Orucun Çeşitleri
Farz Oruçlar
1- Ramazan ayı orucu.
3- Keffaret orucu; bütün çeşitleriyle.
5- Nezir, ahd ve yemin dolayısıyla farz olan oruç.
7- İtikaf günlerinin üçüncü gününün orucu.
Müstehap Oruçlar
Hz. İmam Sadık'ın (a.s) Hz. Resulullah'dan (s.a.a) naklettiği bir hadiste şöyle buyuruyor:
" Kim bir gün müstehap oruç tutarsa, Allah onu cennete dahil eder."[2]
"Oruçlunun uykusu ibadet, suskunluğu tesbih, ameli kabul ve duası müstecaptır."[3]
1- Her ayın ilk ve son perşembe günleriyle onuncu gününden sonra gelen ilk çarşamba günü. Bu günleri tutamayan kimsenin, onları kaza etmesi ve aslen tutma imkanı yoksa da her gün için bir mudd taaam veya 12, 6 nohut ağırlığında gümüş fakire vermesi müstehaptır.
3- Recep ve Şaban aylarının hepsini veya (bir gün bile olsa) bu iki aydan bir kısmını.
5- Mübarek Kadir-Hum bayramı (18 Zihicce) günü.
7- Hz. Resulullah'ın (s.a.a) doğum günü (17. Rabi-ül Evvel).
10- Zikade ayının 25. günü.
"Oruçlu olan birisine mü'min bir kardeşi gelir de o, onun hatırına orucunu yerse, onun için iki kat sevap yazılır, biri oruç tutma niyeti olduğu için, diğeri de mü'min kardeşini hoşnut ettiği için."[4]
Haram Oruçlar
1- Ramazan ve Kurban bayramı günlerinin orucu.
2- Taşrik günleri olarak bilinen, zilhicce ayının on birinci, on ikinci ve on üçüncü günlerinin orucu; hac için Mina’da bulunan kimseye.
3- Şaban ayının sonuncu günü mü yoksa Ramazan ayının ilk günü mü olduğu belli olmayan günün Ramazan niyetiyle oruç tutulması.
4- Masiyet, günah nezrine vefa orucu, örneğin herhangi bir haram işi yapmaya veya farz olan bir işi terk etmeğe muvaffak olduğu takdirde oruç tutmayı nazretmişse, bu orucu tutmak haramdır.
5- Suskunluk orucu, gün boyu veya bir miktarında susmayı orucun bir cuz-i olarak niyet ederse, böyle bir oruca niyetlenmek haramdır.
6- Visal orucu, yani geceyi de sahura kadar oruç tutmayı niyet ederek veya arada iftar etmeksizin iki günü peşpeşe oruç tutmayı niyet ederek oruç tutmak haramdır.
7- Bayramlar dahil olmak üzere bütün yılı oruç tutmak.
Hz. İmam Muhammed Bakır (a.s) şöyle buyuruyor: "Hz. Resulullah buyurmuştur ki,
"Kadın ancak kocasının izniyle müstehap oruç tutabilir."[5]
9- Kul olan kimsenin efendisinin haklarını zayi edecek şekilde müstehap oruç tutması.
Ey Ali ........"Kul efendisinin izni olmaksızın müstehap oruç tutamaz..."[6]
10- Çocuğun anne-babasına eziyet olacak şekilde müstehap oruç tutması.
11- Hastanın ve orucun kendine zararlı olan kimsenin oruç tutması.
12- Bazı durumlar hariç, yolcunun oruç tutması.
"... Öyleyse sizden her kim hasta veya yolculukta olursa (bu günlerin sayısıca) ayrı günler oruç tutar..."[7]
Mekruh Oruçlar
1- Arefe gününün orucu, o günün dualarını okumaktan zayıflatan kimseye veya o günün arefe veya bayram günü olduğundan şüphesi olan kimseye
2- Aşura gününün orucu
"İbn-i Mercane'nin orucundan mı soruyorsun? Ogün Ali Ziyad'ın neslinden babaları bilinmiyenler Hz. Hüseyin (a.s)'ı şehit ettikleri için oruç tutmuşlardır. Ogün, Muhammed'in (s.a.a) Ehl-i Beyt'inin ve İslam ehlinin uğrusuz saydıkları birgündür. İslam ehlinin uğursuz saydığı bir gün ise, ne oruç tutulur ne de mübarek kabul edilir..."[8]
3- Misafirin ev sahibinin izni olmaksızın oruç tutması.[9]
[2]- Bihar-ül Envar, c.96, s.96. Naklen Savab-ül amal s.47.
[3]- Bihar-ül Envar, c.96, s.96. Naklen Savab-ül amal s.46
[4]- Bihar-ül Envar, c.97, s.125. Naklen ilel-üş Şeragi, c.2, s.74
[5]- Vesail-ş Şia, c.7, s.393.
[6]- Vesail-ş Şia, c.7, s.396
[7]- Bakara/185-186.
[8]- Vesail-ş Şia, c.7, s.340
[9]- Furu-i Kaf, c.4, s.86
ORUCUN KAZASI ORUÇ - KIRK HADİS
Zahiri ve Batıni Oruç
ORUCU BOZAN ŞEYLER
Oruç ve Sıhhat
