- زاهد ظاهر پرست از حال ما آگاه نيست
- در حق ما هر چه گويد جاي هيچ اكراه نيست
-
واژه نامه
- زاهد :
كسي كه دنـيا را براي آخرت ترك كند
English Translation :
The Zahid, outward worshipper! Of our state, (his) knowledge-- is none.
First Mesra Translation:
In respect of us, whatever he saith,-(in it) room for abhorrence-- is none
Second Mesra Translation:
شرح بيت
**- زاهد كه ظاهرپرست است از حال ما آگاهي ندارد; هر چه درباره ما بگويد جاي هيچگونه كدورت نيست ،ظاهرپرست : قشري ; و در بيت مراد كسي است كه تنها به ظاهر دستورهاي دين توجه دارد،در تذكرة الاولياء در ذكر حسين منصور حلاج آمده است : آن روز كه ائمه فتوي دادند كه او را ببايد كشت جنيد در جامه تصوف بود، نمي نوشت و خليفه گفته بود كه خط جنيد بايد، جنيد دستار و دراعه در پوشيده و به مدرسه شد و جواب فتوي نوشت كي نَحن ُ نَحكُم ُ بالظاهر يعني بر ظاهر حال كشتني است و فتوي بر ظاهر است اما باطن را خداي داند، و با توجهي كه حافظ به حلاج دارد، دور نيست كه ظاهرپرست اشاره به جنيد باشد در اين ماجرا،گرچه همين توضيح براي معني شعر كافي است ، اما شايد هم ظاهرپرست اشاره به فرقه خاصي از اهل اسلام باشد كه به اهل ظاهر معروف شده اند، به هر حال مؤسس اين فرقه داود ظاهري است ، نظريه او منطبق است با طايفه اي از فقهاي اهل سنت كه مستند استنباط احكام را فقط ظاهر قرآن و سنت مي شمارند و با راي و قياس و استحسان و تقليد و استصحاب مخالفت دارند، و به هر حال منظور، حكم به ظاهر شرع كردن است ،اكراه : ناخوش داشتن ،ما در بيت مراد عارفانند و زاهد را در برابر عارف آورده ،مي گويد زاهدي كه به ظواهردستورهاي دين توجه دارد، از حال عارفان اهل معني كه به رموز و نكته ها، و بالنتيجه به مقاصد اصلي توجه دارند آگاهي ندارد و از اين جهت اگر درباره عارفان بدگوئي كند جاي رنجش خاط ر نيست ،**
