تبیان، دستیار زندگی

سوره طور علىّ بن إبراهیم قال: أخبرنا أحمد بن إدریس عن أحمد بن محمّد عن ابن أبى نصر عن الرضا علیه السلام قال: (أدبار السّجود) أربع ركعات بعد المغرب و (إدبار النجوم ) ركعتان قبل صلاة الصبح . ق /40. طور / 49. تفسیر قمّى2 / 333. علی بن ابراهیم از احمد بن ادریس، از احمد بن محمد، از ابن ابی نصر، از حضرت رضا(ع) روایت كرده است كه فرمود: مقصود از (عقبهای سجود) چهار ركعت ( نافله) بعد از مغرب است و مراد از (پشت كردن ستاره ها) دو ركعت (نافله) پیش از نماز صبح .

سوره غاشیة ابن شهر آشوب مرسلاً عن الرضا علیه السلام فى قوله (و إلی الجبال كیف نصبت) قال : الأوصیاء . غاشیه / 19. مناقب ابن شهرآشوب1 / 373. ابن شهر آشوب مرسلاً از حضرت رضا(ع) روایت كرده است كه آن بزرگوار درباره آیه شریفه: و به كوهها كه چگونه برافراشته شده است) فرمود: مقصود از كوهها اوصیاء هستند .

سوره روم علىّ بن إبراهیم، قال: حدّثنا الحسین بن علىّ بن زكریّا قال: حدّثنا الهیثمّ بن عبدالله الرّمانى، قال: حدّثنا علىّ بن موسی الرضا علیه السلام، عن أبیه عن جدّه محمّد بن علىّ بن الحسین علیهم السلام فى قوله (فطرة الله الّتى فطر النّاس علیها ) قال: هو لا إله إلّا الله محمّد رسول الله علىّ أمیرالمؤمنین ولىّ الله، إلی هاهنا التوحید . روم / 30. تفسیر قمى2/ 154 - 155. علی بن ابراهیم از حسین بن علی بن زكریا، از هیثم بن عبدالله رمانی روایت‌ كرده است كه گفت: علی بن موسی الرضا، از پدرش، از جدّش محمد بن علی بن الحسین(ع) برایمان حدیث كرد كه آن حضرت درباره آیه (فطرتی را كه خداوند بر اساس آن مردم را خلق كرد) فرمود: مقصود از فطرت الله این است كه معبودی جز خدای یگانه‌ نیست، محمد فرستاده خداست، و امیرالمؤمنین علی ولیّ خداست‌، توحید تا به این‌ جاست ( و نه فقط شهادت دادن به یگانگی خدا) .

سوره ذاریات علىّ بن إبراهیم قال: حدّثنى أبى عن الحسین بن خالد عن أبى الحسن الرضا علیه السلام قال: قلت له: أخبرنى عن قول الله (و السّماء ذات الحبك) فقال: هى محبوكة إلی الأرض – و شبّك بین أصابعه - فقلت: كیف تكون محبوكة إلی الأرض و الله یقول: رفع السّماء بغیر عَمَد ترونها؟ فقال: سبحان الله ألیس یقول بغیر عمد ترونها؟ فقلت: بلى، فقال : فثمّ عَمَد و لكن لاترونها، قلت: كیف ذلك جعلنى الله فداك؟ فبسط كفّه الیسرى ثمّ وضع الیمنى علیها، فقال: هذه أرض الدّنیا و سماء الدنیا علیها فوقها قبّة، و الأرض الثانیة فوق السماء الدنیا، و السماء الثانیة فوقها قبّة، و الأرض الثالثة فوق السماء الثانیة و السماء الثالثة فوقها قبّة، و الأرض الرّابعة فوق السّماء الثالثة و السّماء الرابعة فوقها قبّة، و الأرض الخامسة فوق السّماء الرابعة و السماء الخامسة فوقها قبّة، و الأرض السادسة فوق السماء الخامسة و السماء السادسة فوقها قبّة، و الأرض السابعة فوق السماء السادسة و السّماء السّابعة فوقها قبّة. و عرش الرّحمن تبارك و تعالی فوق السّماء السابعة، و هو قول الله (الّذى خلق سبع سموات و من الأرض مثلهنّ یتنزّل الأمر بینهنّ) فأمّا صاحب الأمر فهو رسول الله صلّی الله علیه و آله ‏، و الوصى بعد رسول الله صلّی الله علیه و آله قائم هو علی وجه الأرض، فإنّما یتنزّل الأمر إلیه من فوق السماء بین السّماوات و الأرضین. قلت: فما تحتنا إلّا أرض واحدة، فقال: فما تحتنا إلّا أرض واحدة و إنّ السّتّ لهنّ فوقنا . ذاریات/ 7. طلاق / 12. تفسیر قمّى2/ 328 - 329. علی بن ابراهیم از پدرش از حسین بن خالد روایت كرده است كه گفت: به ابوالحسن الرضا(ع) عرض كردم: مراد از آیه (به آسمان دارای زینتها) خبر دهید، حضرت انگشتانش را درهم فرو برد و فرمود: آسمان (این گونه) به زمین بسته شده است، عرض كردم: چگونه به زمین بسته شده در حالی كه خداوند می فرماید (آسمان را بدون ستون برافراشت) فرمود: عجبا! مگر نمی‏فرماید بدون ستونهای مرئی؟ عرض كردم: چرا، فرمود: پس ستونهایی هست اما شما آنها را نمی‏بینید. عرض كردم: چگونه، فدایت شوم؟ حضرت دست چپ خود را گشود و آن‏گاه دست راستش را روی آن قرار داد و فرمود: این زمین دنیاست و آسمان دنیا گنبدوار بر فراز آن قرار گرفته است، و زمین دوم روی آسمان دنیا و آسمان دوم گنبدوار بر فراز آن جای دارد، و زمین سوم روی آسمان دوم و آسمان سوم روی آن گنبدزده است، و زمین چهارم روی آسمان سوم و آسمان چهارم گنبد وار بر فراز آن قرار گرفته است، و زمین پنجم بر فراز آسمان چهارم و آسمان پنجم بر فراز آن گنبدزده است، و زمین ششم روی آسمان و پنجم و آسمان ششم گنبدوار بر فراز آن جای گرفته است، و زمین هفتم روی آسمان ششم و آسمان هفتم گنبدوار بر فراز آن قرار گرفته است. عرش خدای رحمان تبارك و تعالی بر فراز آسمان چهارم است. این است معنای سخن خداوند كه (خدایی كه آسمانهای هفت گانه و همانند آنها زمین را خلق كرد بین آنها امر را فرو فرستاد) . اما صاحب امور رسول خدا(ص) است، و وصی بعد از رسول خدا قائم بر روی زمین است، و امر از بالای آسمان، میان آسمانها و زمین، بر او نازل می‏شود. عرض كردم: پس زیر پاهای ما یك زمین بیشتر نیست؟ فرمود: آری، زیر پای ما یك زمین بیشتر نیست و شش زمین دیگر بالای ماست . -------------------------------------------------------------------------------- العیّاشى عن الحسین بن خالد قال: قلت لأبى الحسن الرضا علیه السلام: أخبرنى عن قول الله (و السماء ذات الحُبُك) قال: محبوكة إلی الأرض - و شبّك بین أصابعه - فقلت: كیف یكون محبوكة إلی الأرض و هو یقول (رفع السّموات بغیر عَمَد ترونها) فقال: سبحان الله ألیس یقول بغیر عمد ترونها؟ فقلت: بلی، فقال: فثمّ عمد و لكن لاتری، فقلت: كیف ذاك؟ فبسط كفّه الیسری ثمّ وضع الیمنی علیها، فقال: هذه الأرض الدنیا و السماء الدّنیا علیها قبّة . ذاریات / 7. رعد / 2. تفسیر عیّاشى 2 / 203. عیاشی از حسین بن خالد روایت كرده است كه گفت: به ابوالحسن الرضا(ع) عرض كردم: از این سخن خداوند (به آسمان دارای زینتها) مرا خبر دهید، حضرت انگشتان خود را درهم فرو برد و فرمود: آسمان (این گونه) به زمین بسته شده است، عرض كردم: چگونه به زمین بسته شده است در حالی كه می‏فرماید (آسمان را بدون ستون برافراشت) حضرت فرمود: سبحان الله مگر نمی فرماید: بدون ستونهای مرئی؟ عرض كردم : چرا، فرمود: پس ستونهایی هست اما دیده نمی شوند. عرض كردم: به چه نحو است؟ حضرت دست چپ خود را باز كرد و آنگاه دست راستش را روی آن قرار داد و فرمود: این زمین دنیاست و (این هم) آسمان دنیا كه چون گنبدی روی آن قرار گرفته است . -------------------------------------------------------------------------------- الطبرسى باسناده عن الرضا علیه السلام فى قول الله عزّوجلّ ( فالمقسّمات أمراً) قال: الملائكة تقسّم أرزاق بنى آدم ما بین طلوع الفجر إلی طلوع الشمس، فمن نام فیما بینهما نام عن رزقه . 1 ذاریات/ 4. مكارم الاخلاق 305. طبرسی به اسنادش از حضرت رضا(ع) روایت كرده است كه آن حضرت درباره آیه شریفه (پس تقسیم كنندگان امر) فرمود: فرشتگان در فاصله طلوع فجر تا طلوع آفتاب، روزی آدمیان را تقسیم می‏كنند. بنابر این، هر كس در بین الطلوعین بخوابد از روزی خود محروم شده است.

سوره حجّ الحمیرى عن البزنطى، قال: و سألت الرضا علیه السلام عن قول الله تعالی (لیقضوا تفثهم و لیوفوا نذورهم) قال: تقلیم الأظفار، و طرح الوسخ عنك، و الخروج من الإحرام، ( و لیطوّفوا بالبیت) طواف الفریضة . حج / 29. قرب الإسناد 358. حمیری از بزنطی روایت كرده است كه گفت: از حضرت رضا(ع‌) درباره آیه (سپس تفث خود را انجام دهند و نذرهای خویش را أدا كنند) سؤال كردم، فرمود: تفث‌ به معنای گرفتن ناخنها، زدودن چرك و كثافت از خود، و بیرون آمدن از احرام است‌، (و بر آن خانه طواف كنند) مقصود طواف واجب است‌ .

سوره جنّ علىّ بن إبراهیم قال: حدّثنى أبى عن‏الحسین بن خالد، عن أبى الحسن الرضا علیه السلام، قال: (المساجد) الأئمّة علیهم السلام . تفسیر قمّى 2/ 390، و آیه در سوره جنّ / 18. علی بن ابراهیم از پدرش، از حسین بن خالد، از حضرت ابوالحسن الرضا (ع) روایت كرده است كه فرمود: (مساجد) ائمّه(ع ) هستند . الصدوق قال: حدّثنا محمّد بن عمر بن محمّد الجعابى، قال: حدّثنى أبو محمّد الحسن بن عبدالله الرازى التمیمى، قال: حدّثنى سیّدى علىّ بن موسی الرضا علیه السلام عن أبیه عن آبائه عن علىّ علیه السلام قال: قال النبىّ صلّی الله علیه و آله فى قوله عزّوجلّ (و تعیها اُذن واعیة) قال: دعوت الله أن یجعلها اُذنك یا علىّ . حاقّه / 12. عیون اخبار الرضا 2 / 62. صدوق از محمد بن عمر بن محمّد حجابی، از ابومحمد حسین بن عبداللّه رازی تمیمی روایت كرده است كه گفت: آقایم علی بن موسی الرضا، از پدرش، از پدرانش، از علی(ع) روایت كرد كه فرمود: پیامبر(ص) درباره این سخن خدای عزّوجلّ (و یاد می دهد آن را گوش فرا گیری)1 فرمود: ای علی، من از خداوند مسألت كردم كه‏ گوش تو را از این گوشهای شنوا قرار دهد .

سوره جمعة الصدوق عن الفقیه المروزى عن أبى بكر النیسابورى عن الطائى عن أبیه عن الرضا علیه السلام عن أبیه عن جعفر بن محمّد قال: السّبت لنا، و الأحد لشیعتنا، و الاثنین لبنى اُمیّة، و الثلاثاء لشیعتهم، و الأربعاء لبنى العباس، و الخمیس لشیعتهم، و الجمعة لسائر الناس جمیعاً، و لیس فیه سفر، قال الله تعالی (فإذا قضیت الصلوة فانتشروا فى الأرض و ابتغوا من فضل الله) یعنى یوم السبت . جمعه /10. عیون اخبار الرضا 2/ 42 - 43. صدوق از فقیه مروزی، از ابوبكر نیشابوری، از طائی، از پدرش، از حضرت رضا، از پدر بزرگوارش، از جعفر بن محمد(ع) روایت كرده است كه فرمود: روز شنبه متعلق به ماست، یكشنبه متعلق به شیعیان ما، دوشنبه متعلق به بنی‏امیه، سه‏شنبه متعلق به پیروان آنها، چهارشنبه متعلق به بنی عباس، پنج‏شنبه متعلق به پیروان آنها، و جمعه متعلق به بقیه مردمان است، و در جمعه سفر كردن روا نیست، خدای تعالی فرموده است (پس هنگامی كه نماز جمعه تمام شد در زمین پراكنده شوید و فضل خداوند را بجویید) مقصود (از پراكنده شدن و مسافرت در زمین و پرداختن به كسب و كار) روز شنبه است-

سوره جاثیة الصدوق قال: حدّثنا عبدالله بن محمّد بن عبدالوهّاب القرشى، قال: حدّثنا أحمد بن الفضل بن المغیرة، قال: حدّثنا أبونصر منصور بن عبدالله بن إبراهیم الإصبهانى قال : حدّثنا علىّ بن عبدالله، قال: حدّثنا الحسین بن بشار، عن أبى الحسن علىّ بن موسی الرضا علیه السلام قال: سألته أیعلم الله الشى‏ء الّذى لم یكن أن لوكان كیف كان یكون؟ قال: إنّ الله تعالی هو العالم بالأشیاء قبل كون الأشیاء، قال عزّوجلّ (إنّا كنّا نستنسخ ما كنتم تعملون)... الحدیث . جاثیه / 29. عیون اخبار الرضا 1 / 118. صدوق از عبداللّه بن محمد بن عبدالوهّاب قرشی، از احمد بن فصل بن مغیره، از ابونصر منصور بن عبداللّه بن ابراهیم اصبهانی، از علی بن عبداللّه، از حسین بن بشار روایت كرده است كه گفت: از ابوالحسن علی بن موسی الرضا(ع) سؤال كردم : آیا چیزی كه وجود ندارد خداوند می‏داند كه اگر وجود داشت به چه كیفیت می‏بود؟ حضرت فرمود: خداوند تعالی به اشیاء قبل از وجود یافتن آنها، عالم است، خدای عزّوجلّ فرموده است (براستی ما بودیم كه آنچه را شما عمل می كردید می نوشتیم). . . تا آخر حدیث .

سوره تین البحرانى عن محمد بن العبّاس عن محمّد بن القاسم عن محمّد بن زید عن إبراهیم بن محمّد بن سعد عن محمّد بن فضیل قال: قلت لأبى الحسن الرضا علیه السلام: أخبرنى عن قول الله عزّوجلّ (و التین و الزّیتون) إلی آخر السورة، فقال: التین و الزیتون الحسن و الحسین‏، قلت: (و طور سینین) قال: قال: لیس هو طور سینین و لكن طور سیناء قال: فقلت: فقال: طور سیناء نعم، هو أمیرالمؤمنین، قلت: (و هذا البلد الأمین) قال : هو رسول الله صلّی الله علیه و آله‏، أمن الناس به من النار إذا أطاعوه، قلت : ( لقدخلقنا الإنسان فى أحسن تقویم) قال: ذاك أبوفصیل حین أخذ میثاقه له بالربوبیّة و لمحمّد صلّی الله علیه و آله بالنبوّة و لأوصیائه بالولایة، فأقرّ و قال: نعم، ألاتری أنّه قال (ثمّ رددناه أسفل سافلین) یعنى الدرك الأسفل حین نكص، و فعل بآل محمّد مافعل، قال: قلت: (إلّا الّذین آمنوا و عملوا الصالحات) قال: هو والله أمیرالمؤمنین علیه السلام‏‏ و شیعته (فلهم أجر غیر ممنون) قال: قلت: (فما یكذّبك بعد بالدین) قال: مهلاً مهلاً لاتقل هكذا هو الكفر بالله، لا والله ما كذب رسول الله‏ بالله طرفة عین، قال: قلت: فكیف هى؟ قال: فمن یكذّبك بعد بالدین، و الدّین أمیرالمؤمنین علیه السلام‏ (ألیس الله بأحكم الحاكمین ). البرهان فى تفسیر القرآن 4/ 477؛ و آیات در سوره تین /1- 8 . بحرانی از محمد بن عباس از محمد بن قاسم، از محمد بن زیده از ابراهیم بن محمد بن سعده از محمد بن فضیل روایت كرده است كه گفت: به ابوالحسن الرضا(ع) عرض كردم: مرا از (مقصود) سخن خدای عزّوجلّ (قسم به انجیر و زیتون تا آخر سوره) آگاه سازید. حضرت فرمود: انجیر و زیتون، حسن و حسین‏(ع) هستند، عرض كردم قسم به طور سینین) فرمود: طور سینین نیست، بلكه (درست آن) طور سینا است، آن‏گاه فرمود : آری، مقصود امیرالمؤمنین‏(ع) است. عرض كردم (قسم به این شهر امین) فرمود: مقصود رسول خدا است؛ مردم به واسطه وجود آن بزرگوار، در صورتی كه فرمانش را اطاعت كنند، از آتش در امانند. عرض كردم (به تحقیق انسان را در بهترین تعدیل خلق كردیم) فرمود : مقصود از این انسان، ابوفصیل (ابوبكر) است در آن هنگام كه خداوند از او نسبت به ربوبیت خویش و نبوت محمد(ص) و ولایت اوصیای وی پیمان گرفت، و او (ابوفضیل) به اینها اقرار نمود و آری گفت: نمی‏بینی كه خداوند فرموده (سپس او را به اسفل سافلین فرستادیم) یعنی درك اسفل، و آن (سقوط ابوفصیل به اسفل السافلین) زمانی بود كه از این پیمان خود برگشت و با خاندان محمّد(ص) كرد آنچه كرد. عرض كردم (مگر كسانی كه ایمان آوردند و عمل صالح انجام دادند) فرمود: به خدا قسم، او امیرالمؤمنین‏(ع) و شیعیان وی هستند، عرض كردم (پس چه چیز بعد از این تو را در دین تكذیب می كند؟ ) فرمود: صبر كن، صبر كن، چنین مگو كه این كفر به خداست، به خدا قسم كه رسول خدا(ص ) طرفه العین خداوند را تكذیب نكرد، عرض كردم: پس، آیه چگونه است؟ فرمود: (اینگونه است) پس چه كس بعد از این تو را در دین تكذیب می كند، و مقصود از دین امیرالمؤمنین ( ع) است، (آیا خداوند حكم كنندهتین حكم كنندگان نیست) . --------------------------------------------------------------------------------

سوره توبة محمّد بن یعقوب، عن محمّد بن یحیى، عن أحمد بن محمّد، عن ابن أبى نصر، عن أبى الحسن الرضا علیه السلام قال: سألته عن قول الله عزّوجلّ (یا أیّها الّذین آمنوا اتّقوا الله و كونوا مع الصّادقین) قال: الصادقون هم الأئمّة علیهم السلام، و الصدّیقون بطاعتهم . توبه / 119. اصول كافى 1 / 208. محمد بن یعقوب از محمد بن یحیی، از احمد بن محمد، از ابن ابی نصر روایت‌ كرده است كه گفت: از ابوالحسن الرضا(ع) درباره آیه شریفه (ای كسانی كه ایمان آورده اید تقوا پیشه كنید و با راستگویان باشید) سؤال كردم، فرمود: صادقین همان ائمه‌(ع‌) هستند و كسانی كه در پیروی از آنان صادقند . -------------------------------------------------------------------------------- الكلینى عن علی عن أبیه، عن القاسم بن محمّد عن الزیّات، عن عبدالله بن أبان الزیات و كان مكیناً عند الرضا قال: قلت للرضاعلیه السلام: ادع الله لى و لأهل بیتی، فقال: أولست أفعل؟ والله إنّ أعمالكم لتعرض علی فى كلّ یوم و لیلة، قال: فاستعظمت ذلك، فقال لی: أما تقرأ كتاب الله عزّوجلّ (و قل اعملوا فسیری الله عملكم و رسوله و المؤمنون)؟! قال: هو والله علىّ بن أبى طالب علیه السلام . توبه / 105. اصول كافى 1 / 219-220. كلینی از علی، از پدرش، از قاسم بن محمد، از زیات، از عبدالله بن ابان زیات كه‌ نزد حضرت رضا(ع) منزلتی داشت، روایت كرده است كه گفت: به حضرت‌ رضا(ع‌) عرض كردم: برای من و خانواده‌ام به درگاه خداوند دعا بفرمایید، حضرت‌ فرمود: مگر دعا نمی‌كنم؟! به خدا قسم كه اعمال شما در هر روز و شب به من نشان داده‌ می‌شود، عبدالله گوید: این مطلب بر من گران آمد، حضرت فرمود: مگر تو كتاب خدای‌ عزّوجلّ را نمی‌خوانی كه می‌فرماید (عمل شما را خداوند و رسولش و مومنان خواهند دید)؟! فرمود: به خدا قسم آن مؤمن علی بن‌ ابی طالب است‌ . -------------------------------------------------------------------------------- العیّاشى عن محمّد بن الفضیل عن أبى الحسن علیه السلام قال : سألته عن قول الله تبارك و تعالی (فسیرى الله عملكم و رسوله و المؤمنون) قال: تعرض علی رسول الله علیه و آله السّلام أعمال أمّته كلّ صباح أبرارها و فجّارها، فاحذروا . توبه / 105. تفسیر عیّاشى 2 / 109. عیاشی از محمد بن فضیل روایت كرده است كه گفت: از حضرت ابوالحسن(ع) درباره آیه شریفه (عمل شما را خداوند و رسولش و مومنان خواهند دید) سؤال كردم، فرمود: در هر بامداد اعمال امت پیامبر، چه نیكان آنها و چه بدانشان، به آن حضرت عرضه‌ می‌شود، پس مواظب (اعمال خود) باشید19 . -------------------------------------------------------------------------------- العیّاشى عن العباس بن هلال عن أبى الحسن الرضا علیه السلام قال: إنّ الله تعالی قال لمحمد صلّی الله علیه و آله: (إن تستغفر لهم سبعین مرّة فلن یغفر الله لهم) فاستغفَرَ لهم مائة مرّة لیغفر لهم، فأنزل الله (سواء علیهم أستغفرت لهم أم لم تستغفر لهم لن یغفر الله لهم) و قال (و لاتصلّ علی أحد منهم مات أبداً و لاتقم علی قبره) فلم یستغفر لهم بعد ذلك و لم یقم‏ علی قبر أحد منهم . توبه / 80 . منافقون / 6 . توبه / 84 . تفسیر عیّاشى 2/ 100-101 . عیاشی از عباس بن هلال از ابوالحسن الرضا (ع) روایت كرده است كه‌ فرمود: خدای تعالی به محمد(ص‌) فرمود (اگر هفتاد بار هم برای آنان طلب مغفرت كنی با خداوند آنها را نمی بخشد) پیامبر خدا(ص‌) صد مرتبه برای آنان طلب آمرزش كرد تا (بلكه‌) خداوند ایشان‌ را بیامرزد، اما خداوند این آیه را فرو فرستاد (برای آنها طلب آمرزش كنی یا نكنی فرقی نمی كند خداوند هرگز آنها را نمی بخشد) و نیز فرمود (و هرگز بر احدی از آنان كه مرده است نماز نگذار و بر قبرش توقف نكن) از آن پس رسول خدا نه برای ایشان طلب‌ آمرزش كرد، و نه بر سر قبر یكی از آنها (برای طلب آمرزش‌) ایستاد . -------------------------------------------------------------------------------- الصدوق قال: حدّثنا محمّد بن محمّد بن عصام قال: حدّثنا محمّد بن یعقوب الكلینى قال: حدّثنا علىّ بن محمّد المعروف بعلّان، قال: حدّثنا أبوحامد عمران بن موسی بن إبراهیم، عن الحسین بن القاسم الرقّام، عن القاسم بن مسلم، عن أخیه عبدالعزیز بن مسلم، قال: سألت الرضا علیه السلام‏ عن قول الله عزّوجلّ (نسوا الله فنسیهم) فقال: إنّ الله تبارك و تعالی لاینسی و لایسهو، و إنّما ینسی و یسهو المخلوق المحدث، ألا تسمعه عزّوجلّ یقول (و ما كان ربّك نسیّاً) و إنّما یجازى من نسیه و نسى لقاء یومه بأن ینساهم أنفسهم، كما قال عزّوجلّ (و لاتكونوا كالّذین نسوا الله فأنساهم أنفسهم أولئك هم الفاسقون) و قوله عزّوجلّ (فالیوم ننساهم كمانسوا لقاء یومهم هذا) أى نتركهم كما تركوا الاستعداد للقاء یومهم هذا . توبه / 67. مریم / 64. حشر / 19. أعراف / 51. عیون اخبار الرضا 1/ 125 . صدوق از محمد بن محمد بن عصام، از محمد بن یعقوب كلینی، از علی بن محمد معروف به علان، از ابو حامد عمران بن موسی بن ابراهیم، از حسین بن قاسم رقام، از قاسم بن مسلم، از برادرش عبدالعزیز بن مسلم روایت كرده است كه گفت: از حضرت‌ علی بن موسی الرضا(ع) درباره آیه (خدا را فراموش كردند پس خدا هم آنان را فراموش كرد ) سؤال كردم، فرمود: خداوند تبارك و تعالی دچار سهو و نسیان نمی‌شود، بلكه این مخلوق حادث است كه‌ گرفتار سهو و نسیان می‌گردد، نشنیده‌ای كه خدای عزّوجلّ می‌فرماید (و پروردگار تو فراموش كار نیست) بلكه معنای (خدا هم آنان را فراموش كرد) این است كه كسانی كه خدا را فراموش كنند و ملاقات‌ روز جزا را از یاد ببرند، خداوند به جزای این كار آنان را از یاد خودشان می‌برد، چنان‌ كه فرموده است ( و از كسانی نباشید كه خدا را فراموش كردند پس خدا هم آنان را بر خودشان فراموشاند كه آنها فاسق هستند) و نیز فرموده است (پس امروز فراموش می كنیم آنها را همان طور كه ملاقات امروز ما را فراموش كردند) یعنی همان‌ گونه كه آنان‌ آماده شدن برای ملاقات چنین روزی (روز جزا) را رها كردند ما نیز آنان را به حال خود رها می‌كنیم‌ . -------------------------------------------------------------------------------- العیّاشى عن أحمد بن محمّد بن أبى نصر عن أبى الحسن علیه السلام قال: سألته عن رجل أوصی بسهم من ماله، و لیس یدرى أى شى‏ء هو؟ قال: السهام ثمانیة، و لذلك قسّمها رسول الله صلّی الله علیه و آله ‏ ثمّ تلا (إنّما الصدقات للفقراء و المساكین) إلی آخر الآیة ثمّ قال: إنّ السهم واحد من ثمانیة . توبه / 60. تفسیر عیّاشى 2 / 90. عیاشی از احمد بن محمد بن ابی نصر روایت كرده است كه گفت: از حضرت‌ ابوالحسن(ع) سؤال كردم: مردی یك سهم از مال خود را وصیت كرده است و معلوم نیست این سهم چه مقدار است، تكلیف چیست؟ فرمود: سهام هشت قسمت‌ هستند، و رسول خدا(ص‌) آن را این گونه تقسیم فرموده است‌، سپس این آیه را تلاوت‌ فرمود (براستی صدقات از فقرا و مساكین است) تا آخر آیه‌، آن‌ گاه فرمود: هر سهم یك هشتم است‌ . -------------------------------------------------------------------------------- العیّاشى عن عبدالله بن محمّد الحجّال قال: كنت عند أبى الحسن الثانى و معى الحسن بن الجهم، قال له الحسن: إنّهم یحتجّون علینا بقول الله تبارك و تعالی (ثانى اثنین إذ هما فى الغار) و ما لهم فى ذلك؟ فوالله لقد قال الله (أنزل الله سكینته علی رسوله) و ما ذكره فیها بخیر، قال: قلت له: أنا جعلت فداك و هكذا تقرؤنها، قال: هكذا قرأتها، قال زرارة: قال أبوجعفر: فأنزل سكینته علی رسوله ألاترى أنّ السكینة إنّما نزل علی رسوله (و جعل كلمة الّذین كفروا السفلى) فقال: هو الكلام الّذى تكلّم به عتیق‏ . توبه / 40. توبه / 40. توبه / 40. تفسیر عیّاشى 2 / 88-89 . عیاشی از عبدالله بن محمد حجال روایت كرده است كه گفت: در خدمت‌ ابوالحسن ثانی(ع) بودم و حسن بن جهم هم با من بود، حسن به حضرت عرض‌ كرد : آنها به این سخن خدای تبارك و تعالی كه (دومین دو نفر زمانی كه در غار بودند) در برابر ما دلیل می‌آورند، آیا این سخن آنها درست است؟ امام فرمود: به خدا قسم خداوند فرموده ‌است (خداوند آرامش را بر رسولش فرستاد) و در این جا از او (ابوبكر) به نیكی یاد نكرده‌ است‌، عرض كردم: من فدایت شوم، آیا آیه را این چنین قرائت می‌كنید؟ فرمود: اینچنین قرائت می‌كنم‌، زراره گفته است: ابو جعفر(باقر)(ع) فرمود: پس خداوند سكینه و آرامش خود را بر رسولش نازل فرمود، مگر نمی‌بینی كه سكینه و آرامش فقط بر پیامبر او نازل شده است (و كلمه كسانی كه كفر ورزیدند پایین قرار داد) حضرت‌(باقر ) فرمود: این كلمه، سخنی است كه عتیق (ابوبكر) به زبان آورد . -------------------------------------------------------------------------------- العیّاشى عن الحسن بن علىّ بن فضال قال: قال أبوالحسن علىّ الرضا علیه السلام للحسن بن أحمد: أىّ شى‏ء (السكینة) عندكم؟ قال: لاأدرى جعلت فداك، أىّ شى‏ء هو؟ فقال: ریح من الله تخرج طیّبة، لها صورة كصورة وجه الإنسان، فتكون مع الأنبیاء، و هى الّتى نزلت علی إبراهیم خلیل الرحمن حیث بنی الكعبة، فجعلت تأخذ كذا و كذا فبنی الأساس علیها . اشاره به آیه 26 سوره توبه‌. تفسیر عیّاشى 2 / 84-85 . عیاشی از حسن بن علی بن فضال روایت كرده است كه گفت: حضرت ابوالحسن‌ علی الرضا(ع) به حسن بن احمد فرمود: به نظر شما (سكینه) چیست؟ عرض‌كرد : نمی‌دانم، فدایت شوم‌. شما بفرمایید چیست؟ حضرت فرمود: نسیم خوشی است كه‌ از سوی خداوند می‌آید و چهره‌ای چون چهره انسان دارد و با انبیا می‌باشد، و همان‌ است كه وقتی ابراهیم خلیل الرحمن كعبه را می‌ساخت بر او فرود آمد، و چنین و چنان ‌كرد و پایه كعبه بر آن بنا شد . --------------------------------------------------------------------------------