Nevruz Gelenekleri-İran -3

İslam kültüründe Cuma günleri, Ramazan, Kurban ve Kadir-i Hum günleri bayram olarak tanıtılmaktadır. Bu günlerin insan ve kaderiyle bağlantısı bulunmakta ve bu günlerde insanlar temiz olmaya, günahtan uzak kalmaya, infakta bulunmaya affetmeye, hoş koku kullanmaya, namaz kılmaya ve Allah’ı yad etmeye çağrılmaktadır. İslam açısından insanları ziyaret ederek onları sevindirmek özellikle de fakirler ve çaresizleri bayram günlerinde ziyaret etmek büyük önem taşımakta ve büyük ödüllerle mükafatlandırılacağı söylenmektedir. Nevruz bayramı ile ilgili değişik İslami kitaplarda değişik bilgiler edinmek mümkün. Hz. Muhammed sav’den şöyle rivayet ediliyor: “Nevruz yapın, yani birbirinize hediye verin ve birbirinize bağlı kalın.” Aile ve dostların ziyaret edilmesi ve çocuklara hediye vermek, gönülleri birbirine yaklaştıran ve hoş bir hatıra olarak unutulmayan, islamın buyruklarındandır. İslam peygamberi hz. Muhammed sav’in mutahhar Ehl-i Beyt’inden İmam Cafen Sadık as. Nevruz’la ilgili uzunca rivayetinde şöyle buyuruyor, “Nevruz, güneşin ilk kez doğduğu gündür, bu günde aniden oluşan rüzgarlar esmeye başladı ve yer küre bu günde oluştu…

…Böyle bir günde hz.  Nuh as’ın gemisi Cudi dağında karaya oturdu. Nevruz Cebrail’in hz. Muhammed sav’e nazil olduğu gündür… Bu günde hz. Muhammed sav, hz. Ali as’ı omuzlayarak Kureyş putlarını devirmeye kalkıştığı gündür… Böyle bir günde hz. Mehdi as. zuhur edecek ve biz de o günü bekliyoruz.” İmam Cafer Sadık as. ayrıca şöyle buyuruyor:

Hz. Ali as. da, günah işlenmediği her gün bayramdır düşüncesiyle, “Her gün Nevruz yapın” buyuruyor. Hazret, komutanlarından Malik Eşter’e yazdığı mektupta, eskilerin iyi geleneklerini korumayı ve yok etmemeyi hatırlatıyor. İslami düşüncelerin Nevruz’a sızması, İran’lıların bu eski kutlamasının daha muazzam ve amaçlı bir şekilde düzenlenmesini ağladı. Yeni yıl, Nevruz’un özel duasının okunması ve hz. Muhammed sav’le birlikte pak Ehli Beyt’ine selam ve selavat ile karşılanır. Herkes yeni yılın gelişini Kur’an okuyarak, sebze ve aynanın yanında kutlar. Aile fertlerini ziyaret, hastalara uğramak, alimlerle görüşmek ve ebeveynleri hoşnut etmek, Nevruz’un güzelliği ve değerini artıran ahlaki değerlerdir.

Sevinmek ve şenlik, yaşama ümit bağlayan tüm insanlar için bir zarurettir. Bunun dışında yeni yılı kutlamanın anlamı, hayatımızın bir yılının daha sona erdiği ve yeni bir yılın başlayışıdır. Gelen yeni yıla programlı girmeliyiz, sevinç, ümit ve saf duygulardan söz etmeliyiz. Bunun için doğanın yeniden canlandığı ilk bahardan daha uygun bir zaman olabilir mi? dersiniz. Ancak bu şenliğin şekillenmesi ve mazisi nerelere kadar uzanıyor? Bir göz atalım…

Nevruz bayramının geçmişi hakkında şimdiye kadar çok şey söylendi ve yazıldı ki bazıları temelsiz, bazıları ise daha mantıklı gözüküyor. Nevruzla ilgili tarihi bilgilerimiz pek fazla değil, nitekim milattan önce İran tarihinde Nevruz hakkında pek az şey biliniyor. Gerçi bazı araştırmacılar Taht-i Cemşid binasının Hahameneşi döneminde Nevruz şenlikleri için kullanıldığını ileri sürüyor, ancak bu konuda ele geçen ilk tarihi belge, miladdan önce 70. yıla dayanıyor. Buna göre Eşkani Padişah “1. Velaş”ın bir çok törenin temelini atan biri olarak Nevruzu da yeni yıl kutlaması töreni olarak belirlediği söyleniyor.

Nevruz Gelenekleri-İran -1

Heftsin-Nevruz Bayramı

Nevruz

İRAN'DA NEVRUZ