامپ- یك كلید دو پل- اهم متر
ابتدا فاز را به فیوز داده و سپس به جعبه تقسیم و به پیچ مشترك میدهیم.از دو پیچ غیر مشترك از هر كدام به یك سری لامپ میدهیم و برگشتی لامپها را به هم متصل كرده و به نول میدهیم.
مشترك و غیر مشترك:
ابتدا یك طرف آمپر سنج را به یك پیچ و سر دیگر را به پیچ دیگر میگذاریم و به كلسد مربوط میزنیم.اگر عقربه تكان خورد یعنی یكی مشترك و یكی غیر مشترك است.حال یكی از آنها را برداشته و به پیچ دیگری میگذاریم،اگر با تغییر حالت دادن كلید ،عقربه تكان خورد آن ،آن پیچی كه از روی آن اتصال را به هم نزده ایم مشترك و دو تای دیگر غیر مشترك است و الا پیچ جدید و آنكه اتصال را به هم نزده ایم هر دو غیر مشتركند.اگر از همان ابتدا با تغییر حالت دادن پیچ عقربه تكان نخورد هر دو غیر مشتركند .
مدار كلید تبدیل:
هرگاه بخواهیم از دو محل مختلف به طور جداگانه یك لامپ یا یك گروه لامپ را خاموش و روشن كنیم از این كلید استفاده می كنیم.
وسایل لازم:
سیم استخوانی- جعبه تقسیم- لامپ- سر پیچ لامپ- كلید تبدیل(دو عدد)-
اهم متر
ابتدا فاز را به فیوز و به جعبه تقسیم و سپس به پیچ مشترك كلید تبدیل میدهیم،از دو پیچ غیر مشترك به دو پیچ غیر مشترك بعدی میدهیم و از مشترك این كلید به لامپ داده و برگشت لامپ را به نول میدهیم.
مدار كلید صلیبی :
اگر بخواهیم یك گروه لامپ یا یك لامپ را از دونقطه یا بیشتر كنترل كنیم از كلید صلیبی استفاده می كنیم.
شرح كار:
وسایل لازم:سیم استخوانی- جعبه تقسیم(سه عدد)- كلید تبدیل(دو عدد)- كلید سر پیچ لامپ (دو عدد)- لامپ
ابتدا فاز را به پیچ مشترك یكی از كلیدهای تبدیل می دهیم و ازدو پیچ غیر مشترك به دو پیچ كلیدصلیبی كه به هم متصل نیستند وصل می كنیم. ازدو پیچ دیگر باقیمانده آنرا به دو پیچ غیر مشترك كلید تبدیل بعدی می دهیم و از پیچ مشترك به لامپ وصل می كنیم و برگشتی لامپ را به نول وصل می كنیم.
لامپ فلورسنت:
لامپی است كه روشنایی از طریق برخورد اشعه ی فرابنفش به ماده فلورسنت تولید می شود.
شرح كار:
وسایل لازم:سیم رابط- لامپ فلورسنت- چك- قاب مهتابی- استارت-كلید یك پل- فیوز
ابتدا فاز را به كلید تك پل می دهیم و از آن به ورودی چك و از خروجی چك به سر یكی از شاخه های دو شاخه ای یك طرف لامپ می دهیم و از شاخه ای
امتحان كردن اجزا از نظر سالم بودن یا نا سالم بودن:
چك:آنرا به یك لامپ 220 به صورت سری وصل می كنیم.پس از اتصال به برق ورودی چك را به هم اتصال كوتاه می دهیم ،اگر نور لامپ بیشتر شد ،چك درست است.
استارت:استارت را هم به صورت سری به یك لامپ متصل می كنیم ،اگر لامپ به صورت خفیف چشمك زن شد استارت درست است و اگر لامپ چشمك نزد و یا روشن نشد استارت خراب است.
لامپ فلورسنت :در صورتی كه دو طرف لامپ سیاه نشده باشد لامپ سالم است.
كولر آبی:
شرح كار:
وسایل لازم:موتور یك فاز- سیم رابط- كلید مخصوص كولر- پمپ(به جای پمپ از لامپ استفاده می كنیم)
ابتدا كلید مخصوص كولر را برای سادگی شرح به دو قسمت كلید تبدیل به جای تند و كند كلید مخصوص و كلید دو پل به جای دو كلید دیگر كلید مخصوص تبدیل می كنیم.
ابتدا فاز را به فیوز داده و سپس به یكی از پیچ های غیر مشترك كلید دو پل می دهیم.از مشترك كلید دو پل به پمپ (چراغ) می دهیم و از غیر مشترك دیگر یك دو پل به مشترك كلید تبدیل می دهیم.یكی از پیچهای غیر مشترك تبدیل برای تند و دیگری را برای كند قرار می دهیم.پیچی كه كند است به LO و پیچی كه برای تند است به HI موتور متصل می كنیم و سپس COM موتور و بازگشتی موتور را به نول می دهیم.
موتور سه فاز:
هر موتور سه فاز از سه سیم پیچ درست شده است كه نحوه بستن هر كدام به ما نوع موتور را نشان می دهد.
موتور سه فاز به دو روش بسته می شود:1)ستاره 2)مثلث
روش ستاره:
اگر ابتدای هر سیم پیچ را به ابتدای سیم پیچهای دیگر متصل كنیم و از انتهای هر كدام به R و S و T بدهیم موتور به روش ستاره بیته شده است.
بستن ستاره استاندارد:
روش مثلث:
اگر ابتدای هر سیم پیچ را به انتهای سیم پیچ بعدی ببندیم و از انتهای هر كدام به R و بعدی به S و بعدی به T بدهیم موتور را به روش مثلث بسته ایم.
بستن مثلث به روش استاندارد:
نكته:بازده موتور در این حالت كمتر از حالت ستاره است و صدای بیشتری هم دارد.
به دو روش می توان ابتدا و انتهای سیم پیچها را پیدا كرد:
الف)روش معمولی
1)توسط اهم متر
2)دو گروه را به دلخواه انتخاب نموده (A وB ) و سر این دو گروه را به یكدیگر وصل كرده و دو سر باقیمانده را به منبع 220 ولت وصل می كنیم و سپس گروه دیگر (C ) را به ولتمتر می دهیم.در این حالت اگر ولتمتر ولتاژ صفر را نشان دهد ابتدا و انتهای A و B درست است ولی اگر ولتمتر عددی غیر از صفر را نشان دهد (حدودا 15 ولت)ابتدا و انتهای گروه A و B درست نبوده و با جابه جا كردن یكی از گروههای A و B ان را تصحیح می كنیم.
3)گروه C را با یكی از گروههای A و B در نظر می گیریم(C وB )دو یر این گروهها را به همدیگر وصل نموده و دو یر باقیمانده را به منبع متناوب 220 ولت وصل می كنیم سپس گره A را به ولتمتر می دهیم.در این حالت اگر ولتمتر ولتاژ صفر را نشان دهد ابتدا و انتهای گروه C درست نبوده فقط با جابه جا كردن دو گروه C می توانیم انرا تصحیح نمود.
4)ازمایش موتور با برق تا اطمینان حاصل شود كه ابتدا و انتهای بدست امده درست است یا نه اگر موتور به حالت عادی كار كرد درست است ولی اگر همراه با صدای زیاد و حالت غیر عادی باشد ابتدا و انتها ها را اشتباه فهمیدایم.
ب)روش ژنراتوری:
ابتدا U را به V و Y را به X وصل می كنیم و بین U و V یك ولت ینج می گذاریم.هنگامی كه خودمان موتور را بچرخانیم اگر ولتاژ 1-2 ولت را نشان داد درست است ولی اگر صفر (یا كمتر از یك ولت) را نشان داد جای V با Y یا U یا X اشتباه است .اگر از دستگاه امپرمتر ولتمتر استفاده میكنیم هنگام چرخاندن باید روی ولتمتر قرار دهیم تا دستگاه امپرمترولتمتر نسوزد و هنگام انتخاب كردن سیمها به X و Y و Z و U و V و W باید روی امپرسنج بگذاریم.
روش پیدا كردن دو سر هر كلاف:
ابتدا امپرمتر ولتمتر را روی امپرسنج می گذاریم و به سر سیمها می گذاریم.اگر به سر B سیم گذاشتیم و عقربه تكان خورد ان دو سیم سر یك كلاف هستند.
مدار فرمان و قدرت و راه اندازی موتورهای سه فاز به وسیله انها:
برای بستن این مدار ابتدا مدار فرمان و سپس مدار قدرت را مونتاژ می كنیم.
مدار فرمان:ابتدا یكی از فازها را به فیوز و به كلید STOP و به كلید START می دهیم و سپس به بوبین كنتاكت می دهیم و از بوبین بین به نول می دهیم .برای استمرار كار كلید استارت انرا با یك كنتاكت كمكی باز موازی می كنیم.
مدار قدرت:از R و S و T از هر كدام به سر فیوز و از فیوز به سر ورودی كنتاكت باز اصلی متصل می كنیم و از خروجی ان به سر ورودی W و V و U متصل میكنیم.
كنتور:
وسیله ای است برای اندازه گیری انرژی مصرفی دستگاههای الكتریكی از قبیل موتورها لامپها ...........
شرح كار:
وسایل لازم:لامپ(مصرف كننده) – فیوز – كنتور – سیم رابط
كنتور دارای دو ورودی و دو خروجی است .
سیمی كه از فاز می گیریم را به فیوز می دهیم و سپس به ورودی اول كنتور می- دهیم و از خروجی فاز یك سیم گرفته و به لامپ می دهیم.باید دقت شود كه جای ورودی و خروجی فاز اشتباه نشود چون در اینصورت كنتور بر عكس كار می كند و شمارش ان بر عكس می شود . حال از برگشتی لامپ یك سیم گرفته و به یكی از ورودیهای نول می دهیم و از خروجی بقل ان به نول اصلی وصل می كنیم.در صورت اشتباه شدن ورودی و خروجی نول مشكلی به وجود نمی اید.
فتوسل:
دستگاهی است كه می تواند لامپها را به طور اتوماتیك روشن و خاموش كند . به این صورت كه در شب لامپها روشن می شوند و در روز لامپها خاموش می شوند .
شرح كار:
وسایل لازم: فتوسل-سیم رابط-لامپ-سرپیچ لامپ
سه سیم داخل فتوسل می رود .سفید ـ مشكی ـ قرمز .سیم مشكی را به فاز داده و سیم سفید را به نول میدهیم.سیم قرمز را به لامپ داده و برگشتی لامپ را به نول میدهیم .هنگامی كه نور به فتوسل می تابد هیچ تغییر حالتی را مشاهده نمی كنیم ولی وقتی كیسه ی سیاهی را روی فتوسل می گذاریم می بینیم پس از 1 تا 2 ثانیه بعد چراغ خود به خود روشن می شود . هنگام وصل شدن جریان در فتوسل صدای ضربه ای می اید كه صدای وصل شدن رله است.
پایان
