İslami Açıdan Nevruz-4

Görüldüğü üzere, Nevruz hakkında Ehlibeyt imamlarından nakledilen hadisler çelişkilidir. Bazısı, yukarıdaki hadis gibi onu methederken, bazısı da onu yermekte ve onun cahiliye döneminden kalma bir gelenek olduğunu vurgulamaktadır. Ama Nevruz hakkında gelen bu çelişik rivayetleri inceleyip tahlil ettiğimizde şu sonuca varıyoruz ki: Nevruzu methedip o günün mübarek bir gün olduğunu belirten rivayetler oran itibarıyla Nevruz u yeren rivayetlerden daha fazladır. Büyük âlimlerin bu gün hakkındaki tutumu, o günün mübarek bir gün olduğu doğrultusundadır. Ama bunlara rağmen, bu gün İslamî açıdan bayram sayılamaz. Çünkü İslamî açıdan Fıtır bayramı, Kurban Bayramı, Gadir-i Hum bayramı ve Cuma günü bayramı olmak üzere dört bayram vardır ve İslam dini bunların dışında bir günü dini bayram olarak nitelememiştir. Büyük Ehlibeyt Bilgini Meclisi nin Görüşü Ehlibeyt mektebinin büyük bilgin ve hadisçilerinden olan 110 ciltlik Bihar-ül Envar kitabının yazarı merhum Meclisi, adı geçen kitabında topladığı hadisler gereğince, Nevruz u methetmiş ve kitabının yirmiyi aşkın yerinde bu günü mübarek bir gün olarak nitelemiştir. [1] Bu büyük alim, Nevruz hakkındaki çelişkili hadisleri naklettikten şöyle demiştir:İmam Musa Kazım dan nakledilen hadis, Mualla bin Hüneys in İmam Cafer Sadık (a.s) dan bu hususta naklettiği hadisle çelişmektedir. Ancak Mualla bin Hüneys in hadisi, hadisçiler arasında daha meşhur olup daha sağlam kabul edilmektedir. İmam Musa Kazım (a.s) a nispet verilen hadisin takiyyeden kaynaklanmış olma olasılığı da fazladır. Zira Muella nın hadisi takiyye şartlarını içermemektedir. Meselâ, bu hadiste yer alan,Acemler Nevruz un ihtiramını korudular, ama siz Araplar onu zayi ettiniz tabiri takiyye ile bağdaşmamaktadır. Keza bu hadiste İmam Mehdi(a.s) dan bahsedilmesi de takiyye ile bağdaşmıyor... İşte bu yüzdendir ki, Ehlibeyt taraftarlarının yoğunlukta olmadığı bölgelerde takiyye sebebiyle Nevruz kutlamaları yapılmıyor ve o günün mübarekliği gündeme getirilmiyordu. Ayrıca Mualla bin Hüneys in hadisinde yer alan Nevruz günüyle İmam Musa Kazım’dan nakledilen hadiste yer alan Nevruz un farklı günlere işaret etmesi de mümkündür. [2] Bütün bu açıklamaları nazara aldığımızda Nevruz hakkında şu sonuçları elde etmekteyiz ki; Nevruz bayramı menfi ve müspet olmak üzere iki boyuta sahiptir. Nevruz bayramının menfi boyutuna, bu bayramda birilerinin eski Fars cahiliye döneminden kalma adet ve geleneklerini sürdürmelerini örnek olarak zikredebiliriz. Elbette ki İslam dini, bir ölçüde tevhid anlayışı ile de çakışan bu tür eylemleri benimsemez ve insanlığa bir faydası olmayan bu tür hareketleri gereksiz ve yersiz kabul eder. Nevruz un müspet boyutu ise, bazı hadislerde de yer alan bir takım müspet hadiselerin bu güne denk gelmesinin yanı sıra, bu günün tabiatın yeniden canlanışını simgelemesi açısındandır. Gerçekten de Nevruz da hayat bahşeden, dertlere şifa olan yeni bir nesim esmeye başlar; zemin, zaman, tabiat, ağaçlar ve feza yeni bir ruh, yeni bir canlanış kazanır ve sanki tabiatta ne varsa yeniden hayata ve canlanışa merhaba demenin sevinciyle bir bayram havası içerisinde her biri diğerini kendi diliyle kutlamaya ve tebrik etmeye başlar. Evet Nevruz, yılın en yeşil mevsimi olan baharın ilk günüdür, o günde zemin yeniden canlanır, ağaçlar tomurcuklanır, bitkiler yeni bir hayat bulur, çiçekler açmaya, kuşlar ötüşmeye, hayvanlar yavru vermeye başlar ve her şey bu yeniden canlanışın sevinci ve neşesi içerisinde bayram giysisi olan en güzel görünümünü alır. Bütün bunlar ise insanin zihninde ölümden sonra yeniden dirileceğimiz kıyameti canlandırır, onu daha iyi kavramamızı sağlar. İnsanın tevhid ve mead inancını güçlendirir. Yüce yaratıcının ölümden sonra tekrar diriltmeye olan kudretini daha iyi idrak etmemizi sağlar.

[1] - el-Mecme-ül Müfehris Li Ehadis-i Bihar-ül Envar, s. 19702.

[2] - Bihar-ül Envar, c. 59, s. 100.

İslami Açıdan Nevruz-3

İslami Açıdan Nevruz-2

İslami Açıdan Nevruz-1

Nevruz

Doğanın Düğünü