Mukaddes-i Erdebili (ra)-1
Ahmed B. Muhammed Erdebili
[Ö. H/993, M/1572]
Doğum Yeri ve EğitimiOnuncu asır Erdebil şehrinde Şii bir ailelerinin birinin evinde bereketli bir çocuk dünyaya geldi. Babası Muhammed ona Ahmed adını verdi.
Ahmed başlangıç ilimlerini tahsil ettikten sonra, maneviyat ve irfan basamaklarını birer birer tırmanır. Daha sonra ilmini kemale erdirmek için Necef'e hicret ederek İmam Ali (a.s) yanında tahsiline devan etti.
Nakli ilimler ve fıkhı Şehid Sani'nin öğrencilerinden olan Seyyid Ali Saig'in yanında öğrendi.[1]
Ahmed (r.a) tam bir ilim aşığıydı. Ömrünü gaflet içinde geçirmedi. Karşılaştığı ve gittiği her diyardaki âlimden istifade ediyordu. Şiraz'a hicret ederek büyük filozof Cemalettin Mahmud'un huzurundan akli ilimleri tahsil etti. Tek ideali ilim ve ameli birlikte yaşamaktı. Takva ve zahitliği kendine ilke edinerek "Mukaddes" lakabını aldı.
Başkalarının Gözünde Mukaddes-i Erdebili (ra)
Mukaddesi Erdebili (r.a) âlimler arasında övülmüş, ismi sıkça anılan ve herkesin önünde saygıyla eğildiği büyük bir fakih, muhaddis ve abitti. Muhakkik Erdebili'yle (r.a) muasır olan Seyyid Mustafa Tefrişi (r.a) şöyle naklediyor:
"Onun azameti, vakarı, güvenirliği ve makamı anlatılanlardan daha büyüktür. Öyle ki kalem kâğıt ve cümleler onun vasfından acizdir. O döneminin en büyük fakihi ve muhaddisiydi. Bununla birlikte yaşadığı dönemin en abit ve takvalı şahsiyetlerindendi."
Şeyh Hürr-i Amuli onun hakkında şöyle diyor: "Ahmed b. Muhammed Erdebili (r.a), âlim, erdem sahibi, araştırmacı, takvalı, zahit, abit ve güvenilir büyük bir fakihti."
Allame Meclisi (r.a) ise onu şu cümleler ile övüyor:
"Mukaddes-i Erdebili (r.a) nefis tezkiyesi, takva, züht ve fazilette önceki ve sonraki âlimler arasında eşine ender rastlamadığım güzide bir âlimdi."[2]
Mukaddes-i Erdebili (ra) ve Safevi Padişahları
Safevi padişahları siyasi ve toplumsal konularda Şia fakihlerine saygı gösterir, onlar ile görüş alışverişinde bulunur ve kendilerine yol göstermeleri için istişare ediyorlardı. Bu saygı kendi makam ve siyasi konumlarını korumak veya Şiilerin desteğini arkasına almak için de olsa Şia fakihleri bu durumdan yararlanarak İslam ve Ehlibeyt mektebini tebliğ ettiler. Safevilerin İslam ve Ehlibeyt (a.s) mektebine ettikleri hizmetleri göz ardı etmek inkâr edilmez bir gerçektir. Sefevi döneminde Şia mezhebi resmi mezhep olarak ilan edildi. Şia âlimleri birçok eserini bu dönemde yazmış ve neşretmişlerdir. O dönemde fakihlerin toplum ve Safevi padişahları üzerinde büyük bir etkisi ve ağırlığı vardı. Mukaddes-i Erdebili'de ortamın uygunluğundan yararlanıp Şia ve İslami tebliğ eden fakihlerden biriydi. Safevi padişahlarının davetini geri çevirip Necef'i terk etmese de oradan Şiileri ve Safevi Sultanlarını irşat etmekteydi.
[1]-Ayanu'ş-Şia, c.7, s.154.
[2]-Biharu'l Envar, c.1, s.42, "Allame Muhammed Bakır Meclisi."
Muhakkik-i Saninin (ra)-3
İbni Fahd-i Hilli (ra)-2
Muhakkik Hilli (ra)-2
Şehid-i Evvel (r.a)-4
Feyz-i Kaşani (r.a.) 2
