تبیان، دستیار زندگی

دكتر مسعود ناصری‌پور، فوق تخصص جراحی شبكیه، آنكولوژیست چشم و عضو هیات علمی دانشگاه علوم‌پزشكی تهران در گفت‌وگو با جام‌جم می‌گوید: شایع‌ترین علامت تومور چشم در كودكان كه از سه چهار ماهگی قابل مشاهده است، برق‌زدگی چشم در تاریكی (نظیر چشم گربه) و انحراف چشم است. به بیان دیگر هرگونه تغییر رنگ مردمك به صورت مردمك سفید رنگ در چشم كودك را باید جدی گرفت.

تومورهای داخل چشمی در كودكان (رتینوبلاستوم) از سلول‌های شبكیه چشم نشأت می‌گیرد و از هر 15 تا 18 هزار كودك، یكی را گرفتار می‌كند.

اما از یك سو خطرناك بودن این بیماری به‌عنوان یك تومور بدخیم كه در وهله نخست بینایی و در نهایت جان او را هدف قرار می‌دهد و از سوی دیگر پایین بودن آگاهی والدین نسبت به لزوم تشخیص سریع این نوع تومورهای چشمی برای درمان موثر و برخورداری از شیوه‌های تشخیصی و درمانی خاص، لزوم آشنایی با نشانه‌های تشخیصی این بیماری را پراهمیت می‌سازد.

دكتر ناصری‌پور با اشاره به این‌كه یك و نیم سالگی میانگین سن ابتلای كودكان به شایع‌ترین تومور بدخیم چشمی است، می‌گوید: نكته مهم در ارتباط با این تومورها تشخیص زودرس است. در كنار سفید شدن مردمك كه حدود سه چهار ماهگی در كودك قابل تشخیص است، انحراف چشم نیز در 20 درصد موارد می‌تواند نشانه‌ای از این تومورها باشد؛ البته انحراف چشم در اكثر موارد به‌دلیل اختلالات انكساری چشم یا ضعیف بودن عملكرد عضلات چشم است و نگرانی جدی نسبت به آن وجود ندارد.

این متخصص چشم اضافه می‌كند: توجه به انحراف چشم كودك و نیز دید موثر او از سه یا چهار ماهگی باید به دقت صورت گیرد؛ چراكه در یك‌سوم موارد هر دو چشم كودك با تومور درگیر است و همین مساله تاثیر زیادی روی كاهش دید او دارد. بی‌شك تشخیص سریع و در مراحل اولیه ایجاد تومور، امكان درمان آن را با لیزرتراپی و كرایوتراپی (یخ زدن تومور) فراهم می‌كند، اما در مراحل پیشرفته‌تر باید از شیمی درمانی و تزریق پلاكت‌های رادیواكتیو از طریق شریان چشمی كمك گرفت.

به گفته متخصصان چشم، اولین و مهم‌ترین هدف در درمان كودكان مبتلا به تومور چشمی، نجات جان آنها، سپس حفظ چشم كودك و بینایی اوست. بر این اساس هر‌چقدر تومور در مراحل اولیه شناسایی شود، حفظ درصدی از بینایی كودك نیز ممكن خواهد بود؛ اما تشخیص دیرهنگام تومور، راهی بجز تخلیه چشم به منظور حفظ جان كودك باقی نمی‌گذارد و والدین در چنین مواردی نباید از خود مقاومت منفی نشان دهند؛ مقاومت والدین در این موارد می‌تواند به دست‌اندازی غده سرطانی به سایر نقاط چشم و مغز كودك و در نهایت مرگ او منجر شود.

ممكن است پدر یا مادری در كودكی، تخلیه یكی از چشمانش را تجربه كرده باشد، اما علت درست آن را نداند، یا این‌كه به دلیل ابتلا به تومور چشمی، یكی از چشمانش را از دست داده باشد. در هر دو صورت پیگیری دقیق وضع چشم فرزند چنین پدر و مادری از ماه‌های اولیه پس از تولد ضروری است.

دكتر ناصری‌نیا در این ارتباط می‌گوید: تقریبا در هفت - شش درصد موارد، سابقه خانوادگی در ابتلا به تومور چشمی دخیل است و در بقیه موارد این بیماری به دنبال جهش ژنی اتفاق می‌افتد؛ این جهش ژنتیكی می‌تواند بر اثر عواملی چون سن بالای بارداری، نداشتن تغذیه مناسب طی بارداری و دریافت اشعه یا مواد شیمیایی خاص طی این دوران اتفاق بیفتد، اما دلایل آن به‌طور قطعی مشخص نیست.

این فوق تخصص جراحی شبكیه با اشاره به این‌كه بیمارستان حضرت رسول(ص)‌، یكی از مراكز درمانی مجهز برای ارائه خدمات به بیماران دچار تومور چشمی است، اضافه می‌كند: تشخیص این بیماری در 90 درصد موارد، قبل از پنج سالگی ممكن است. با این حال متوسط سن ایجاد این نوع تومور در یك چشم، 12 ماهگی و در دو چشم، 18 ماهگی است، اما نكته مهم اینجاست كه تشخیص این بیماری باید تحت بیهوشی و درمان آن نیز باید توسط مراكز درمانی مجهز به تكنیك و روش‌های درمانی خاص كه در كشور ما محدود است صورت بگیرد؛ البته درمان‌های موجود در كشور، در سطحی متناسب با پیشرفته‌ترین كشورهای دنیا در حوزه چشم پزشكی ارائه می‌شود.

پونه شیرازی -‌ جام جم

كاش امروز هلهله فرشتگان را از آسمان مدینه می‌شنیدم. كاش مدینه بودم و شور ساكنان این شهر و حرم ستر نبوی و عفاف ملكوت را از نزدیك می‌دیدم كه چه‌سان به تماشا ایستاده‌اند و چون دلی شادمان دارند سر از سراپرده بیرون آورده‌اند تا شاهد عروسی خوبان باشند و آن را در حافظه تاریخ به یادگار بگذارند.

امروز مدینه تماشایی می‌شود، آن هم به خاطر این جشن ازدواج. هر چند بانوی آینه جای خالی مادر، حضرت خدیجه را بیش از هر زمان دیگر احساس می‌كند، ولی دامنه این شور و سرور به آسمان كشیده شده و اهالی آسمان هر یك در بشارت، تهنیت و تبریك این پیوند آسمانی بر دیگران پیشی و سبقت گرفته‌اند.

گفته‌اند محفل پرشكوه عقد فاطمه(س) و علی (ع) در شعب معراج و در كنار سدره‌المنتهی رقم خورده است و خدای عزوجل به سدره‌المنتهی فرمان داد تا آنچه دارد بیفشاند و نثار كند! و چه زیبا به فرمانبرداری از خدای بزرگ بارانی از دّر، گوهر و مرجان ببارانید.

پرندگان به نغمه‌سرایی روی آوردند و چه عظمتی به خود گرفت مدینه! امروز حضرت خدیجه در قید حیات نبود تا دیدگانش به عروسی فاطمه ‌(س) نورباران می‌شد.

امروز مدینه دیدنی بود، فاطمه به منزل علی می‌رفت آن هم سوار بر مركبی كه پیشوای بزرگ توحید بر آن محملی آراست.

محمد خامه‌یار - جام‌جم

اغلب كارگردان‌ها می‌گویند كه این بازیگران برای حضورشان در تئاتر مبالغی را مطابق با قراردادهای تیپ تئاتر كه سقف آن 15 میلیون تومان است، دریافت می‌كنند، اما آیا می‌توان باور كرد كه چهره‌هایی چون مهناز افشار برای حضور یك ماهه‌ روی صحنه فقط 15 میلیون تومان دریافت كنند؟

مائده طهماسبی، كارگردان تئاتر كه چندی پیش نمایش «كلمه، سكوت، كلمه» را در سالن ایرانشهر خانه هنرمندان روی صحنه برد، به جام‌جم می‌گوید: این حرف و بحث‌ها از 15 سال پیش كه ما نمایش «شام آخر» را كار می‌كردیم، آغاز شد و هنوز هم ادامه دارد. به نظرم بازیگر، بازیگر است و حق دارد كه تجربه‌های متفاوتی داشته باشد. البته فكر می‌كنم این موضوع كه بازیگران سینما نباید یه تئاتر بیایند دیگر حل شده و نیاز به طرح و بررسی ندارد.

او ادامه می‌دهد: به نظر من، وقتی چهره‌ای مانند محمدرضا گلزار در یك فیلم سینمایی بازی می‌كند، حق‌دارد كه نسبت به دیگر بازیگران دستمزد بالاتری بخواهد. مردم دوستش دارند و ستاره‌شان است و به واسطه حضورش در یك فیلم افراد بیشتری به سینماها می‌آیند و فیلم فروش بیشتری خواهد داشت.

این كارگردان تئاتر ادامه می‌دهد: این قاعده در عرصه تئاتر هم همین طور است. وقتی مهناز افشار قرار است در یك تئاتر بازی كند، باید دستمزد بیشتری طلب كند، چون آنها كه اهل تماشای تئاتر هم نیستند، به واسطه نام او به تماشای تئاتر می‌آیند.

او درباره دستمزد بازیگران تئاتر خودش هم می‌گوید: بازیگران سینما هیچ كدام برای پول به تئاتر نمی‌آیند، خودشان بهتر از همه می‌دانند كه در تئاتر از پول خبری نیست. بازیگران من هم از رامین ناصرنصیر و امیرحسین رستمی گرفته تا سایر اعضای گروه همه مبلغی به مراتب پایین‌تر از سقف قرارداد تیپ دریافت كردند.

رضا حداد، كارگردان تئاتر «آمدیم نبودید رفتیم» اواخر سال گذشته كار خود را اجرا كرد و با استقبال بسیار خوبی هم از جانب مخاطبان حرفه‌ای تئاتر و همچنین مردم مواجه شد. او درباره این موضوع می‌گوید: ما هیچ‌گونه حمایت و كمكی را از مركز هنرهای نمایشی دریافت نكرده بودیم و تهیه‌كننده خصوصی داشتیم. درباره دستمزد بازیگران هم از نظر من اعلام مبلغ مشكلی ندارد، اما این كار را نمی‌كنم، چون ممكن است بازیگران دوست نداشته باشند این موضوع به صورت رسانه‌ای اعلام شود.

حداد درباره جمع هزینه‌های نمایش «آمدیم نبودید رفتیم» اظهار می‌كند: من برای اولین بار اعلام می‌كنم كل هزینه این تئاتر 390 میلیون تومان شده است.

حداد باز هم توضیح می‌دهد: در كار ما قرار بود هر یك از بازیگران اسپانسری برای گروه جذب كنند و از آن اسپانسر هم مبلغی دریافت كنند. درباره مهناز افشار هم همین اتفاق رخ داد، وگرنه بنده هیچ مبلغ اضافه‌تری نسبت به سقف قراردادهای تیپ به ایشان نپرداختم.

این كارگردان در پاسخ به سوال خبرنگار جام‌جم مبنی بر این‌كه آیا دستمزد بازیگران تئاتر بر مبنای قراردادهای تیپ تئاتر پرداخت شده یا نه؟ می‌گوید: دستمزدها در مواردی كمتر از سقف بالای این قراردادها هم پرداخت شده است!

گروهی دیگر از تئاترهایی كه روی صحنه می‌روند با تصویب شورای حمایت از بودجه دولتی بهره‌مند می‌شوند، بودجه‌ای كه به گفته قادر آشنا مدیر مركز هنرهای نمایشی وزارت ارشاد درمواردی به حدود 300 میلیون تومان هم رسیده است، اگرچه امیر دژاكام به عنوان یكی از كسانی كه از این بودجه برخوردار شده به همین موضوع هم انتقادهایی دارد.

این كارگردان باسابقه تئاتر چندی پیش تئاتر «ساقی» را روی صحنه داشت. او به جام‌جم می‌گوید: به جای بررسی میزان دستمزد بازیگران تئاتر‌ها به این بپردازید كه چرا مركز هنرهای نمایشی بودجه ما را نمی‌دهد تا دستمزدشان را پرداخت كنیم!

این كارگردان ادامه می‌دهد: كارگروه تخصصی هزینه‌های نمایش ما را محاسبه كرد و به شورای حمایت ارجاع داد. اما شورای حمایت تنها با 70 درصد مبلغ برآورد شده موافقت كرد، اما تا این لحظه تنها هزینه‌های صحنه و دكور را به ما پرداخت كرده و من هنوز نتوانسته‌ام دستمزد بازیگرانم را پرداخت كنم.

به گفته دژآكام، با این‌كه دو ماه پیش اجرا به پایان رسیده، هنوز هیچ خبری از پرداخت هزینه‌هایی كه شورای حمایت آنها را تصویب كرده نشده است.

در این میان بازار رنجش میان بازیگران و كارگردان‌های تئاتر هم داغ است تا آنجا كه كار به شكایت هم كشیده می‌شود؛ هفته پیش یكی از بازیگران تئاتر به جام‌جم گفت: از یكی از كارگردانان به دلیل پرداخت نكردن دستمزد به خانه تئاتر شكایت كردم. اگرچه روز گذشته باخبر شدیم این ماجرا به خیر و خوشی به پایان رسیده است.

سقط به معنی زایمان قبل از بیست هفتگی حاملگی یا خروج جنین با وزن كمتر از 500 گرم است. بنابراین به زایمان در پنج شش ماهگی سقط نمی‌گویند، بلكه نام این واقعه زایمان زودرس است.

شیوع سقط بالاست و در ظاهر بیش از 10 درصد است، اما اگر تمام مواردی را كه سقط در ماه اول اتفاق می‌افتد و اغلب مادر از حاملگی خود خبر ندارد و آن را به حساب عادت‌ماهانه خود می‌گذارد حساب كنیم، آمار سقط به حدود 30 درصد كل حاملگی‌ها می‌رسد البته میزان سقط در سنین بالاتر افزایش می‌یابد، به طوری كه در یك مادر 40 ساله احتمال سقط به 26 درصد می‌رسد.

همین‌طور در كسانی كه چندین بار حاملگی داشته‌اند، احتمال سقط بیشتر از كسانی است كه تنها یكی دو بار حامله شده‌اند.

80 درصد سقط‌ها قبل از سه ماهگی اتفاق می‌افتد و علت این سقط‌ها در 50 درصد موارد اختلال كروموزومی است، یعنی تعداد كروموزوم‌ها در تخم تشكیل شده، غیرعادی است و جنین تشكیل شده دچار مشكلات تكامل بوده و هرگز نمی‌تواند به یك نوزاد عادی تبدیل شود.

در بیشتر موارد سقط، ابتدا مرگ جنین و بعد (گاهی چند هفته بعد) سقط اتفاق می‌افتد، اما موارد كمتری هم وجود دارد كه جنین زنده است و در این حال سقط دیرتر (پس از سه ماهگی) رخ می‌دهد.

برخی از علل سقط قابل پیشگیری است، مثل مشكلات تیروئید و دیابت كه در این موارد در صورت درمان بیماری و كنترل تیروئید یا دیابت، قبل از بارداری می‌توان از سقط پیشگیری كرد.

از علل دیگر می‌توان به عفونت‌ها اشاره كرد. هرچند در بیشتر تحقیقات عفونت‌ها جزو علل نادر سقط است، اما هرخانمی كه سه بار یا بیشتر سقط داشته باشد باید از نظر وجود عفونت‌های خاص بررسی شود.

داروها از دیگر علل سقط است كه باید مصرف آنها مورد توجه و دقت قرار گیرد. مصرف سیگار، الكل و قهوه هم می‌تواند به سقط منجر شود.

اشعه ایكس و رادیوتراپی‌هایی كه به منظور درمان برخی سرطان‌ها انجام می‌شود، موجب سقط می‌شود، اما انجام كارهای تشخیصی رادیولوژی مثل گرفتن عكس سینه یا ماموگرافی به سقط منجر نمی‌شود.

انواع روش‌های جلوگیری به سقط منجر نمی‌شود، اما وجود آیودی حین بارداری می‌تواند باعث سقط عفونی شود كه فوق‌العاده خطرناك است و باید بلافاصله پس از اطلاع از حاملگی اقدام به خروج آیودی كرد.

از بیماری‌های دیگری كه به سقط منجر می‌شود، اختلالات ایمونولوژیك است كه مشهورترین آن ترومبوفیلی یا مشكلات انعقادی ژنتیكی در مادر است كه باعث سقط، زایمان زودرس یا مرگ جنین می‌شود.

اختلالات رحم نیز می‌تواند موجب سقط شود. از این اختلالات می‌توان به اشكال غیرطبیعی رحم یا نارسایی دهانه رحم كه می‌تواند ژنتیكی باشد، اشاره كرد.