نقش رفتارهای سمی در کسب‌وکار

عجیب نیست که تصور کنیم از این آدم‌ها در محیط کار هم پیدا شوند. آدم‌هایی سمی که با رفتارهای سمی خود، نه‌فقط جو کاری را خراب می‌کنند بلکه می‌توانند روی دیگران هم تاثیر منفی بگذارند و فرهنگ‌سازمانی خوبی را که چندین سال برای ایجاد آن‌وقت صرف کرده‌اید، نابود کنند.

رفتارهای سمی آشکار و پنهان

بعضی از این رفتارها ممکن است آشکار و عیان باشند. مثل موردی که کارمندی از منابع سازمان سواستفاده می‌کند؛ مثلا از خودرو سازمان برای کارهای شخصی بهره می‌برد. شناسایی و رفع چنین رفتارهای سمی آشکاری راحت است.

اما نوع دیگری از رفتارها نیز وجود دارد که می‌توان آن‌ها را رفتارهای سمی پنهان یا شاید بدرفتاری زیرکانه نامید.
رفتارهای سمی پنهان که مثلا در مکالمه بین دو همکار بروز می‌کنند می‌توانند تاثیر منفی بر کل سازمان بگذارند.
این رفتارها می‌توانند روی سازمان و دیگر کارکنان تاثیر منفی بسیار زیادی بگذارند اما شاید در ظاهر چند واضح به نظر نیایند. مثل کارمندی که دائما از همه‌چیز غر می‌زند. شخصی که همواره از بار کاری وارد شده شکایت می‌کند و در نهایت باعث از بین رفتن تمرکز، انگیزه یا آرامش دیگران هم بشود.

انواع رفتارهای سمی

مدیران و بنیان‌گذاران شرکت‌ها برای اینکه سازمان خود را از چنین آسیب‌هایی در امان نگاه دارند، باید نسبت به آن‌ها هوشیار باشند. برای کسب این هوشیاری بهتر است شناخت بیشتری از انواع رفتارهای سمی داشته باشید. انواع رفتارهای سمی را شاید بتوانیم در این چند دسته طبقه‌بندی کنیم:

همه‌چیزدان

فردی که اعتماد بیش‌ازحد به دانش یا توانایی‌های خود دارد، معمولا به ایده‌ها و نظراتی را که در تضاد با دانسته‌های خودش هستند، تحقیرآمیز نگاه می‌کند. او هیچ‌گونه کمک و اظهارنظری از طرف دیگران را نمی‌پذیرد و یا کاملا رد می‌کند. تصور خودش هم این است که چنین رفتاری را برای منافع شرکت انجام می‌دهد.

هیچ‌ندان

کسی که دانش چندانی ندارد، به توانایی‌هایی خود نیز اعتمادی نخواهد داشت. این فرد همواره برای انجام کارها به دیگران تکیه می‌کند و می‌تواند روی سرمایه انسانی تیم فشار زیادی وارد کند.

زیاده‌خواه

چنین فردی معمولا لقمه‌ای بزرگ‌تر از دهانش برمی‌دارد؛ یعنی کارهایی را به عهده می‌گیرد که برایش زیادی بزرگ هستند، تمایلی هم ندارد بخشی از آن را به دیگران واگذار کند. این افراد دائما از حجم کار زیاد خود خسته می‌شوند و سطحی از استرس غیرمولد را در محیط کار تزریق می‌کنند.

وظیفه‌نشناس

برای چنین افرادی سازمان و برنامه‌های زمانی آن چندان اهمیتی ندارند. آن‌ها خیلی راحت حواسشان پرت می‌شود. مدت‌زمانی که چنین افرادی در سازمان تلف می‌کنند می‌تواند در مجموع هزینه زیادی به سازمان تحمیل کند.

شایعه‌ساز

چنین فردی شاید در ساعات خوشی دوست خوبی برای شما باشد اما در ساعات استراحت رفتار غیرحرفه‌ای او می‌تواند کارایی تیم‌ شما را از بین ببرد و یک جو غیرحرفه‌ای در محیط کار ایجاد کند.

ابرقهرمان

چنین فردی با اینکه ممکن است در انجام کارهای فردی بسیار قوی باشد، معمولا نمی‌تواند با دیگران همکاری کند زیرا دستاورد شخصی‌اش برای او مهم‌تر از دستاورد‌های گروه هستند.

تندخو

چنین فردی نمی‌تواند احساسات خود را کنترل کند و به‌راحتی ناراحت، عصبانی و اذیت می‌شود. این تغییرات‌ حال فرد می‌توانند یک محیط کاری پر چالش ایجاد کنند. خصوصا هنگامی‌که باید به‌سرعت مسئله حل کنیم.

کسی که زیاد شغل عوض می‌کند

چنین فردی زودبه‌زود شغلش و شرکتش را عوض می‌کند و معمولا به‌سختی ممکن است از جایی خوشش بیاید. این افراد را به‌راحتی می‌توان در هنگام مصاحبه شغلی شناسایی کرد و مانع از ورودشان به شرکت شد زیرا هرگونه سرمایه‌گذاری بیشتر روی چنین افرادی به هدر خواهد رفت.

این‌ها برخی از مشهورترین رفتارهای سمی معمول در سازمان‌ها بودند. شاید اگر بیشتر دقت کنیم بتوانیم رفتار سمی پنهان دیگری را هم ببینیم و به این لیست اضافه کنیم.

به غریزه خود رجوع کنید

البته که همیشه نمی‌توان منطق را کنار گذاشت به غریزه اعتماد کرد؛ اما عیبی ندارد که به ادراک خود برای ارزیابی درباره شخصیت و صلاحیت کسی که با او مصاحبه می‌کنید، رجوع کنید.

بر اساس مهارت و دانش استخدام کنید

دانش و مهارت گاهی یکی نیستند. خیلی پیش می‌آید که افراد درباره چیزی حرف می‌زنند اما واقعا درباره آن هیچ نمی‌دانند. آن‌ها صرفا برخی چیزها را حفظ کرده و تکرار می‌کنند. وقتی با کسی دارید مصاحبه شغلی انجام می‌دهید بهتر است کار کوچکی متناسب با موقعیت شغلی موردنظر به او بدهید که همان‌جا انجام دهد. با این کار می‌توانید عیار خوبی از دانش و توانایی او به دست آورید.

به منابع خارجی رجوع کنید

شاید عجیب به نظر بیاید؛ اما صحبت کردن با کسانی که فرد مصاحبه‌شونده قبلا با آن‌ها همکار بوده یا صحبت کردن یا شرکتی او قبلا در آنجا کار می‌کرده می‌تواند تصویر مناسبی از او به شما ارائه دهد. چنین تصویری برایتان روشن می‌کند که آیا او مناسب شرکت شما است یا نه.

فرهنگ همیشه در حال تغییر است

فرهنگ سازمان شما چیز ثابتی نیست. شما، کارمندان و عوامل متعدد دیگری در نحوه شکل‌گیری و تغییر آن تاثیر می‌گذارند. اگر سازمان شما فرهنگ خوبی دارد باید آن را بپایید تا با رفتارهای سمی آلوده نشود. همان‌طور که سطور بالا هم گفتیم حتی یک نفر هم می‌تواند تأثیر منفی بسیار زیادی داشته باشد.

همواره نسبت به رفتارهای سمی و کارمندان سمی آگاه باشید. وقتی هم که چنین افرادی را شناسایی کردید، سریعا واکنش مناسبی نشان دهید.

---

منبع: تجارت نیوز