İran: Gaz kesintisi siyasi değil
İran Milli Gaz Şirketi Halkla İlişkiler Müdürü İbadullah Ganberi, Türkiye'ye verilen doğal gazın, İran'daki ağır kış koşulları nedeniyle artan iç talep yüzünden kesildiğini belirterek, koşulların normale dönmesi durumunda bir hafta içerisinde Türkiye'ye tekrar gaz verebileceklerini bildirdi.
Doğal gaz kesintisi ve Türkiye-İran enerji işbirliğine ilişkin soruları cevaplayan Ganberi, son yıllarda Türkiye ve İran arasındaki ilişkilerin bütün alanlarda geliştiğini, gelecekteki ilişkilerin de şimdikinden daha iyi olacağını söyledi.
İki tarafın da enerji alanında işbirliğini geliştirmek istediğini ifade eden Ganberi, geçen Temmuz ayında Ankara'da enerji alanında işbirliği için mutabakat zaptı imzalandığını anımsattı.
İmzalanan mutabakat zaptında Güney Pars doğal gaz havzasındaki üç fazın Türkiye tarafından işletilmesinin öngörüldüğünü belirten Ganberi, bu konudaki görüşmelerin sürdüğünü, İran'ın projeye olumlu baktığını ve hayata geçirilmesinde kararlı olduğunu belirtti.
Ganberi, Türkiye'ye verilen doğal gaz konusunda yaşanan sorunlara ilişkin soruyu cevaplarken de şunları söyledi:
''Bu yıl Türkiye'ye verdiğimiz gazda kesinti olmaması için bazı tedbirler almış ve kesinti yaşanmayacağını öngörmüştük. Kesinti olmaması için geçen yıl gaz iletim hatlarına 600 kilometrelik boru hattı ekledik. Ama Türkmenistan bize verdiği doğal gazı kesince ülkenin kuzey ve kuzey batı kesimlerinde sıkıntı yaşadık. Bu yüzden de Türkiye'ye gaz ihracatımızda sorun yaşandı.''
İran'ın Türkiye'ye günlük 20-25 milyon metreküp gaz vermeyi taahhüt ettiğini, ancak bu düzeye şimdiye kadar fazlaca ulaşılamadığını söyleyen Ganberi, Türkiye'nin gaz talebinin yaz aylarında düşük, kışın ise yüksek olduğunu kaydetti.
Kış aylarında İran'daki iç tüketimin de artması nedeniyle ihracatta sıkıntı yaşadıklarını ifade eden Ganberi, ''İran hiçbir zaman Türkiye'ye verdiği gazı nedensiz kesmedi. Biz, mümkün oldukça Türkiye'nin talebini karşılamak istiyoruz. Hiçbir zaman bu konuda siyasi bir hedef peşinde olmadık'' dedi.
Türkiye'ye verilen gaz konusunda yaşanan sorunun bizzat Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad tarafından takip edildiğini belirten Ganberi, kesin bir tarih vermenin teknik olarak mümkün olmadığını, ancak hava koşullarının normale dönmesi durumunda bir hafta içerisinde Türkiye'ye tekrar gaz verebileceklerini bildirdi.
İran ve Türkmenistan arasında yaşanan sorunun İran'ın Türkiye'ye gaz ihracatını hiçbir şekilde etkilemeyeceğinin altını çizen Ganberi, ''Türkmenistan İran'ın gaz ihtiyacının yüzde 5'ini karşılıyordu. Üretimi artırarak, kendi imkanlarımız çerçevesinde hareket edecek ve Türkmenistan'a bağlı kalmayacağız'' diye konuştu.
Ganberi, ''İran Milli Gaz Şirketinin temsilcisi olarak BOTAŞ yetkilileri ve Türk halkına, ülkemizde gaz sıkıntısı yaşandığı dönemde bizi anlayışla karşıladıkları için teşekkür ediyorum'' ifadesini de kullandı.
Türkiye'nin en büyük ikinci doğal gaz tedarikçisi olan İran, normalde 29 milyon metkerüpe yakın verdiği gazı bu ayın başlarında 4-5 milyon metreküpe kadar düşürmüş, 7 Ocak'tan itibaren de tamamen kesmişti.
İran'ın dünya doğal gaz piyasasına girmesi konusunu da değerlendiren Ganberi, hali hazırda sadece Türkiye'ye gaz verdiklerini, ancak başta Avrupa olmak üzere, Pakistan, Hindistan, Umman, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri ve Çin'e doğal gaz ihraç etmeyi düşündüklerini söyledi. Ganberi, şartların imkan vermesi halinde Irak ve Afganistan'a da doğal gaz verebileceklerini belirtti.
Doğal gaz ihracatı konusunda ''en karlı ve en az masraflı'' seçenekler üzerinde durduklarını ifade eden Ganberi, mevcut koşullar göz önüne alındığında, İran doğal gazının Avrupa'ya taşınmasında kendileri için ''en karlı, en az masraflı ve en güvenilir yolun Türkiye olduğunu, bu yüzden de mevcut seçenekler arasında Türkiye'ye tercih ettiklerini'' söyledi.
Suriye'ye gaz verilmesi konusunda da görüşmeler yapıldığını ve proje taslığı hazırlandığını belirten Ganberi, Suriye'ye doğal gazı Türkiye üzerinden vereceklerini, iletimin de İran'ın güneyinden Türkiye'ye uzanması planlanan boru hattından sağlanacağını kaydetti. Ganberi, İran'dan direkt yapılması planlanan boru hattından verilecek gazın bir kısmını Türkiye'nin alacağını geri kalanını da Suriye'ye vereceğini anlattı.
İran'ın komşularından Ermenistan'a da doğal gaz ihraç etmek istediğini anımsatan Ganberi, bunun için Ermenistan sınırına kadar gaz boru hattı götürüldüğünü, ancak Ermenistan'ın kendi gaz şebekesindeki sorun nedeniyle İran'dan gaz almaya henüz hazır olmadığını ifade etti.
İran'ın ortalama günlük doğal gaz üretim miktarının 470 milyon metreküp olduğunu belirten Ganberi, şuanda bu miktarın 100 milyon metreküpünün başkent Tahran olmak üzere tamamın iç tüketimde kullanıldığını sözlerine ekledi.
