İran Kültüründe Nevruz -3

Yezd’de verilen ziyafetlerde veya düğünlerde mutlaka mahalli tatlılarla konukların ağırlandığını görebilirsiniz. Yezd’in tatlılarıyla tanıştıktan sonra, bu yörenin yerel sporlarına da değinmek istiyoruz, çünkü yerel sporlar ve oyunlar, bölgesel kültürün yaşaması ve korunmasında önemli rol oynar. Şimdiye kadar Yezd ilinde 30’u aşkın mahalli oyun tespit edilmiş ki bu sayı, İran’ın yerel ve geleneksel oyunlarının yüzde 1,5’nu oluşturuyor. Yezd ilinin oyunları içinde çocuklar ve gençler arasında en çok ilgi çeken oyun, ip çekme oyunudur. Yöre halkının zevkle oynadığı oyunlardan biri de “Terune” oyunudur. Terune, oyuncuların başlarına veya bellerine bağlanan ve oyun sırasında atılan bir şalın ismidir, daha sonra onu ortasından tutarak örmesini yaparlar. Bu oyuna on kişi katılır ve iki oyuncu lider olarak seçilir. Yezd ilinin bir başka ünlü ve geleneksel oyunu, “Kemerkeşi” oyunudur. Bu oyunda iki lider karşı karşıya durur ve birbirinin elini tutar. Diğer oyuncular iki grup ve zincir halinde birbirinin beline sarılır ve zıt yönde çekmeye başlar. Hangi grup daha güçlü ise, karşı grubu belirlenen çizgiye doğru çekmeyi başarır, böylece oyunu kazanmış olur. Şunu da hatırlatmakta yarar görüyoruz, İran’da her sene mahalli sporlarla ilgili şenlikler düzenlenir ve bu oyunlarda en iyi olan iller birinci seçilir. İranlı Zerdüşti’lerinin 5 bini aşkın nüfusu Yezd’de ve etrafındaki köylerde yaşar, ve bu dine ait çoğu tapınaklar Yezd kentinin etrafındadır. Bu yüzden bu bölümde bu dini azınlığın bazı geleneklerine değinmeyi uygun gördük… İslami İran anayasasına göre dini azınlık olan Zerdüşti’ler özel bir himayeden yararlanır. Bu azınlığa mensup insanlar kendi dini ibadet ve merasimlerini yerine getirmekte serbesttir. Sayılarının İran’ın genel nüfusuna oranla çok az olmasına karşın Zerdüşti’ler diğer azınlıklar gibi, İslami şura meclisinde kendisene ait milletvekili vardır. Bu azınlık halk İran’da çeşitli sosyal ve kültürel düzeyde faaliyette bulunabilir. Zerdüşti’ler özel dini merasimleri, törenleri ve diğer ibadetlerini kendi tapınaklarında düzenler ve zaman zaman bu merasimlerde, diğer ülkelerden gelen konukları ağırlarlar. Zerdüşti’lerin dini etkinliklerinden biri “Ceşn-Hani”dir. Her sene Ferverdin ayının 6’ıncı günü Zerdüştiler rengarenk giysiler giyerek, peygamberleri olan Zerdüşt’ün doğum gününü kutlar ve bugün de tapınaklarına gelerek dua ederler. Merasim bitiminde çeşitli kuru yemiş karışımı olan Lurek, törene katılanlar arasında dağıtılır. Zerdüşti’lerin inancına göre, Aşu Zerdüşt, Milattan önce 3600 yılında, İran’ın kuzey batısında bulunan Azerbaycan’ın Tahtı-Süleyman bölgesinde dünyaya geldi ve 40 yıl sonra Balh bölgesinde öldürüldü. Zerdüştiler her ayda bir kez şenlik düzenlerler. Her ayın 30 gününü adlandırırlar ve her ayın adı, herhangi bir günün adı ile aynı olursa, o günde şenlik yaparlar. Bunlara , Sede, Mehrgan ve Nevruz şenlikleride ilave etmek gerekir.

İran Kültüründe Nevruz -2

İran Kültüründe Nevruz -1

Yazdır