سوره :
الاسراء
آیه شماره :
61
ریشه کلمه :
سجد
فعل :
سجده
معنی :
تذلّل، خضوع، فروتني، اظهار فروتنى، سر بر خاک گذاردن، پيروى از قوانين طبيعى حق
«سجود» مصدر يا جمع ساجد
«سجّد» جمع ساجد
«مسجد» محل سجده ، مکان عبادت، معبد
«مساجد» جمع مسجد
توضیح :
سجود در لغت خضوع و تذلّل است و در شرع عبارت است از گذاشتن پيشانى بر زمين. در اسلام سجده بر غير خدا حرام است.
مسجد اسم مكان است يعنى محل سجده و آن از قاعده معروف مستثنى است زيرا قاعده اسم زمان و مكان از ثلاثى مجرّد اگر عين اسم مضارع آن مضموم يا مفتوح باشد مفعل به فتح (ع) است مثل مطبخ و مذيح و اگر عين مضارع مكسور باشد قاعده آن مفعل است به كسر (ع) مثل منزل و مجلس.
در قران مجيد به معبد اهل كتاب نيز مسجد گفته شده مثل [اسراء:1]. مىدانيم كه وقت نزول قرآن مسجد اقصى از معابد اهل كتاب بود. ايضاً آيه [كهف:21]. كه قضيّه راجع به اصحاب كهف و پيش از نزول قرآن است و مراد كليسا است ايضاً [اسراء:7].
مسجد قبا (قبا دهى است در دو ميلى مدينه) كه رسول خدا صلى اللّه عليه و اله و سلم در هجرت به آنجا وارد شد و در آنجا مسجدى ساخت و آن اوّلين مسجدى است كه در اسلام ساخته شد.
در چهار آيه است كه به محض خواندن يا شنيدن يكى از آنها بلافاصله واجب است به سجده افتاد:
1- [سجده:15].
2- [فصّلت:37].
3- [نجم:62].
4- [علق:19].
