صفحه ها
دسته
دوستان من
دسترسی سریع
دانش و فناوری
تغذیه و سلامتی
عشق یا نفرت
آرشیو
آمار وبلاگ
تعداد بازدید : 126974
تعداد نوشته ها : 233
تعداد نظرات : 16
Rss
طراح قالب
موسسه تبیان
|
ما با رای خود خواهیم توانست کشور خود را به سوی توسعه و پایداری بیشتر و بهتر سوق دهیم پس به امید دیار شما در پای صندوقهای رای
کارشناسان:فرهنگ‌سازی و تغییرنگرش سنتی در انتخاب نامزد اصلح ضروری است
نوشهر ، خبرگزاری جمهوری اسلامی ۸۶/۱۲/۲۲داخلی.سیاسی.انتخابات.هشتم.دیدگاه. به اعتقاد جمعی از کارشناسان و استادان دانشگاه درغرب مازندران، فرهنگ سازی ، ارتقای بینش سیاسی و پرهیز و تغییر نگرشهای قومی و قبیله‌ای و سنتی برای انتخاب نامزد اصلح در انتخابات اعم از انتخابات مجلس شورای‌اسلامی ضروری است. آنان در گفت و گو با خبرگزاری جمهوری اسلامی تاکید کردند: برای تحقق مشارکت واقعی و نهادینه مردم فراهم شدن برخی زیرساختها برای گزینش نامزد شایسته امری الزامی است. به باور این عده در جوامع محلی به دلیل فعال نبودن احزاب و نهادهای مدنی و ساختارهای عشیره‌ای ، ناسیونالیسم احساسی و تعصبات قومی و سنتی در گزینش نقش موثر دارند. تاکید بر احساسات ، نداشتن برنامه اصولی ، ارایه وعده‌های غیر عملی ، تاکید بر منافع فردی از جمله شیوه‌ها و مصادیق تبلیغات برخی نامزدهااست که نگرشهای سنتی را در گزینش نامزد شدت می‌بخشد. به گزارش ایرنا، برآیندها بیانگر آن است شمار زیادی از نامزدهای هشتمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی در غرب مازندران ، برنامه اصولی نداشته و برخی مردم و طرفداران نیز به صورت سلیقه و براساس معیارهای سنتی از آنان حمایت کنند. نگاهی به تبلیغات نامزدهای انتخاباتی شهرستانهای غرب مازندران نشان میدهد که بیش از ۹۵درصد افراد به خاطر مسایل قومی و قبیله‌ای به نامزد مورد نظرشان در این انتخابات مجلس شورای اسلامی رای میدهند و برای آنها تبلیغ می‌کنند. این در حالی است که مجلس ، محور بسیاری از قانونگذاریها و تصمیم گیریها بوده و انتخابی که بر مبنای تعقل ، تدبیر و آگاهی باشد ، اصولی است ، نه اینکه ساختارهای قومی و قبیله‌ای در آنان لحاظ شود. به اعتقاد این کارشناسان در گزینش درست مردم در انتخابات ، موسسات آموزشی و اجتماعات عمومی، رسانه‌ها و مطبوعات ، تخبگان و ارتقای فرهنگ عمومی تاثیر زیادی دارد. دانشجوی دوره دکترای علوم سیاسی از نوشهر گفت : بسیار از نگرشها موجود درباره معیارهای انتخاب نامزد سنتی است و باید بازنگری شود. " صلاح‌الدین هرسنی" در گفت و گو با ایرنا افزود: بررسی شعارهای تبلیغات نامزدها نشان میدهد ، بیشتر شعارها مانند، شجاعت ، تعهد فقط در شعار به آن اکتفا می‌شود. وی اظهار داشت : ایران اسلامی به آن درجه‌ای از دمکراسی رسیده که نیاز به تغییر و بازنگری دارد از اینرو برای این دوره از تاریخ سیاسی کشور یک دگردیسی کلی برای نهادینه شدن بسیاری از رویه‌ها امری ضروری است. وی خاطرنشان کرد : اگر بسیاری از نامزدهای انتخابات ، تغییر و دگرگونی را در استراتژیها مدنظر قرار دهند، پیشرفت در مسیر توسعه کشور حاصل شود. به گفته او یکی از مواردی که به آن کمتر توجه می‌شود، شایسته سالاری است و جای آن را قومی گرایی گرفته است. هرسنی ادامه داد : متاسفانه اکنون برخی از مردم تا پای صندوق اخذ رای نمی‌دادند باید به چه نامزدی رای دهند و این به دلیل این است که بسیاری از رویه‌ها در مسایل سیاسی کشور نهادینه نیست. این دانشجوی علوم سیاسی گفت : محدودیت‌های اعمال شده در تبلیغات نیز تا حدی روند قومی و قبیله‌ای را در انتخابات شدن بخشیده است. وی بیان داشت : اکنون برخی نامزدها به گونه‌ای تبلیغ یا عمل می‌کنند که این عملکرد در تحریک احساسات و منافع فردی موثر است. وی ادامه داد : کشور ما در برهه‌ای است که دشمنان در صددند تا از حضور مردم در رویداد بزرگ و حساس انتخابات بکاهند ولی ملت ثابت کرده که موانع را با موفقیت پشت سر می‌گذارد. هرسنی اظهار داشت : در کشور ما رویه‌ها نهادینه نیست و فرد در انتخابات موثر هستند ولی در کشورهای پیشرفته و توسعه یافته برنامه مهم است نه فرد. وی تاکید کرد : تغییر این نگرش در کشور و دمکراتیک شدن شکل مبارزات دمکراتیک در مشارکت گسترده مردم در انتخابات موثر است. به گفته او اکنون احزاب در کشور تعریف نشده و جایگاهی مطلوب ندارند زیرا دمکراسی احزاب را تشکل میدهند. وی بیان داشت : این قابلیت در کشور وجود دارد که با تمرین دمکراسی موانع توسعه سیاسی را از بین برد. مدرس رشته علوم سیاسی آزاد چالوس در گفت و گو با خبرگزاری جمهوری اسلامی گفت متاسفانه برخی نامزدهابر ناسیونالیسم احساسی تاکید بیشتر دارند که این در آینده نه چندان دور، یقه نامزدها پیروز را میگیرد. " مهران مصطفایی " اظهار داشت : نامزدها به بحث توانمندی مجلس بیشتر توجه کنند و شعارهایشان در راستای چشم انداز توسعه کشور باشد و به اهداف نظام کمک کند. وی تصریح کرد : در نبود احزاب احتمال اینکه دیدگاههای احساسی شکل می- گیرد، بسیار زیاد است ولی نامزدها باید به انتقال تواناییهای خود محیط را به سمت عقلانیت حرکت دهند. به گفته مصطفایی جامعه ایران چند فرهنگی و قومی است که بعدها میتواند تهدید محسوب شود از اینرو باید برای همگرایی جامعه بیشتر تلاش شود. این مدرس دانشگاه آزاد واحد چالوس ادامه داد : تغییر نگرشهای سنتی مسیر توسعه را هموارتر میکند و آسیبها را کاهش میدهد. مصطفایی تصریح کرد : تاکید بر مسایل قومی و عشیره‌ای ، فضای انتخابات را تاریکتر میکند و گزینش نامزد اصلح را با دشواری روبرو میسازد. وی تاکید کرد : اگر سندچشم انداز توسعه کشور را افق و دورنمای اهداف و برنامه نامزدها باشد ، وحدت و همگرایی در جامعه تقویت می‌شود. فرماندار تنکابن به ایرنا گفت : انتخاب باید براساس اندیشه، آگاهی‌کامل و شناخت کافی صورت گیرد. " هادی ابراهیمی " موسسات آموزشی ، نخبگان و نهادهای مدنی در گزینش و انتخاب درست نامزدها از سوی مردم نقش اساسی دارند. وی اظهار داشت : تاکید بر تعصبات قومی و قبیله‌ای گزینش فرد اصلح را با مشکل روبرو میسازد. ابراهیمی خاطرنشان کرد : مجلس عصاره ملت بوده و باید کسانی در این قوه راه یابند که شایستگی لازم را داشته باشند. فرماندار شهرستان نور با اهمیت دانستن این دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد : مشارکت گسترده مردم در این رویداد بزرگ سیاسی در تعیین سرنوشت آنهااهمیت دارد و مردم باید به فرد اصلح رای دهند. به گفته " سیدعلی‌اصغر حسینی " در دین اسلام قومی گرایی جایگاه ندارد ، بنابراین مردم باید به دور از تعلقات قومی و قبیله‌ای ، افراد اصلح را روانه مجلس مجلس شورای اسلامی کنند. ۳۳داوطلب نمایندگی مجلس شورای اسلامی در سه حوزه انتخابیه غرب مازندران فعالیت دارند.ک/۴
۶۲۱/۷۵۱۶/۵۰۶
مردم بهترین ضامن اخلاق انتخاباتی هستند علیرضا افشار رئیس ستاد انتخابات کشور خواستار تغییر و تحول در نظام ثبت نام انتخابات در قانون شد و افزایش فرصت کاندیداها برای تبلیغات را از تغییرات ضروری برشمرد
درآمد
جمهوریت یکی از عناصر مهم تشکیل دهنده نظام مقدس جمهوری اسلامی است که در جهت عینیت بخشیدن به آن، همه ساله، انتخابات متعدد و مهمی برگزار میگردد و مقامهای عالی رتبه و منصبهای مهمی به وسیله مردم، با واسطه یا بدون واسطه انتخاب میشوند. در هر انتخابات، افراد و گروههای مختلف با افکار و اهداف متفاوت میکوشند با ارائه شایستگیهای خود، در رقابتی طاقتفرسا، آرای مردم را از آن خود کنند تا توفیق خدمت هر چه بیشتر به مردم و نظام اسلامی و رضایت خدا را به دست آورند.به همین دلیل، از آغاز تا پایان تبلیغات و از پیروزی یا شکست تا پس از آن، افراد و گروهها، نامزدها و هوادارانشان و پیروز شدگان و شکست خوردگان در انتخابات باید، در همه حال، اخلاق و آداب اسلامی را رعایت کنند و از انصاف و عدالت خارج نشوند که توفیق خدمت و رضایت خداوند جز از این طریق به دست نمیآید. بنابراین، تبیین انتخابات با تمامی مراحل و جنبههای آن از دیدگاه احادیث و آیات الهی امری بسیار ارزشمند و پسندیده است تا با عمل به آن الگویی مناسب در اختیار جهانیان و همه پویندگان راه حق قرار دهیم و راه و روش خود را از جویندگان زر و زور و قدرت جدا کنیم که «ما تشنگان خدمتیم، نه شیفتگان قدرت» و خداخواهیم، نه دنیاطلب و خودخواه.اخلاق انتخاباتی نامزدها و معیار تقدم خود بر دیگران
آنان که در صدد ورود به عرصه انتخابات هستند و قصد نامزدی و تصدی پستهای مهم در نظام اسلامی را دارند لازم است معیارهایی را در وجود خود جستجو کنند و در صورت وجود چنین ملاکها و صفاتی وارد عرصه انتخابات گردند آن معیارها عبارتاند از:1. عبادت و بندگی خدا کردن
وی باید «در تمام مشغولیت (شبانهروز) در اجرای اوامر الهی و (ترککننده) آن چیزیهایی باشد که خداوند آنها را نهی کرده است.» با یاد خدا، قلبش به مقام اطمینان و آرامش برسد و در تمامی مراحل زندگی از یاد خدا غافل نشود. اگر در همه لحظهها، خود را در محضر خداوند - سبحانه و تعالی - دید، تمامی کارهایش رنگ و بوی خدایی میگیرد که: «صبغة الله و من أَحسنُ مِن اللّه صبغة». در اینجاست که شیفته جاه و مقام دنیا و رزق و برق این عروس هزار داماد نخواهد شد؛ عبادت را جز در خدمت به خلق نخواهد دید و در نتیجه، انجام کارهای مدیریتی و حکومتی را وسیلهای برای قرب به پروردگار میبیند. یاد خدا، به آدمی بینش میدهد و او را در مشکلات یاری میکند و موجب موفقیت در کارها می‌شود. اگر نامزدی برای تصدی امور ملت وارد عرصه رقابت انتخاباتی شد، در حالی که دنیا او را به خود مشغول کرده و از یاد خدا غافل شده است، این غفلت به سقوط او در منجلاب نیستی و ورود او به زندان دنیا میانجامد.2. داشتن نوآوری، تخصص و تجربه در امور مدیریتی
اسلام این اصل عقلی را که «باید کار را به کاردان سپرد» قبول دارد و در آموزههای خود آموزش میدهد که اداره امور در بخشهای گوناگون جامعه، باید به کسی سپرده شود که دانش آن کار را داشته باشد و به اصطلاح، اهل فن باشد.قرآن کریم به عنوان اصلی کلی، پیروان خویش را این گونه راهنمایی میکند: «فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّکْرِ إِنْ کُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ؛ همیشه آگاهیهای خود را از آگاهان و دانشمندان بگیرید». (نحل: 43)برخورداری از عقل سلیم و استفاده بهینه از اندیشه و تجربه و علم دیگر انسانها، فرد را نیرومند میسازد و از لغزشهای آنان میکاهد، چنان که امیر المؤمنین علی علیهالسلام میفرماید: «العقل غریزةٌ یزیدُ بالعلم و التجارب؛ عقل، غریزهای است که با علم و تجربه زیاد می‌شود».ایشان در جایی دیگر میفرماید: «من قلت تجربتُهُ خُدِعَ، و مَن کَثُرت تجربَتُهُ قلت غرَّتُهُ؛ کسی که کم تجربه بود، فریب خورد و کسی که تجربهاش زیاد بود، لغزش هایش کم گردید».به همین دلیل، در نامه 53 و 73 به والیان خود در بیان معیارهای مدیران حکومتی مینویسد: «و توخّ منهم اهل تجربة و الحیاء؛ آنان را از میان مردم باتجربه و باحیا برگزین».فردی که میخواهد بر مسند مدیریت کلان کشور تکیه زند، باید دارای تجربه و تخصص و نوآوری باشد. پس باید ببیند که اگر چنین ویژگی را ندارد، میدان را برای کسانی که از دانایی و تجربه و تخصص کافی برای مدیریتی کلان برخوردارند، باز بگذارد.او باید با نگاهی عمیق به خود بیاندیشد و مشورت صالحان و اهل اندیشه و تجربه را فرا راه خود قرار دهد. به سخنان چاپلوسانه اطرافیان گوش فرا ندهد و میان تلاش و تجربه، حکم به تساوی ندهد؛ زیرا گاهی شخص گمان میکند چون بسیار اهل تلاش بوده، در نتیجه، با تجربه است، در حالی که برای کسب تجربه، عمری را باید پشت سر گذاشت و نشیب و فرازها را باید پیمود تا شخص باتجربه گردد.امام علی علیهالسلام در اینباره میفرماید: «رأی الشیخ احب من جَلَد الغلام؛ اندیشه پیر نزد من از تلاش جوان خوشایندتر است.»در امثال آمده است:| ;هرچه در آینه، جوان بیند | ;پیر در خشت خام آن بیند |
| ;آنچه تو در آینه بینی عیان | ;پیر اندر خشت بیند بیش از آن |
3. پایداری در برابر مشکلات
پایداری در برابر مشکلات، جدیت در کارها و پشتکار، یکی دیگر از ویژگی هایی است که رهبران و حاکمان باید از آن بهرهمند باشند. این عوامل، زمینه ساز نفوذ مدیران و رهبران در پیروان و به وجود آمدن قدرت شخصی می‌شود.امیرالمؤمنینعلی علیهالسلام میفرماید: «ما ادرک المَجدَ مَنْ فاتَهُالجدّ؛ کسیکه کوشش نکرد، بهبزرگی نرسید».یکی دیگر از نشانههای پایداری در برابر مشکلات، برخورداری از سعه صدر به عنوان یکی از مهمترین ابزارهای مدیریتی است، چنان که امام علی علیهالسلام میفرماید: «آلة الرّئاسة سعة الصدر؛ ابزار ریاست سعه صدر است».پس نامزد باید آمادگیاش برای پذیرش مشکلات و شکیبایی و استقامتش در راه حق بسیار بالا باشد.علی بن ابی طالب علیهالسلام میفرماید:خض الغمراتِ للحقِ حیث کان، تفقه فی الدین و عَوِّد نفسک التصبّر علی المکروه و نعم الخلق التصبر فی الحق و الْجَاءَ نفسک فی امورک کلها الی الهک فانک تلجئها الی کهف حریز و مانع عزیز.برای حق، در مشکلات و سختیها شنا کن. شناخت خود را در دین به کمال رسان. خود را برای استقامت در برابر مشکلات عادت ده؛ که شکیبایی در راه حق، عادتی پسندیده است. در تمام کارها خود را به خدا واگذار؛ که به پناهگاه مطمئن و نیرومندی رسیدهای.آری، بردباری و استقامت در برابر مشکلات، نشانه بلند همتی است و «هر که همتش بزرگ باشد، مقصدش عالی است.» چنین است که «ارزش آدمی به قدر همت اوست».| ;بود هر مرد را قیمت به همّت | ;به همّت می‌توان دانست قیمت |
| ;خیر هر کس به قدر همت اوست | ;همت مرد راه قیمت اوست |
| ;کی توانی شناخت قیمت مرد | ;تا ندانی که چیست همت مرد |
4. برخورداری از بینش
بینش هنگامی که از یقین حاصل شد و این یقین بر پایه ایمان استوار گردید می‌توان همچون دژی محکم در برابر ناملایمات و ستم و بیعدالتی ایستاد و از این رهگذر، از سرچشمه زلال حقیقت سیراب شد. بنابراین، اهل بصیرت میشنوند، میبینند، نگاه می‌کنند، از عبرتها بهره میگیرند، آن گاه راههای روشنی را میپیمایند و از افتادن در پرتگاهها دوری می‌کنند.«از نظر اسلام، مدیریت یک تشکیلات به کسی واگذار می‌شود، که صرف‌نظر از ایمان و اعتقاد به ارزشهای مکتبی، دانش اداره و آگاهی و بینشهای لازم را داشته باشد... . اسلام نه تنها جلو نظرهای بدون بینش و آگاهی را میگیرد و مانع از این می‌شود که ناآگاهان، هدایت و ارشاد جامعه را بر عهده بگیرند، بلکه خطر عمل بدون علم را نیز گوشزد میکند و آن را یکی از موجبات فساد و انحطاط جامعه میداند.رسول الله صلیاللهعلیهوآله فرموده است: کسی که بدون آگاهی و دانش، کاری را انجام دهد، فسادش بیشتر از صلاحش خواهد بود».به راستی، نامزدها پیش از ورود به عرصه رقابت باید به این آگاهی و بینش برسند تا بتوانند به جای مصلحت اندیشیها، مصالح جامعه را در نظر بگیرند.5. اندیشیدن به آسایش مردم
کسی که هماره به فکر رفاه و آسایش مردم و با هواهای نفسانی خود در جنگ و ستیز باشد، هنگامی که بر مسند قدرت تکیه زد، فریفته جاه و مقام و ثروت دنیا نمیشود. پیروان و راسخان این کار تنها مؤمنان راستین هستند که به یاد خدا دل بستهاند.امیرالمؤمنین علی در بیان مقام پرهیزکاران میفرماید:نفس او از دستش در زحمت، ولی مردم در آسایشند. برای قیامت خود را به زحمت میافکند، ولی مردم را به رفاه و آسایش میرساند.پس هدف از پذیرش مسئولیت، تنها رسیدن به قدرت و شهرت و ثروت نیست، بلکه هدف از به دست آوردن قدرت و حکومت، بازگرداندن نشانههای حق و دین در جایگاه خویش و اصلاح سرزمین هاست تا بندگان ستم دیده در امن و امان زندگی کنند.6. دوری از ریاست طلبی
یکی دیگر از آفت هایی که در این زمینه باید بدان توجه کرد، ریاستطلبی است. کسانی که در طلب برتری جویی بر بندگان خداوند هستند، جز برای نابودی خویش و دیگران گام برنمیدارند. امام صادق علیهالسلام میفرماید:«من طلب الرئاسة هلک؛ هر که جویای ریاست باشد نابود شود.» آن حضرت در جایی دیگر فرموده است: «طلبتُ الرئاسة فوجدتها فی النصیحه العباد اللّه؛ ریاست را جستم و آن را در خیرخواهی بر بندگان خدا یافتم».همچنین از امام باقر علیهالسلام نقل شده است:مال دوستی و جاهطلبی به دین مؤمن زودتر خسارت میزند تا حمله دو گرگ درنده به یک رمه بی شبان که یکی از جلو رمه حمله آورد و دیگری از عقب آن.از جمع این روایتها این نکته را می‌توان دریافت که ریاستطلبی اگر برای هوا و هوس و بهدست آوردن انواع شهوتها باشد، جز نابودی خود و دیگران، چیز دیگری به دنبال ندارد. از طرفی، اگر نیّت شخص، اصلاح امور مردم و خیرخواهی برای آنان و برپا داشتن حق و براندازی باطل باشد، امری پسندیده و نیکو است، ولی لازم است هماره مراقبه داشته باشد تا از مسیر حق منحرف نشود.7. پاسداری از استقلال و منافع کشور
یکی از مهمترین وظایف پس از انتخابات برای برگزیده ملت، حفظ استقلال کشور و منافع مردم است تا کشور را از وابستگی به بیگانگان نجات دهد، نه اینکه کشور را بستر چپاول و امیال شیطانی بیگانگان کند.نامزدهای انتخاباتی پیش از پیروزی در انتخابات و رسیدن به قدرت باید این ظرفیت و توان را در خود احساس کنند و از وابستگی خارجی و حمایتهای معاندان داخلی بپرهیزند.اخلاق انتخاباتی نامزدها در زمان انتخابات
پس از اطمینان شخص از خود برای معرفی شدن به عنوان نامزد، بحث اخلاق انتخاباتی مطرح می‌شود که برخی از آنها را به طور اختصار بیان می‌کنیم.1. اسراف نکردن در تبلیغات
به راستی، میزان در حوزه تبلیغات انتخاباتی چیست؟ آیا نامزدهای انتخابات میتوانند با عنوان حفظ دین و اینکه جبهه مقابل بر حق نیست، دست به تبلیغات وسیع با هزینههای گزاف بزنند؟ یکی از آسیبها، هزینههای هنگفتی است که صرف تبلیغات می‌شود. نامزدها به جای اینکه در صدد شناساندن خود به مردم باشند، مبالغی کلان را صرف تبلیغات می‌کنند که چیزی جز اسراف را به همراه ندارد. امیر المؤمنین علی علیهالسلام میفرماید:«مَنْ کانَ لَهُ مالٌ فایّاهُ وَ الفِساد؛ فانّ اِعْطاءَ المالِ فی غَیرِ وَجهٍ تَبْذیرٌ وَ اسرافٌ وَ هُوَ یَرفَعُ ذِکْرَ صاحبِهِ فی النّاسِ وَ یَضَعَهُ عِنْدَ اللّهِ.هر که ثروتی دارد، مبادا آن را تباه کند؛ زیرا صرف کردن بیمورد آن، ریختوپاش و اسراف است. این کار، او را در میان مردم بلند آوازه میکند، ولی نزد خدا بیمقدار میسازد.البته برخی هم برای پیروزی خود، از اموال بیت المال استفاده و به هر شکل ممکن آن را توجیه می‌کنند. این کار اشتباه مضاعفی است؛ زیرا علاوه بر اسراف و تبذیر، از بیت المال برای مقاصد شخصی استفاده کرده‌اند.امام باقر علیهالسلام میفرماید: «اَلْمُسْرِفُون الذینَ یَسْتحلّون المَحارِمَ و یَسْفِکُونَ الدِّماءَ؛ اسرافکاران، آنانی هستند که حرامها را حلال میشمارند و خون میریزند».2. انصاف در گفتار
نامزد در دفاع از ایدهها و برنامهها و معرفی خود باید در گفتار و کردار، جانب انصاف را داشته باشد و از حقکشی دوری کند. وی باید از فضای به وجود آمده در جهت قرب به خدا بهره برد و با سعه صدر در برابر کارشکنان، همچون دوستی مهربان باشد.امام علی علیهالسلام میفرماید:اَجْوَرُ السّیرةِ اَنْ تَنْصِفَ مِنَ النّاسِ وَ لا تُعامِلَهُم بِهِ؛ ستمکارانهترین روش آن است که از مردم انصاف بخواهی، ولی خودت با آنان به انصاف رفتار نکنی».انصاف در گفتار و کردار نسبت به خود و رقیبان موجب الفت دلها خواهد شد و به دوستیها را دوام خواهد بخشید که «الإنْصافَ یُؤَلِّفُ القلوبَ».3. احترام متقابل و دوری از تهمت
لازمه انتخابات سالم، ایجاد فضایِ سالم و دور از تشنج و فساد است. این امر محقق نخواهد شد، مگر با رعایت اصل «احترام متقابل» «همدلی و همبستگی» و دوری از «حرمتشکنی» و «تهمت و افترا».تجربه نشان میدهد بیشترین ضربه که می‌توان به حاکمان و در فضای انتخابات به نامزدها وارد کرد، خیانت کردن، تهمت زدن و شایعه پراکنی است. بنابراین، افراد باید بکوشند خود را در جایگاه تهمت قرار ندهند. امام علی علیهالسلام میفرماید: «مَنْ وَضَعَ نَفْسَهُ مَواضِعَ التُّهْمَةِ فلا یَلُومَنَّ مَنْ اساءَ به الظنَّ؛ کسی که خود را در جایگاه تهمت قرار داده است، نباید جز خود را نکوهش کند».از آنجا که انسان با همنشین خود شناخته می‌شود، باید هوشیار باشد که در هر مجلسی شرکت نکند و با هر کسی نشست و برخاست نداشته باشد.امیر المؤمنین علی علیهالسلام میفرماید:ایّاکَ وَ مَواضِعَ التُّهْمَةِ وَ المَجْلِسَ المظنونِ بالسوء، فانَّ قَرینَ السوءِ تغُزُّ جَلیسَهُ.از رفت و آمد به جاهای تهمت برانگیز و مجلس هایی که گمان بد به آنها برده می‌شود، بپرهیز؛ زیرا دوست بد، همنشین خود را میفریبد.4. پرهیز از دادن وعده‌های واهی
معمولاً صحنه انتخابات، نامزدها را ناچار میکند در جمع هواداران خود وعده هایی را بدهند که قادر به انجام آنها نیستند. متأسفانه برخی وعدهها در اثر فکر نکردن به عاقبت آن و در فضای به وجود آمده گفته می‌شود. در این شرایط باید هنگام گفتار با تأمل و از روی تعقل سخن گفت.امام صادق علیهالسلام میفرماید: «لا تعِدَنَّ اخاک وَعَداً لیس فی یدک وفاؤهُ؛ هرگز به برادرت وعدهای نده که انجام آن به دست تو نیست».قرآن مجید در سوره صف درباره انسان هایی که به گفتار خویش عمل نمیکنند، میفرماید:یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لِمَ تَقُولُونَ ما لا تَفْعَلُونَ کَبُرَ مَقْتًا عِنْدَ اللّهِ أَنْ تَقُولُوا ما لا تَفْعَلُونَ.هان ای کسانی که ایمان آوردهاید، چرا چیزهایی میگویید که به آنها عمل نمیکنید. خدای تعالی سخت به خشم میآید که چیزی را بگویید که بدان عمل نمیکنید.همچنین امام علی علیهالسلام میفرماید: «وعدُ الکریم نقد و تعجیل، وعد اللئیم تسویفٌ و تعلیل؛ وعده شخص بزرگوار، نقد و فوری است و وعده شخص فرومایه، امروز و فردا کردن و با بهانه جویی همراه است».5. پرهیز از شعارزدگی
برخی نامزدها در زمان برگزاری انتخابات، شعار هایی را سر میدهند که قادر به انجام آنها نیستند. این گونه شعار گرایی، حکم فریب مردم را دارد و از منظر شرع و اخلاق، نکوهیده و ناپسند است. بنابراین، انسانهای صالح، گوی سبقت را در میدان عمل از هم میربایند و خدمت به خلق را نردبان قرب به خداوند متعال قرار میدهند. آنان از سخنان بهظاهر خوش آب و رنگ، ولی بیپایه که توان انجام دادن آن را ندارند، دوری می‌کنند. حضرت علی علیهالسلام درباره پیروان و اصحاب جمل میفرماید:وَ قَد ارعَدوا و اَبْرَقوا، و مع هذین الامرین الفَشَلُ، و لَسْنا نُرعِدُ حتی نُوقِعَ و لا نُسِلُ حتی نُمْطِرا.چون رعد خروشیدند و چون برق درخشیدند، ولی کاری از پیش نبردند و سرانجام سست گردیدند. ما اینگونه نیستیم. تا عمل نکنیم، رعد و برقی نداریم و تا نباریم، سیل جاری نمیسازیم.آن حضرت، یکی از علل شکست کوفیان را سردادن ادعاها و شعارهای تند میداند، بهگونهای که در میدان عمل هیچگونه یاری نمیکنند:ای مردم کوفه! بدنهای شما در کنار هم، ولی افکار و خاستههای شما پراکنده است. سخنان ادعایی شما، سنگهای سخت را میشکند، ولی رفتار سست شما، دشمنان را امیدوار میسازد. در خانههایتان که نشستهاید ادعاها و شعارهای تند سر میدهید، ولی در روز نبرد میگویید: ای جنگ، از ما دور شو و فرار میکنید. آن کسی که از شما یاری خواهد، خوار است و قلب رها کننده شما آسایش ندارد. بهانههای نابخردانه میآورید. چون بدهکاران خواهان مهلت، از من مهلت میطلبید و برای مبارزه سستی میکنید.6. پرهیز از اختلافات
در هر جامعه‌ای، سلیقههایگوناگون وجوددارد. با اینحال گروهها باید با وجود اختلافسلیقهها و تعدد آرا در برابر منافع مشترک خود (ملی - مذهبی) وحدت کلمه داشته باشند و از تفرقه و اختلاف به شدت بپرهیزند. آنان باید تنها برای رضای خدا و ادای تکلیف الهی به عرصه رقابت قدم بگذارند. پس پیروز شدن یا ناکامی در انتخابات برایشان تفاوتی نمیکند؛ زیرا در هر دو حالت، به تکلیف خود عمل کرده‌اند.نامزدها باید بکوشند از هوا و هوس و نیرنگ و فریب افراد بپرهیزند و از تجاوز به حقوق دیگر نامزدها و هواداران آنها خودداری کنند؛ زیرا اهانت به هر شکل ممکن، وحدت کلمه را از بین میبرد و زمینه حقکشی و انحراف را پدید می‌آورد.باید فضایی سالم و آرام فراهم کرد تا مردم بتوانند به درستی و با فراغ بال، درباره نامزدها، برنامهها، شعارها و اهداف آنان تصمیم‌گیری کنند. اختلاف، فضایی را ایجاد میکند که قوه فکر و عقل در آن از کار میافتد و تنها پیروی از هوا و هوس و تعصبهای خشک و نادانی برجای میماند. همین امر ما را به ورطه نابودی و هلاک نزدیک میکند.حضرت علی علیهالسلام درباره اثر اختلاف میفرماید: «الخلاف یهدم الرأی؛ اختلاف، نابود کننده اندیشه است».معمولاً ریشه اختلافها، نادانی است و اگر نادانی نبود، هرگز اختلاف پدید نمیآمد.امیر مؤمنان علی علیهالسلام در بیان این معنی میفرماید: «لَو سَکَتَ الجاهلُ ما اخْتَلفَ الناسُ؛ اگر نادان خاموشی میگزید، مردم دچار اختلاف نمیشدند».7. دوری از فریبکاری
حال و هوای انتخابات، برخی از نامزدها را برای کسب آرای بیشتر و در نهایت، پیروزی در انتخابات، آگاهانه یا ناآگاهانه، به سمتی پیش میبرد که دست به فریبکاری و نیرنگبازی و حیلهگری میزنند. نامزدها و هواداران آنها باید با پرهیز از این گونه رفتارها، این سخن از پیامبر گرامی اسلام را آویزه گوش خود کنند که میفرماید:کسی که مسلمان باشد، نه نیرنگ میزند و نه حیله گری میکند؛ زیرا از جبرئیل علیهالسلام شنیدم که میگوید: همانا نیرنگ و حیلهگری در آتشند.باز هم به کلامی از مولای متقیان، امیر مؤمنان علی علیهالسلام تمسک میجوییم که فرمود:ما در زمانهای به سر میبریم که بیشتر مردم آن غدّاری و خیانت را زیرکی میدانند و افراد بیخبر و نادان، این عده را به خوشفکری نسبت میدهند. آنهارا چه می‌شود! خدایشان بکشد! گاه باشد که مرد آزموده و دانا به زیر و زبر امور، در هر موردی، حیله و نیرنگ آن را میداند، ولی اوامر و نواهی خدا مانع می‌شود و با آنکه میداند و میتواند این حیلهها را به کار بندد، ولی آنها را رها میکند. در مقابل، کسی که در دین هیچ پروایی ندارد، فرصت را برای به کار بستن این ترفندها و نیرنگها غنیمت میشمرد.بنابراین، در جامعه‌ای دینمدار، شایسته نیست که نامزدها برای کسب آرای بیشتر، به خدعه و نیرنگ رو آورند.اخلاق انتخاباتی هواداران نامزدها در زمان انتخابات
امام خمینی رحمهالله فرموده است: «میزان، رأی مردم است.» در انتخابات آزاد، میزان رأی مردم است تا با دقت در انتخابات، نامزد اصلح را برگزینند.در این مجال، به بررسی اخلاق انتخاباتی رأی دهندهگان در چند مرحله میپردازیم.1. تحقیق مردم در مورد نامزدها
در این مرحله می‌توان از دو شیوه استفاده کرد. ابتدا باید تفکر و تعقل را سرلوحه کار خوش قرار داد تا از این رهگذر بتوان نامزد اصلح را از میان نامزدها برگزید.امام علی علیهالسلام میفرماید: «رأی الرجل میزان عقله؛ نظر یک فرد میزان عقل اوست».در مرحله بعد، اگر از این راه به نتیجه نرسید، به وسیله مشورت با صاحبان عقل و اندیشه به انتخابی صحیح رهنمون شود. امام صادق علیهالسلام میفرماید: «شاور فی امرک، الذین یخشون اللّه عز و جل؛ در امور خود با کسانی که از خدا میترسند، مشورت بکن.» امام علی علیهالسلام نیز در بیان این معنی میفرماید: «مَنْ شاوَرَ ذَوی الْبابَ دُلَّ علی الصّوابِ؛ هر کس با صاحبان عقل و اندیشه مشورت کند، به راه راست هدایت می‌شود.» باید در زمان انتخابات توجه داشت که نامزد باید ویژگی‌های زیر را دارا باشد:الف) برخورداری از شعور و آینده نگری
امام علی علیهالسلام می فرماید: «ای مالک، (افراد صالح را انتخاب کن)؛ زیرا آنان از نظر بصیرت، بسیار دوراندیشند».ب) داشتن تعهد و تجربه
حضرت علی علیهالسلام به مالک اشتر میفرماید: «در کارهای کارگزارانت اندیشه کن... و افراد با تجربه و پاکتر را از میان آنان برگزین».ج)پرهیزکاری
امیر المؤمنین علی علیهالسلام در بیان این معنی میفرمایدکارهایت را به بهترین کارگزارهایت بسپار و نامههای سری و نقشهها و طرحهای پنهان خود را در اختیار کسی بگذار که دارای اساسیترین اصول اخلاقی باشد؛ کسانی که موقعیت و مقام آنان را سرمست و مغرور نسازد.د) امانت داری
قدرت، امانتی است که از جانب مردم به برگزیده ملت واگذار می‌شود. شایسته است که مردم، معتمدی امین را برای تصدی این امر برگزینند تا بتواند از امانت مردم پاسداری کند. می‌دانیم که برترین ایمان، امانتداری است و زشتترین اخلاق، خیانت ورزی است.حضرت علی علیهالسلام در عهدنامه خود به مالک اشتر میفرماید:به کسانی اعتماد کن که در میان مردم خوش سابقهتر و در امانتداری معروفند و این خود بهترین دلیل است بر فرمانبرداری تو از خداوند و کسی که کار را به دست تو سپرده است.ه) حسن سابقه و اصالت خانوادگی
بایسته است که مردم در انتخاب خود این دو ویژگی را در نظر بگیرند. امام علی علیهالسلام به مالک اشتر میفرماید:(ای مالک) در کارهای کارگزاران خود اندیشه کن... و آنها را از خانوادههای صالح و پیشگام در اسلام برگزین؛ زیرا که این دسته از نظر اخلاقی، بسیار گرامی و از نظر شرف و آبرو بسیار شایسته هستند.و) سادهزیستی
کسانی که تهذیب نفس ندارند، معمولا دچار طمع ورزی و حب به دنیا میشوند. پس مردم باید در زمان انتخاب به این امر توجه داشته باشند که فرد منتخب، ساده زیست باشد و اسیر دنیا نباشد.امام علی علیهالسلام میفرماید: «کسی مستحق آقایی و بزرگی قوم است که چیزهای طمعانگیز او را به طمع نیاندازد».همچنین آن حضرت فرموده است: «آدمی بزرگ و نماینده اجتماع خود نمیشود، مگر اینکه برایش فرق نکند چه لباسی میپوشد».ح) خدمت به محرومان
کسی که خود کاخنشین باشد، چگونه میتواند درد و رنج مستضعفان و کوخ نشینان را درک کند؟ فردی که احساس خدمتگذاری به مردم را نداشته باشد، چگونه شایسته انتخاب است؟پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله میفرماید: «سید القوم خادمهم؛ بزرگ اجتماع خدمتگزار آنان است.» و امام علی علیهالسلام درباره مسئولیت مدیران میفرماید:خدا را، خدا را، در مورد طبقه پایین، آنها را که راه چاره ندارند؛ یعنی مستمندان و نیازمندان و از کار افتادگان. در این طبقه هم کسانی هستند که دست سؤال دارند و هم افرادی که باید به آنها بدون درخواست بخشش کرد. بنابراین، بر آنچه خداوند در مورد آنان به تو دستور داده است، عمل کن.ط) برخورداری از سعه صدر
تصدی مسئولیت حکومتی؛ یعنی رویارویی با مشکلات سخت و توانفرسا. هنگامی که منتخب، شرح صدر نداشته باشد، امور مملکتی دچار مشکل خواهد شد. به همین دلیل، کارشناسان امور مدیریتی، سعه صدر را ستون مدیریت مدیر میدانند که در صورت نبود آن، پایههای مدیریت تشکیلات، سست خواهد شد. حضرت علی علیهالسلام فرموده است:از میان مردم، برترین فرد در نزد خود را برای حکمرانی بین مردم برگزین؛ از کسانی که مراجعه فراوان آنها را در تنگنا قرار ندهد و برخورد مخالفان با یکدیگر، او را به خشم و کجخلقی وا ندارد و در اشتباهاتش پافشاری نکند و بازگشت به حق هنگامی که بر آنها روشن شد بر او سخت نباشد.2. معرفی نامزد اصلح
چنانچه ویژگیهایی که تا کنون برای انتخاب نامزد اصلح برشمردیم، برای فردی احراز نشد، باید با تحقیق و بررسی از افراد معتمد، و به دست آوردن مدارک و شواهد مستدل از برادران و خواهران دینی خود، در این فریضه اجتماعی و سیاسی شرکت کنید.در پایان، چند نکته را یادآوری می‌کنیم:الف) مردم باید از شتابزدگی در تصمیمگیریها بپرهیزند و پس از تحقیق لازم، افرادی باتقوا، عاقل، عادل و اهل عمل را برگزینند و از تقلید کورکورانه از افراد یا احزاب دوری کنند.ب) از تحقیر نامزدها و هواداران بپرهیزند. در جلسههای نامزدهای انتخاباتی، از پرسشهای بیجا خودداری و حرمت یکدیگر را رعایت کنند. ویژگی شرکت در جلسهها، آشنایی بیشتر با دیدگاها و برنامههای نامزدهاست.ج) از مجادله با افراد و گروهها که موجب هتک حرمت نامزدها میشوند، پرهیز کنند و با حفظ وقار انتخاباتی، واقعنگری را پیشه سازند.د) نامزدهایی را انتخاب کنند که تابع رهبری و ولایت فقیه باشند.ه) همگی دست به دست هم دهند تا انتخاباتی سالم و آزاد و پرشور انجام شود؛ انتخاباتی که نشانه اراده ملت باشد.وظایف نامزد برگزیده مردم پس از انتخاب شدن
1. شکرگزاری
برگزیده مردم را سزاست تا به شکرانه نعمتی که به واسطه مردم به او داده شده است، در فکر احیای حق و ابطال باطل باشد و از حرامها دوری کند. او علاوه بر سپاسگزاری از خدا باید سپاسگزار مردم نیز باشد. سید الساجدین علیهالسلام در بیانی زیبا و رسا میفرماید:حق کسی که به تو نیکی میکند، این است که از او تشکر کنی و نیکش را به زبان آوری و از وی به خوبی یاد کنی و میان خود و خدای عزوجل برایش خالصانه دعا کنی. اگر چنین کنی، بیگمان، پنهانی و آشکارا از او تشکر کرده باشی. وانگهی اگر روزی توانستی نیکی او را جبران کنی، جبران کن.2. پرهیز از تحقیر رقیبان
یکی از رفتارهای ناسالم، غیر اخلاقی و غیر انسانی پس از پیروزی انتخابات، تحقیر احزاب یا نامزدهای دیگر و حتی هواداران آنهاست. چنین کاری نشان دهنده پلیدی درون آدمی است. پیامبر اکرم میفرماید: «حَسْبُ ابنُ آدم مِنَ الشَّرّ اَنْ یُحَقِّر اخاهُ المسلم؛ در بدی فرزند آدم همین بس که برادر مسلمان خود را کوچک شمارد».در روایت دیگری از رسول خدا صلیاللهعلیهوآله آمده است: «هیچ مسلمانی را خوار و حقیر مشمار؛ زیرا کوچک آنان هم نزد خداوند بزرگ است».3. وفاداری
«وَ الْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذا عاهَدُوا؛ آنان که چون عهد بندند، به عهد خود وفادارند». (بقره: 177)بایسته است برگزیده ملت، صداقت خود را به وفاداری امانتی که از طرف خدای تعالی و مردم به عهده او واگذار شده است، نشان دهد؛ زیرا بهترین صداقت، وفای به عهد است. عهدی که با مردم میبندد تا در خدمت آنان باشد. علی بن ابی طالب علیهالسلام میفرماید: «احسن الصدق الوفاء بالعهد؛ بهترین صداقت، وفای به عهد است».سیدمهدی سعیدیحضور رهبر معظم انقلاب در اجتماع عظیم مردم یزد
|
|
| حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در اجتماع عظیم مردم یزد، با تشکر صمیمانه از ابراز احساسات گرم و پرشور آنان، اعتماد به نفس ملی را از عوامل اصلی توفیقات ملت ایران در میدانهای مختلف خواندند و با اشاره به اهمیت فراوان انتخابات هشتمین دوره مجلس شورای اسلامی، حضور گسترده و همه‌جانبه مردم در این انتخابات، تلاش برای شناسایی و انتخاب نامزدهای اصلح و مراعات رفتار صحیح انتخاباتی و پرهیز از تخریب نامزدها، را ضروری برشمردند. |
الهام: سن بلوغ و سن رأی دادن باید یکی باشد!
نمایندگان مجلس شورای اسلامی به دو فوریت لایحه اصلاح بند دو اصلاحی ماده 36 قانون انتخابات ریاست جمهوری (لایحه کاهش سن رأی دهندگان) رأی منفی دادند. به گزارش خبرنگار پارلمانی آفتاب، نمایندگان مجلس در جلسه علنی روز یکشنبه به بررسی دو فوریت لایحه اصلاح بند دو اصلاحی ماده 36 قانون انتخابات ریاست جمهوری مصوب 1385 پرداختند که دو فوریت این لایحه تنها 57 رأی موافق نمایندگان را کسب کرد و به تصویب نرسید. دو فوریت این لایحه 171 رأی مخالف، 7 رأی ممتنع و 57 رای موافق از مجموع 239 نماینده حاضر را کسب کرد. دولت در این لایحه پیشنهاد کاهش سن رأی دهندگان در انتخابات ریاست جمهوری از 18 سال تمام به 15 سال تمام را ارائه کرده بود. در مقدمه توجیهی این لایحه آمده بود: به منظور سامان دهی انتخابات کشور و ایجاد زمینه مشارکت حضور همه جانبه و مؤثر نسل جوان کشور در انتخابات ریاست جمهوری و عادلانه شدن نظام انتخاباتی و ایجاد فرصت های عادلانه و برابر برای همه آحاد ملت به ویژه قشر جوان این لایحه به مجلس تقدیم می شود. پس از رأی گیری و عدم کسب رأی لازم، علی لاریجانی رییس مجلس اعلام کرد: دو فوریت این لایحه رأی لازم را کسب نکرده است و این به این معنا نیست که مجلس نظری در مورد محتوای این لایحه ندارد. محتوای این لایحه به صورت عادی در کمیسیون ذیربط مطرح و مورد بررسی قرار گرفت.الهام:سن بلوغ و سن رأی دادن باید یکی باشد! [+]15، عدد انقلاب است!سخنگوی دولت در هنگام بررسی دو فوریت لایحه کاهش سن رای دهندگان به عنوان نماینده دولت به دفاع از این لایحه پرداخت و انتخابات را یکی از اساسی ترین و جدی ترین مساله سرنوشت ساز کشور دانست و گفت: موضوع رای، یک حق مشروع سیاسی برای آحاد مردم است و این حق برای کسانی که صاحب تکلیف شناخته می شوند و از حقوق اجتماعی برخوردارند، وجود دارند.غلامحسین الهام در ادامه تصریح کرد: حذف افراد و محرومیت آنها از این حقوق، مستلزم دلیل محکمی است، بحث ما حق بهره مندی از این امکان مشارکت سیاسی افراد در سرنوشت کشورشان است.وی افزود: سن 15 سال کامل از اموری است که از اول انقلاب با رویکرد امام (ره) و انقلاب شروع شده است و در واقع رای در این مبداء، یادگار انقلاب اسلامی و امام(ره) است که این انقلاب را با رای 15 ساله ها در همه پرسی روز جمهوری اسلامی و اولین انتخابات ها با آن شروع شد. الهام افزود: از آن تاریخ منشاء مشارکت سیاسی رای 15 سال تمام است، لذا اگر این موضوع را حذف کنیم رویکرد انقلاب را بر می گردانیم. الهام با بیان این که جهت این لایحه سرمایه عظیم جوانان 15 سال به بالا هستند که خودشان در دفاع مقدس و عرصه های علمی و فناوری و مراحل مختلف اجتماعی نشان دادند، گفت: امروز حدود 4 میلیون جوان در این سن داریم و در عرصه های علمی مختلف برای کشور فعالیت کرده و مقام کسب کرده و با شور و نشاط در همه عرصه های اجتماعی، علمی و ورزشی حضور دارند که اگر آنها را حذف کنیم احساس می کنند نظام جمهوری اسلامی ایران نسبت به توانایی آنها کم شده است. سخنگوی دولت با تاکید بر این که دولت نمی خواهد از این مساله استفاده سیاسی کند، گفت: ما از قدرت به حق سیاسی آنها برای مشارکت در انتخابات دفاع می کنیم. سخنگوی دولت اضافه کرد: این موضوع یک مساله حقوقی هم دارد، زیرا سن تکلیف از همین سن شروع می شود، لذا مهجور کردن و حذف جوانانی که حق تکلیف پیدا کرده اند، نیازمند دلایل محکم است؛ ما در طول انتخابات مختلف و همچنین مجالس مختلف رای این جوانان را داشته ایم، ضمن این ;که ما این جوانان را در سخت ترین مسائل اجتماعی کشور صاحب تکلیف می دانیم، اما چرا در مسائل مهم سیاسی که ایجاد اهمیت و همچنین نشاط می کنند آنها را صاحب حق نشناسیم. الهام در پایان دفاع از این لایحه افزود: می خواهیم با طرح این لایحه و تصویب آن از عدد 18 صرف نظر کرده و به عدد 15 که عدد انقلاب است، برگردیم.مخالفان: اگر مبنا سن بلوغ است، به دختران 9 ساله هم حق رأی بدهیم! [+]بنا بر این گزارش محمدحسین فرهنگی به عنوان مخالف اول دوفوریت این لایحه گفت: این بحث در مجلس هفتم هم دوبار مطرح شد و ما آن را پشت سر گذاشتیم و نمایندگان استدلال های مختلفی را بیان کردند. وی با بیان این که سن بلوغ 15 سال است، افزود: استدلال ما برای مخالفت با این لایحه در جمع بندی منطق جوامع بشری است، اگر می گوییم سن تکلیف مبنای ورود به وظایف فردی است، زیرا این مساله فرق می کند با این ;که ما بخواهیم معتقد باشیم فردی که در مسائل فردی باید تصمیم گیری کند در مسائل اجتماعی هم صاحب نظر است. نماینده تبریز اضافه کرد: سن 18 سالگی سن ورود به مسائل اجتماعی است و در این سن است که مسائل اجتماعی برای جوانان مورد توجه قرار می گیرد. وی با تاکید بر این که ورود به سن تکلیف و مسوولیت های فردی با ورود به تصمیم گیری های مهم اجتماعی متفاوت است، گفت: لذا سن رشد فردی مقدم بر سن اجتماعی است، به همین دلیل است که در قانون استخدام، سن فرد نباید کمتر از 18 سال باشد و اگر بخواهیم سن 15 سال را سن بلوغ در نظر بگیریم پس دختران هم که در سن 9 سالگی به بلوغ می رسند، باید بتوانند از همان سال رای دهند. کاظم جلالی در اخطاری با استناد به اصل 3 قانون اساسی مبنی بر عدم تبعیض قوانین بین زن و مرد، گفت: در سخنان دکتر الهام بحث سن تکلیف، مطرح بود که چنانچه این بحث مورد توجه باشد در دین مبین اسلام برای مردها 15 سالگی و برای زن ها 9 سالگی سن تکلیف است و همین مساله باعث تبعیض ناروا می شود و لذا چنین استدلالی درست نیست. علی لاریجانی رییس مجلس نیز در پاسخ به این اخطار گفت: اخطار شما به جا است، باید مسائل فردی را از مسائل اجتماعی متفاوت دانست.بنا بر این گزارش محمدقسیم عثمانی در تذکری با استناد به ماده 160 آیین نامه داخلی مجلس گفت: برای بحث دو فوریت، ضرورت جلوگیری از خسارت مطرح است و این لایحه دو فوریتی برای جلوگیری از خسارت خاصی نیست که بخواهد در حال حاضر مطرح شود. لاریجانی هم در پاسخ به این تذکر گفت: حتماً کسانی که این لایحه را به مجلس ارائه کرده اند در مورد آن نظراتی داشته اند.کامران: مجلس هفتمی ها واحمدی نژاد با رأی 15 ساله ها انتخاب شدند! [+]حسن کامران در موافقت با دو فوریت این لایحه گفت: ما نمایندگان مجلس هفتم، با رأی 15 ساله ها وارد مجلس شدیم، رییس جمهور کشورمان هم با رای 15 ساله ها انتخاب شد. نماینده اصفهان گفت: امروز امنیت محلات کشور به دست جوانان بسیجی زیر 15 سال تامین می شود و این افتخار برای انقلاب اسلامی ما است که چنین فرزندانی داریم. لاریجانی در این هنگام به وی تذکر داد که باید در مورد فوریت مساله صحبت کند و توضیح در مورد اصل لایحه ندهد. کامران در پاسخ به لاریجانی با بیان این که بنده پاسخ مخالف را می دهم، گفت: ای کاش شما هم به مخالف این تذکر را می دادید، این در حالی است که چهل روز به انتخابات مانده آیا می توان یک لایحه را با یک فوریت و یا به صورت عادی در این مدت باقی ;مانده تصویب کرد، بنابراین باید به صورت دو فوریتی مطرح می شد.محمدرضا خباز به عنوان مخالف دوم دو فوریت این لایحه گفت: اگر قرار باشد نسبت به طرح یا لایحه و دو فوریت آن خبر دهیم، در صورتی خواهد بود که آن مساله نظام را دچار لطمه می کند و ضایعاتی برای کشور به وجود می آورد، بنابراین در اینجا این سوال مطرح است که چه خدشه و لطمه ای به نظام وارد می شود که دوستان در این شرایط حساس که چشم دنیا به انتخابات ما است، چنین لایحه دو فوریتی آوردند. نماینده کاشمر با بیان این که این بحث ها در مجلس هفتم نیز مطرح شد، گفت: وقتی در روز انتخابات صدا و سیمای کشورمان در اولین اخبار خود تصویر رای دادن مقام معظم رهبری را نشان می دهد، این به معنای آن است که علاوه بر این که رای در کشور ما دموکراتیک است، رای ایدئولوژیک هم است. وی افزود: ما نمی توانیم تافته جدابافته ای از دیگر کشورها باشیم، در تحقیقی که از میان 26 الی 27 کشور مهم دنیا انجام شده، به غیر از دو کشور که سن رای دهندگانشان 16 سال بوده، بقیه کشورها سن رای دهندگان از 18 سال تا 21 سال بوده است، بنابراین هرچقدر سن رای دهندگان بالاتر باشد، مقبولیت آرا را نشان می دهد.نماینده سمیرم: در این سال ها کشور با رای 15 ساله ها اداره می شود [+]بنا بر این گزارش بهروز جعفری نیز به عنوان موافق دوم با دو فوریت لایحه گفت: آیا ما در 30 سال گذشته از کشورهای بیگانه تبعیت می کردیم؟ آیا ما برای وضع قوانین خود باید به کشورهای خارجی توجه کنیم یا این که خودمان الگوی آنها باشیم؟وی ادامه داد: مگر در این سال ها کشور با رای همین 15 ساله ها اداره نشده است؟ ضمن آنکه اگر مجلس هفتم آن را رد کرده، باید گفت که مجلس هفتم با مجلس هشتم متفاوت است و ما روز به روز باید تفکر نو، ابزار نو و دیدگاه جدید داشته باشیم. نماینده سمیرم اضافه کرد: وقتی قرار است بستر را برای حضور 4 میلیون نفر فراهم کنیم مشخص است که باید ساز و کار را برای حضور این جوانان فراهم کرده که یکی از این ساز و کارها پایین آوردن سن رای ;دهندگان است. عضو کمیسیون فرهنگی یادآور شد: یک زمان همین جوانان در سنگرها شهید شدند و امام (ره) شهید فهمیده را امام خود خواند، چگونه است که 15 ساله ها برای صحنه های جنگ بالغ هستند، اما برای رای دادن بالغ نیستند. در این جلسه که صادق محصولی وزیر کشور نیز حضور داشت، وقتی الهام به پشت تریبون رفت تا در مورد این لایحه دوفوریتی توضیح دهد، نمایندگان با گفتن عدد دو، مانع از صحبت کردن وی شدند که لاریجانی نمایندگان را دعوت به آرامش کرد و گفت اجازه دهند الهام توضیحات خود را ارائه دهد و بعدا نظر خود را در مورد موافقت یا مخالفت با لایحه ارائه کنند. بنا بر این گزارش گفتن عدد دو ( که نشانه مخالفت است) از سوی نمایندگان در هنگامی که موافقان این لایحه دو فوریتی صحبت می کردند، تکرار می َشد و همین امر موجب شد تا کوچک زاده نسبت به این مساله تذکر دهد و عنوان کند که بر اساس آیین نامه داخلی مجلس هنگامی که ناطق سخن می گوید نمایندگان باید سکوت کنند و شما نمایندگان به آیین نامه قسم خورده اید، بنابراین باید آن را رعایت کنید که لاریجانی هم این تذکر کوچک زاده را وارد دانست.تلاش ناکام کوچک زاده برای ارتباط دادن رأی 15 ساله ها و نظر مقام معظم رهبری [+]ونایی: توزیع این برگه ها موجب وهن مجلس و خطرناک استکوچک زاده: توزیع برگه ها با هزینی شخصی بود و به کسی ربطی ندارداز سوی دیگر، مهدی کوچک زاده، از نمایندگان طیف احمدی نژاد مجلس، برگه هایی که حاوی بخشی از پیام مقام معظم رهبری پس از انتخابات مجلس هشتم بود را در صحن علنی مجلس توزیع کرد. این اقدام، اعتراض برخی از نمایندگان از جمله حسین وفایی و امیدوار رضایی، نمایندگان ملایر و مسجد سلیمان را درپی داشت که در قالب تذکری آیین نامه ای نسبت به توزیع برگه ها انتقاد کردند. ونایی خطاب به هیات رییسه مجلس گفت: بعضی از دوستان هر از گاهی برای تحمیل مقاصد خود برگه هایی را در میان نمایندگان مجلس پخش می کنند که موجب وهن مجلس است و کسی نباید نظرش را به نمایندگان تحمیل کند.وی گفت: توزیع برگه در داخل مجلس کار خطرناکی است، اگر به هر دلیلی نظر کارشناسی نمایندگان بر آن باشد که این لایحه رای نیاورد، آیا این به معنای مخالفت مجلس با نظر مقام معظم رهبری است. وی تاکید کرد: همه ما مرید مقام معظم رهبری هستیم و به این آقایان توصیه می کنم که از مقام معظم رهبری خرج نکنند. علی لاریجانی رییس مجلس در واکنش به این تذکر با بیان این که توزیع این برگه ها به اطلاع هیات رییسه نرسیده اما موجب تغییر نظر نمایندگان هم نمی شود، گفت: این موضوع ربطی به هیات رییسه ندارد.لاریجانی افزود: اصلا این طور نیست؛ در این گونه مسائل استناد به مقام معظم رهبری وجهی ندارد و اگر ایشان نظری داشتند حتما مطرح می کردند، اما چیزی در این مورد مطرح نکردند. پس از دقایقی امیدواز رضایی در تذکری دیگر اعلام کرد که مطابق آیین نامه داخلی مجلس، توزیع هر برگه ای در میان نمایندگان در صحن علنی مجلس باید به تایید هیات رییسه مجلس برسد. لاریجانی پس از این تذکر، دقایقی آیین نامه جدید مجلس را تورق کرد و سپس تذکر وی را وارد دانست.همچنین کوچک زاده در تذکری آیین نامه ای نسبت به این که نمایندگان مجلس در هنگام سخنان دکتر الهام با گفتن عدد 2 آرامش جلسه را به هم زده بودند، تذکر داد و همچنین با اشاره به تذکر امروز صبح ونایی مبنی بر این که کاغذهایی در صحن مجلس از سوی یک نماینده پخش می شود، گفت: آنچه توزیع کردند با هزینه شخصی بوده، ضمن آنکه هیچ دستورالعملی برای توزیع نامه در آیین نامه داخلی مجلس نداریم و ما نمی دانیم چگونه باید این کار را انجام دهیم، بنابراین از شما می خواهم که نسبت به چگونگی توزیع نامه در صحن مجلس قانونی را مقرر کنید. لاریجانی در پاسخ به کوچک زاده گفت: برای توزیع اوراق در داخل مجلس، بحث مالکیت در آن ملاک نیست که از بودجه شخصی و یا بودجه دولتی باشد، باید طبق ضوابط انجام شود.رییس مجلس گفت: البته تذکر شما در مورد آرامش جلسه تذکر به جایی است و نمایندگان مجلس باید اجازه دهند کلام ناطق منعقد شود و سپس نظر خود را ارائه کنند. کوچک زاده پس از پایان جلسه علنی و در گفت و گو با خبرنگاران با بیان این که برگه ها را با هزینه شخصی چاپ و شخصا توزیع کرده است، گفت: اگر بخواهیم از امکانات مجلس برای توزیع این برگه ها استفاده کنم باید با دستور رییس مجلس اقدام می کردم. از این رو این مساله به کسی ربطی ندارد و به اجازه هیات رییسه نیازی نیست. متن مندرج در برگه ;های توزیع شده در صحن علنی امروز مجلس، پیام مقام معظم رهبری به مناسبت حضور چشم گیر مردم در انتخابات هشتمین دوره مجلس شورای اسلامی و تشکر از مردم بود که در تاریخ 25 اسفند سال 86 ایراد شده است. در این پیام آمده بود: اینجانب خاشعانه و با همه وجود خداوند حکیم و عزیز را سپاس می گویم و از شما مردم بزرگوار عمیقا تشکر می کنم که به توفیق الهی و با عزم راسخ خود چنین صحنه با شکوهی را رقم زدید و اتحاد ملی را در پایان سالی که به این نام نامیده شده به نمایش درآوردید. بویژه باید از جوانان عزیز تشکر کنم که برابر آمار، سهم بزرگی از این مشارکت همگانی را بر دوش گرفتند و با اینکه حداقل سن انتخاب، سه سال ارتقا یافت و چند میلیون نوجوان کمتر از 18 سال از شرکت در انتخابات محروم شدند، میلیونها جوان زیر 30 سال به سوی صندوق های رای شتافتند و با حضور شور انگیز خود نشان دادند که پسران و دختران نسل بعد، آماده تحویل گرفتن این جمهوری مقدس می باشند
لاریجانی در پاسخ به کوچک‌زاده گفت: برای توزیع اوراق در داخل مجلس، بحث مالکیت در آن ملاک نیست که از بودجه شخصی یا بودجه دولتی باشد، باید طبق ضوابط انجام شود. رییس مجلس گفت: البته تذکر شما در مورد آرامش جلسه تذکر به‌جایی است و نمایندگان مجلس باید اجازه دهند کلام ناطق منعقد شود و سپس نظر خود را ارائه کنند. با این حال این اقدامات مانع از آن نشد که مجلس هشتمی‌ها هم مثل هفتمی‌ها کاهش سن رای دهندگان را وتو کنند. استناد به این جمله امام (ره) که حسین فهمیده رهبر ماست در نشان دادن شعور و فهم 15 ساله‌ها شاید مهمترین دلیل موافقان تصویب دو فوریت بود. علاوه بر این موافقان بر این باور بودند که با قائل شدن حق رای برای 15 ساله‌ها هم به مشارکت سیاسی کمک می‌شود و هم از آنجا که 15 ساله‌ها در دوران جنگ ایران و عراق حضور داشتند نباید بین نوجوانان آن روز و 15 سالهای امروز فرق گذاشت. همچنین موافقان رسیدن به سن تکلیف که همان 15 سال است رامجوزی برای بلوغ اجتماعی و سیاسی نوجوانان ارزیابی می‌کردند. این در حالی بود که مخالفان معتقد بودند که نباید فضای دانش‌آموزی را درگیر مباحث سیاسی و انتخاباتی کرد و اگر 15 ساله‌ها به این حد از بلوغ رسیده باشند پس باید سن اشتغال به کار هم کاهش یابد. علاوه بر این که اگر موافقان معتقد بودند که چون چهل روز به انتخابات مانده باید این لایحه با فوریت بررسی شود، اما مخالفان بر این باور بودند که از فوریت نداشتن این لایحه کشور دچار خسران نمی شود که بخواهیم آن را با فوریت بررسی کنیم.
15ساله‌ها یادگار امامند
غلامحسین الهام، اما در توضیح این لایحه دو فوریتی گفت: سن 15 سال کامل از اموری است که از اول انقلاب با رویکرد امام (ره) و انقلاب شروع شده است و در واقع رای در این مبدا یادگار انقلاب اسلامی و امام (ره) است که این انقلاب را با رای 15 ساله‌ها در همه‌پرسی روز جمهوری اسلامی و اولین انتخابات‌ها با آن شروع شد. وی افزود: از آن تاریخ منشا مشارکت سیاسی رای 15 سال تمام است، لذا اگر این موضوع را حذف کنیم رویکرد انقلاب را بر می‌گردانیم.
الهام با بیان اینکه جهت این لایحه سرمایه عظیم جوانان 15 سال به بالا هستند که خودشان در دفاع مقدس و عرصه‌های علمی و فن‌آوری و مراحل مختلف اجتماعی نشان دادند، گفت: امروز حدود 4میلیون جوان در این سن داریم و در عرصه‌های علمی مختلف برای کشور فعالیت کرده و مقام کسب کرده و با شور و نشاط در همه عرصه‌های اجتماعی، علمی و ورزشی حضور دارند که اگر آنها را حذف کنیم احساس می‌کنند نظام جمهوری اسلامی ایران نسبت به توانایی آنها کم شده است. سخنگوی دولت با تاکید بر اینکه دولت نمی‌خواهد از این مساله استفاده سیاسی کند، گفت: ما از قدرت به حق سیاسی آنها برای مشارکت در انتخابات دفاع می‌کنیم. وی اضافه کرد: این موضوع یک مساله حقوقی هم دارد، زیرا سن تکلیف از همین سن شروع می‌شود، لذا مهجور کردن و حذف جوانانی که حق تکلیف پیدا کرده‌اند، نیازمند دلایل محکم است؛ ما در طول انتخابات مختلف و همچنین مجالس مختلف رای این جوانان را داشته‌ایم، ضمن اینکه ما این جوانان را در سخت‌ترین مسائل اجتماعی کشور صاحب تکلیف می‌دانیم، اما چرا در مسائل مهم سیاسی که ایجاد اهمیت و همچنین نشاط می‌کنند آنها را صاحب حق نشناسیم. وی افزود: لذا می‌خواهیم با طرح این لایحه و تصویب آن از عدد 18 صرف‌نظر کرده و به عدد 15 که عدد انقلاب است، برگردیم.
18 سالگی سن ورود به اجتماع
محمدحسین فرهنگی هم به عنوان مخالف اول دوفوریت این لایحه گفت: این بحث در مجلس هفتم هم دوبار مطرح شد و ما آن را پشت‌سر گذاشتیم و نمایندگان استدلال‌های مختلفی را بیان کردند.
وی با بیان اینکه سن بلوغ 15 سال است، افزود: استدلال ما برای مخالفت با این لایحه در جمع‌بندی منطق جوامع بشری است، اگر می‌گوییم سن تکلیف مبنای ورود به وظایف فردی است، زیرا این مساله فرق میکند با اینکه ما بخواهیم معتقد باشیم فردی که در مسائل فردی باید تصمیم‌گیری کند در مسائل اجتماعی هم صاحب‌نظر است. نماینده تبریز اضافه کرد: سن 18 سالگی سن ورود به مسائل اجتماعی است و در این سن است که مسائل اجتماعی برای جوانان مورد توجه قرار میگیرد. وی با تاکید بر اینکه ورود به سن تکلیف و مسوولیت‌های فردی با ورود به تصمیم‌گیری‌های مهم اجتماعی متفاوت است، گفت: لذا سن رشد فردی مقدم بر سن اجتماعی است، به همین دلیل است که در قانون استخدام، سن فرد نباید کمتر از 18 سال باشد و اگر بخواهیم سن 15 سال را سن بلوغ در نظر بگیریم پس دختران هم که در سن 9 سالگی به بلوغ می‌رسند، باید بتوانند از همان سال رای دهند.
رییس‌جمهور با رای 15 ساله‌ها انتخاب شد
همچنین حسن کامران در موافقت با دو فوریت این لایحه گفت: ما نمایندگان مجلس هفتم، با رای 15 ساله‌ها وارد مجلس شدیم، رییس‌جمهور کشورمان هم با رای 15 ساله‌ها انتخاب شد.
نماینده اصفهان گفت: امروز امنیت محلات کشور به دست جوانان بسیجی زیر 15 سال تامین می‌شود و این افتخار برای انقلاب اسلامی ما است که چنین فرزندانی داریم. لاریجانی در این هنگام به وی تذکر داد که باید در مورد فوریت مساله صحبت کند و توضیح در مورد اصل لایحه ندهد. کامران در پاسخ به لاریجانی با بیان اینکه بنده پاسخ مخالف را می‌دهم، گفت: ای کاش شما هم به مخالف این تذکر را می‌دادید، این در حالی است که چهل روز به انتخابات مانده آیا می‌توان یک لایحه را با یک فوریت یا به صورت عادی در این مدت باقیمانده تصویب کرد، بنابراین باید به صورت دو فوریتی مطرح می‌شد.
امامحمدرضا خباز به عنوان مخالف دوم دو فوریت این لایحه گفت: اگر قرار باشد نسبت به طرح یا لایحه و دو فوریت آن رای دهیم، در صورتی خواهد بود که آن مساله نظام را دچار لطمه میکند و ضایعاتی برای کشور به وجود می‌آورد، بنابراین در اینجا این سوال مطرح است که چه خدشه و لطمه‌ای به نظام وارد می‌شود که دوستان در این شرایط حساس که چشم دنیا به انتخابات ما است، چنین لایحه دو فوریتی آوردند. وی افزود: ما نمی‌توانیم تافته جدابافته‌ای از دیگر کشورها باشیم، در تحقیقی که از میان 26 الی 27 کشور مهم دنیا انجام شده، به غیر از دو کشور که سن رایدهندگانشان 16 سال بوده، بقیه کشورها سن رایدهندگانشان از 18 سال تا 21 سال بوده است، بنابراین هرچقدر سن رای‌دهندگان بالاتر باشد، مقبولیت آرا را نشان میدهد.
بنا بر این گزارش، بهروز جعفری نیز به عنوان موافق دوم با دو فوریت لایحه گفت: آیا ما در 30 سال گذشته از کشورهای بیگانه تبعیت می‌کردیم؟ آیا ما برای وضع قوانین خود باید به کشورهای خارجی توجه کنیم یا اینکه خودمان الگوی آنها باشیم؟
وی ادامه داد: مگر در این سال‌ها کشور با رای همین 15 ساله‌ها اداره نشده است؟ ضمن آنکه اگر مجلس هفتم آن را رد کرده، باید گفت که مجلس هفتم با مجلس هشتم متفاوت است و ما روز به روز باید تفکر نو، ابزار نو و دیدگاه جدید داشته باشیم.
دعوا بر سر حداقل سن واجدین حق رای را چگونه می توان تحلیل کرد؟ این یادداشت پاسخی است به این سوال که در روزنامه اعتماد(13-2-88) چاپ شده است.
داستان تکراری تصویب و رد سن قانونی برای رأی دادن هم از سریال های تکراری درسی سال اخیر شده است. این که انگیزه ها و اهداف پیشنهاد دهندگان و تصویب و رد کنندگان چیست٬ مساله دیگری است که فعلا به آن نمی پردازیم. اما درک مساله فلسفه انتخاب میان 15 یا 18 سالگی از دو نظر ایدئولوژیک و جامعه شناختی اهمیت دارد که به هر یک از آنها پرداخته می شود.
تاکید بر تعیین 15 سالگی به عنوان حداقل سن برای رأی دادن از حیث ایدئولوژی جناح حاکم کاملا قابل فهم است. اگر آنان بپذیرند که سن شروع مسئولیت کیفری 15 سال است٬ به طریق اولی باید بپذیرند که حداقل سن برای رأی دادن هم 15 سال است٬ چگونه می توان کودکی را به صفت قتل دیگری مسئول و مختار و آگاه تلقی کرد و در نتیجه وی را مجازات و اعدام کرده ٬ اما حق رأی دادن که هرگونه انتخابی در آن در ایران به جایی بر نمی خورد را از او سلب کرد؟
بنابراین طرح چنین سنی برای تحقق حق رأی دادن٬ قاعدتا مبتنی بر این تگاه ایدئولوژیک است و در غیر اینصورت نوعی تعارض در میان قوانین ایران مشاهده خواهد شد، زیرا همانطور که گفته شد بسیار غیر منطقی است که افراد 15 ساله مسئولیت کامل کیفری را مثل یک فرد 40 ساله داشته باشند٬ اما از حق رأی محروم باشند.بنابراین تغییر این قانون به رفع این تعارض کمک می کند٬ ولی مشکل اینجاست که دفاع ایدئولوژیک از 15 سال به عنوان سن تکلیف و ر أی دادن ٬ تعارضات دیگر را بر ملا و تشدید می کند.
اولین تعارض در سن تکلیف دختران بوجود می آید که تصمیم 15 سال برای آنان خلاف منطق ایدئولوژیک است وباید به 9 سال برسد. دومین تعارض در تعیین 15 سال با تقویم خورشیدی است که در قانون وجود دارد٬ اما در شرع سال قمری است که حدود شش ماه کمتر از 15 سال می شود. سومین تعارض در شرایط انتخاب شوندگان مجلس و ریاست جمهوری است که حداقل سن آنان بسیار بیشتر از 15 سال است و همه آنها هم باید به اصل سن تکلیف برگردد و پسران 15 ساله ( دقیقتر5/14 ساله) حق انتخاب شدن در مجلس و ریاست جمهوری را داشته باشند و این تعارضات سر دراز دارند که ظاهرا حل شدنی نیست!!
از سوی دیگر فلسفه پیشنهاد تعیین این سن وجه جامعه شناختی نیز دارد که اگر از حیث ایدئولوژیک نتوان از این سن دفاع کرد٬ از منظر جامعه شناسی می توان چنین دفاعی را انجام داد. در جوامع اولیه دوران کودکی با رسیدن به بلوغ جنسی ( که در دختران پسران علامت های خاص خود را دارد ) پایان می پذیرد و کودک به یکباره وارد بزرگسالی می شود. این اتفاق از این روست که دوره آموزش افراد برای حضور در جامعه ٬ بسیار کوتاه است. مثلا در قبایل اولیه؛ جز شکار حیوانات و گردآوری گیاهان خوراکی کار دیگری وجود ندارد و این دو کار هم نیاز به تخصص ندارد و در زمان اندکی کودکان آنها را یاد می گیرند و وارد بزرگسالی می شوند. اما در جوامع جدید و پیشرفته٬ دوره آموزش و اجتماعی شدن نسبتا طولانی است و کودکان برای ورود به جامعه٬ دوره نوجوانی و جوانی را هم باید طی کنند.
همانطور که می دانیم قدرتمندترین موجود روی زمین انسان است٬ اما نوزاد هیچ حیوانی ضعیفتر از نوزاد آدمیزاد نیست و قطعا او نمی تواند بدون حمایت جدی و چند ساله پدر و مادر زنده بماند٬ اما نوزاد حیوانات دیگر چنین نیستند. هر حیوانی که به لحاظ تکاملی پست تر باشد٬ کودکش زودتر روی پای خود می ایستد. مثلا مگس وقتی از تخم بیرون می آید هیچ نیازی به حمایت ندارد٬ اما نوزاد پلنگ و شیر یا فیل یا پستانداران٬ مدتی را نیازمند حمایت و آموزش هستند٬ اما این مدت به ندرت به یک سال می رسد٬ در حالی که انسان کمتر از 5 یا 6 سال قادر نیست به تنهایی زندگی خود را اداره کند. هرچه جامعه پیشرفته تر و انسان قدرتمندتر می شود٬ دوره آموزش و اجتماعی شدن وی هم طولانی تر می شود. سوار الاغ و گاری شدن در یک ده کوره نیازمند هیچ تخصص ویژه ای نیست٬ اما رانندگی در شهر های مدرن نیازمند خیلی چیزهاست. رأی دادن به یک سیاست ساده و یک کتابچه بودجه ای که توی جیب هر فردی جا بگیرد٬ نیازمند سنین بالا و آگاهی ویژه ای نیست٬ اما درک شعارهای اقتصادی و سیاسی پیشرفته و متناسب با یک جامعه مدرن و انتخاب میان این شعارها ٬ قاعدتا از عهده یک جوان 15 ساله بر نمی آید. بنابراین وقتی که شما بودجه را در یک دفترچه بگنجانید که توی جیب هر ایرانی یک کتابچه بودجه باشد٬ جوان 15 ساله که سهل است٬ ده ساله ها هم قادر به فهم این سیاست و در نتیجه حق انتخاب و تایید و رد آن هستند٬ اما اگر سیاست پیشرفت کند و لایه لایه های آن چنان پیچیده شود که حتی جوان 18 ساله هم برای فهم و درک آنها و انتخاب یکی از راه ها٬ دچار شک و تردید شود٬ در اینصورت باید حداقل سن رأی دادن را افزایش داد. هنگامی که از این منظر جامعه شناختی نگاه می کنیم ٬ روشن می شود که برای اظهار نظر درباره سیاستهای موجود٬ سن 15 سال اگر زیاد نباشد٬ کم هم نیست و احتمالا ادامه این سیاست ها در سالهای آینده ٬ پایین تر آوردن این سن را هم قابل قبول می کند. اما اگر قرار باشد که سیاست به معنای اداره جامعه پیچیده و مدرن باشد٬ حداقل سن 18 سال اگر کم نباشد٬ زیاد هم نیست.