تبیان، دستیار زندگی

بستنی با انواع شکل‌ها و مزه‌های مختلف‌اش مورد علاقه بزرگسالان و کودکان بوده و هست. مادران نیز بستنی را جزو برنامه غذایی کودکان در نظر می‌گیرند و اغلب سوال می‌کنند که آیا بستنی برای فرزندشان مفید است یا نه؟ از چه سنی می‌توان به آنها بستنی داد؟ ...

 

پزشکان توصیه می‌کنند از دادن بستنی به ‌صورت روزانه تا قبل از سن سه سالگی خودداری کنید زیرا تا این سن دادن غذاهای چرب و قندی احتمال چاقی و اضافه وزن را در کودکان افزایش می‌دهد. همچنین دادن بستنی قبل از سه سالگی می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری به دندان‌ها زده و موجب نرم شدن مینای دندان‌های شیری یا دایمی شود و دندان‌ها را در معرض فرسایش تدریجی و پوسیدگی قرار دهد. پس از آنجا که کودکان علاقه بسیاری به بستنی دارند، والدین باید بر حسب سن و وضعیت جسمی و سلامت برای آنها بستنی مناسب را انتخاب کنند. بعضی از کودکان به انواع مغز‌ها مثل پسته، بادام و گردو عدم تحمل نشان می‌دهند و برخی نیز نسبت به کاکائو و رنگ‌های شیمیایی حساسیت دارند که در این صورت والدین باید مصرف بستنی حاوی این مواد را قطع کنند.

 

در ضمن، بعد از سه سالگی بستنی نه به عنوان وعده‌های غذایی بلکه جزیی از غذاهای تکمیلی و به عنوان دسر باید در نظر گرفته شود. دو تا سه قاشق مرباخوری بستنی ساده که خیلی سرد نباشد کافی است اما حتی این مقدار هم برای کودکانی که استعداد چاقی دارند، توصیه نمی‌شود. جالب است بدانید میزان کالری انواع بستنی‌ها متفاوت است. بنابراین بر حسب وزن کودک باید نوع مناسب بستنی را انتخاب کرد. زیرا بستنی‌های معمولی چون از شیر، شکر، تخم‌مرغ و مقداری خامه درست شده‌اند، در هر 100 میلی‌لیترشان، 100 کیلوکالری دارند. اما بستنی‌های میوه‌ای و یخی به علت داشتن میوه، آب و شکر کالری کمتری دارند. نکته مهمی که باید در اینجا به آن اشاره کرد، این است که باید از مصرف بستنی‌های فله‌ای و حاوی مواد رنگی و شیمیایی یا میوه‌های نامطمئن به خصوص در این سنین خودداری شود.

 

زیست شناختی

 

زالوها،كرم‌های حلقوی یا بندبند هستند كه قرابت زیادی با كرم‌های خانگی دارند و اندام‌‌های آن‌ها از نظر آناتومی و ساختاری بیشتر اختصاصی شده‌‌‌اند. بدن تمام زالوها به طور یكسان از 34 بند تشكیل شده است. در هر بند یك اندام مكنده قوی است كه محكم به انتهای بند وصل شده است. (مكنده پسین یا پیشین ممكن است بسیار كوچك باشد.) شكل بدن متغییر است، ولی میزان پهنای آن بستگی به درجه انقباض و كشیدگی ماهیچه ها دارد. دهان در قسمت پیشین مكنده، و معقد درقسمت خلفی و درست روبه‌روی مكنده پشتی قرار دارد. زالوها معمولاً دارای سه آرواره به شكل Yشكسته هستند. زالوهای استرالیا تنها دارای دو آرواره هستند، كه به شكل Vقرار گرفته‌‌اند ‌‌‌‌طول این زالوها از 7 میلیمتر تا 200 میلیمتر متغییر است.

 

انواع مختلف

 

زالوها برحسب روش تغذیه طبقه‌بندی می‌شوند .گروه اول،گروه زالوهای آرواره‌دار یا Gnatbobdellid ، واجد آرواره‌های مسلح به دندان است، كه با آنها میزبان را گاز می‌گیرند، و به وسیله تولید یك نوع آنزیم روده‌ای به نام هیرودین از انعقاد خون جلوگیری می‌‌‌‌كنند. گروه دوم، زالوهای بدون آرواره یا Rhycobdellida هستند كه یك برآمدگی سوزن مانند به نام خرطوم دارند كه آن را وارد بدن میزبان می‌‌كنند، و آنزیمی بنام همی‌‌تین در داخل بدن میزبان ترشح می‌كنند، كه لخته‌های‌ خون را در لحظه تشكیل حل میكند. زالوهایی كه در داخل بدن خزنده‌های آبی زندگی می‌كنند واجد چنین اندامی هستند. گروه سوم، زالوهای كرمی یا Pharyngobdellia هستند كه فاقد هرگونه آرواره یا دندان می‌باشند و طعمه را یك‌باره می‌بلعند. غذای این‌ها را غالباً بی‌مهرگان تشكیل می‌دهند.

 

تنفس

          تنفس از طریق دیواره بدن صورت می‌گیرد. به منظور تبادل گازی، حركت نوسانی در سراسر بدن برخی از زالوها مشاهده می‌شود. زالوهای آبی بیشتر تمایل دارند، در سطح آب حركت كنند تا از اكسیژن سطح آب استفاده كنند.كاهش فشار اتمسفر منجر به كاهش اكسیژن محلول در آب می‌شود، و در نتیجه زالوها به سطح آب می‌آیند، تا كمبود اكسیژن خود را جبران كنند. در این حالت تعداد زالوها، در سطح آب 90درصد افزایش می‌یابد. به وسیله این نشانه می‌توان وضعیت آب و هوایی را، به راحتی پیش‌بینی كرد.

 

اندام‌‌های حسی

 

          اندام‌های حسی در راس و سطح بدن زالو قرار دارند، و او را قادر می‌سازند تا تغییرات شدت نور، دما و لرزش و تكان‌ها را احساس كند. گیرنده‌‌‌‌‌‌‌‌‌های موجود در سر، امكان حس كردن بو، را برای زالو فراهم می‌‌كند. ممكن است، یك یا دو جفت چشم نیز در سر داشته باشند. تعداد چشم‌ها و ترتیب آنها در شناسایی نوع زالو موثر است. هرچند كه شناسایی قطعی آنها نیاز به تشریح كامل دارد. گون Rhyconbdellidas قادر به تغییر رنگ خود هستند. علت این كار استتار نیست و هنوز دلیل قطعی آن مشخص نشده است.

 

تولید مثل

 

             زالوها، هرمافرودیت هستند. یعنی دارای هر دو اندام جنسی نر و ماده می‌باشند. مانند كرمهای خاكی دارای ناحیه‌ای از پوست ضخیم شده به نام clitellum هستند كه تنها در دوره تولید مثل آشكار می‌شود. Rhyneobdelld فاقد هرگونه آلت جنسی نرینگی هستند، ولی تولید مجموعه‌ای از اسپرم‌های نوك تیز می‌كنند، كه از طریق دیواره بدن با فشار وارد بدن شده و به محل تخمك‌گذاری می‌رود. Clitellum یك مایع ژلاتینی بنام Cocoon ترشح می‌كند كه حاوی مواد مغذی است و تخم‌ها در آن جای می‌گیرند. پس از این، زالو بدن خود را جمع و منقبض می‌كند، تا از مایع لزج Cocoon جداشود. اگر Cocoon به سنگ یا برگ بچسبد به شكل یك توده ابری‌شكل خشك می‌شود. پس از گذشت هفته‌ها یا ماهها، زالوهای نوزاد بالغ می‌شوند. زالوهای بالغ پس از یك یا دو دوره تولید مثل می‌میرند .

 

تغذیه

          بیشتر زالوها‌، خون‌خوار هستند. آنها موجوداتی هستند كه با مكشِ خون میزبان خود تغذیه می‌كنند. اگر میزبان مورد نظر زالو در دسترس نباشد، آنها از میزبان‌های دیگری استفاده می‌كنند. بعضی از آنها از خون انسان و سایر پستانداران و برخی دیگر از خون ماهی، قورباغه، لاكپشت و پرندگان تغذیه می‌‌كنند. بعضی از آنها هم از خون زالوهایی تغذیه می‌‌كنند كه پس از حمله كشته شده‌اند.

 

جستجوی غذا چگونه یك نوزاد زالو به دنبال غذای مورد نیاز خود می‌رود؟

 

یك زالوی خون‌خوار نسبت به نور و محرك‌های فیزیكی بسیار سریع واكنش نشان می‌دهد. او مدام وضعیت خود را تغییر می دهد، بدنش حركت موج‌مانند دارد و سرش را دائم می‌چرخاند. گاهی اوقات خود را به صورت كاذب بی‌حركت نشان می‌دهد. یعنی بدنش را از طول می‌كشد و بدون حركت باقی می‌ماند .در این حالت گیرنده‌های حسی پوست بیشترین حساسیت و گیرایی را دارند. وقتی زالو روی بدن یك میزبان متحرك قرار می‌گیرد خود را به شكل یك حلقه در می‌آورد و آن‌قدر مكنده پیشین خود را روی بدن میزبان حركت می‌دهد تا آن‌را وارد بدن او كند. زالوهای آبزی بیشتر به دنبال طعمه می‌گردند، در حالیكه زالوهای خاكی به طور اتفاقی به میزبان حمله می‌كنند.

گازگرفتن

          وقتی یك زالوی آرواره‌دار میزبان خود را گاز می‌گیرد، مكنده خود را محكم به بدن او می‌چسباند و با آرواره های دندانه‌دار نیمه حلقوی، مانند اره كمی آن‌را می‌برد. و با ایجاد یك بریدگی در پوست یك مایع لزج (موكوس) را از نفروپورس‌ها (منافذ خارجی روی اندام‌های كلیه‌شكل مانند) ترشح می‌كنند. این مایع كمك می‌كند تا مكنده كاملاً بچسبد. یك ترشح بزاق‌مانند شامل مواد ضد انعقاد و هیستامین تمام زخم را فرا می‌گیرد، و زالو بدن خود را در حال استراحت قرار می دهد، تا خون وارد معده‌اش شود. تركیب این ترشح باعث جاری شدن خون می‌شود و ازلخته شدن آن در داخل بدن زالو پیش‌گیری می‌كند. یك نوع باكتری در شكم زالو به هضم خون كمك می‌كند و ثابت شده است كه نوع باكتری بر حسب نوع زالو و نوع میزبان متغییر است. این باكتری همچنین از رشد باكتری‌های عامل فساد (گندیدگی) خون جلوگیری می‌كند.

 

محل زندگی

 

          بیشتر زالوها در آب‌های جاری زندگی می‌كنند. اما بسیاری از گونه‌های خاكی و دریایی آن نیز وجود دارند. زالوهای زمینی بیشتر روی زمین یا روی شاخ و برگ‌ها زندگی می‌كنند. درجنگل‌هایی كه مقدار رطوبت كمتر است. بیشتر درآبراه‌های مرطوب جایگزین می‌شوند. اغلب آنها نمی‌توانند وارد آب شوند و درآب زنده بمانند، اما به صورت غوطه‌ور یا شناور مدتی زنده می‌مانند. گونه‌های خاكی در آب و هوای خشك و درشكاف‌های زیرزمینی خاك ماه‌ها بدون آب زنده می‌مانند. در چنین شرایطی بدن سخت و جمع می شود، مكنده‌ها قابل تشخیص نیستند و پوست كاملاً خشك می‌شود. در صورت ترشح چند قطره آب، این زالوها كاملا شناور و فعال می‌شوند. زالوهای خاص آب‌های جاری ترجیح می‌دهند، كه درآب‌های با جریان آهسته یا آب‌های ساكن زندگی كنند، اما گونه‌های آن‌ها از جریان‌های تند آب نیز جمع‌آوری شده‌اند.

 

مصارف پزشكی

 

          بیش از دوهزار سال است كه از زالو به شكل ابزار سوزن مانند، ابزاری كه به بدن می‌چسبد و خون را می‌مكد، در درمان بسیاری از بیماری ها استفاده می‌شود. در فاصله سال‌های 1830 تا 1850 زالو بیشترین كاربرد را دراروپا داشته، اما كاهش تعداد آن‌ها منجر به كاهش مصرف آنها شد. امروزه از زالو، استفاده‌های بالینی و درمانی موثر و كاربردی به‌عمل می‌آید. در جراحی‌های پلاستیك، در اثر تراكم خون سیاهرگ در پوست یا ماهیچه یك نوع دلمه ایجاد می‌شود و زالو برای درمان آن بسیار ارزشمند است. از زالو همانند سایر فرآورده‌های خونی استفاده می‌شود، یعنی یك زالو فقط برای یك مریض و فقط یك‌بار استفاده می‌شود. از زالو در درمان Black eyes نیز استفاده می‌شود، و از هیرودین آن در درمان تورم گوش میانی استفاده می‌شود . همچنین این ماده به عنوان یك سیستم ضد‌انعقاد درآزمایشات قابل استفاده است و درنمونه‌گیریهای خارجی خون نیز ممكن است قابل استفاده باشد.

 

دفع كننده‌های زالوها

 

          علی‌رغم آزمایشات متعددی كه انجام شده، تا كنون هیچ ماده موثری برای دفع كردن زالو شناخته نشده است. به‌كار بردن مخلوطی از تركیب روغن زیتون، حشره كش‌های قوی مناطق استوایی، آب‌میوه و استفاده از لباس‌های غیر‌قابل نفوذ، تنها راه دفع زالو هستند.

 

زخم 

          حضور هیرودین در جای زخم باعث خون‌ریزی آهسته و مداوم برا‌ی چندین ساعت می‌شود. اگر چه از دست رفتن خون چندان محسوس نیست . باكتری‌های معده نیز باعث ایجاد عفونت می‌شوند. در اقدامات مربوط به پیگیری پس از درمان با زالو، این عفونت با مصرف آنتی‌بیوتیكهای مناسبی كنترل می‌شود ممكن است گازگرفتن زالو منجر به ایجاد خارش و تحریك در محل زخم شود. هیچ تئوری خاصی در این مورد ارائه نشده است. ولی به نظر می‌رسد فشاری كه قسمت‌های دهانی به پوست وارد می‌كنند تا از آن جدا شوند موجب ایجاد این واكنش شود.

 

آیا زالو ها باعث انتقال بیماری می‌شوند؟

 

هیچ مدرك خاصی دراین مورد نیست. در بدن زالوهای بدون آرواره انگل مالاریا (تری پانوزوم) وجود دارد، اما به نظر نمی‌رسد زالوهای آرواره‌دار، میزبان باشند. مواردی از حساسیت به گازگرفتگیِ زالو گزارش شده است. در این مورد، بسته به شدت واكنش‌های ایجاد شده، می‌بایست مراقبت‌های پزشكی لازم به‌عمل آورد.

 

گروههای خونی آنتی ژنهایی هستند که در سطح گویچه‌های قرمزخون و سلولهای دیگر قرار دارند و از والدین به فرزندان به ارث می‌رسند. گلبولهای قرمز مانند همه سلولهای هسته‌دار بدن واجد اختصاصات آنتی ژنتیکی در سطح خود می‌باشند. این آنتی ژنها ، آنتی ژنهای گروه خونی نامیده می‌شوند.

 

نگاه کلی

 

گاهی دیده می‌شود که خون شخصی را به شخص دیگری تزریق می‌کنند خون شخص دهنده در بدن فرد گیرنده لخته می‌کند و رسوب می‌دهد. چگونگی این عمل با انعقاد خون متفاوت است و به وجود گروه‌های خونی مختلف مربوط می‌شود. در سطح خارجی گلبول‌های قرمز افراد دو نوع آنتی ژن از جنس پروتئین وجود دارد که به نامهای A و B معروف هستند. برخی افراد آنتی ژن نوع A و برخی نوع B ، برخی هر دو آنتی ژن A و B را دارا هستند و برخی هیچ یک از آنتی ژنها را ندارند این افراد را به ترتیب در گروه های خونی AB ، B ، A و O قرار می‌دهند.

 

 بیان آنتی ژنهای گروههای خونی تحت کنترل ژنهای خاصی است و توارث آنها از قوانین ساده مندل تبعیت می‌کند. برای هر سیستم گروه خونی ، تعداد متغیری از آللهای مختلف وجود دارد. آللها به نوبه خود تعداد متغیری از آنتی ژنهای غشایی گلبول قرمز را کنترل می‌نمایند. حیوانات سالم علاوه بر داشتن آنتی ژنهای گروههای خونی بر سطح خود ممکن است واجد آنتی بادیهای سرمی بر علیه آنتی ژنهای گروه خونی که خود فاقد آنها نیز هستند، ‌باشند. مثلا افرادی که گروه خونی آنها فاقد آنتی ژن A است، در سرم خود آنتی بادی بر ضد آنتی ژن A دارند. تصور می‌شود این آنتی بادیهای طبیعی حاصل برخورد با گلبولهای قرمز گروه A نبوده بلکه متعاقب تماس با آنتی ژنهای مشابهی هستند که در طبیعت به وفور یافت می‌شوند.

 

انتقال خون

 

گلبولهای قرمز را می‌توان به سهولت از حیوانی به حیوان دیگر انتقال داد. اگر گلبولهای قرمز فرد دهنده ، آنتی ژنهای مشابه با گلبولهای قرمز گیرنده داشته باشند، پاسخ ایمنی در حیوان گیرنده گلبول ایجاد نمی‌شود. اما اگر گیرنده آنتی بادیهایی بر علیه آنتی ژنهای گلبول قرمز دهنده داشته باشد، در آن صورت گلبولهای دهنده در معرض خطر تهاجم سریع قرار خواهند گرفت. زمانی که این آنتی بادیها به آنتی ژنهای موجود در سطح گلبولهای قرمز بیگانه متصل گردند، ممکن است سبب همولیز و فاگوسیتوز این سلولها شوند. در صورت فقدان آنتی بادیهای طبیعی ، گلبولهای قرمز تزریق شده موجب برانگیخته شدن پاسخ ایمنی در فرد دریافت کننده خون می‌شوند. سپس گلبولهای تزریق‌شده مدتی در خون گردش می‌کنند.

 

آنتی بادی موجود در سرم - فنوتیپ - ژنوتیپ

 

AA,OA - A - anti-B

 

BB,OB - B - anti-A

 

- AB - AB(آنتی بادی نداری)

 

oo - o - anti-A,anti-B

 

نحوه تعیین گروه خونی

 

برای پی بردن به گروه خونی هر کس ، مقداری از خون را با آنتی کورهای معین شده A یا B مخلوط می‌کنیم. از تولید یا عدم تولید رسوب که در اثر به هم چسبیدن گلبولهای قرمز ایجاد می‌شود می‌توان گروه خونی شخصی را معین کرد. اگر بخواهیم به فردی از گروه خونی B خون تزریق کنیم، چون پلاسمای خون او آنتی کور A را دارد نمی‌توان خونی را که دارای آنتی ژن A باشد به او داد. این آنتی ژن در گروه های A و AB یافت می‌شود پس او نمی‌تواند از این گروهها ، خون دریافت کند.

 

رسوب خونی

 

* گروه خونی A : با آنتی کور B رسوب نمی‌دهد ولی با آنتی کور A رسوب می‌دهد.

 

* گروه خونی B : با آنتی کور B رسوب می‌دهد ولی با آنتی کور A رسوب نمی‌دهد.

 

 * گروه خونی AB : با هر دو آنتی A و B رسوب می‌دهد.

 

* گروه خونی O : با هیچ یک از آنتی کورهای A و B رسوب نمی‌دهد.

 

درصد گروه های خونی در مردم

 

 در میان جمعیت مردم در حدود ۴۲ درصد گروه خونی A حدود ۹ درصد گروه خونی AB و ۴۲ درصد گروه خونی O را دارا هستند. با این وجود لازم به ذکر است که یک آنتی ژن گروه خونی هیچگاه نمی‌تواند به همراه آنتی بادی ضد خود در بدن یک فرد وجود داشته باشد. زیرا در آن صورت وقوع همولیز ، گردش خون را مختل نموده و گلبولهای فرد تخریب می‌شود. گروههای خونی O ، AB ، B ، A نمایانگر فتوتیپ گلبولهای قرمز یک فرد است که مطابق با یک سیستم ساده که متشکل از سه ژن آللی A ، B ، O می‌باشد، به ارث می‌رسند.

 

افرادSecretor , Nonsecretor

 

تقریبا ۷۵% از انسانها مواد آنتی‌ژن A و B را نه تنها در سطح غشای سلولی بلکه به صورت آزاد در ترشحات مختلف نظیر سرم ، ادرار ، بزاق دارا می‌باشند. مواد آنتی ژن گروه خونی در سطح غشای سلولی به مولکولهایی از جنس گلیکوپروتئین متصلند. این صفت بوسیله یک ژن به نام Se= Secretor کنترل می‌گردد. عمل ژن se در صورتی که وجود داشته باشد کنترل اتصال ساده آنتی ژنی به مولکولهای گلیکو‌پروتئینی است. در افراد هموزیگوت مغلوب اتصال مواد آنتی ژنی به مولکولهای گلیکو‌پروتئین تحت کنترل نبوده ، در نتیجه آنتی ژنهای A و B اجازه حضور در مایعات بدن را نمی‌یابند.

 

سیستم RH

 

در سال ۱۹۴۰ ، لاندشتاینر و وینر نشان دادند آنتی بادیهایی که بر علیه گلبولهای قرمز میمون رزوس (Rhesus) تولید می‌گردد، قادرند گلبولهای قرمز ۸۵% از جمعیت انسانی را نیز آلگوتینه نمایند. این آنتی بادیها بر علیه مولکولی که (RH) نامیده شده ، بوجود می‌آمدند و افرادی را که واجد این مولکول بودند Rh مثبت نام گرفتند و به ۱۵ درصد بقیه که فاقد این مولکول بودند، افراد Rh منفی اطلاق گردید. آنتی‌بادیهای طبیعی بر علیه آنتی ژنهای Rh در بدن تولید نمی‌شوند.

 

بیماری همولیتیک نوزادان

 

بیماری همولیتیک نوزادان معمولا زمانی بوجود می‌آید که یک مادر Rh منفی حامل جنین Rh مثبت باشد. بطور طبیعی گلبولهای خون جنین به واسطه لایه‌هایی از سلولهای ترفوبلاست از گردش خون مادر جدا شده است. اما در اواخر حاملگی و بخصوص در حین تولد نوزاد ، گلبولهای قرمز جنین ممکن است وارد گردش خون مادر شوند. همین که این گلبولها به جریان خون مادر برسند به عنوان یک عنصر خارجی تلقی شده و پاسخ ایمنی مادر را جهت تولید آنتی بادی برمی‌انگیزند.

 

معمولا آنتی بادی بر علیه گلبولهای قرمز جنین قبل از تولد اولین بچه ساخته نمی‌شود. اما حاملگیهای مکرر نهایتا منجر به افزایش سطح آنتی بادی در خون مادر می‌شود. این آنتی بادیها پس از گذشتن از سلولهای ترفوبلاست مادر به گردش خون جنین می‌رسند و در آنجا با گبولهای قرمز جنین وارد واکنش شده و موجب تخریب آنها می‌شوند. ممکن است روند تخریب گلبولهای قرمز جنین به قدری شدید باشد که موجب مرگ جنین شود. از طرف دیگر جنین ممکن است زنده بماند و در یک وضعیت آنمیک شدید و همراه با یرقان متولد شود.

 

بدن جنین ممکن است در راه تلاش جهت جبران گلبولهای از دست رفته گلبولهای قرمز نابالغ را از مغز استخوان به داخل خون آزاد نماید. تخریب گسترده گلبولهای قرمز جنین می‌تواند منجر به آزاد شدن مقادیر سمی بیلی ‌روبین به داخل جریان خون شود. از آنجایی که کبد جنین هنوز نابالغ است، این بیلی روبین ممکن است در سلولهای مغز رسوب نموده و موجب آسیب شدید مغز گردد.

iranew

در انسان پیاز یا فولیکول مو به دو دسته تقسیم می شود

 

1 ) موی کرکی : در سراسر پوست بدن به جز کف دست و پا این نوع مو دیده می شود.

 

2 ) موی انتهایی یا ترمینال : در قسمت سر و بعضی قسمت های دیگر بدن دیده می شود. این نوع مو زبر و خشن است.

 

رشد مو دارای دوره های رشد ، انتقالی و استراحت است.

 

طول مدت دوره رشد مو در سر حدود سه سال ، دوره انتقالی 2 تا 4 هفته و دوره استراحت حدود 3 تا 4 ماه است.

 

در روی سر انسان حدود صد هزار پیاز مو وجود دارد و با احتساب این که هر مو حدود هزار روز رشد دارد ؛ پس ریختن روزانه صد مو در سر طبیعی است و بیشتر از آن نیاز به پیگیری دارد.

 

[ برای از بین بردن موخوره باید روش شانه زدن را اصلاح نمود. به این صورت که باید برای شانه کردن از شانه و یا برس غیر فلزی و به طور خیلی ملایم استفاده کرد چون در حقیقت موخوره یک آسیب فیزیکی به مو است. ]

 

علل ریزش مو

 

ریزش مو دارای علت های فراوانی است که از آن جمله می توان به موارد ارثی ، هورمونى ، تغذیه اى ،اعصاب و روان ، مصرف دارو ، بیماری هاى داخلى و پوستی ، اعمال جراحی و بارداری اشاره کرد.

 

 طاسی نوع مردانه

 

 این نوع ریزش مو که در مردان و بیشتر در سنین 20 تا 50 سالگی اتفاق می افتد شایعترین فرم ریزش مو است و زمینه ژنتیکی دارد. این نوع ریزش مو در 46% مردان گزارش می شود. طاسی در مناطق پیشانی و گیجگاهی بیشتر است. علت آن حساسیت بیش از حد پیاز مو به هورمون های مردانه است.

 

این نوع طاسی درمان قطعی ندارد و تنها درمان پذیرفته شده در آن داروی ماینوکسیدیل ( MINOXIDIL) است که تحت شرایط خاصی مؤثر است:

 

1 – در مواردی که ریزش مو اخیراً ایجاد شده باشد و شدید نباشد.

 

2 – تنها در مناطقی که کاملاً طاس نشده باشد مؤثر است.

 

3 – کمتر از 10 سال از شروع ریزش گذشته باشد.

 

4 – ناحیه مبتلا کمتر از 10 سانتی متر قطر داشته باشد.

 

5 – با قطع دارو تمام موهای جدید ایجاد شده خواهند ریخت بنابراین در تمام مدت باید مصرف شود. ( منبع: گروه اینترنتی ارور تیم )

 

طاسی نوع زنانه :

 

در زنان با سن بالای 40 رخ می دهد و شکل ریزش مو ، با مردان متفاوت است و به جای ناحیه ی پیشانی ، از فرق سر شروع می شود. علت ایجاد آن بیماری هایی است که هورمون های جنسی مردانه را در خود افزایش می دهند. درمان این حالت ، درمان بیماری زمینه ای است و با کاهش این هورمون ها ریزش مو مرتفع می شود.

 

سوء تغذیه :

 

چه به صورت عدم دسترسی به مواد غذایی و چه به صورت رژیم غذایی جهت کاهش وزن  و غیره یکی از علت های ریزش مو است؛ کمبود تغذیه ای پروتئین ، اسیدهای چرب ضروری ( که بدن قادر به تولید آنها نیست و باید از طریق غذا به بدن برسد ) و کمبود ویتامین ها و املاح از علل مهم ریزش مو است که قابل پیشگیری و درمان می باشد.

 

ِِِِِشــایع ترین علت ریزش مو در خانم ها  از سنین نوجوانی تا سنین میانسالی، کمبود آهن بدن است که با مصرف غذاهای حاوی آهن و یا قرص آهن این مشکل برطرف می گردد.

 

-وجود استرس ( فشار روحی ) ، ناراحتی و افسردگی  می تواند از علل ریزش مو در افراد باشد.

 

با کنترل این هیجانات ( که البته اگر به وسیله خود شخص صورت گیرد نتیجه مطلوب تری دارد؛ در مدت زمان کوتاهی این ریزش مو برطرف می گردد .

 

از علل دیگر ریزش مو می توان مصرف داروهارا نام برد. همه داروها باعث ریزش مو نمی شوند و یک داروی خاص نیز در تمام افراد باعث ریزش مو نمی شود ( بعضی افراد به داروهای خاصی حساسیت بیشتری نشان می دهند که مربوط به سیستم داخلی بدن در غیر فعال کردن و هضم دارو می شود). داروهای مورد استفاده در شیمی درمانی از مواردی هستند که در اغلب افراد باعث ریزش مو می شوند.

 ( منبع: گروه اینترنتی ارور تیم )

 

مصرف برخی داروهای ضد افسردگی  و ضد تیروئید.

 

همه داروها باعث ریزش مو نمی شوند و یک داروی خاص نیز در تمام افراد باعث ریزش مو نمی شود داروهای مورد استفاده در شیمی درمانی از مواردی هستند که در اغلب افراد باعث ریزش مو می شوند.

 

مصرف برخی داروهای قلبی  – عروقی و قطع قرص های پیشگیری از حاملگی پس از مصرف طولانی نیز از موارد شایع ریزش موی دارویی هستند.

 

بعضی از بیماری هایی داخلی و پوست

 

می توانند ریزش مو ایجاد کنند؛ مثلاً وجود تب بالا باعث ریزش مو در افراد در چند ماه آینده می شود.

 

افرادی که بیماری موضعی پوستی در قسمت سر و یا درگیری پوستی وسیع دارند ممکن است ریزش مو داشته باشند؛ از جمله این بیماری ها می توان درگیری گسترده داء صدف ، لوپوس ، بیماری های تاولی و ... را نام برد.

 

اعمال جراحی و بارداری

 

نیز می توانند باعث ریزش مو شوند. فاصله مدت این بیماری ها و شروع ریزش مو معمولاً 6 – 2 ماه می باشد؛ مثلاً در خانم ها حدود 3 ماه بعد از زایمان، ریزش مو شروع می شود که علت های زیادی برای آن وجود دارد از جمله : کم خونی ، وجود استرس زایمان ، بالا بودن هورمون های جنسی در طول بارداری و غیره . علت های دیگری نیز وجود دارد که در افراد محدودی ریزش مو ایجاد می کنند و ذکر آنها در حوصله این مبحث نیست.( منبع: گروه اینترنتی ارور تیم )

 

«موخوره» با اصطلاحی که در عام آن را به عنوان بیماری می دانند منافات دارد. در واقع این یک آسیب مو توسط خود فرد می باشد. از جمله این آسیب ها می توان از زدن برس به طور خشن به موها یا استفاده از رنگ های مو به طور مکرر و آسیب به مو با سشوار ذکر کرد؛ و در واقع هیچ نوع عامل قارچی یا میکروبی در ایجاد آن نقش ندارد.

 

برای از بین بردن موخوره باید روش شانه زدن را اصلاح نمود. به این صورت که باید برای شانه کردن از شانه و یا برس غیر فلزی و به طور خیلی ملایم استفاده کرد چون در حقیقت موخوره یک آسیب فیزیکی به مو است. همچنین قیچی کردن انتهای موها از چند سانتی متر بالاتر و مصرف شامپوهای نرم کننده و حالت دهنده و همچنین استفاده از ژل های ملایم به مقدار کم و یا روغن نارگیل مخصوصاً قبل از سشوار کشیدن می تواند از ایجاد موخوره جلوگیری کند و نیز در درمان آن مؤثر باشند.

 

برای جلوگیری از ریزش مو چه باید کرد ؟ 

 

یک انسان بالغ در حدود 000/100 تار مو بر روی سر دارد که هر تار مو بین دو تا ده سال عمر می کند و رشد آن به طور معمول 33/0 میلیمتر در روز و یا 10 تا12 سانتیمتر در سال است. ممکن است روزانه 20 تا100 تار مو بریزد که این ارقام درنژادها، جنسیتها و سنین مختلف یکسان نیست.

 

ناراحتی های عصبی، نگرانی، دلواپسی،  اندوه، کم خوابی و یا بدخوابی سلامت موها را به خطر می اندازد و رشد آنها را متوقف کرده و موها دچار ریزش می شوند. موهای شما به هر رنگ و از هر جنس که باشد، نیاز به تغذیه و مراقبت دارد. یک برنامه غذایی که به اندازه کافی ویتامینهای گروهB و نیزA وC و همینطور کلسیم، آهن، مس و ید داشته باشد سبب می شود که موها زیبا بمانند.ید در گردش خون پوست سر، نقش اساسی دارد و اگر به اندازه لازم به بدن نرسد، موها کدر، مرده و دچار ریزش می شوند.خوردن شیرینی ، نوشابه های گازدار، قند و شکر را به حداقل برسانید و به جای برسهای نایلونی از برسهای مویی استفاده کنید تا سبب موخوره نشود.

 

میوه ها، سبزی های تازه و خام، ماهی تازه، جگر و روغن های گیاهی مانند: روغن زیتون، روغن آفتابگردان و روغن ذرت از غذاهای بسیار مفیدی هستند که به رشد و سلامت موها کمک می کنند.( منبع: گروه اینترنتی ارور تیم )

 

ماساژ سر نیز در افزایش سرعت جریان خون نقش مهمی دارد.

 

 بدین صورت که با انگشتان دو دست، سر را ماساژ دهید، به طوری که انگشتان به شکل دورانی حرکت داده شوند. تا زمانی که حس کنید سرتان گرم شده است و خون در زیر پوست جریان دارد. این حرکت را در همه نقاط پوست سر انجام دهید تا به این ترتیب خون در تمام قسمتهای سر به جریان بیفتد. برای سرعت بخشیدن به گردش خون در سر، برس را در جهتهای مختلف روی پوست سر بکشید تا خون در زیر پوست به جریان بیفتد. تمرین بسیار ساده جهت تسریع جریان خون سر، این است که به پشت بخوابید، روی شانه ها و آرنجها تکیه کنید . در این حالت سر باید روی زمین قرار گیرد. هنگام انجام این تمرین، پاها را راست نگهدارید و زانوها را خم نکیند.

 

شوره سر:

 

یکی از بیماریهای شایع مو، شوره سر است که باید آن را درمان کرد. بسیاری از پزشکان اعتقاد دارند که شوره ی  سر در اثر تغذیه نادرست ، نگرانی، هیجان ، عدم تعادل هورمونها و استفاده زیاد از مواد آرایشی مو، پدید می آید. برای مبارزه با آن، می بایست ابتدا علت را یافت و سپس به درمان پرداخت. خوردن سبزی ، مواد پروتئین دار و غذاهایی که ویتامینA وE و Bدارند، به مقدار فراوان توصیه می شود.

 

یکی از مؤثرترین راه های از بین بردن شوره سر، استفاده از سرکه است. به مقدار مساوی آب و سرکه را مخلوط کنید. سپس موها را به چند قسمت تقسیم نمایید و به کمک یک تکه پنبه، محلول آب و سرکه را به پوست سر بمالید. پس از آن موها را با شامپوی گیاهی بشویید.

 

یکی دیگر از راههای از بین بردن شوره ی  سر، استفاده از لیموترش و گلاب است. مقداری گلاب را با آب و لیمو ترش مخلوط کنید و با آن سر را ماساژ دهید، سپس موها را بشویید.

 ( منبع: گروه اینترنتی ارور تیم )

 

ویتامینه کردن موهای سر:

شوینده های مختلف، به خصوص شامپوها به لایه خارجی موها و همین طور به پیاز موها یعنی پوست سر، آسیب می رسانند. برحسب عادت ، هفته ای چند بار و بهتر است حداقل هفته ای یکبار آنها را ویتامینه نماییم تا میزان خسارت وارده به موها کم شود. به ترتیب زیر مواد ویتامینه را تهیه نمایید.

 

مقداری حنا را با آب جوش به صورت خمیر نرمی درآورده به آن یک عدد زرده تخم مرغ، نصف لیوان ماست،‌ یک قاشق غذاخوری روغن زیتون، یک قاشق غذاخوری آب لیموی تازه یا آب نارنج اضافه کنید. مواد را به هم بزنید به طوری که با هم کاملاً مخلوط شوند. این خمیر نرم و شل را با دست به تمام قسمتهای سر و سپس به موها بمالید. بعد به کمک یک کیسه پلاستیکی ، سر و موها را بپوشانید و روی آن یک روسری بگذارید تا گرمای کافی حاصل آید و مواد ویتامینه از طریق منافذ پوست سر به پیاز موها برسد و موهای سر نیز حالت نرم و قابل انعطاف به خود بگیرد و همین طور براق و خوش رنگ گردد.

 

در هنگام شستن موها به نکات زیر توجه نمایید:

 

1ـ حداکثر هفته ای دو بار آن هم با آب نیمه گرم حمام کنید.

 

2ـ هنگام شستن موها، سعی کنید از شامپوی رقیق شده استفاده کنید، به این ترتیب که کمی از شامپوها را در یک شیشه خالی ریخته و به آن آب اضافه کنیم، تا رقیق گردد. شامپوی رقیق شده ضربه کمتری به موها وارد می کند.

 

3ـ سعی کنید فقط یکبار موها را با شامپو بشویید و زمان شستشو را طولانی نکنید. یعنی بلافاصله پس از شامپو کردن با آب ، موهای سر را بشویید.

 

4ـ هرقدر شامپو به مدت طولانی تری با موها و پوست تماس داشته باشد، آسیب بیشتری به پوست سر و موها وارد می شود. این موضوع در مورد شامپوهای خارجی نیز صدق می کند.

 

5 ـ بهتر است در هر بار حمام رفتن و شستن موها با شامپو ، یک عدد زرده ی تخم مرغ نیز با شامپو به موها بزنید. به این ترتیب که همزمان با شامپو یک عدد زرده تخم مرغ نیز به آن اضافه کنید و سپس سر را با آن بشویید. زرده تخم مرغ ، هم یک شوینده است و هم نرم کننده و نگهدارنده و محافظت کننده طبیعی . یکی دو قطره سرکه یا آبلیمو بوی بد تخم مرغ را زایل می سازد.

 

 با رعایت این نکات هنگام شستشو، و رعایت تغذیه درست ، شما سالیان دراز دارای موهای پرپشت و شفاف خواهید بود.

 

درمان های سنتی بر چهار رکن اصلی مبتنی بر :

 

1 ـ تشخیص

 

2 ـ پالایش معده و روده ، خون و خلط

 

3 ـ متعادل کردن مزاج یا ( خلط ) با در نظر گرفتن گرمی یا سردی مزاج شخص

 

4 ـ علاج

 

پیشینیان گرمی را به خوراکی های طبیعی انرژی دهنده اطلاق می کردند ( که شامل شیرین مزه ها مانند عسل و تندمزه ها مانند فلفل است ) و با مصرف آنها علائم یا عوارض گرمی ایجاد می شود که عبارتند از: عوارض پوستی (جوش و خارش و ... ) گلودرد ، سوزش ادرار ، تلخی زبان ، عوارض کبدی ، بدبویی عرق ، چاقی موضعی ، چرب شدن پوست سر ، افزایش احتمال مذکر شدن جنین ، تقویت حافظه ، خشک شدن بینی و دهان ، ایجاد یبوست ، افزایش میل جنسی .

 

آنتی بیوتیک ها و پنی سیلین دارای طبع گرم هستند ، از سوی دیگر خوراکیهای طبع سرد فاقد انرژی و حرارت هستند ( شامل خوراکی های ترش مزه مانند مرکبات و بی مزه مانند خیار و هندوانه ) که با مصرف آنها ، عوارض و علائم سردی ایجاد و مشاهده می شود که عبارتند از :

 

آبریزش دهان ، خواب زیاد ، سستی و بی حالی ، نمناکی پوست ، افت فشار خون ، سرگیجه ، تهوع ، کم اشتهایی ، اسهال و استفراغ ، سیاهی رفتن چشم ، کاهش میل جنسی ، ریزش مو ، بالا رفتن احتمال مؤنث شدن جنین ، ضعف حافظه ، نازایی ، دردهای عضلانی ، خواب رفتن اعضاء ، کسی که دارای طبعی گرم است ، یعنی مزاج وی با خوراکی های پر حرارت ( شیرین یا تند ) سازگار است . با خوردن سردی ( گوجه فرنگی ، هندوانه و ... ) به اصطلاح سردی اش می کند که با صرف کمی گرمی مانند نبات داغ یا عرق نعناع بهبود می یابد . از سوی دیگر ، کسی که مزاج وی با خوراکی های کم حرارت ( ترش ، بی مزه ) سازگاری دارد با مصرف گرمی مانند ( مربا ، حلوا و ... ) به اصطلاح گرمی اش می کند که با مصرف سودی مانند (هندوانه ، عرق کاسنی ، دوغ ترش و ... ) بهبود می یابد .

 

خوراکی های تلخ مزه در هر دو دسته ی گرمی و سردی مشاهده می شوند و نمی توان خوراکی ها را صرفاً از روی سرد بودن در حکم گرمی یا سردی دانست . خوراکی ها با حرارت دادن و جوشاندن رو به گرمی سیر می کنند .

 

در مورد ترک اعتیاد باید سعی کرد تا طبع مشخص را بر گرداند ( یعنی اگر سرد است ، خوراکی های گرم تجویز کرد و بر عکس ) سفیدپوستان میل به سردی دارند و سبزه پوستان میل به گرمی و تلخی ، پوست های سفید به فلفل سیاه حساس اند سبزه پوستان به فلفل قرمز .

 

از میان گوشت حیوانات ، گوشت حیوانات خارخوار ( مانند شتر و بز ) دارای طبع گرم و گوشت آبزیان و خوک دارای طبع سرد است و گوشت مرغ ، گوسفند و پرندگان دارای طبع متعادل است . ولی شیر حیوانات تابع گرمی گوشت آنها نیست .از جمله :

 

ـ شیر بز دارای طبع گرم است .

 

ـ شیر گاو دارای طبع گرم است .

 

ـ شیر گوسفند دارای طبع گرم است .

 

ـ شیر الاغ دارای طبع سرد است .

 

ـ شیر مادران شیرده دارای طبع گرم تر است .

 

درجات گرمی و سردی کدامند ؟ درجه یا میزان سردی و گرمی را چهار اندازه تشکیل می دهند .

 

1 ـ گرم و تر ( یعنی کمی گرم ) مانند چای ( درجه اول گرمی )

 

2 ـ گرم و خشک ( یعنی خیلی گرم ) مانند شیرینی ( درجه سوم گرمی ) ، خرما ( درجه چهارم گرمی)

 

3 ـ سرد و تر ( یعنی کمی سرد ) مانند سیب زمینی ( درجه اول سردی ) ، آلبالو ( درجه دوم سردی )

 

4 ـ سرد و خشک ( یعنی خیلی سرد ) مانند کاسنی ( درجه سوم سردی )

 

لزوم تشخیص گرمی و سردی در علاج امراض چیست ؟ برای روشن شدن موضوع به ذکر چند مثال می پردازیم فرض کنید دچار آبریزش دهان شده اید که احتمالاً ناشی از مصرف سردی زیاد است و با مصرف کمی گرمی بهبود می یابد .

 

فرض کنید شخص بیمار دچار کثرت شهوت است باید از مصرف گرمی خود داری و از سردی استفاده کند (غیر از میوه های قرمز و سیاه )

 

فرض کنید با خوردن مقادیر زیادی آجیل با طبع گرم مانند تخمه آفتابگردان دچار گلو درد شده اید . (پس از مصرف گرمی باید محلولی از نوشیدنی های دارای طبع سرد مانند ماء الشعیر یا آب هندوانه غرغره کرد ) با مصرف سردی بهبود می یابید .

 

فرض کنید دچار سوزش ادرار شدید که یکی از دلایل آن مصرف زیاد گرمی است که با مصرف سردی بیمار رو به بهبود می رود .

 

فرض کنید احساس بی حالی و کسلی دارید که احتمالاً از مصرف زیاد سردی مثلاً (آب لیموی زیاد یا دوغ ترش ) ناشی می شود که با مصرف گرمی و اصلاح طبع رو به بهبود خواهید رفت .

 

اخلاط چهارگانه :

 

چهار نوع خلط برای انسان ها وجود دارد که عبارتند از : سودا ، بلغم ، خون ، صفرا . غلبه هر یک از این اخلاط باعث ایجاد اختلال و مرض شده و هر یک نشانه خاصی دارد که در ادامه به آنها پرداخته خواهد شد .

 

نشانه های غلبه اخلاط ( خلط ها )

 

اگر سودا غلبه کرده باشد : تیرگی یا زردی پوست ، غلظت خون ، سوزش سرمعده ، اشتهای کاذب ، آشفتگی فکر ، ترس و دلهره ، احساس ناامنی ، شور بودن مزه دهان هنگام بیدار شدن از خواب ، عرق شور ، یبوست و افسردگی .

 

          اگر بلغم غلبه کرده باشد : سستی و رطوبت پوست ، سوء هاضمه ، آروغ ترش ، خواب زیاد و احساس سنگینی چشم هنگام بیدار شدن از خواب ، آبریزش دهان ، ترش بودن مزه دهان هنگام بیدار شدن از خواب .

 

اگر خون غلبه کرده باشد : سرخی پوست و صورت ، سنگینی سر ، سستی اعضاء میل به خواب زیاد ، کندی حواس ، خمیازه کشیدن ، شیرین بودن طعم دهان ، جوش زدن تن .

 

اگر صفرا غلبه کرده باشد : زردی پوست و چشم ، تلخی دهان ، باد کردن و خشکی زبان و بینی ، تشنگی ، ضعف اشتهاء ، استفراغ ، سوزش سر معده ، سرگیجه و خیال پردازی زیاد .

 منبع:مجله راه موفقیت شماره 13

مسعود كیمیاگرافزود: همیشه متخصصان خوردن صبحانه را به همه گروه‌های سنی توصیه می‌كنند و هیچ وقت به كسی اجازه نمی‌دهند، برای كاهش وزن این وعده را از برنامه غذایی‌اش حذف كند.

 

         وی گفت: البته افراد به دلایل مختلف مثل دیر برخاستن از خواب، نداشتن وقت كافی هنگام رفتن به سر كار یا حتی میل نداشتن برای خوردن این وعده كم كم آن را از برنامه غذایی خود حذف می‌كنند كه در بلندمدت این موضوع، پیامدهای بدی را برایشان به دنبال خواهد داشت و خوردن صبحانه یكی از اركان اصلی تغذیه سالم به حساب می‌آید.

 

         این متخصص تغذیه افزود: افراد با نخوردن صبحانه در طول روز دچار كاهش قند خون، عدم تمركز و افت حافظه روبه‌رو می‌شوند و عده‌ای به دلیل اشتغال زیاد، وقت خوردن ناهار را ندارند، بنابراین صبحانه مفصل‌تری می‌خورند این در حالی است كه مصرف یك وعده بسیار حجیم و چرب حتی در ابتدای روز نیز قدرت تمركز فكری را كم كرده و یادگیری را با مشكل مواجه می‌كند.

 

         وی گفت: زمانی كه صبحانه خورده می‌شود، حافظه بهتر عمل می‌كند و به خصوص دانش‌آموزان با خوردن صبحانه می‌توانند حافظه كوتاه مدت خود را تقویت كنند.

 

         این متخصص تغذیه اضافه كرد: اگر صبحانه خورده نشود برای به دست آوردن انرژی افراد مجبور می‌شوند از خوراكی‌های متفرقه و مضر مصرف كنند كه كالری آنها بیشتر از صبحانه است. در صورت نخوردن صبحانه نیز معمولاً زمان صرف ناهار غذای بیشتری مصرف می‌كنند كه باعث چاقی و اضافه وزن آنها می‌شود.

كیمیاگر افزود: 3 وعده غذایی صبحانه، ناهار و شام باید به موقع و در زمان خودش خورده شود تا فرد دچار كمبود انرژی نشوند و از مصرف تنقلات غیرضروری خودداری شود. آهن مورد نیاز بدن در روز نیز بیشتر از خوردن غذا در وعده ناهار و شام به دست می‌آید.

 

         این متخصص تغذیه گفت: ویژگی یك صبحانه خوب این است كه یك ماده نشاسته‌ای مانند نان یا سیب‌زمینی یا غلات صبحانه‌ای مانند برشتوك وجود داشته باشد به دلیل اینكه قندی كه در نشاسته وجود دارد به تدریج آزاد می‌شود و می‌تواند تا زمان ناهار انرژی فرد را تأمین كند.

 

         كیمیاگر اضافه كرد: در صبحانه یك ماده لبنی مانند شیر یا ماست باید وجود داشته باشد. به دلیل اینكه ممكن است افراد در طول روز از ماده لبنی استفاده نكنند بهتر است كه در صبحانه از این مواد لبنی مصرف كنند. البته لبنیات را باید به شیر و ماست محدود كنیم، خامه و كره از دسته لبنیات مورد نظر جدا هستند زیرا پروتئین‌ها و ویتامین‌های مورد نظر در كره و خامه به اندازه شیر و ماست نیست.

 

         وی افزود: در صبحانه یك ماده‌ای غذایی مانند گوجه‌فرنگی و آبمیوه كه دارای ویتامین C است باید وجود داشته باشد به دلیل اینكه ویتامین C جذب آهن را بیشتر و فرد را شاداب و سرحال می‌كند. ویژگی دیگر یك صبحانه خوب این است كه از چای استفاده شود كه باعث سرحالی و نشاط می‌شود.

 

 

 رفع بی ‌اشتهایی، درمان اسهال، نفخ و زخم معده از خواص برجسته چای معطر ریحان است. 

 ریحان گیاهی است معطر که ارتفاع آن به 20 تا 60 سانتی ‌متر می ‌رسد.

 

برگ ‌های این گیاه، بیضی شکل و ساقه آن دارای کرک است و گل ‌های آن، به رنگ سفید یا مایل به قرمز است.

 

 در بسیاری از نقاط برای تهیه غذا، از این گیاه معطر استفاده ‌های فراوانی می ‌شود.

 

بهترین شرایط آب و هوایی برای این گیاه، آب و هوای گرم و آفتابی است.

 

 ریحان سرشار از ویتامین K، آهن، کلسیم و دیگر مواد مغذی است و دارای خواص آرام‌ بخش، ادرارآور و ضدعفونی کننده می ‌باشد.

 

در اکثر نقاط دنیا، از ریحان برای درمان مشکلات شکمی و تنفسی استفاده می‌ شود.

 

طرز تهیه چای ریحان

 

یک یا 2 قاشق ریحان خرد شده را درون یک فنجان آب جوش بریزید و چند دقیقه صبر کنید تا خوب دم بکشد و پس از هر وعده غذایی 2 یا 3 فنجان از آن را میل کنید.

  

 خواص درمانی ریحان

 

* درمان دردهای روده ‌ای

 

* درمان نفخ و زخم معده

 

* رفع بی‌ اشتهایی

 

* درمان عفونت ‌های ادراری

 

* درمان اسهال

 

* رفع بی‌ خوابی

 

* به عنوان دهان ‌شویه برای رفع التهابات و زخم‌ های دهانی

 

 

پنجه شیطان

 

پنجه شیطان یک گیاه آفریقایی است که نام خود را از چنگال‌های پنجه‌ای شکل موجود بر میوه خود گرفته است. قسمت توپر میوه در پزشکی مورد استفاده قرار می گیرد. فعالیت دارویی پنجه شیطان به گلیکوزیدهای ایریدویید (iridoid)آن به ‌ویژه "هارپاگوزید" مرتبط است.

 

تصور می‌شود پنجه شیطان اثرات ضد التهابی داشته باشد. در سه بررسی بالینی با کیفیت متوسط تا بالا، محصولات حاوی 2 تا 5/2 درصد هارپاگوزید، مورد ارزیابی قرار گرفت. استفاده از این ترکیبات به تنهایی یا همراه با داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) سبب کاهش علایم درد ناشی از استئوآرتریت(التهاب مفاصل) شده، به خوبی تحمل می‌شود. پنجه شیطان ممکن است سبب عوارض جانبی نظیر اسهال، درد شکم و واکنش‌های پوستی شود.

 

در یک بررسی، وقوع پورپورا*(purpura) در یک بیمار تحت درمان با وارفارین گزارش شد. هر چند پنجه شیطان امیدوارکننده به نظر می‌رسد، ولی قبل از توصیه به مصرف آن، درباره اثربخشی و بی خطریِ درازمدت دارو، به شواهد بیشتری نیاز داریم.

 

زردچوبه

 

زردچوبه، ادویه‌ای است که در پودر کاری(زردچوبه هندی) موجود است. ماده فعال دارویی آن، رنگدانه‌ای به نام "کورکومین" است که سبب ایجاد رنگ زرد در خردل، آبگوشت یا سایر غذاها می‌گردد.

 

تصور می‌شود کورکومین خواص ضد التهابی دارد.

 

آزمایش های بالینی اثربخشی زردچوبه برای درمان استئوآرتریت(التهاب مفاصل) را مورد ارزیابی قرار نداده‌اند، با این حال برخی تحقیقات بالینیِ مقدماتی نشان می‌دهد که ممکن است زردچوبه علایم آرتریت روماتوئید را کاهش دهد.

 

زردچوبه به عنوان یک ادویه غذایی، بی‌خطر است و به نظر می‌رسد اگر در کوتاه‌مدت و به عنوان دارو نیز به کار گرفته شود، بی‌خطر بوده و به خوبی تحمل می‌شود. با این حال، تا زمانی که شواهد بالینی قابل اعتماد در دست نیست، مصرف زردچوبه برای درمان استئوآرتریت توصیه نمی‌شود.

 

زنجبیل (Ginger)

 

زنجبیل ترکیبی است که برای درمان "بیماری حرکت"**( motion sickness) "بیماری صبحگاهی"(morning sickness) به خوبی شناخته شده است.

 

همچنین سابقه استفاده از آن برای درمان بیماری‌های روماتیسمی نظیر استئوآرتریت و آرتریت روماتویید وجود دارد.

 

زنجبیل ممکن است با مهار یک سری از آنزیم ها در بدن، خواص ضد التهابی داشته باشد. همچنین امکان دارد ساخت پروستاگلاندین‌های التهابی را کاهش دهد.

 

در دو بررسی بالینی که توسط شرکت‌های سازنده حمایت‌ می‌شد، ترکیبات خاص زنجبیل مورد ارزیابی قرار گرفت. به نظر می‌رسد ‌تاثیر مصرف این عصاره‌ها به مدت 3 تا 6 هفته در کاهش درد استئوآرتریت هنگام راه‌افتادن یا ایستادن، از صفر تا متوسط متغیر است. زنجبیل بی‌خطر به شمار می‌آید و در بررسی ‌های بالینی به خوبی تحمل شده است؛ با این حال شواهد کافی برای توصیه به مصرف زنجبیل برای درمان استئوآرتریت در دست نیست.

 

پی نوشت:

 

 پوپورا بیماری است که در آن نقاط بنفش متمایل به قرمز روی پوست یا تغییر رنگ هایی مثل خون مردگی زیر پوست ظاهر می شود.

 

بیماری حرکت در اصطلاح همان ماشین گرفتگی است که باعث ایجاد حالت تهوع در فرد داخل اتومبیل در حال حرکت می گردد. 

 

منبع:هفته نامه نوین پزشکی

 

«سندرم تکان شدید کودک» نوعی کودک‌آزاری محسوب می‌‌شود و گاهی بنا به هر دلیلی وقتی‌که مادر یا پرستار و مراقب کودک از گریه، بی‌قراری یا لجبازی کودک خشمگین و عصبی می‌‌شوند و نمی‌دانند چگونه خشم و عصبانیت خود را کنترل کنند با تکان شدید کودک و یا کتک زدن و پرت کردن او در واقع به نوعی اقدام به آزار جسمی کودک می‌‌کنند. بچه‌های زیر سه سال به‌خصوص مستعد آسیب مغزی ناشی از تکان دادن شدید هستند.

  تکان شدید کودک می‌‌تواند به صدمات جبران ناپذیر به مغز کودک و سایر قسمت‌های بدن او منجر شود و معلولیت‌های غیرقابل برگشتی ایجاد کند؛ مثل خون‌ریزی شبکیه، کوری کامل، ناشنوایی، مشکلات یادگیری، عقب‌افتادگی ذهنی، فلج‌مغزی، صرع، اختلالات تکلم، شکستگی‌های استخوانی، خون‌ریزی‌های مغزی، آسیب به بافت نرم و پوست بدن کودک.

 

علاوه بر این، معمولا تکان کودک و بدرفتاری فیزیکی در سکوت انجام نمی‌شود و همراه با تحقیر، سرزنش، ارعاب و تهدید کودک است که این موضوع می‌‌تواند علاوه بر آسیب جسمی، به آسیب روانی کودک نیز منجر شود.

 

چرا این کار خطرناک است؟

 

سندرم تکان شدید وقتی رخ می‌‌دهد که سر شیرخوار یا کودک به طور ناگهانی و به شدت تکان داده شود و یا سریعا به عقب و جلو پرتاب شود. حمل بد کودک روی پشت یا شانه، سوار کردن او روی اسب و چرخاندن به اطراف هم ممکن است موجب بروز این حالت شود.

 

  از آنجایی که سر کودک نسبت به سایر قسمت‌های بدنش بزرگ‌تر است و دارای وزن بیشتری است و همچنین گردن او هم ضعیف است، وقتی کودک تکان داده شود و سر به سمت عقب و جلو پرتاب شود موجب حرکت مغز به سمت عقب و جلو درون جمجمه شده و این امر سبب خون‌مردگی و خون‌ریزی داخلی می‌‌شود که می‌‌تواند به آسیب به مغز منجر شود. در مواردی حتی توصیه‌های 7 گانه از آنجا که این سندرم در بچه‌های زیر یک‌سال و مخصوصا در 6 ماه اول عمر بیشتر ایجاد می‌‌شود و در این دوران، بیشتر والدین هنوز نمی‌دانند دلیل گریه کودک چه می‌‌تواند باشد، رعایت توصیه‌های 7گانه زیر در این دوران واجب‌تر است:

 

• هر چه‌قدر هم که عصبانی هستید یادتان باشد که هرگز نباید کودک را شدید تکان بدهید.

 

• هرگز کودک خود را به هوا پرتاب نکنید.

 

• در هنگام حرکت دادن کودک مراقب سر و گردن او باشید.

 

• اگر کودکتان را برای مراقبت نزد کسی می‌‌گذارید، به او توضیح دهید که نباید کودک را به شدت تکان دهد.

 

• نحوه مواجهه با گریه کودک را بیاموزید.

 

• با مادرانی که در زمینه آرام‌سازی تجربه دارند، مشورت کنید.

 

• هرگز کودکتان را نزد افراد بدخلق و بدرفتار و خشن نگذارید.

 

مرگ زندگی کودک را تهدید می‌‌کند. اگر عصبی هستید، سمت کودک نروید.

 

عاقبت تنبیه غلط کودک

 

از آنجا که بیشتر اوقات، تکان‌های شدید کودک در موارد تنبیه اتفاق می‌افتد، توجه به نکاتی درباره تنبیه‌های غلط کودک ضروری به نظر می‌رسد:

 

• والدین پس از اعمال چنین خشونت‌هایی احساس ندامت و پشیمانی کرده و در مقام جبران اشتباه خود بر می‌‌آیند و ممکن است در مقابل رفتارهای منفی بعدی کودک کوتاه آمده و عکس‌العمل مناسبی نشان ندهند و آن‌قدر تساهل را ادامه می‌‌دهند تا دوباره از رفتارهای کودک عصبانی شوند. در نتیجه روش تربیت کودک بین دو حالت تساهل و خشونت نوسان می‌‌کند و این بی ثباتی در روش تربیت موجب گیجی و سردرگمی کودک می‌شود و او نمی‌داند به خاطر این رفتار تنبیه می‌‌شود یا والدین کوتاه آمده و هیچ واکنشی را نشان نمی‌دهند. 

  • بدرفتاری فیزیکی و عاطفی، کودک را مستعد اضطراب، افسردگی، پرخاشگری و اعتماد به نفس پایین می‌‌کند. او الگوهای پرخاشگری را از والدین می‌‌آموزد و آن را در ارتباط با همسالان و اطرافیان به کار می‌‌برد.

  • تنبیه فیزیکی فقط به کودک می‌‌گوید چه کاری نکند و به او نمی‌گوید چه باید بکند و رفتار درست چیست.

  • تنبیه فیزیکی فقط ممکن است کنترل موقتی و انتخابی بر رفتار منفی کودک ایجاد کند. یعنی کودک فقط در حضور شخص تنبیه گر و در زمان کوتاهی رفتارش را تنظیم کند ولی در درازمدت سبب افزایش مشکلات رفتاری کودک می‌‌گردد. حال که مضرات و بی‌فایده بودن تنبیه فیزکی، هیجانی و کلامی را فهمیدیم وقت آن است که روش‌های خود را عوض کنیم و از روش‌های مدیریت صحیح برای تربیت کودک خود استفاده کنیم.

  salamatiran

در طول روز زمانی می‌رسد كه احساس می‌كنید توانایی ادامه فعالیت‌های خود را ندارید، نمی‌توانید به درستی فكر كنید، سرتان سنگین می‌شود و دائما به ساعت نگاه می‌كنید تا ببینید چه زمانی می‌توانید به خانه برگردید. اما ساعت هنوز 2 بعدازظهر است. شما یك روز سخت كاری را دنبال می‌كنید كه پر از تماس‌های تلفنی و فشاركاری بی‌حد و اندازه است. به همین دلیل خستگی در ظهر امری بدیهی به نظر می‌رسد. این هفته برای شما راهكارهایی را بیان می‌كنیم تا بتوانید سلامتی خود را بهبود بخشید و از خستگی‌های روزانه به دور باشید.

 

1 - چیزی بنوشید.

 

برای شروع می‌توان از روزی یك لیوان قهوه، چای یا نوشابه شروع كرد، اما توجه داشته باشید كه میزان بیش از اندازه كافئین هم موجب می‌شود كه شما اندكی عصبانی شوید و آب بدن را نیز تبخیر می‌كند. به جای آن می‌توانید از نوشابه‌های انرژی‌زا با الكترولیت اضافه استفاده كنید. بعلاوه باید در روز میزان كافی آب بنوشید. این عمل میزان آب بدن شما را تنظیم می‌كند، اشتهای كاذب به میان‌وعده‌های ناسالم را كاهش می‌دهد و حس خواب‌آلودگی را نیز از میان می‌برد. اگر در یك نشست خسته‌كننده هستید و فقط باید سر خود را به منزله تایید تكان دهید، یك جرعه آب می‌تواند تمركز از دست رفته شما را بار دیگر سرجایش بیاورد

 

2 - هر روز ناهار میل كنید.

 

بیشتر ما آنقدر سرمان شلوغ می‌شود كه نمی‌توانیم هیچ زمانی را به ناهار خوردن اختصاص دهیم و از مضرات آن نیز بی‌خبر هستیم و نمی‌دانیم كه این كار باعث ایجاد كسالت و خواب‌آلودگی در ظهر می‌شود. شما لازم نیست كه هر روز یك وعده ‌ غذای كامل با انواع و اقسام پیش‌غذاها را میل كنید، اما حداقل مطمئن شوید كه یك چیز كوچكی می‌خورید. سعی كنید ناهار را روی میز كار خود نخورید. حتی اگر 20 دقیقه هم شده به خودتان استراحت دهید و ناهار را در جای دیگری میل كنید.

 

3- استراحت كوتاهی داشته باشید .

 

بایستید و تمام عضلات خود را بكشید تا خستگی از بدنتان درآید. لازم نیست این كار را خیلی پر سروصدا انجام دهید و توجه دیگران را به خود جلب كنید و بعد هم با صدای بلند خمیازه بكشید. فقط از سرجای خود بلند شوید، چرخی بزنید. عضلات پای خود را منبسط كنید و انگشتان دستتان را خم و راست كنید. اگر نمی‌توانید دفتر كار خود را ترك كنید، به عقب تكیه دهید و نفس عمیقی بكشید تا كاملا آرام شوید و میزان اكسیژن جذب شده‌تان را نیز افزایش دهید. كشش باعث می‌شود كه قلنج گردن و شانه‌هایتان بشكند و سیستم گردش خون نیز بهبود یابد.

 

4 - حركت كنید .

 

اگر ممكن است در طول وقت ناهار خود به باشگاه ورزشی بروید، در غیر این صورت برای راه رفتن به بیرون بروید، از پله استفاده كنید و یادداشت‌ها را به طور دستی به شعبه دیگر ببرید. اجازه دهید كه خون در بدنتان به جریان افتد. این عمل متابولیسم بدن را تسریع می‌بخشد و از خواب‌آلودگی و كسالت نیز جلوگیری می‌كند.

5 - روی امور مختلف كار كنید.

 

اگر انجام كار روزانه شما را اندكی خسته كرده روی مساله دیگری كه اندكی نیاز به خلاقیت دارد، كار كنید. گاهی كار گرفتن از ذهن، شما را از خستگی و ضعف میان‌ روز نجات می‌دهد.

 

6 - با همكارانتان ارتباط برقرار كنید.

 

كنار دستگاه كپی سر صحبت را با همكارتان باز كنید، به جای فرستادن نامه‌های الكترونیكی، خوب است كه بر سر میز همكارتان بروید. از پاس دادن توپ‌های استرس‌زا به یكدیگر بشدت خودداری كنید. برقرار كردن ارتباط‌های منطقی با همكاران باعث می‌شود كه روز كاری شما خیلی زودتر سپری شود. بعلاوه خندیدن بر سر یك موضوع می‌تواند حال همه افراد را عوض كند.

 

7- از تنقلات استفاده كنید .

 

یك سیب یا مقداری ماست جزو میان‌وعده‌های فوری بی‌نظیر هستند. سعی كنید به صورت خود مقداری آب خنك بزنید تا رخوت از شما دور شود. گاهی اوقات حتی شستن دست‌ها نیز به شما كمك می‌‌كند تا احساس خستگی كمتری بكنید.

 

8 - گرما را كاهش دهید.

 

كار كردن در یك فضای سردتر باعث می‌شود تا شما هوشیارتر بمانید. اگر اطراف شما گرم باشد احتمال دارد كه به خواب فرو روید. البته اگر همكارتان داشت از شدت سرما به خود می‌لرزید بهتر است كه لباس‌هایتان خودتان را كم كنید. ژاكتتان را بعد از ناهار درآورید و از پوشیدن پلیور و بلوزهای یقه اسكی و كلفت خودداری كنید.

9 - از نور بیشتر استفاده كنید.

 

میزان نوری كه در طول روز در معرض آن قرار دارید را افزایش دهید. سعی كنید در بیرون قدم بزنید، به جای این‌كه از آسانسور پاركینگ استفاده كنید. میز خود را جایی قرار دهید كه بتوانید براحتی به خارج از پنجره نگاه كنید. اگر ممكن بود لامپ‌های فلورسنت را خاموش كنید و از چراغ‌های رومیزی استفاده كنید.

 

10 - به برنامه‌های بعد از كار فكر كنید.

 

كارهای باقیمانده خود را روی كاغذ یادداشت كنید تا ببینید كه دقیقا چه زمانی می‌توانید محل كار خود را ترك كنید. با خودتان فكر كنید كه قصد دارید چه كارهایی انجام دهید. بنابراین چیز مثبتی برای فكر كردن پیدا می‌كنید. به موضوعات مختلفی می‌توانید فكر كنید. مثلا تصور كنید كه نامزد خود را برای تماشای یك فیلم به سینما برده‌اید یا با دوستان به بیرون رفته‌اید تا چرخی بزنید. این فكر هر چه كه باشد حالت سستی شما را از بین می‌برد. وقتی متوجه می‌شوید كه باید در زمان معینی محل كار خود را ترك كنید به طور حتم كار خود را با توجه و دقت بیشتری انجام دهید.

 

آیا كسالت ظهر شما از این حرف‌ها گذشته؟

 

شب‌ها زودتر بخوابید. بیخوابی مزمن مشكل دیگری است كه برخی از افراد با آن مواجهند. مهمانی‌های شبانه نیز از عوامل دیگری هستند كه می‌توانند شما را به سمت خستگی‌های زودرس عصرانه بكشانند. سعی كنید میزان خوابی را كه بدن احتیاج دارد، فراهم كنید تا در طول روز سرحال‌تر باشید. میزان استرس خود را بسنجید.

 

خستگی‌های گاه و بیگاه شاید به دلیل نارضایتی شغلی و مشكلات محیط خانوادگی بروز كنند. این علائم می‌توانند نشانه دیگری از افسردگی باشند. با خودتان صادق باشید و كارهایی انجام دهید كه میزان استرس شما را كاهش دهند تا این‌كه بتوانید هر روز و همیشه احساس بهتری داشته باشید.

بازیافتن انرژی. زمانی كه احساس كردید پس از صرف ناهار انرژیتان در حال تحلیل رفتن است باید دست به كار شوید. در روش زندگی خود تغییرات اساسی ایجاد كنید و عادات شغلی خود را از نو پایه‌ریزی كنید تا به یك سلامت نسبی دست یابید و از شر ضعف بعدازظهر هم خلاص شوید. با این كار خلاق‌تر و شادتر خواهید بود و احساس خستگی كمتری خواهید داشت. كارهای خود را با برنامه‌ریزی قبلی انجام دهید تا بتوانید بعدازظهر به گردش و تفریح رفته و لذت ببرید.

 منبع:noorportal