- احوال شيخ و قاضي و شرب اليهودشان
- كردم سوال صبحدم از پير مي فروش
-
واژه نامه
- شيخ :
به معني پــير و مرشد و يا كســـي است كه رداي روحاني در بردارد، معمولاً آنرا به عنوان پير و مرشـــد مي آورد و به احتــــــرام از او يــاد مي كند
English Translation :
The state of the Shaikh, and of the Kazi and of their Jew (secret)-drinking,
First Mesra Translation:
I asked, in the morning, of the Pir, the wine-seller.
Second Mesra Translation:
شرح بيت
**- احوال شيخ و قاضي و شراب خوردن پنهان آنها را; هنگام صبح از پير مي فروش سؤال كردم ،شرب اليهود: چون يهودي ها مجبور بوده اند كه از ترس مسلمانان پنهان شراب بخورند، از اين جهت پنهاني شراب خوردن را شرب اليهود گفته اند، چنانكه در اين بيت سالك يزدي آمده است :كسي تا كي كند شرب اليهود از بيم رسوائي اياغم پركن اي ساقي كه كاري باعسس دارمو عبيد زاكاني در همين معني به طنز گويد:طعام و شراب تنها مخوريد كه اين شيوه كار قاضيان و جهودان باشد، براي كلمه شرب اليهود علاوه بر معنائي كه گفته شد از استاد ارجمندم مرحوم علي محمد عامري ، اين تعريف را به ياد دارم : رسم يهوديان در جشن و سرورهاي خود چنين بوده كه بعد از باده نوشي بسيار در قهوه خانه ها به هنگام آخر شب با هم نزاع و زد و خورد مي كردند و در حال مستي آنچه از اسباب و ظروف به دستشان مي افتاده بر سر يكديگر مي شكستند; چنانكه هنگام صبح هر كس به آن محل داخل مي شد منظره اي بي نهايت آشفته و درهم مي ديد و اين كيفيت باده نوشي توأم با بي نظمي را شرب اليهود گفته اند، و شرب اليهودي كه اكنون در اصطلاح فارسي زبانان به كار مي رود در همين معني است يعني نهايت درجه آشفته و بي سامان ، نه باده خوردن پنهاني ، اما در فرهنگها اين معني به دست نيامد، براي بيت مورد بحث هـم همـان مـعناي اول مناسـب تـر به نظر مي آيد، **
