یکی از مهم ترین عوامل در تربیت فرزند نحوه ی درست رفتار کردن با وی در حالات مختلف است. بسیاری از مواقع پیش می آید که پدر و مادر کودک را از چیزی که برای او ضرر خاصی ندارد ، منع می کنند، در این هنگام واکنش کودک گریه کردن است. منع کردن بی دلیل کودک اشتباهی است که والدین دچار آن می شوند. اما اشتباه اصلی زمانی است که با گریه کردن کودک پدر و مادر از حرف خود کوتاه می آیند و خواسته ی کودک را براورده می کنند.

 

وقتی اولین بارها این اتفاق می‌افتد کودک می‌آموزد که لجاجت کردن با چاشنی سر و صدا و گریه، راه مناسبی برای رسیدن به خواسته‌هاست. تا اینکه بعد از مدتی دیگر راهی بهتر از این نخواهد شناخت.

برای این که کودک شما دچار این رفتار نشود باید به چند نکته توجه داشته باشید:

۱- هرگز به خاطر بی حوصلگی یا تنبلی، او را از چیزی که برایش ضرری ندارد، محروم نکنید.

۲- اگر تشخیص دادید چیزی را نباید در اختیار او بگذارید یا کاری را نباید برایش انجام دهید، با اصرار و گریه او نباید بی‌حوصله شوید و حرفش را گوش کنید.

۳- اگر می‌خواهید از حرف خود برگردید باید راهی انتخاب کنید که کودک متوجه شود به خاطر گریه او از تصمیم خود برنگشته‌اید.

 

اگر کودک شما به هر دلیلی الآن دچار این حالت شده است یکی از راه حل ها این است که اولا: منطقی باشید و بی‌دلیل حرفی نزنید که مجبور شوید (به خاطر نداشتن دلیل محکم) از آن برگردید.

 

ثانیا: اگر بند قبل را رعایت می‌کنید، می‌توانید این مرحله را هم اجرا کنید. اگر کودک شما برای چیزی که به صلاحش نیست، شروع به گریه و لجاجت کرد، باید تحمل کنید. برای این کار بهتر است موقعیتی را انتخاب کنید که مهمان ندارید یا مهمانی نیستید، چرا که گریه کودک شما ممکن است حوصله دیگران را به سر ببرد و آنها به حمایت از او برخیزند و کار شما را خراب کنند.

شما باید برای کودکتان توضیح دهید که گریه کردن او تاثیری در تصمیم شما ندارد و سپس هر چه او اصرار کرد شما حتی در حالت آرامش خود نیز تغییری ندهید. مثلا نباید برای فرار از سر و صدای او به اتاق دیگری بروید و در را ببندید.

 

چرا که به این روش او احساس می کند اندکی به خواسته خود نزدیک‌تر شده و خواسته خود را ادامه می‌دهد. بعد از این که کودک مطمئن شد تغییری در تصمیم شما حاصل نمی‌شود، باید به سراغ او بروید و از او دلجویی کنید.

 

بدون اینکه به شکست او اشاره کنید به او بگویید که وقتی گریه نمی‌کند دوست‌داشتنی‌تر است. و برای او چیزی که می‌دانید دوست دارد تهیه کنید. اگر یک یا دو بار به این روش (البته با رعایت بند اول) عمل کنید، احتمالا کودک شما از این رفتار خود دست برخواهد داشت.

مسئله ای که امروزه گریبان گیر بسیاری از زوج ها شده است ، مسئله ی ناباروری است. دلایلی که لاعث بروز چنین مشکلی می شود بسیار زیاد است ، اما گاهی اوقات می توان این مسئله را به سادگی با استفاده از چند راهکار ساده درمان کرد.

 

داشتن قدرت باروری مناسب برای همه یا حداقل اکثریت انسان ها مهم است اما هرازگاهی اخباری نگران کننده درباره تاثیرات مخرب مسائل مختلف بر قدرت باروری و بارداری می شنویم. به راستی کدام این هشدارها واقعیت دارند و راه های مناسب برای اینکه قدرت باروری خود را حفظ کنیم، چیست؟

 

 

اهمیت سن خانم ها

خوردن غذاهای ناسالم بر بسیاری از جنبه های سلامت از جمله قدرت باروری تاثیر منفی می گذارد. اگر غذاهای ناسالم باعث کاهش قدرت باروری می شوند، پس به طور حتم داشتن یک رژیم غذایی سالم و متعادل عکس آن عمل خواهد کرد یا به عبارت دیگر باعث تقویت قدرت باروری خواهد شد. برای مثال، همان طور که می دانیم اضافه وزن باعث کاهش قدرت باروری می شود؛ بنابراین باید در مصرف غذاهای پرکالری و چرب حد تعادل را رعایت کنید. البته همه چربی ها مضر نیستند، مثلا برخی چربی ها در تخمک گذاری زنان تاثیر بسزایی دارند، بنابراین اگر شما هم مانند بسیاری از خانم های دیگر می خواهید بچه دار شوید، باید بدانید که داشتن یک رژیم غذایی سالم برای حفظ قدرت باروری امری ضروری محسوب می شود. یکی از تحقیقات نشان داده است قدرت باروری در زنان خیلی سریع تر از آنچه فکر می کردیم کاهش پیدا می کند. به گفته دانشمندان، قدرت باروری از ۲۷ سالگی به بعد به تدریج کاهش پیدا می کند. براساس این تحقیقات، قدرت باروری زنان در ۲۷ سالگی ۱۰ درصد کمتر از زمانی است که ۱۹ تا ۲۶ سال دارند. به طور حتم داشتن یک رژیم غذایی سالم به تنهایی برای باروری کافی نیست اما برخلاف آنچه بیشتر زنان فکر می کنند، نقش بسیار مهمی را در باروری ایفا می کند. با در نظر گرفتن این نکات می توانید قدرت باروری خود را افزایش دهید.

 

 

هفته ای چقدر ماهی بخوریم؟

وقتی صحبت از غذاهایی می شود که برای سلامت مفید هستند، کمتر کسی به فکر پنیر، شیر و ماست پرچرب می افتد اما زمانی که صحبت از باروری به میان می آید، لبنیات پرچرب نقش پررنگی پیدا می کنند. براساس تحقیقات اخیر در دانشگاه هاروارد، زنانی که کمتر از یک بار در هفته از این لبنیات استفاده می کنند، نسبت به زنانی که روزانه بیشتر از ۲ وعده لبنیات کم چرب مصرف می کنند، ۸۵درصد بیشتر در خطر ناباروری بر اثر اختلالات تخمک گذاری هستند. این موضوع خیلی پیچیده نیست. چربی های غیراشباع و اسیدهای چرب امگا۳ برخلاف چربی های ترانس و چربی های اشباع شده برای حفظ سلامت بدن ضروری هستند. آووکادو، آجیل، تخمه و ماهی های روغنی از جمله سالمون و ماهی تن، منابع خوبی برای چربی های مفید به حساب می آیند. البته اگر باردار هستید یا تصمیم به بارداری گرفته اید، نباید بیشتر از ۲ وعده در هفته از ماهی های روغنی استفاده کنید. علاوه بر این چربی ها سطح انسولین خون را نیز تنظیم می کنند. دیابت یکی از معمول ترین بیماری هایی است که باعث ایجاد مشکلات در بارداری می شود. براساس تحقیقات انجام شده، ۲ تا ۵درصد از زنان باردار مبتلا به دیابت بارداری می شوند، متعادل نگه داشتن سطح انسولین خون که قندخون را تنظیم می کند، برای حفظ قدرت باروری شما اهمیت بالایی دارد.

 

 

قهوه ای، بهتر از سفید

همه کربوهیدرات ها از نوع بد نیستند. اما برخی از آنها در فرایند تصفیه، خواص خود را از دست می دهند. نان هایی که از غلات کامل تهیه می شوند و نیز برنج و پاستای قهوه ای برخلاف نان، پاستا و برنج سفید تصفیه شده، منبعی غنی از فیبر محسوب می شوند و از همه مهم تر اینکه سطح انسولین و قند خون را ثابت نگه می دارند، بنابراین با خوردن آنها بدنتان را به مکانی سالم و باثبات برای رشد جنین تبدیل کنید.

 

 

خانم ها! فعلاً قهوه را بی خیال شوید

اگر از آن دسته از افرادی هستید که صبح ها قبل از رفتن به سرکار حتما باید یک فنجان قهوه بخورید، باید بدانید که مصرف بیش از حد قهوه می تواند قدرت باروری را کاهش دهد. تحقیقات انجام شده در دانشگاه نوادا نشان داده است، کافئین با کاهش فعالیت ماهیچه ای در لوله های رحم (لوله هایی که تخمک را از تخمدان به رحم منتقل می کنند) می تواند باعث کاهش باروری در زنان شود. علاوه بر این احتمال حاملگی خارج از رحم را نیز بالا می برد. حاملگی خارج رحمی وقتی است که جنین در منطقه ای جدا از منطقه مناسب برای رشدش جایگزین شود. برخی از تحقیقات نیز مصرف کافئین را با ناباروری مرتبط دانسته اند، بنابراین با کاهش مصرف قهوه به روزی یک فنجان (یا حتی حذف کامل آن از برنامه غذایی تان) و جایگزین کردن آن با چای هایی مانند چای سبز، بابونه و نعناع این خطر را از خود دور کنید.

 

 

روی را از یاد نبرید

زینک یا روی یکی از مهم ترین موادمعدنی لازم برای باروری انسان به شمار می آید. اگرچه روی در ناباروری مردان نقش بیشتری دارد اما زنان هم باید برای بالا بردن قدرت باروری خود از منابع غنی زینک استفاده کنند. به گفته متخصصان، کمبود روی می تواند باعث ایجاد تغییرات در کروموزوم ها و در نتیجه کاهش قدرت باروری شود. علاوه بر این کمبود روی، کارایی هورمون های استروژن و پروژسترون را نیز دچار اختلال می کند. روی همچنین باعث منظم شدن سیکل قاعدگی می شود. جوانه گندم، دانه کنجد، تخم کدو، بادام زمینی و گوشت بره از جمله منابع غنی زینک به شمار می آیند.

 

 

ویتامین B، دوست هورمون ها

ویتامین B علاوه بر بالابردن سطح انرژی بدن، نقش عمده ای در باروری زنان دارد. ویتامین های B۶ و B۱۲ ساخت وساز و عملکرد هورمون های زنانه را افزایش می دهد. علاوه بر این ویتامین B۱۲ میزان جذب اسید فولیک را بالا می برد (اسید فولیک از ایجاد اسپینا بیفیدا یا بیرون زدگی نخاع در جنین جلوگیری می کند). بهترین منابع ویتامین B عبارتند: از گوشت قرمز، گوشت مرغ، عصاره مخمر، مارچوبه، کلم بروکلی، اسفناج، موز، زردآلو خشک، انجیر، لبنیات، تخم مرغ، آجیل و جوانه گندم.

 

 

میوه ها و سبزی ها، مهم تر از همه

در میان توصیه های مربوط به تغذیه، مصرف میوه و سبزی به مقدار کافی کلیشه ای به نظر می رسد اما همیشه این توصیه را جدی بگیرید. برای حفظ قدرت باروری باید از انواع ویتامین ها و مواد معدنی استفاده کرد. بهترین راه این است که مطمئن شوید رژیم غذایی تان سرشار از میوه و سبزی هاست به خصوص آنهایی که رنگی هستند. زیرا هرچه میوه و سبزی خوشرنگ تر باشد، خواص آن نیز بیشتر است و این، همان چیزی است که شما نیاز دارید.

یکی از مواد غذایی که خوردن آن از کودکی تا بزرگسالی برای افراد توصیه می شود شیر می باشد ، شیر خاصیت های بسیار زیادی دارد و برای رشد افراد ضروری است. امروز شیر نیز مانند بسیاری از مواد غذایی پاستوریزه است. در این مطلب نکاتی مهم در مورد استفاده از شیر پاستوریزه را شرح خواهیم داد.

 

شیر از جمله مواد غذایی است که باید در سبد تغذیه خانواده قرار گیرد ، اما نگهدای و نحوه مصرف آن هم اهمیت زیادی دارد. کارشناسان تغذیه می گویند شیر پاستوریزه را نباید جوشاند و فقط به صورت ولرم باید آن را مصرف کرد .

 

شیر مادهٔ غذائی مطلوب و متعادلی برای انسان است بنابراین جای تعجب نیست که محیط کشت بسیار مناسبی هم برای رشد باکتریها باشد. باکتریهائی که بهطور تصادفی وارد شیر میشوند. میتوانند سبب بروز مشکلات بهداشتی برای مصرفکننده شوند.

 

پاستوریزاسیون روشی است که با استفادهٔ صحیح از اثر گرما تقریباً تمامی میکروبهای بیآزار و تمامی میکروبهای بیماریزای آن را در صورت وجود از بین برده و در عین حال حداقل تغییر در ساختمان فیزیکی، تعادل شیمیائی و عناصر بیوشیمیائی را ایجاد شود.

 

شیر پاستوریزه، شیری است که با یکی از روشهای معمول پاستوریزهاسیون تهیه شده باشد. بهطوری که کلیهٔ میکروبهای بیماریزای غیر اسپوردار آن معدوم و تعداد میکروبهای غیر بیماریزای آن به حداقل رسیده و حداقل تغییرات در ترکیب آن حاصل شده باشد. بنابراین شیر پاستوریزه را نیاید جوشاند ، چون خواص آن با جوشاندن از بین می رود .

 

عمر شیر پاستوریزه محدود و کوتاه بوده و تا تاریخ مصرف باید در یخچال در ۴ درجه سلسیوس و دور از نور نگهداری شود. درجه حرارتی که بهمنظور پاستوریزاسیون بهکار میرود بستگی کامل به مقاومت گرمائی بیماریزاها و غیر بیماریزاهائی دارد که درصد از بین بردن آن هستیم.

 

همچنین حساسیت ویژگیهای کیفی محصول به گرمای پاستوریزاسیون نیز شرط مهمی است. پاستوریزاسیون شیر به دو صورت انجام میگیرد: روش کند LTLT که یک روش غیرمداوم است و روش تند HTST که یک روش مداوم است.

 

در روش LTLT شیر داخل مخازن سه جداره مجهز به همزن (برای انتقال حرارت و تسریع عمل) و ترمومتر، پاستوریزه میشود. قسمت بیرونی مخازن عایق بوده و بین دو جداره داخلی بخار یا آب داغ با دمای (۶۹ ۶۳) درجه سلسیوس قرار دارد و شیر به مدت نیم ساعت تحت حرارت قرار میگیرد. سپس بسرعت دمای شیر را به ۴ درجه سلسیوس میرسانند تا از تکثیر احتمالی باکتریها جلوگیری شود. عمل سرد کردن یا با عبور آب سرد بین جدارهای مخازن و یا از طریق مبدلهای صفحهای انجام گیرد. این روش چندان برای پاستوریزاسیون مناسب نیست زیرا راندمان تولید کم بوده و از طرفی ویتامینهای حساس به حرارت که ویتامینهای گروه B و C هستند، نیز کاهش مییابند. در روش HTST، پاستوریزاسیون در چهار مرحله صورت میپذیرد.

 

 

در اولین مرحله، شیر ورودی سرد با شیر خروجی گرم پاستوریزه شده تبادل حرارتی صورت داده و به درجه حرارت حدود ۴۵ درجه سلسیوس میرسد. در دومین مرحله شیر از طریق صفحات با آب داغ (۷۳ ۷۲) درجه سلسیوس مجاور گشته و به حرارت (۷۴ ۷۲) میرسد. در مرحله سوم، شیر گرم شده، مدت زمان لازم برای پاستوریزاسیون را که بین ۳۰ ۱۵ ثانیه است. از طریق صفحات با لوله طی میکند. در آخرین مرحله شیر پاستوریزه از طریق صفحات بخش سردکننده، با آب یخ مجاور شده و به دمای ۴ درجه سلسیوس میرسد. شیرهای پاستوریزه از نظر مقدار درصد چربی به سه دسته تقسیم میشوند:

شیر پاستوریزه کامل: درصد چربی آن حداقل ۳ درصد و وزن مخصوص آن در ۱۵ درجه سلسیوس از ۱۰۲۹ کمتر نباشد.

شیر پاستوریزه کمچرب: شیر پاستوریزهای که میزان درصد چربی آن حداقل ۵/۱ درصد بوده و دانسیته آن در ۱۵ درجه سلسیوس از ۱۰۳۰ کمتر نباشد.

 

 

[مقصود از چربی، همان چربی شیر گاو است و استفاده از چربی به غیر از چربی شیر گاو مجاز نیست]

طبق استاندارد ملی ایران ، شیر خام همان مایع مترشحه و دست نخورده حاصل از دوشش کامل پستان گاو سالم است که با اصول صحیح تغذیه و نگهداری شده باشد. در شرایط بهداشتی دوشیده شده و تحت هیچ شرایطی، آب یا ماده دیگری به آن اضافه نشده باشد. همچنین باید فاقد آغوز بوده و بلافاصله پس از دوشش، در شرایط مناسبی تا دمای ۴ درجه سانتیگراد سرد شده و تا زمان تحویل به کارخانه در همین دما باقی بماند.

 

 

رنگ شیر باید رنگ طبیعی شیر، سفید صدفی یا خامهای و گاهی نیز مایل به زرد است. بوی آن هم باید بوی مخصوص و مطبوع خود شیر باشد. شیر طبیعی تازهای که در شرایط ایدهآل تولید شده باشد، دارای طعم مخصوص شیر و کمی شیرین و دلپذیر است. وزن مخصوص یا دانسیته شیر خام در دمای ۱۵ درجه سلسیوس بین ۰۲۹/۱ ۰۳۲/۱ است. اسیدیته شیر خام نباید تحت هیچ شرایطی از ۱۶ درجه درنیک بیشتر باشد. pH آن هم باید در دمای ۱۵ درجه سلسیوس بین ۷/۶ ۵/۶ باشد. درصد چربی شیر گاو، باید حداقل ۲/۳ درصد بر اساس وزنی (m/m) باشد. درصد ماده خشک بدون چربی شیر گاو، نباید از ۵/۸ درصد وزن به وزن (m/m) کمتر باشد.

 

 

سایر ترکیبات شیر خام گاو عبارتند از: ۳ درصد پروتئینهای شیر، ترکیبات قندی یا لاکتوز شیر ۶/۴ درصد، مواد معدنی ۷/۰درصد و باقیمانده ترکیبات اصلی شیر را آب تشکیل میدهد. از نقطهنظر میکروبی، کیفیت شیر خام گاوی که تحویل کارخانههای لبنی میشود، باید بهصورت زیر باشد تا قابلیت پاستوریزاسیون و استریلیزاسیون را داشته باشد؛ شمارش کلی میکروارگانیسمها در هر میلیلیتر از شیر درجه یک، حداکثر ۵^۱۰، شیر درجه دو حداکثر ۵^۱۰ ۵ و شیر درجه سه حداکثر ۶^۱۰ و شیر درجه چهار بین (۶^۱۰ ۵ـ۶^۱۰) است.

 

ویژگیهای حسی شیر پاستوریزه

 

 

رنگ شیر پاستوریزه باید دارای رنگ طبیعی شیر گاو باشد. شیر پاستوریزه باید دارای بوی طبیعی بوده و عاری از بوهای غیرعادی و نامطبوع باشد. طعم آن نیز با همان طعم مطبوع شیر و عاری از طعمهای فلز، تندی، تلخی، ترشی و سایر طعمهای غیر عادی باشد.

 

 

چهار گروه باکتری، در صنعت شیر بسیار اهمیت دارند:

۱. کلی فرمها یا گروه اشرشیا آئروباکترو

۲. گرمادوستها

۴.میکروبهای مقاوم در برابر حرارت

این چهار گروه سبب آلودگی شیر میشوند.

 

 

وجود تعداد کم میکروارگانیسم در شیر باعث بهتر شدن در کیفیت آن میشود. هر چه بار اولیه میکروبی کمتر باشد کیفیت نگهداری آن نیز بهتر است. بار میکروبی اندک بخصوص تعداد اسپور باکتریها در شیر موضوع قابل توجهی است که باید در هنگام فرآیند شیر با درجه حرارت بالا به آن توجه کرد. میزان میکروبهای موجود در شیر برای ارزیابی وضعیت بهداشتی شیر و درجهبندی آن مورد استفاده قرار میگیرد. باکتریهائی که وجود آنها در شیر باعث نامطلوبی آن میشود در شیر بخوبی رشد میکنند. مانند لاکتیکها و کلیفرمها و سایکروتروپهائی که در درجه حرارتهای یخچالی رشد میکنند وترمودپوریکهائی که در درجه حرارتهای پاستوریزاسیون باقی میمانند.

 

وجود باکتریهای مقاوم به حرارت یا اسپور آنهاست که سبب بروز مشکل میشود و اهمیت ضرورت پائین بودن بار میکروبی شیر خام را روشن میکند. باکتریهای مقاوم به حرارت، به باکتریهائی گفته میشود که در حرارت زیاد مثل پاستوریزاسیون زنده باقی میمانند. وقتی پاستوریزاسیون در دمای بالا انجام میگیرد چنانچه محصول برای مدت طولانی در یخچال قرار داشته باشد باکتریهای مقاوم در برابر حرارت و سایکروتروپها ظاهر میشوند.

کیست‌های تخمدان به دلایل متعددی ایجاد می‌شوند. شایع ترین نوع، کیست فولیکولار است که از رشد یک فولیکول نتیجه می‌شود هنگامی که یک کیست علایم ایجاد می‌کند، درد در شکم یا لگن شایعترین علامت است.

 

تخمدان پلی‌کیستیک، بیماری است که امروزه انگار گریبانگیر بسیاری از دختران جوان شده و آنها را با مشکلات باروری مواجه کرده است.

 

 

وقتی محیط بدن مردانه می‌شود!

 

تخمدان پلی‌کیستیک همان بیماری «اشتین لونتاین» است که در زمان قدیم با علائم «هیرسوتیسم» (افزایش رشد موهای زائد)، افزایش آکنه صورت، الیگومنوره (تعداد کم دفعات قاعدگی) یا آمنوره (فقدان قاعدگی) ونازایی توسط آقای «اشتین لونتاین» شناخته شد.

 

در زمانی که این بیماری مطرح شد بیشتر مختص افراد چاق بود و علت بروز آن به هم خوردن تعادل هورمون‌ها در خانم‌هاست به این ترتیب که سطح هورمون‌های مردانه یا به طور مستقیم در خون بالا می‌رود یا گیرنده‌ها نسبت به این هورمون‌ها حساس‌تر می‌شوند و محیط بدن خانم‌ها تبدیل به یک محیط مردانه می‌شود. تخمک‌گذاری‌ها معمولا در این محیط مردانه اختلال پیدا می‌کند. درچنین مواقعی شاهد عدم تخمک‌ گذاری یا کم شدن تخمک‌ گذاری‌ها و افزایش علائم مردانه ازجمله رشد موهای ریش و سبیل و بقیه قسمت‌های بدن و ریزش موهای سر به‌ طریق مردانه در دو طرف شقیقه‌ها می‌شویم.

 

چه علائمی دارد؟

 

هر فردی که بیماری پلی‌کیستیک دارد ممکن است تمام علائم ذکر شده برای آن را نداشته باشد. این بیماری طیف گسترده‌ای دارد. برای مثال ممکن است دورتا دور تخمدان فقط فولیکول‌های ریز با فاصله بین 2 تا 9 میلی‌متر وجود داشته باشد و بیمار هیچ‌گ ونه علامتی نداشته باشد یا کسی که اصلا در سال پریود نمی‌شود و تمام بدنش از موهای زائد پوشیده شده و موهای سرش به میزان زیادی کاسته شده است.

 

این بیماری معمولا از ابتدا با نامرتبی پریودها شروع می‌شود به این ترتیب که پریودها یك تا 2 هفته عقب می‌افتد و در نهایت به جایی ختم می‌شود که بیمار فقط با استفاده از آمپول‌ها یا قرص‌های پروژسترون پریود می‌شود.

 

کم یا زیاد بودن خونریزی‌ها در زمان عادت ماهانه بستگی به جایگاه بیمار در این طیف دارد.

 

برخی از افراد مبتلا بسیار چاق هستند و معمولا سطح هورمون‌های زنانه‌شان هم بالاست. در این افراد ضخامت لایه داخل رحم زیاد می‌شود در نتیجه خونریزی‌هایشان می‌تواند زیاد باشد. بیماران دیگری هم هستند که هر 2 تا 3 ماه یک‌بار پریود می‌شوند و چون در این فواصل چند ماهه تخمک‌ گذاری ندارند سطح داخلی رحم‌شان ضخیم می‌شود. این ضخیم شدن آندومتر یا لایه داخلی باعثمی‌شود بعد از چند ماه که پریود اتفاق می‌افتد بسیار شدید باشد. وضعیت برای برخی افراد نیز برعکس است، یعنی بیمار هر 2 تا 3 هفته یک بار پریود می‌شود.

 

در این افراد سطح هورمون‌ها به علت تخمک‌گذاری به طور مرتب بالا و پایین نمی‌شود و چون در وسط سیکل به طور ناگهانی یکی از هورمون‌های استروژن یا پروژسترون افت می‌کند بیمار دچار خونریزی می‌شود و فکر می‌کند پریود شده درحالی که این خونریزی پریود نیست و مربوط به عدم تعادل هورمون‌هاست.

 

حتی دختران 16 ساله لاغر هم ممکن است مبتلا شوند!

 

بیماری پلی‌کیستیک می‌تواند جنبه ارثی و مادرزادی داشته باشد به خصوص در خانواده‌هایی که دچار چاقی موروثی نیز هستند. در حال حاضر شیوع آن نسبت به 30 سال پیش خیلی بیشتر شده است. در قدیم این بیماری فقط در بیماران چاق دیده می شد اما امروزه حتی لاغرها هم ممکن است دچار پلی‌کیستیک‌های بسیار مقاوم به درمان شوند. متاسفانه درحال حاضر کمتر کسی پیدا می‌شود که در سونوگرافی‌اش این کیست‌ها دیده نشود و علائمی نداشته باشد. تنها کسانی که به طور مرتب ورزش می‌کنند و غذای فست‌فود و چرب نمی‌خورند و مراقب هیکل خود هستند، دچار این علائم نمی‌شوند.

 

بیشتر افراد مبتلا به بیماری پلی‌کیستیک زمانی به پزشک مراجعه می‌کنند که با علائم آن مواجه می‌شوند. دختران جوان مبتلا به این بیماری که تازه پریود شده‌اند و معمولا هم لاغر هستند کمتر متوجه علائم آن می‌شوند بنابراین بیشتر مراجعان در رابطه با این بیماری در سنین بالای 16 سال قرار دارند. این افراد 16 تا 17 ساله معمولا باید پریودهایشان بعد از 4 تا 5 سال مرتب شده باشد اما باز هم شاهد بی‌نظمی‌های عادت ماهانه هستند و آمنوره دارند. در کل می‌توان گفت رده سنی مبتلایان بیشتر بین 16 تا 36 سال است.

 

مبتلایان به این بیماری نازا  نمی‌شوند

 

این بیماری را می‌توان با در نظر گرفتن علائم کلینیکی، سونوگرافی و آزمایش‌های خاصی تشخیص داد. زمانی که بیمار با علائم هیرسوتیسم، آکنه، نامرتبی پریود یا حتی نازایی مراجعه می‌کند برای او آزمایش‌هایی در روز دوم عادت ماهانه درخواست می‌شود تا اختلالات هورمونی‌اش مشخص شود. در این افراد معمولا سطح هورمون‌های هیپوفیزی LH و FSH دچار اختلال می‌شوند به این ترتیب که نسبت هورمون LH به FSH بیشتر از 2 می‌شود. علاوه براین فاکتور مهم دیگری به نام(AMH (Anti Mullerian Hormoneنیز وجود دارد که میزان طبیعی این هورمون معمولا بین 5 تا 5/5 است اما میزان آن در مبتلایان به بیماری پلی‌کیستیک حتی تا 12 هم می‌رسد.

 

در سونوگرافی نیز به خصوص اگر به طریق واژینال انجام شود معمولا فولیکول های زیر 10 میلی‌متری بسیار زیادی دور تا دور تخمدان مشاهده می‌شود. برخی پزشکان به بیماران ترس واهی می‌دهند مبنی براینکه مبتلایان به این بیماری هیچ‌وقت باردار نمی‌شوند درحالی که ممکن است حتی پریود بیمار مرتب و علائم شدید نداشته باشد. این اظهار نظر بیمار را وحشت‌زده می‌کند درصورتی که باید در مورد بیماری پلی‌کیستیک به خوبی توضیح داده شده و به آن رسیدگی شود. در بسیاری از موارد مبتلایان به این بیماری یا با رژیم یا با درمان بالاخره باردار می‌شوند.

 

پزشک برایتان قرص ضد دیابت تجویز کرده است؟!

 

برای درمان این بیماری جدا از کاهش وزن و ورزش مرتب می‌توان برحسب علائم بیمار از درمان‌های دارویی نیز استفاده كرد. یکی از این داروها متفورمین یا همان داروی ضددیابت است. متفورمین ورود قند را به سلول تسهیل می‌کند و این باعث می‌شود فرد همیشه گرسنه نباشد و احساس سیری کند. درنتیجه وزن بیمار کاهش پیدا خواهد کرد. این کاهش وزن باعث می‌شود متابولیسم هورمون‌ها بهبود یابد و چربی بدن کاهش پیدا کند در نتیجه هورمون‌های جنسی کمتر داخل این چربی‌ها تجمع پیدا می‌کنند. بارها دیده شده که با تجویز متفورمین برای چند ماه، پریود بیمار مرتب شده یا بیماری که نازایی داشته خود‌به خود باردار شده است.

 

در آخر اگر هیچ یک از روش‌های درمانی ازجمله استفاده از متفورمین، دگزامتازون، رژیم غذایی، ورزش و … جواب نداد و بیمار نتوانست وزنش را پایین بیاورد و پریودهایش را منظم کند، مجبور می‌شویم از لاپاراسکوپی استفاده کنیم. در لاپاراسکوپی فولیکول‌هایی که ریز هستند را معمولا با الکترود می‌سوزانیم. البته در گذشته متاسفانه پزشکان یک قطعه از تخمدان را برمی‌داشتند و این باعث می‌شد سطح هورمون‌های مردانه افت کند و فرد باردار شود.

 

برای رفع موهای زائد یا هیرسوتیسم نیز می‌توان از داروهای بسیار ساده مانند اسپیرونولاکتون استفاده كرد. این دارو مدر است و باعث افزایش ادرار می‌شود و علاوه بر کاهش موهای زائد رشد موهای سر را نیز بهبود می‌بخشد. از طرفی اگر بیمار آکنه داشته باشد معمولا از داروهای ضد آکنه موضعی یا حتی داکسی سایکلین می‌توان استفاده كرد. اگر هم آکنه خیلی شدید باشد گاهی اوقات بیمار مجبور می‌شود تحت‌نظر متخص پوست از دارویی به‌نام روآکوتان استفاده کند که حاوی اسید رتینوئیک است. البته این دارو باید باتوجه به آزمایش های کبدی مصرف شود.

در دوران بارداری هورمونهای جنسی استروژن و پروژسترون تا حد زیادی در بدن مادر افزایش می یابند و بلافاصله پس از زایمان ، این هورمون ها شروع به کم شدن می کنند. این تغییر ناگهانی میزان هورمون باعث بروز نوعی افسردگی به نام افسردگی مادر (Maternity Blues) می شود.

 

میزان هورمونهای جنسی استروژن و پروژسترون در حین بارداری افزایش می یابد و بعد از به دنیا آمدن نوزاد، مقدار آنها شدیداً سقوط می كند. این تغییر ناگهانی در میزان هورمونها می تواند گاهی اوقات باعث شروع شدن افسردگی گردد. حدود نیمی از كسانی كه به تازگی مادر میشوند دچار وضعیتی به نام افسردگی مادر شدن (Maternity Blues) میشوند، ۱۵ درصد مبتلا به افسردگی پس از زایمان خفیف تا متوسط شده و از هر ۵۰۰ مادر، یكی هم به افسردگی شدید دچار می گردد.

افسردگی مادرشدن

نیمی از كسانی كه به تازگی مادر میشوند در هفته اول پس از زایمان به افسردگی مادر شدن مبتلا میشوند. معمولاً درروز سوم پس از زایمان، مادر جدید ممكن است كمی احساس تحریك پذیری كرده و شروع به گریه و زاری كند. معمولاً حال این مادران تا آخر هفته اول پس از زایمان بهبود می یابد و به وضعیت طبیعی برمی گردند. حمایت، عشق و درك آنها، تمام آن چیزی است كه این افراد در این مدت به آن نیاز دارند.

افسردگی متوسط پس از زایمان

پس از زایمان، شروع یك افسردگی طولانی مدت شایع می باشد. به این افسردگی ها اغلب توجهی نمی شود و آن را معمولاً به حساب اینكه مادر در حال عادت دادن خود به مسئولیتهای جدید است و یا اینكه بیدار شدن از خواب در نیمه های شب برای رسیدن به نوزادش، او را به چنین حالتی دچار كرده است، می گذارند. شدیدترین انواع افسردگی، بلافاصله بعد از تولد نوزاد ایجاد میشوند، اما افسردگی های با شدت كمتر و شایعترین نوع آنها، از دو هفته بعد از زایمان تا یكسال بعد از آن رخ می دهند. گاهی اوقات، افسردگی مادر هنگامی شروع میشود كه حمایت و توجه دوستان و خانواده نسبت به آنها شروع به كاهش می كند. علایم این نوع افسردگی ممكن است نسبت به سایر انواع افسردگی ها مبهم تر باشد. اغلب این گونه خانمها بسیار نگران هستند بخصوص در مورد اینكه آیا حال نوزادشان خوب است و از تغذیه خوبی برخودار است دلواپس می باشند. این مادران به نظر می رسد كه خود را گناهكار دانسته و دائماً خود را سرزنش می كنند، همچنین آنها همیشه خسته بوده و تحریك پذیر هستند.

افسردگی پس از زایمان را نمی توان به سادگی فقط به تغییرات هورمونی خانمها مربوط دانست، زیرا تغییرات عمده هورمونی در آنها اغلب مدتها قبل از شروع افسردگی آغاز می گردد. ممكن است این تغییرات باعث شوند كه خانمها، مستعد دچار شدن به افسردگی شوند اما نقش عوامل اجتماعی در بروز این افسردگی ها بسیار اهمیت دارد.

معمولاً خانمهایی كه دچار افسردگی پس از زایمان هستند نیاز به درمان دارند. در تحقیقی كه اخیراً انجام شده، دیده شده است كه هم داروهای ضدافسردگی و هم شناخت رفتار درمانی در درمان این خانمها موثر می باشند اكثر داروهای ضدافسردگی را می توان بدون هیچ خطری در هنگام شیردهی مادر تجویز نمود.

وقتی كه یك خانم، تحت درمان افسردگی پس از زایمان قرار دارد، معمولاً اگر همسر او هم بتواند درك كند كه چه اتفاقی افتاده است و خود را درگیر این موضوع نماید، بسیار كمك كننده خواهد بود. در بعضی از موارد، پدرها نیز ممكن است به حمایت احتیاج داشته باشند. پدران جدیدی كه دارای همسر افسرده هستند نیز در خطر ابتلاء به افسردگی قرار دارند.

خانمهایی كه تحت درمان قرار می گیرند به احتمال زیاد، بطور كامل بهبود می یابند، در حالیكه خانمهایی كه درمان نمی شوند حدود ۵۰ درصد احتمال دارد كه تا یكسال بعد از زایمانشان بهبود یابند.

افسردگی شدید پس از زایمان

یك نوع غیرمعمول افسردگی پس از زایمان، بعضی از خانمها را مبتلا نموده و آنها را در دو هفته بعد از زایمان دچار افسردگی شدیدی می كند. احتمال ایجاد این نوع افسردگی بعد از اولین زایمان بیشتر می باشد. همچنین در خانمهایی كه قبلاً دچار بیماریهای روانی بوده اند و یا اینكه در خانواده شان بیمار روانی وجود داشته است، احتمال بروز این نوع افسردگی شدید بیشتر می باشد. تصور می شد كه تغییرات هورمونی ممكن است در خانمهایی كه مستعد افسردگی هستند باعث شروع این بیماری شود.

در افسردگی شدید، بیمار ارتباطش را با واقعیت از دست می دهد و ممكن است دچار هذیان ها و توهمات شود. در چنین مواقعی، خطر بزرگی كودك او را تهدید می كند و مادرانی كه دچار افسردگی شدید هستند ممكن است اقدام به كشتن كودكان خود بنمایند. بعضی ازخانمهای افسرده عقیده دارند كه جهان بقدری بد است كه آنها باید كودك خود را از این بدبختی دنیا خارج سازند (با قتل او) و بعضی دیگر معتقدند كه اشكالی در كودك آنها وجود دارد و به همین دلیل اقدام به یك قتل ترحم آمیز می كنند. هنگامی كه وضعیت بیمار چنین وخیم میشود، باید برای درمان، او را در بیمارستان بستری نمود. درمان معمولاً با داروهای ضدافسردگی صورت می گیرد.

بعضی از پزشكان برای افسردگی شدید پس از زایمان، درمان با شوك برقی را توصیه می كنند. این درمان سریعاً اثر كرده و مادر می تواند دوباره به كودك خود برسد و از او مراقبت نماید