تبیان، دستیار زندگی

 نواندیش:

ویتامین ها وموادمعدنی :
هرچند درضمن فرایند حرارتی ، پاره ای از ویتامین های موجود درشیر كاهش می یابند ، اما بعضی از این تركیبات به وسیله باكتری های ماست
 
درضمن فرایند تولید ، به مقدار قابل توجهی ساخته می شوند .  محققان زیادی ادعا كرده اند كه رابطه ای مستقیمی بین مصرف ماست وافزایش طول عمر وجود دارد . ازآن جمله طول عمر قبایل ساكن دربلغارستان را به مصرف زیاد ماست مرتبط دانسته اند .

پروفسور مچینكوف معتقد بود كه درآینده نقش درمانی باكتری های لاكتیك ( باكتری های موجود درماست ) كشف خواهد شد وارزش این امر كم تر از اكتشاف پنی سیلین دردرمان عفونت نیست .

باكتری های ماست قادربه تحمل شرایط اسیدی داخل دستگاه گوارش انسان می باشند ، بنابراین این باكتری ها درحفظ باكتری های مطلوب دستگاه گوارش بسیار مفید هستند . باكتری های ماست قادرند بخشی ازتركیبات مضری را كه به وسیله ی دیگر باكتری هادردستگاه گوارش تولید می شوند ، خنثی نمایند . این امر درارتقای سلامتی انسان نقش مهمی را دارا می باشد .
 
 
درزیر به چند نكته مهم دیگر درخصوص ویژگی های اختصاصی ماست اشاره می شود :

1- هضم ماست آسان تر از شیر است .
 
2- ماست با تقویت باكتری های مفید ساكن روده ، باعث افزایش سلامت دستگاه گوارش می شود .
ماست با خنثی سازی برخی تركیبات مضر صفراوی ، از تحریك جدار روده ها كاسته واحتمال بروز تومور روده را كاهش می دهد .

كلسیم موجود درماست نیز مانع رشد بی رویه ی سلول های پوششی روده ی بزرگ می شود . یك بررسی نشان داده است افرادی كه كلسیم بیش تری مصرف می كنند وبروزسرطان روده درآن ها كم تر است .
مطالعه دیگری نشان داده كه متوسط ورودی 1200 میلی گرم كلسیم در روز به بدن ، باعث كاهش چشم گیر شیوع و بروز سرطان روده بزرگ می شود .

3- ماست با ایجاد شرایط مناسب بیولوژیكی ، باعث جذب بهتر برخی مواد غذایی می گردد كه از جمله آن ها می توان به افزایش جذب كلسیم وویتامین های گروه B اشاره نمود.

4- اسیدموجود درماست به برگشت حالت عادی روده ها پس از عفونت ها كمك می نماید .
ماست می تواند درپیش گیری از بروزعفونت ها وبیماری های گوارشی ناشی از ویروس ها وحساسیت های غذایی مفید باشد .

5- بررسی ها نشان داده ، كه ماست دركمك به درمان اسهال كودكان مفید بوده است .

6- متخصصان درهنگام مصرف آنتی بیوتیك ها ، مصرف ماست را توصیه می نمایند زیرا اغلب آنتی بیوتیك ها باعث نابودی باكتری های مفید دستگاه گوارش شده ومتعاقبا باعث اختلال دركار دستگاه گوارش می شوند .

بررسی ها نشان داده كه نابودی باكتری های مفید دستگاه گوارش خود نیز می تواند باعث بروز اسهال های متوسط تا شدید شود. ماست می تواند به برگشت شرایط طبیعی روده ها كمك نماید . توصیه شده درهنگامی كه قراراست بیمار بیش از 2هفته آنتی بیوتیك مصرف نماید ، حداقل 250 میلی لیتر ماست را دررژیم غذایی روزانه خود قراردهد .

7- ماست باعث كاهش عفونت های ناشی از قارچ ها دردستگاه تناسلی زنان می شود .
تحقیقات نشان داده ، مصرف روزانه ی 250 میلی لیتر ماست حاوی باكتری های زنده ، باعث كاهش تعداد قارچ ها ومخمرهای بیماری زا دردستگاه تناسلی زنان شده وشیوع عفونت ناشی از این ارگانیزم ها را كاهش می دهد .

8- ماست منبعی غنی از كلسیم است .
250 میلی لیتر ماست دارای 450 میلی گرم كلسیم می باشد . این مقدار می تواند نصف نیاز كودكان و40 -30 درصد نیازكلسیم بزرگ سالان را برطرف كند . باید درنظرداشت كه حضور باكتری های زنده درماست ، باعث افزایش جذب كلسیم دربدن می شود . بررسی ها نشان داده است كه مقدار جذب كلسیم از 250 میلی لیتر ماست درمقایسه باهمین مقدار شیر بیش تراست .

9- ماست منبع بسیار خوبی برای جذب پروتئین است .
درهر250 میلی لیتر ماست تقریبا 14- 10 گرم پروتئین موجود می باشد ، كه تقریبا برابر با 20 درصد نیازروزانه است . هم چنین عملیات تخمیر باكتریهای ماست باعث سهولت تسهیل جذب پروتئین ها می شود . به این دلیل پروتئین های ماست را پروتئین های پیش هضم شده (predigested) می نامند .

10- ماست وكاهش كلسترول
تحقیقات نشان داده كه ماست می تواند باعث كاهش كلسترول خون شود . این ممكن است به علت تأثیر فعالیت باكتری های زنده وسهولت متابولیسم كلسترول باشد . زیرا ماست می تواند اتصال هایی را با اسیدهای صفراوی ایجاد كند .(اسیدهای صفراوی درساخت كلسترول نقش دارند.)

11- ماست ورشد كودكان
دركودكانی كه دچاربیماری سوء جذب هستند ، ماست به جذب دوتركیب مهم غذایی پروتئین ها ومواد معدنی كمك می كند . اسید لاكتیك موجود درماست باعث سهولت جذب وهضم این تركیبات مغذی می شود .

12- محققان توصیه می‌كنند كه برای كاهش وزن باید مصرف ماست در رژیم غذایی گنجانده شود.
بسیاری از افرادی كه برای لاغر شدن رژیم غذایی دارند، فرآورده‌های لبنی را از فهرست مواد غذایی حذف می‌كنند این در حالیست كه محققان دریافتند ماست در واقع توانایی بدن را برای سوزاندن چربی‌ها تقویت كرده و حفظ عضلات در وضعیت مناسب را تسهیل می‌كنند.

افرادی كه در رژیم غذایی خود ماست كم چربی را می‌گنجانند، بیشتر از افرادی كه صرفا دریافت كالری خود را كم می‌كنند، كاهش وزن دارند.

همچنین افرادی كه ماست می‌خورند در مقایسه با افراد دیگر"22" درصد بیشتر وزن، "61" درصد بیشتر چربی بدن و "81" درصد بیشتر چربی شكم را در طی "12" هفته كم می‌كنند.

در این تحقیق افراد چاق سالم شركت داشتند كه به دو گروه تقسیم شدند. هر دو گروه از رژیم غذایی كم كالری استفاده كردند كه "500" كالری كمتر از میزان معمول دریافت كالری بود.

یك گروه تقریبا "1100" میلیگرم كلسیم در روز شامل 3 وعده ماست كم چرب مصرف می‌كرد و گروه دیگر در حدود "500" میلیگرم كلسیم مصرف می‌كرد كه این میزان كم، خاص رژیم غذایی آمریكایی است.

پس از گذشت "12" هفته، میزان متوسط كاهش وزن در گروهی كه ماست كم چرب استفاده می‌كرد "6" كیلوگرم بود. افراد این گروه در حفظ حجم عضلات در وضعیت مناسب دو برابر بیش از گروه دیگر موفق بودند.

عسل یك واژه عربی است كه در فارسی آن را انگبین می‌گویند و عبارت است از شهد گل‌ها كه زنبور عسل توسط خرطوم كوچك خود آن را مكیده و از راه دهان به كیسه بسیار كوچك خود موسوم به كیسه عسلی وارد می‌كند. وقتی میزان شهد جمع‌آوری شده به حدود "40" میلی‌گرم رسید، گل‌ها را رها
 
كرده و به سمت كندو پرواز می‌كند. جالب اینكه برای تهیه یك كیلو عسل، زنبور باید شهد "20" میلیون گل را جمع و به كندو حمل كند. جالب‌تر این است كه زنبور عسل خاصیت ثابت گلی دارد، یعنی تا وقتی كه مشغول جمع آوری شهد یك گل است، روی سایر گل‌ها نمی‌نشیند.

درباره فواید عسل چه می دانیم؟

خواص و مواد موجود در عسل

همانطور كه می دانید عسل از قدیمی ترین و نخستین شیرین كننده هایی است كه انسان استفاده كرده است و شامل قندهایی چون گلوكز، فروكتوز، مواد معدنی همچون منیزیم، پتاسیم، كلسیم، كلریدسدیم، گوگرد، آهن و فسفات است. در ضمن اینكه ویتامین هایی همچون B1 ، B2 ، B6 ، B3 ، B5 و C نیز براساس كیفیت و نوع عسل به نسبت های متفاوت در آن دیده می شود.

علاوه بر موارد ذكر شده در حد كمی مس، ید و روی نیز در عسل وجود دارد. به همین جهت در حال حاضر زنبورهای عسل یكی از بخش های اساسی و اصلی اقتصاد كشاورزی سالم به حساب می آیند. از ویژگی های مهم عسل خاصیت میكروب كشی آن است. عسل یك ضدعفونی كننده طبیعی است. تحقیقات انجام شده در سال های اخیر نشان می دهد كه گذاشتن آن بر روی زخم ها مانع عفونت می شود. از آنجایی كه عسل حاوی مواد آنتی باكتریایی است می تواند بخوبی باعث بهبود زخم ها شود.

زنبور عسل پیش از رسیدن به كندو در بین راه مقداری از آب شهد را جذب می‌كند و چون شهد گل‌ها حاوی "50" تا "80" درصد آب است،‌ با این عمل میزان رطوبت عسل را به حدود 17 تا حداكثر25 درصد می‌رساند، یعنی حدودا از هر سه گرم شهدی كه زنبور عسل به كندو می‌آورد، یك گرم عسل به دست می‌آید. البته عسل مناطق شمالی كشور به علت بالا بودن رطوبت هوا از آب بیشتری برخوردار است و لذا آبكی می‌باشد، ولی عسل مناطق كوهستانی از آب كمتری برخوردار می‌باشد.
 
 
زنبور عسل نوعی از آنزیم دیاستاز به نام انورتاز را نیز به شهد اضافه می‌كند كه این آنزیم به همراه مواد قندی و نشاسته‌ای كه چهار پنجم وزن عسل را تشكیل می‌دهند، عامل اصلی متبلور شدن یا شكرك ‌زدن عسل به شمار می‌روند. لذا این باور كه عسل غیرطبیعی شكرك می‌زند صحیح نیست، بلكه دلیل متبلور شدن و رسوب دادن عسل طبیعی وجود دیاستاز و  همچنین
 
كربوهیدرات ها می‌باشد. دیاستاز، ‌ذرات خیلی ریز عسل را به خود جذب كرده و باعث ته‌نشین شدن آن می‌شود. مقدار گلوكز عسل هر چه بیشتر باشد، زودتر متبلور و ته‌نشین می‌شود. این خاصیت فقط در عسل‌های طبیعی و غیرتقلبی دیده می‌شود، زیرا تنها عسل‌های طبیعی حاوی دیاستاز هستند. مدت زمان شكرك زدن یا متبلور شدن عسل بسته به نوع گل متفاوت است و حتی در مورد عسل اقاقیا به چهار سال هم می‌رسد. در كشورهای اروپایی عسل سفت شده و متبلور شده را بیشتر می‌پسندند.

تشخیص عسل طبیعی و غیرطبیعی از طریق مزه كردن غیرممكن است. برای مصرف كننده یك را ه بیشتر وجود ندارد و آن هم استفاده از ابزارهایی است كه بدن در اختیارش گذاشته است. با چشمانش شكل ظاهری عسل را ارزیابی می‌كند، با بینی‌اش آن را بو می‌كند و با زبانش آن را مزه می‌كند.

اگر مجموعه خصوصیات باب طبعش بود و اگر عسل عطر و طعم گل‌ها را داشت، آن عسل واقعی است و ارزش آن را دارد كه بهایش را در حد معقول بپردازد. لازم به ذكر است مزه، عطر، طعم، رنگ و بوی عسل فقط مربوط به گل هر منطقه می‌باشد و به نژاد زنبور عسل بستگی ندارد. نوع نژاد فقط در پركاری و كم‌كاری تاثیر دارد.»

همان طور كه قبلا اشاره شد چهار پنجم وزن عسل را كربوهیدرات‌ها تشكیل می‌دهند و بقیه آن عبارت است از: پروتئین، املاح معدنی، عناصر معطر، آنزیم‌ها، ویتامین‌ها، گرده گل و آب. هر 100 گرم عسل 330 كیلوكالری انرژی تولید می‌كند. لذا عسل، غذایی مقوی و انرژی‌زاست و به كمك دیاستازهایش چربی‌های اطراف قلب را آب می‌كند. به همین دلیل مصرف آن به سالخوردگان و بیماران قلبی توصیه می‌شود.

چگونه عسل در درمان زخم ها مؤثر است؟

زمانی كه عسل با رطوبت بدن تماس پیدا می كند. آنزیم گلوكز اكسیداز كه توسط زنبورها در عسل ایجاد شده است به آرامی آزاد می شود و پراكسید ئیدروژن ضد عفونی كننده به میزان زیادی آزاد می شود و می تواند در حدی كه به خود بافت آسیب نرساند، باكتریها را نابود كند.در ادامه با جذب مایعات و مواد مقوی به منطقه آسیب دیده باعث رشد سلولی و جلوگیری از خشك شدن زخم می شود.

فعالیت استمیك عسل باعث حضور یك لایه از مایع بین بافتها و بانداژ می شود و باعث می شود در هنگام نیاز بدون درد جابه جا  شود و سلولهای جدید پاره نشود.به همین جهت در برخی بیمارستانهای دنیا برای درمان زخم بستراز تركیبات آن استفاده می شود.

ویژگی منحصر به فرد

1_ به راحتی هضم می شود: مولكول های قند موجود در آن می توانند به راحتی به سایر قندها تبدیل شوند، به همین جهت حتی حساس ترین معده ها نیز می تواند آن را به سادگی هضم كند.

2_ منبع بسیار خوبی از آنتی اكسیدان است: نقش بزرگی در جلوگیری از سرطان و همچنین بیماریهای قلبی دارد.

3_ سطح كالری آن پایین است: در مقایسه با سایر مواد قندی ۴۰% كمتر كالری دارد، هرچند انرژی آن بسیار بالاست، اما به وزن بدن شخص اضافه نمی كند.

4_ به سرعت در خون پخش می شود: وقتی با میزان مناسبی آب مخلوط شود. پس از ۷ دقیقه در جریان خون پخش می شود و با آزادسازی ملكول قند به عملكرد بهتر مغزكه اصلی ترین مصرف كننده قند در بدن است، كمك می كند و مانع بروز خستگی می شود.

5_ در سلامت و ساخت عوامل خونی مؤثر است: بخش مهمی از انرژی مورد نیاز برای این مورد تأمین می كند. به علاوه باعث تمیز شدن خون می شود و جریان خون را تنظیم و آسان می كند و مانع بروز مشكلات عروقی و تصلب شرایین می شود.

چند ویژگی جالب دیگر

1_ عسل هرگز فاسد نمی شود، جهت نگهداری احتیاج به یخچال ندارد و می توان در دمای اتاق آن را نگهداری كرد.

2_ به خاطر میزان بالای فروكتوز ۲۵% شیرین تر از قند است.

3_ در درمان آلرژی های فصلی برای ساكنین مناطقی كه عسل از گلهای همان منطقه به دست آمده است، بسیار مفید است.

4_ تنها غذایی است كه استفاده از آن باعث نابودی چرخه طبیعت نمی شود.
 
 
ساخت چند داروی خانگی ساده و مؤثر

1_ برای درمان گلودرد، می توان آن را با چای و لیموترش مخلوط كرد و نوشید.

2_ یك قاشق غذاخوری عسل را با سفیده یك تخم مرغ و یك قاشق چایخوری گلیسیرین و یك چهارم فنجان آرد مخلوط كنید و از ماسك به
 
دست آمده به جهت جلوگیری از چین و چروك صورت بمدت ۱۵ دقیقه استفاده كنید و سپس پوست خود را با آب گرم بشویید.

3_ دو قاشق غذاخوری را با ۲ قاشق چایخوری شیر مخلوط كرده، بر روی پوست بمالید، مرطوب كننده خوبی است.

4_ برای جلوگیری از خشكی پوست دست، آرنج و پاشنه پا هم یك قاشق چایخوری عسل را با یك قاشق چایخوری روغن زیتون و یك دوم قاشق چایخوری آب لیمو تركیب كنید و ۱۵ دقیقه بر روی محل مورد نظر قرار دهید. نتیجه را بزودی خواهید دید.

5_ برای درخشندگی مو نیز یك قاشق چایخوری عسل را در ۴ فنجان آب گرم حل كنید و بر روی مو بمالید، اگر رنگ موهایتان روشن است، آب یك لیموترش را هم اضافه كنید. نتیجه خوبی خواهد داشت.

6_حتی می توانید از آن به عنوان دهان شویه هم استفاده كنید: یك قاشق عسل را با یك فنجان آب گرم تركیب كنید و دهان خود را با آن بشویید.

7_چند سالی است كه دانشمندان تحقیقات زیادی بر روی خواص این ماده داشته اند و معتقدند سایر خواص این ماده اسرارآمیز بر آنان پوشیده است كه در آینده روشن خواهد شد. بد نیست بر روی تأثیر مثبتی كه دوست جوان ما در مبارزه با آلودگی هوا از این ماده مغذی دیده است هم تحقیقاتی انجام شود.

8_شاید روزی مشكل هوای آلوده تهران و سایر شهرهای بزرگ جهان به همین سادگی حل خواهد شد تا آن روز بد نیست كمی زنبورداری بیاموزیم تا بتوانیم خودكفاتر عمل كنیم.

گر چه بسیاری از مردم بدون توجه به خواص کاکائو و فقط به علت طعم مطبوعش آن را مصرف می کنند، اما اعتقاد به خواص دارویی کاکائو از دیر باز رایج بوده است. براساس تحقیقات جدید، مشخص شده که کاکائو
 
حاوی فلاونوئیدها است. این ترکیبات که منشائ گیاهی دارند حاوی آنتی اکسیدان ها هستند. آنتی اکسیدان ها تاثیر عمده ای در کاهش فشار خون و تسهیل گردش خون دارند؛ بنابراین همان طور که دیدن جعبه شکلات ، شادی را به قلب شما می آورد، مصرف آن هم در صورتی که به طور صحیح و مناسب باشد در افراد سالم می تواند به سلامت قلب و عروق کمک کند.

کاکائو همچنین حاوی مقادیر فراوان فلاونوئیدهاست که می تواند به افزایش و تسهیل گردش خون در مغز و دیگر اندامها کمک کند. فلاونوئیدهابه باز شدن رگهای خونی کمک می کنند و مانع تجمع پلاکت ها در دیواره عروق می شوند. تاثیر این مواد بر بدن ، شبیه آن چیزی است که در آسپرین بچه ها دیده می شود، اما مدت اثر آنها طولانی تر است.

کاکائو می تواند جایگزین مناسبی برای افرادی باشد که به آسپرین حساس هستند؛ البته متخصصان تاکید می کنند که علی رغم این مسائل ، شکلات مانند هر ماده غذایی دیگر مضراتی دارد، مثلا چربی موجود در شکلات می تواند افزایش کلسترول خون را به همراه داشته باشد.

هرگاه بخواهیم شکلات و کاکائو را در رژیم غذایی وارد کنیم باید به همان میزان از مصرف چربی و قند در دیگر غذاها کاسته شود تا شاهد عوارض منفی بخصوص در بیماران کلیوی و مبتلایان به فشار خون نباشیم.

شکلات و احساس نشاط
یکی از اثرات ثابت شده شکلات احساس نشاط و رفع خستگی است که متعاقب مصرف این ماده غذایی دیده می شود. شکلات حاوی بیش از 300 ماده شیمیایی شناخته شده است. کافئین از جمله این ترکیبات است.

تئوبروماین هم ترکیب دیگری است که به مقدار جزیی در شکلات موجود است و ترکیب این دو ماده شیمیایی (و احتمالا دیگر مواد موجود در شکلات) به ایجاد احساس نشاط در مصرف کنندگان شکلات منجر می شود.

مبالغه در بیان مضرات
حتما شما هم شنیده اید که شکلات در ایجاد جوشها و آکنه موثر است. گروهی دیگر مصرف آن را به علت پوسیدگی دندان ها مضر می دانند؛ اما تحقیقات تازه ، کمک فراوانی به مشخص شدن واقعیت کرده است. خبر خوب این است که در بیشتر موارد، در بیان اثرات منفی مصرف شکلات مبالغه شده است. مطابق نتایج 2 تحقیق که به وسیله دانشمندان دانشکده پزشکی پنسیلوانیا به انجام رسید ثابت شده که خوردن شکلات (یا نخوردن آن) تاثیر مهمی در ایجاد آکنه ندارد.

تاثیر شکلات بر پوسیدگی دندان ها هم بیشتر از دیگر خوراکی های شیرین نیست ؛ البته مسلم است که مصرف بیش از حد هر ماده غذایی می تواند سلامت انسان را مختل کند.

به هر حال در روزهای آغاز سال نو در صورتی که پزشک شما را از مصرف شیرینی و شکلات منع نکرده است می توانید با خیال راحت کمبود شکلات خود را جبران کنید.

شکلات سیاه
خواص ضداکسیدی شکلات سیاه به مراتب مرغوب تر از شکلات شیری است. خواص ضداکسیدی می تواند از قلب و عروق در مقابل مضرات اکسیده شدن یا اکسایش محافظت کند.

تاثیر اکسایش بر بدن مشابه اکسیده شدن ویا همان زنگ زدن فلزات است. محققان در اسکاتلند و ایتالیا با انتشار مقاله ای در نشریه «نیچر» گفتند که افزودن شیر به شکلات ممکن است این خواص را خنثی کند در حالی كه مطالعات قبلی نشان داده بود که ممکن است به مقاومت بدن در برابر بیماری های قلبی یا حتی سرطان کمک کند. در حالی که در برخی مطالعات بین شکلات سیاه و نوع شیری آن تمایز قائل شده اند ، اما بسیاری از کارشناسان به این تفاوت اعتقاد ندارند.

در تازه ترین تحقیقات خواص هر دو نوع شکلات را آزمایش کردند. آنها 12 داوطلب سالم ، شامل هفت زن و پنج مرد ، را استخدام کردند و از آنها خواستند شکلات سیاه و شیری بخورند. دانشمندان دریافتند که داوطلبان برای کسب یک میزان از ضداکسیدها ، باید دو برابر شکلات سیاه ، شکلات شیری مصرف کنند.

محققان حتی شرایطی را درنظر گرفتند که شکلات سیاه همراه با شیر مصرف شده است. شکلات سیاه سطح ضد اکسیدی خون را به میزان تقریبا 20 درصد بالا می برد.  احتمالا پروتئین شیر ضد اکسیدهای شکلات را به دام می اندازد. درنتیجه این مواد مثل زمانی که شکلات سیاه تنها مصرف شود جذب بدن نمی شوند به این ترتیب هرگونه تاثیر محافظتی آن از دست می رود.

می توان از این یافته ها نتیجه گیری کرد که احتمالا لبنیات مخل خواص ضداکسیدی دیگر مواد غذایی مانند میوه ، چای و شراب قرمز است.