Dünya Ehli ve Âhiret Ehli
Dünyada, âhiret için çalışan kimse âhiret ehlidir ve dünya için çalışan kimse de dünya ehlidir.
Hz. Ali (a.s) şöyle buyurmaktadır:
İnsanlar dünyada ikiye ayrılırlar. Birincisi dünyada dünya için çalışan kimsedir. Dünya onu meşgul etmiş ve âhiretten alıkoymuştur. Evlatlarının kendisinden sonra fakir olmalarından korkar; ancak önündeki (âhiretteki) fakirlikten korkmaz. Ömrünü başkalarına fayda vermek için harcar. İkincisi, dünyada dünyadan sonrası için çalışan kimsedir. Rızkı da ona zahmetsiz ulaşır. Yani dünya ve âhiretten nasibini alır ve her iki dünyaya sahip olur. O, Allah’ın yanında haysiyetli ve saygılıdır. Onun Allah’tan istediği her şey kabul olur.[1]
Hz. Ali (a.s) yine şöyle buyurmaktadır:
Dünya karar kılınacak yurda geçittir; insanlarsa orda iki bölüktür: Bir bölüğü kendilerini satar, helak olur. Bir bölüğü canlarını satın alır, azat eder.[2]
Dünya ehliyle âhiret ehlinin farkı zenginlik ve fakirlikte, dünya işleriyle meşgul olup olmamasında, sosyal sorumlulukları kabul edip etmemesinde, toplumda yaşamasında veya inzivaya çekilmesinde, alış verişle uğraşmasında veya ilim tahsil etmesinde, kitap yazıp tedris etmesinde, vaaz ve hitabette bulunmasında, dünya nimetlerinden yararlanıp yararlanmamasında, dünyevî bir makam ve mevkiye sahip olup olmamasında değildir; temel fark dünyaya mı, yoksa âhirete mi eğilimli olmasında, dünya hayatına mı, yoksa âhiret hayatına mı gönül vermesinde, dünyaya mı, yoksa Allah’a mı yönelmesinde, yaşamaktan hedefinin hayvanî heves ve istekleri temin etmek mi, yoksa insani fazilet ve değerleri elde etmek mi olduğundadır. Hatta dinî ilimleri tahsil etmek, ders vermek, kitap yazmak, İmamlık, vaaz vermek ve hitabette bulunmak bile, eğer insanı kendisiyle meşgul eder, Allah’ı anmaktan ve âhiret saadetini temin etmekten alıkoyarsa dünya sayılır. Hatta inzivaya çekilmek, dünyada zâhit olup ibadetle meşgul olmak bile, eğer Allah’tan başkası için olursa dünya sayılır.
Daha önce değindiğimiz gibi âhiret ehli olanların hepsi aynı seviyede olmadığı gibi, dünya ehlinin de hepsi aynı seviyede değildir. Dünya ehlinin bazıları tamamen dünyaya eğilimlidirler ve bütünüyle Allah’tan ve âhiret yurdundan gâfildirler. Böyle kimseler, dünyanın kölesi olmuşlardır ve dünyaperest diye tanınırlar. Bunun karşısında bazıları da Allah’ın muhlis kullarıdır ki, bütün teveccühleri Allah’a ve âhiret âleminedir. Allah’ın rızasını kazanmak dışında onların hiçbir hedefi yoktur. Birbirinin karşısında olan bu iki grubun arasında birçok derece farkları vardır.
İnsan dünyaya olan eğilimine göre dünya ehli olup Allah’tan uzaklaşır. Allah’ı ve âhiret âlemini ne kadar anarsa, dünyayı o kadar terk etmiş olur. Başka bir deyişle dünya ehli ve âhiret ehli olmak izafî ve nisbî şeylerdir.
[1] Nehc’ül-Belâğa, Hikmetli sözler: 269.
[2] Nehc’ül-Belâğa, Hikmetli sözler: 133.
Dünya ehli, gaflet ehlidir
Âhiret Ehli
