İlk Ayet ve İlk Sure-2
Bazıları da Fatiha suresini nazil olan ilk sure olarak kabul etmişlerdir. Bu hususta Zamahşeri şöyle diyor: "Müfessirlerin çoğu nazil olan ilk surenin Fatiha suresi olduğu kanaatindedirler." Allâme Tabersi, üstat Ahmet Zahit'ten İzah adlı eserinde, Sait b. Müseyib'ten, o da Emir-el müminin Ali'den (a.s) şöyle nakletmektedir: "Peygamber'den Kuran'ı okumanın sevabının ne olduğunu sordum.
O da, bütün surelerin sevap ve faziletini iniş sırasına göre bana açıkladı. Mekke'de nazil olan ilk surenin Fatiha suresi daha sonra Alak ve ardından da Kalem suresi olarak kabul etti."
Vahidi-i Nişaburi, İniş Sebeplerini açıklarken şöyle bir rivayet nakletmektedir: "Bazen Peygamber yalnız kalıyordu ve gökyüzünden korkmasına neden olan bir takım sesler duyuyordu. Bir defasında melek ona "Ey Muhammed!" diye seslendi, O da lebbeyk dedi.
Peygamber'e söylediklerimi tekrar et, dedi. Bismillahirrahmanirrahim, elhemdulillahi rabbil âlemin…" Burada dikkat edilmesi gerekilen önemli nokta; Peygamber'in risaletinin ilk dönemlerinden itibaren küçük bir grupla (Ali, Cafer, Zeyd ve Hatice gibi)
İslamî usullere göre namaz kılıyordu ve bilindiği gibi namaz da Fatihasız olmaz. Hadiste şöyle buyrulmaktadır: "Cebrail'in Peygamber'e öğrettiği ilk şey abdest ve namaz olmuştur." Abdest ve namazın öğretilmesi, nazil olan ilk surenin Fatiha suresi olmasını zorunlu kılmaktadır.
Aslına bakılırsa çok farklı gözken bu üç görüşü ortak bir görüş halinde birleştirip sunmak mümkündür. Herkesin kabul ettiği gibi Alak suresini ilk üç veya beş ayeti kesinlikle bisetin başlangıcıyla nazil olmuştur.
Sonrada Müddessir suresinden birkaç ayet nazil oldu. Resulullah'a tam olarak inen ilk sure de Fatiha suresidir, bu hususta görüş birliği vardır, daha sonra Müddessir suresinin birkaç ayeti nazil olmuştur, fakat Peygamber'e tümüyle birden nazil olan ilk sure Fatiha suresidir.
Alak veya Müddessir suresinin ilk ayetleri nazil olduğunda belli bir sure ismi altında nazil olmamışlardır, bu surelerin geriye kalan diğer ayetlerinin nazil olmasıyla sahip oldukları isim verilmiştir.
Dolayısıyla ilk inen surenin Fatiha suresi olduğunu söylememizin hiçbir sakıncası yoktur, zaten bu münasebetle Fatihatu'l-Kitap unvanı verilmiştir. Bu surenin namazda okunmasının farz kılınmış olması, haiz olduğu önemi göstermektedir, nitekim onu Kuran'la eş değer kılmaktadır.
Yüce Allah şöyle buyuruyor: "Andolsun, biz sana tekrarlanan yedi ayeti ve yüce Kuran'ı verdik." Hicr, 87.
Hadislerde tekrarlanan yedi ayetten maksadın Fatiha suresi olduğu buyrulmuştur, zira bu sure yedi ayetten oluşmakta ve ayetleri kısa olduğundan tekrarlanmakta ve her namazda en az iki defa okunmaktadır.
Öyleyse, iniş sırasına göre sureleri ele alırsak ilk sure Alak, beşinci sure Fatiha'dır, ama kâmil olarak inen sureyi ölçü olarak alırsak, o zaman Fatiha suresidir.
İlk Ayet ve İlk Sure-1 Son Ayet ve Son Sure
KUR’AN KIRAAT ADABI
TİLAVET, TEFEKKÜR, AMEL
SÜNNETİN KAYNAĞI KUR′ANDIR