Veladetinden Rıhletine İmam Humeyni (r.a) 5
15 Hordad Kıyamı
1963 yılında Hordad ayı hicri-kameri Muharrem ayına rastlamaktaydı. Bu münasebetle İmam Humeyni, bu ayda düzenlenecek özel merasimlerden, Şah rejimi aleyhinde halkı aydınlatmak ve direnişe davet etmek için maksimum düzeyde yararlanmak amacındaydı.
İmam Humeyni 2 Haziran 1963 Aşura günü öğleden sonra, Feyziye Medresesi’nde ulema, talebe ve halka hitaben tarihi bir konuşma yaparak, halkı Şah rejimi aleyhinde kıyam ve mücadeleye davet etti.
İmam söz konusu konuşmasında Şah’a hitaben şu ifadeleri kullandı:
“Ben sana nasihat ediyorum, ey Şah hazretleri ! Ey Şah ! Ben sana nasihat ediyorum, bu işlerden elini çek. Ey Şah seni aldatıyorlar! Bir gün, senin bu ülkeden gitmeni isterlerse herkesin buna sevinmesini mi istiyorsun ? Ancak, eğer sana dikte ediyorlar ve ne demen gerektiğini onlar tayin ediyorlarsa, bunu etraflıca düşün… Benim nasihatime kulak ver… İsrail ve Şah arasındaki ilişkilerden dolayı istihbarat birimleri İsrail aleyhinde konuşmamamızı istiyorlar. Yoksa Şah, İsrail’li midir? Şah kıyamı kanla bastırmak için emir vermedi mi?”
İmam bu beyanatından hemen sonra yani 3 Haziran günü, akşam namazını kıldığı bir sırada tutuklandı ve alelacele Tahran’a götürülerek subaylara ait cezaevine atıldı. Aynı günün gün batımında da, Kasr cezaevine intikal edildi. Sabahleyin, yani 4 Haziran günü erken saatlerde İmam Humeyni’nin Şah güçleri tarafından tutuklandığı haberi Tahran, Meşhed, Şiraz ve diğer kentlere yayıldı ve bütün kentlerdeş daha önce Kum kentinde Şah rejimi aleyhinde düzenlenen protesto gösterilerinin benzerleri düzenlendi.
Elbette Şah’ın en yakın adamlarından general Hüseyin Ferdust, hatıratında, Amerika’nın siyaset ve güvenlik alanındaki en önemli adamlarının İran halkının kıyamını bastırmak için Şah’a yardımcı oldukları ve bu doğrultuda Şah’ın istihbarat örgütü SAVAK ile İran ordusunu yönlendirdiğini ifşa etti. Sözkonusu hatıratta Şah rejiminin adamlarının halka yönelik olarak nasıl çılgınlar gibi cinayetler işledikleri açık bir dille ifşa edilmektedir.
İmam Humeyni Kasr cezaevinde 19 gün kaldıktan sonra İşretabad askeri cezaevine nakledildi.
1 5 Hordad 1342, 4 Haziran 1963 tarihinde, Şah rejimi ordusu Tahran’da, İmam Humeyni’yi desteklemek ve Şah rejimini protesto etmek için düzenledikleri gösteriyi kanlı bir şekilde bastırırken; İmam Humeyni, sorgulanması sırasında, Şah rejimi ve bütün birimlerinin kanun dışı olduğunu ve ülkedeki yönetimlerinin meşru olmadığını cesurca söylemekten çekinmedi. 1964 yılında ise İmam Humeyni daha önce hiç bir açıklama yapılmaksızın serbest bırakıldı ve Kum’a götürüldü. İmam’ın serbest bırakıldığı haberinin duyulması ardından İran’ın dört bir yerinde halk sevinç gösterileri düzenlediler, özellikle de Kum kentinde İslami ilimler medreseleri ile halk arasında özel etkinlikler düzenlendi. Bu sevinç gösterileri günlerce sürdü. Elbette 15 Hordad kıyamının birinci yıl dönümünde, Şah rejiminin işlediği cinayet münasebetiyle İmam Humeyni ve seçkin İslam alimleri yayınladıkları ortak bildiriyle şehidleri rahmetle andılar ve sözkonusu günü matem günü olarak ilan ettiler.
Ancak, İmam Humeyni 26 Ekim 1964 tarihinde inkılapçı bir bildiri yayınladı ve sözkonusu bildiride kısaca şu ifadelere yer verdi:
“İran halkının her türlü sorununun arkasında yabancıların olduğunun bütün dünya tarafından bilinmesini istiyorum. Bu sorunlardan, Amerika sorumludur. Özellikle İslam dünyası ve müslüman halklar başta olmak üzere tüm dünya kamuoyu aslında Amerika’dan nefret etmektedir… İsrail ve onu destekleyenlerin arkasındaki asıl güç Amerika’dır. Yüzbinlerce arap müslümanı kendi topraklarından süren İsrail’i destekleyen Amerika’dır.”
İslam İnkılabı'nın Özellikleri
İran İslam İnkılabının Tarihi Kökleri
