Günah İşleten Etkenler

Bâtıl ve sapık fikirler nasıl birçok günahın kaynağını teşkil ediyorsa, bâtıl zanlarda ve tasavvurlarda bulunmak da insanı günaha iter. Kendisini başkalarından üstün zanneden insanlar, başkalarını küçümseme hatasına düşer ve başkalarını alaya alırlar. Oysa başkalarının ondan daha iyi olduğu zannıyla hareket eden biri, bu davranışta bulunmamaktadır. Kur"ân, bir kavmin başka bir kavmi küçümsememesini ve alaya almamasını emreder ve "alaya alıp küçümsenen taraf, onu küçümseyenden daha üstün olabilir..."[1] buyurur.

"Kadınlar da birbirlerini alaya almasınlar, alaya aldıkları kadın onlardan üstündür belki..."[2]

Bazı insanlar hırsla daha fazla zengin olacaklarını zannederler. Oysa rızk Allah"ın elindedir; nitekim nice insanlar gece-gündüz hırsla yaşadıkları hâlde pek bir şey elde edemezler.[3]

Kimi zaman insan, salt paranın mutluluk getireceğini zannederek zenginlere gıptayla bakar, Kur"ân"ın da deyişiyle, "İnsanlar Karun"u gördükleri zaman derin bir iç geçirip ah çeker ve keşke biz de onun gibi zengin olsaydık!" derlerdi.[4] Oysa çok geçmeden Karun onca hazineleriyle birlikte yerin dibine gömülünce "İyi ki biz onun gibi zengin değilmişiz!" dediler. Kimi zaman bazıları falan akrabasıyla evlenecek olursa mutlu olacağı zannına kapılarak bu yolda elinden geleni yapmaktan çekinmez; böyle biri, mutluluğun şöhret ve mevkide olmadığından habersizdir.

Yanlış ve çirkin tasavvurlara, sağlıklı olmayan hayallere ve bunların doğrultusunda işlenen günahlara dikkatle bakıldığında, işlediğimiz günahların ve yaptığımız hataların çoğunun "zan" ve "tasavvur"lardan kaynaklandığını ve bunların gerçek bir dayanağının bulunmadığı görülecektir. Bu nedenledir ki ayet ve hadislerde sık sık insanlar uyarılmakta ve "iyilik ve saadetin falan şeyde olduğunu zannetmemelerini, iyilik ve saadetin başka şeylerde olduğunu bilmeleri" tavsiye edilmektedir; işte birkaç örnek:

1- Kıblenizin hangi yönde olduğu iyilik değildir; iyilik inanmak, sâlih amel işlemek ve ihtiyaç sahiplerine yardımcı olmaktır.[5]

2- Kötü bildiğiniz nice şeylerde sizin için hayır vardır.[6]

3- Onların çocukları ve servetleri seni şaşırtmasın, Allah onları işte o çocuklar ve o servetlerle azaba uğratmayı irade etmiştir.[7]

Kısacası aceleci yargılardan kaçınmak ve bildiğimizi zannettiğimiz her şeyin, her zaman doğru ve hak olmayabileceğini dikkate almak gerekir. Unutmayalım ki inandığımız şeyler arasında gerçekten uzak, hayal, yanlış ve bâtıl olan birçok nokta da vardır. Kur"ân-ı Kerim insanın gerçekçi bir bakış açısıyla yetişmesini sağlamak ve zihnini hayal, kuruntu ve zanlardan temizlemek için nazil olmuş ayetlerle doludur.

--------------------------------------------------------

[1]- Hucurât, 11

[2]- Hucurât, 11

[3]- Ra"d, 26

[4]- Kasas,79

[5]- Bakara, 177

[6]- Bakara, 216

[7]-Tevbe, 85

En iyi Ümmetin Belirtisi

İYİLİK VE ÖZVERİYE DAVET

YOKSULLARIN VE YETİMLERİN KORUNMASI

BARIŞ VE GÜVENLİĞİN KAYNAĞI: İSLAM AHLAKI