ایرانگردی
دیدنی ترین نقطه شهرستان ساری
مجموعه زیبا و دیدنی چشمه های آب معدنی باداب سورت
اروست که از شگفت انگیزترین شاهکارهای طبیعت است در جنوب شهر ساری, در
ارتفاع 1841 متری از سطح دریا و یک کیلومتری شرق و در محدوده این روستا واقع شده است (طبق اسناد اداره منابع طبیعی شهرستان ساری)چشمه های اسرار آمیز سورت اروست مشتمل بر دو چشمه با
آب های کاملاً متفاوت از لحاظ رنگ بو مزه می باشند. یکی از چشمه ها دارای
آبی بسیار شور می باشد و دارای استخر آبی کوچک است که عمدتاً در تابستان
برای آب تنی استفاده می شود و برای درمان دردهای کمر و پا , روماتیسم ,
امراض پوستی و مخصوصا سردرد میگرن سودمند است و چشمه دیگر که در مجاورت این
چشمه قرار دارد دارای آبی به رنگ نارنجی و کمی ترش مزه است که به صورت
دائمی و نشتی می باشد و در اطراف دهانه چشمه کمی رسوب اکسید آهن نشسته است.
آب های رسوبی این دو چشمه در مسیر جریان خود از بالای کوه به پائین طی
هزاران سال دهها حوضچه کوچک بسیار زیبا در رنگ های نارنجی و زرد و قرمز و
در اندازه های مختلف ایجاد شده است که اسراری از دنیای مستور و پوشیده
طبیعت بکر و دل انگیز را به نمایش گذاشته است . دیدار از چشمه و حوضچه های
باداب سورت خستگی را از جان گردشگران بیرون می کند و چشمان کنجکاو و حقیقت
جو در کنکاش مناظر طبیعی جنگلی و کوهستانی پیرامون تا دوردست ها مبهوت و
خیره می ماند. خیال انگیزترین صحنه های منطقه به هنگام طلوع و غروب خورشید
است که تلالو نور خورشید در حوضچه ها و انعکاس نور آنها همراه با سایه روشن
طبیعت اطراف جلوه های تحسین برانگیز از موهبت خداوندی را به جلوه گری می
گذارد که این چشم اندازهای چشم نواز هیچگاه از روح و ذهن فراموش نمی شود و
بارها و بارها طبیعت دوستان را به تماشای خود فرا می خواند. این چشمه به
عنوان دومین اثر میراث طبیعی کشور ثبت ملی شده است.
آدرسشم اینه برای گردشگران عزیز از تمام نقاط کشور تهران => سمنان => مهدیشهر => شهمیرزاد => فولاد محله => تلیادره => روستای اروست => باداب سورت
توضیحات:
- باداب به معنی آب گاز دار است
- سورت به معنی شدت اثر است
دوشنبه 18/7/1390 - 22:52
آموزش و تحقيقات
ریاضیات در زندگی و عمل
ریاضیات و زندگی
علم لقمه برگرفتن از سفره طبیعت است . و ریاضی زاییده احتیاجو در آغازمبتنی بر تجربه. ریاضیات انعکاس دنیای واقعی در ذهن ماست. به عقیده بعضیها :ریاضیات زیباترین زبان برای توصیف طبیعت و روابط بین پدیدههای طبیعی است.
سیلوستر میگوید:”ریاضیات ،مطالعه شباهتها در تفاوتها و مطالعه تفاوتها درشباهتهاست.”
علت اساسی موفقیت ریاضیدانان در آفریدن علمی به این زیبایی که عمیقترین معرفت بشری شمرده میشود:سختگیری بدون بخشش کوچکترین خطاها در کنار روش و معیارهای منطقی آنها به همراه جدیت ، خلاقیت ، به غایت اندیشیدن و نیز بلند پروازی و جسارت شکستن هر چه موجود است. به هر قسمت از زندگی که کنجکاوانه و با دقت بنگریم ، اثر مستقیم یا غیر مستقیم ریاضیات در آن مشاهده میکنیم. نمونه آن کشف اخیر این مساله توسط دانشمندان است که :” یکی از انواع حشرات که بر روی شاخ و برگ درختان لانه سازی میکند، روش کارش بر اساس یک فرمول پیچیده ریاضی است.”
در حالت کلی ریاضیات راه های متعددی برای باز شدن فکر در اختیار ما قرار دارد که از مهمترین آنها مطالعه ی ریاضیات از جمله شاخه ی تر کیبیات است.ریاضیات این کمک را به ما میکند تا مشکلات و موضوعات زندگی را بهتر و راحت تر تجزیه و تحلیل کنیم.
آمارهای جهانی نشان می دهد طلاق در خانواده هایی که حداقل یکی از همسران ریاضی خوانده است در مقایسه با سایر خانواده ها بسیار کمتر است.ریاضیات و علوم
اکثر ریاضیدانان بگونه طبیعت شناس هستند یا اینکه هم فیزیکدان و هم ریاضیدان هستند. یعنی فیزیکدانان برای حل مشکلی از طبیعت یا بررسی مسایل طبیعی به ریاضیات مراجعه نمودهاند.
بنابرین با ابزار ریاضی و ذهن خلاق فیزیکی میتوان پرده از خیلی مبهمات و مجهولات برداشت و ریاضی فیزیکی شد.
و به کشفهای بزرگی دست یافت که الگوی دانشمندان هم این بوده است.
پس علوم مختلف بهم تنیده شده و مکملهای همدیگرند.
رشد یکی به دیگری وابسته هست و لازم پیشرفت در یک شاخه از علم پیشرفت در شاخه ای دیگر هم هست. مثالهای زیر این مسیله را برای ما روشن تر میکند.کارل فردریک گوس (۱۷۷۷-۱۸۵۵) روی نقشه های جغرافیایی کار می گرد. با روش گوس توانستند بسیاری از نقشه های جغرافیایی را نقشه برداری اصلاح کنند. ولی این روش که برای تهیه و تصحیح نقشه های جغرافیایی در نظر گرفته شده بود، برای حل مساله ی حرکت آب در اطراف یک جسم و یا حرکت هوا در اطراف بال هواپیما هم به کار گرفته شد.
می بینید، ریاضیات سالها از صنعت جلوتر است و انسان می تواند به یاری ریاضیات مساله های پیچیده ی صنعت را حل کند. به کمک یک نظریه ی ریاضی که پیش تر کشف شده بود توانستند مساله های عملی مهمی را حل کنند.
جیمس کلارک ماکسول (۱۸۳۱-۱۸۷۹) فیزیکدان انگلیسی، قانون نوسان های الکترو مغناطیسی را به یاری معادله های ریاضی بیان کرد. او با روش خالص ریاضی نتیجه گرفت و ثابت کرد موجهای الکترو مغناطیسی با سرعتی نزدیک به سرعت نور منتشر می شوند. در ضمن ماکسول تاکید کرد در طبیعت به جز موج های کوتاه، موجهای الکترومغناطیسی بلند هم وجود دارند. پیش بینی ماکسول به حقیقت پیوست و ۲۵ سال بعد، موجهای رادیویی کشف شدند. در زمان ما دقت فیزیک امروزی متوجه ذره های بنیادی است که مهم ترین آنها الکترون، پروتون و نوترون هستند. ولی آیا شما می دانید همه ی این ذره های بنیادی پیش از مشاهده پیشگویی و بعد کشف شدند. نخستین ذره ی بنیادی یعنی الکترون را ژوزف جان تامسون، فیزیکدان انگلیسی (۱۸۵۶-۱۹۴۰) کشف کرد ولی پیش بینی آن را ج بستون، فیزیکدان ایرلندی در سال ۱۸۷۲ و سپس هلمهولتس (۱۸۲۱-۱۸۹۲) فیزیکدان و ریاضیدان آلمانی در سال ۱۸۸۱ کرده بودند.
مساله ای به نام حرکت ذره های ریز- الکترون ها، پروتونها، نوترونها و . . . وجود دارد که بررسی آن، قانون تغییر ذره ها را در شرایط متفاوت مشخص و تنظیم می کند. در این بررسی بسیاری از پدیده های مربوط به فیزیک اتمی و فیزیک هسته ای روشن می شوند. این بررسی به صورت یکی از شاخه های فیزیک ر آمده است و به نام مکانیک “کوانتایی” معروف است.
بسیاری از کشف های مربوط به مکانیک کوانتایی و بسیاری از قانون های آن براساس پیشگویی های نظری و بر اساس نظریه ها و روش های ریاضی به دست آمده اند. دانشمندان هم براساس همین پیشگویی های نظری، بررسی ها و پژوهش های آزمایشی خود را انجام دادند و در نتیجه مساله های زیادی روشن و قانون های بنیادی مهمی تنظیم شدند.
آیا تنها در مکانیک کوانتایی است که در آغاز به یاری ریاضیات، حکم نظری تازه و تازه تری را کشف کردند و سپس از راه آزمایش آنها را تایید کردند؟
در زمینه ی سینماتیک گازها هم پیش تر به صورت نظری، بستگی بین درجه ی حرارت، مالش (اصطکاک) دایمی گازها و ارزش نسبی و مجرد انتشار ثابت با هدایت حرارت، محاسبه می شد و سپس بر اساس این محاسبه کشف های مهم و با ارزشی صورت گرفت.
موفقیت های تازه و کشف های جدیدی که در فیزیک، شیمی، اخترشناسی، زیست شناسی و سایر دانش های طبیعی و فنی به دست آمده اند. براساس تشکیل نظریه های تازه ی ریاضی و یا استفاده از نظریه های کهنه و فراموش شده ی ریاضی انجام گرفته است. واژه ریاضیات و بهترین جایگزین برای آن
واژه ریاضیات ، به جای واژه یونانی (( ماته ماتیکه )) Mathematike گذاشته شده است که خود از (( ماته ما )) Mathema به معنای (( دانش )) و (( دانایی )) آمده است.اغلب ، واژه (( ریاضیات )) را ، برگرفته از واژه (( ریاضت )) دانسته اند ؛ چرا که (( ریاضت )) تنها به معنای (( پرهیزکاری بدنی )) نیست و (( در خود فرو رفتن )) و (( فهمیدن )) و (( رسیدن به رازها )) را هم می رساند. دیدگاه های دیگری هم وجود دارد. بسیاری از زبانشناسان، با بحث های زبان شناختی نتیجه می گیرند ، (( ماته ما )) همان واژه ایرانی (( مزدا )) است که همان معنای واژه یونانی را دارد : (( دانا )) و (( آگاه )). دیدگاه سوم ، معتقد است که واژه (( ریاضی )) از واژه فارسی (( راز )) به معنای (( اندازه گرفتن )) آمده است. این واژه هنوز در واژه های (( تراز )) و (( ترازو )) با حفظ معنای خود باقی مانده است. در واژه (( ترازو )) ، (( ترا )) به معنای (( از این سو و آن سو )) ، (( راز )) به معنای (( اندازه گیری )) است . پسوند (( او )) در بسیاری جاها در زبان فارسی ، به معنای (( بسیار )) به کار رفته است. به این ترتیب ، (( ترازو )) یعنی : (( اندازه گیری و مقایسه بسیار )) . در ضمن ، واژه (( مر )) در زبان فارسی ( که در واژه های (( شمر )) و (( شمردن )) وجود دارد ) ، به معنای (( شمردن )) و (( محاسبه کردن )) است.بدین ترتیب ، اینان ، به جای واژه (( ریاضیات )) ، واژه (( رازومَر )) را پیشنهاد می کنند که درست به معنای (( اندازه گرفتن و شمردن )) است و اگر ریاضیات را (( دانش رابطه های کمیتی و شکل های فضایی )) بدانیم ، واژه (( رازومر )) می تواند انتخاب درستی باشد. اگر واژه (( ریاضیات )) را ( که نه در ترکیب زیباست و نه بروشنی معرف یکی از دانش هاست ) ، برگرفته از واژه (( ریاضت )) فرض کنیم ، می تواند اثری منفی در علاقه مندان به این دانش بگذارد؛ زیرا همگان (( ریاضت )) را به معنای (( سختی کشیدن )) ، (( در انزوا فرو رفتن )) و (( فشار بیش از اندازه به خود می دانند )) ، که با ماهیت دانش ریاضی سازگاری ندارد. این تعبیر ، شبیه تعبیری است که برخی بر واژه (( جبر )) می آورند و آن را به معنای (( زور و فشار )) می دانند ، در حالی که خوارزمی ، واژه (( جبر )) را به معنای (( جبران کردن )) گرفته است؛ چرا که به تعبیر خوارزمی و به زبان امروزی ، می توان عدد منفی را از یک طرف معادله ، به طرف دیگری برابری برد تا مقداری مثبت شود ( یعنی جبران شود ). در مصراع : “که جبر خاطر مسکین بلا بگرداند ” ، واژه (( جبر )) درست به همین معنای (( جبران کردن )) به کار رفته است. جدا از این بحث که (( ماته ما )) از (( مزدا )) گرفته شده است یا ریاضیات از واژه (( راز )) آمده است، به نظر می رسد ، اگر قرار باشد واژه ای فارسی به جای واژه (( ریاضیات )) انتخاب شود ، بهترین پیشنهاد ، همان واژه (( رازومَر ))باشد که هم زیباست و هم از نظر معنا ، با واژه (( ریاضیات )) سازگار است. چرتكه
چرتکه (Abacus) وسیله محاسبه ای قدیمی است که هنوز در بسیاری از کشورهای آسیایی مورد استفاده قرار میگیرد.ساختار چرتكه
یک چرتکه استاندارد برای انجام چهار عمل اصلی ریاضی مورد استفاده قرار میگیرد و میتوان از آن برای محاسبه ریشه دوم و سوم اعداد نیز استفاده کرد. چرتکه از یک قاب اصلی تشکیل شده است که چندین میله عمودی در آن جاسازی شده و در هر یک از این میله ها تعدادی مهره چوبی وجود دارند که به بالا و پایین حرکت میکنند. یک میله افقی فضای داخل قاب را به دو قسمت تقسیم میکند که به نام ردیف بالا و ردیف پایین شناخته میشوند.
اجزا و شیوه محاسبه
چرتکه را برای استفاده بر روی سطح صافی مانند میز یا روی پا قرار میدهند و تمام مهره های بالا و پایین را به سمت مخالف میله افقی حرکت میدهند.ارزش مهره ها : ارزش عددی هر مهره در ردیف بالا ۵ و در ردیف پایینی معادل ۱ است. هنگامی که مهره ها به سمت میله افقی حرکت داده شوند در واقع شمرده شده اند.شمارش: هنگامی که ۵ مهره در ردیف پایینی شمرده شود، نتیجه به ردیف بالا منتقل میشود. هنگامی که تمام مهره های بالا و پایین یک ستون شمرده شدند،نتیجه آن یعنی (۱۰) به نزدیکترین ستون سمت چپ آن منتقل میشود.آخرین ستون سمت راست، ستون یکان است، ستون بعدی دهگان، بعدی صدگان و الی آخر. محاسبات اعشاری به این ترتیب انجام میشود که فاصله بین دو ستون به عنوان ممیز تعیین میشود و تمام ستونهای سمت راست این فاصله اعداد اعشار و ستونهای سمت چپ اعداد صحیح را نشان میدهند.چرتکه در زمان ما
امروزه مغازه داران آسیایی همچنان از چرتکه برای محاسبات خود استفاده میکنند و استفاده از چرتکه در بسیاری از مدارس خاور دور تدریس میشود.برای آموزش محاسبات ریاضی به کودکان نابینا هم از چرتکه استفاده میشود و این بهترین وسیله جایگزین برای کاغذ و مداد است. علاوه بر آن در بسیاری از مدارس عادی نیز به جای ماشین حساب و یا انجام محاسبات روی کاغذ، از چرتکه استفاده میکنند و روش استفاده آنرا به دانش آموزان تعلیم میدهند علت نامگذاری اعداد
علت نامگذاری اعداد هر عدد به تعدا زا ویهاش نامگذاری شده:
مثلا عدد 1، یک زاویه دارد
عدد 2، دو زاویه دارد
عدد 3، سه زاویه دارد و...
عدد 0 هم زاویهای ندارد. پنج شنبه 29/5/1388 - 1:0
آموزش و تحقيقات
مسلمانان علم ریاضی ، خاصه جبر و مقابله را به گونه ای پیشرفت دادند که می توان گفت آنان موجد این علم می باشند.اگر اصول و مبادی علم ریاضیات قبل از اسلام در دنیا وجود داشت ، لکن مسلمین انقلابی در آن ایجاد کردند و از جمله اینکه قبل از دیگران جبر و مقابله را در هندسه بکار بردند.
جبر و مقابله تا بدانجا مورد توجه آنان بود که مأمون عباسی در قرن سوم هجری ( قرن نهم میلادی ) به ابومحمد بن موسی ، یکی از ریاضیدانهای دربار خود امر کرد کتاب سادة عام الفهمی در جبر و مقابله تآلیف نماید.
محمدبن موسی ( فوت در سال ۲۵۷ یا ۲۵۹ هـ. ق. ) یکی از سه برادر دانشمندی بود که به بنوموسی شهرت داشتند.در نیمةدوم قرن سوم هجری ثابت بن قره( ۲۲۱-۲۲۸ هـ. ق. )طبیب ،ریاضیدان و منجم حوزه علمی بغداد خدمات بسیاری را در زمینه ترجمه کتابهای علمی از زبانهای سریانی و یونانی به زبان عربی انجام داد.
وی دارالترجمه ای تأسیس کرد که بسیاری از دانشمندان آشنا به زبانهای خارجی در آن کار میکردند. در این دارالترجمه بسیاری از آثار یونانیان نظیر آپولونیوس ، اقلیدس ، ارشمیدس ، تیودوسیوس ، بطلمیوس ، جالینوس و ایوتوکیوس به وسیله او یا تحت سرپرستی وی به عربی ترجمه شد.
ابو حفض یا ابوالفتح الدین عمر بن ابراهیم نیشابوری مشهور به خیام نیشابوری از برجسته ترین حکما و ریاضی دانان جهان در سال ۳۲۹ ه.ق در نیشابور به دنیا آمد .خیام کمتر می نوشت و شاگرد می پذیرفت ، وی برای کسب دانش به خراسان و عراق نیز سفر کرد . به واسطه تبحر و دانش عظیمی که در ریاضیات و نجوم داشت ، از سوی ملکشاه سلجوقی فراخوانده شد، ملکشاه به او احترام می گذاشت و خیام نزد او قرب و منزلت ویژه ای داشت . او بنا به خواست ملکشاه در ساخت رصدخانه ملکشاهی و اصلاح تقویم با سایر دانشمندان همکاری داشت . حاصل کارش در این زمینه تقویم جلالی آن است که هنوز اعتبار و رواج دارد و تقویم او از تقویم گریگور یابی دقیق تر است .
یکی دیگر از دانشمندان اسلامی که تحولی عظیم در علم ریاضی پدید آورد ابوعبدالله محمدبن موسی خوارزمی( متوفی ۲۳۲ هـ. ق. ) است.این ریاضیدان ، منجم، جغرافیدان و مورخ ایرانی یکی از منجمین دربار مأمون خلیفه بود. وی در بیت الحکمه مشغول کار بود.
بیت الحکمه مؤسسه علمی معروفی بود که مأمون خلیفة عباسی ( ۱۹۸-۲۱۸ هـ. ق. ) به تقلید از دارالعلم قدیم جندیشاپور در بغداد تأسیس کرد. ظاهراً فعالیت عمدة این مرکز ترجمة آثار علمی و فلسفی یونانی به عربی بود. عده ای از مترجمان برجسته و نیز کاتبان و صحافان در آنجا کار می کردند. کتابخانه ای که بدین طریق فراهم آمد و عنوان خزانه الحکمه داشت از زمان هارون الرشید و برامکه سابقه داشت.
از مؤسسات وابسته به بیت الحکمه رصدخانه ای در بغداد و رصدخانه ای در دمشق بود که منجمین و ریاضیدانان اسلامی در آنجا به رصد کواکب و فراهم کردن زیجها (جداولی که از روی آن به حرکت اجرای سماوی پی می برند) اشتغال داشتند.
درباره اهمیت و ارزش آثار خوارزمی چنین آورده اند:
« خوارزمی درخشانترین چهره در میان دانشمندانی بود که در دربار مأمون گرد هم آمده بودند. او کتب و آثاری را در علوم جغرافیا و نجوم تدوین نمود که سیصد سال بعد به وسیله آتل هارت انگلیسی به لاتین ترجمه و در اختیار علمای اروپا قرار گرفت.
ولی دو اثر او در ریاضیات نام او را جاودانی ساختند. یکی از آنها حل المسایل علمی ، برای زندگی عملی، با عنوان جبر و مقابله بود. مترجمی که در قرون وسطی این اثر را برگرداند نیز همان نام عربی را برای آن برگزید و اولین کلمة عنوان کتاب یعنی « الجبر» را برای همیشه در ریاضیات تحت عنوان Algebra به جای ماند ( گذاشت ).
دومین اثر خوارزمی که نامش را جاودان ساخت ، همان کتاب آموزشی فن محاسبه بود که در آن طریقة استفاده از اعداد هندی را می آموخت. نوشتن اعداد ، جمع و تفریق ، نصف کردن و دو برابر کردن ، ضرب، تقسیم و محاسبات کسری. این کتابچه نیز به اسپانیا آورده و در اوایل قرن دوازدهم میلادی به لاتین برگردانده شد. ترجمة آن از عربی به لاتین با این جمله آغاز می گردد: «چنین گفت الگوریتمی ( خوارزمی ) ، بگذار خدا را شکر گوییم، سرور و حامی ما.»
Dixit algorithmi : lavdes deo rectori nostri atque defensori dicamus dignos
از دیگر دانشمندان اسلامی که در رشد دانش ریاضی بسیار مؤثر بودند می توان از ابوالوفای بوزجانی( ۳۲۸-۳۸۸ هـ. ق. ) نام برد.
پنج شنبه 29/5/1388 - 0:58
آموزش و تحقيقات
.
انسان اولیه چگونه می شمرد؟
در آغازانسان اولیه برای نشان دادن عدد مورد نظر خود از زبان اشاره استفاده می کرد شاید به ببری که کشته بود یا به سرنیزه همسایه اش اشره کند یا شاید انگشتانش برای نشان دادن عدد استفاده می کرد سه انگشت دست معنی سه می داد خواه سه نیزه یا سه ببر یا سه غار باشد. در ابتدا انسان اولیه می توانست تا دو بشمرد امروزه هنوز در جهان قبایلی ابتدایی مانند بومیان بدوی استرالیا”ابوجین”ها وجود دارد فقط سه عدد می شناسند یک،دو و بسیار هنگامی با انگشتان دست شماره میکنید تفاوتی نمی کند که از انگشت کوچک دست یا از انگشت شصت شروع کنیم اما بین برخی از اقوام برای این کار قاعده هایی وجود دارد مثلا زونیا(قبیله ای از سرخپوستان آمریکای شمالی)شمردن را از انگشت کوچک کوچک دست چپ شروع می کردند.ریاضیات دور نخستین به درستی نمی دانیم که انسان اولیه از چه زمانی برای تبادل نظر با خانواده و همسایگان خود به جای اشاره به سخن گفتن پرداخته است. اما این را می دانیم که هزاران سال پیش از آن که نوشتن را فرا گیرد به سخن گفتن پرداخته است به همین ترتیب انسان هزاران سال پیش از آن که علام و نشانه های ریاضی را به جای کلمات به کار برد.یعنی به جای کلمه “سه”،رقم “۳″را به کار برد نام ارقام را ی دانسته است. انسان به عدد نیاز داشت و می بایست شمردن را می آموخت شاید داستان از آنجا آغاز شد که انسان غارنشین تصمیم گرفت که شکار خود را که یک ببر دندان دشنه ای بود با سه نیزه همسایه اش معامله کند یا شاید نیاز به شمردن زمانی پیدا شد که نوجوان غارنشین می خواست به برادران و خواهرانش بگوید که ۴ ماموت بزرگ را در هنگام شکار دیده است. انسان از چه زمانی ارقام عددی را بكار برد؟
انجا که بر ما معلوم است در حدود ۳۰۰۰ سال پیش از میلاد مصریان قدیم ومردم بین النهرین(سرزمین بین دجله وفرات امروزیدر عراق)علاماتی برای نوشتن اعداد داشتنداین مردمان با انکه بسیار از هم دور بودندهر مستقل موفق به اختراع یک رشته از ارقام شدندارقام ساده ی انها چون ۱و۲و۳ المثنایچوب وچوبخط انسانهای نخستین بود.جالب اینجاست که در بسیاریاز دستگاههای ارقام که در سراسرجهان کشف شده استرقم یک را به صورت یک عدد کوتاه یا به شکل یک نقطه می نوشتند. نخستین ریاضیدانان چكسانی بودند؟
بعضی اوقات مصریان باستان را که پنچ هزار سال پیش میزیسته اند ریاضیدانان واقعی عهد باستان می آورند ولی با معیارهای امروزی ریاضیات آنها بسیار ابتدایی بود هنگاهی که آنها به ساختن احرام پرداخته اند هنوز ریاضی دانانشان با انگشتان دست شمارش می کردند و حساب آنها چیزی جز جمع و تفریق نبود.با وجود این انها توانستند بر دانش ریاضی ما مقدار زیادی بیفزایند.کاهنان مصری که ریاضیدان بودند.بر ساختمان معابد واهرام که مقبره یفرعون های مصر بود نظارت داشتند.این کاهنان که هم مهندس بودندوهم معمار نقشه های مهندسی امروز طراحی می کردند که جز با اندازه گیری های تهیه ی چنین نقشه هایی میسر نبود اندازه گیری های تقریبی وغیر دقیق اقوام ابتدایی به درد سازندگان اهرام و معابد نمی خوردمعابد و اهرام مصر سسب شدند که یک دستگاه اندازه گیری جدید بوجود آید پنج شنبه 29/5/1388 - 0:57
آموزش و تحقيقات
تاریخچه باغبانی در دنیا :
بزرگترین مسئلهای كه بشر همیشه در طول تاریخ چند هزارسالهاش با آن روبرو بوده قحطی و كمبود مواد غذایی است و به این دلیل، در زمانهای قدیم، پایه و اساس اجتماعها را كشاورزی تشكیل می داده است. البته باید در نظر داشت كه در هیچ مرحلهای از تاریخ، از جمعآوری مواد گیاهی خوراكی به طور كامل صرف نظر نشده است و هنوز هم در بسیاری از نقاط دنیا، گیاهان خودرو، دست كم در سطح محلی، از نظر مواد غذایی دارای اهمیت هستند. برای مثال میتوان از جنگلهای پسته خودرو در اطراف سرخس خراسان، بوتهزارهای تمشك وحشی در مازنداران، جنگلهای زردآلوی وحشی در تركیه و بوتهزارهای زغال اخته آبی رنگ(Blueberry) در آمریكا نام برد. مطالعه سنگنوشتهها، حجاریها و اسناد تاریخی نشان میدهد كه فن باغبانی از آغاز كشاورزی تا كنون دورانهای مشخصی را به شرح زیر طی نموده است.
1- مصر و بینالنهرین قدیم :
این دوران حدود 35 قرن (از حدود 3500 سال قبل از میلاد تا حدود میلاد مسیح) طول كشید. از ویژگیهای این دوره ایجاد سیستمهای آبیاری پیشرفته و نیز شناسایی و استفاده از گیاهان دارویی، ادویهای و عطری زیادی است. مصریان قدیم، بسیاری از گیاهان باغبانی را شناخته و كشت میكردند. برای مثال می توان از میوهها: خرما، انگور، زیتون، انار، موز، لیمو و انجیر، و از سبزیها: خیار، عدس، سیر، تره، پیاز، كاهو، نعناع، تربچه، كاسنی و انواع هندوانه و خربزه را نام برد. در همین دوره، ساكنین كلده، بابل و آشور نیز با ایجاد آبراهههای بسیار دقیقی، كه كف و دیواره آنها را با آجر مفروش بود، حدود شصتو پنج هزار كیلومتر مربع زمین را در بینالنهرین به زیر كشت برده بودند. مجموعه گیاهی مربوط به هفتصد سال قبل از میلاد كه آشوری ها باقی مانده حاوی بیش از نهصد گیاه مختلف است كه حدود دویستو پنجاه عدد از آنها گیاهان باغبانی است. این افراد درختان نخل و انجیر را با موفقیت كشت میكردند، و نیز از دیگر شواهد به دست آمده، چنین بر میآید كه آنها در باره جنسیت در گیاهان و تأثیر گردهافشانی در تشكیل میوه و همچنین از تلقیح مصنوعی خرما و بر دادن انجیر آگاهی داشتهاند.
2- یونان قدیم :
برخلاف مصریان و اهالی كلده و آشور، یونانیان چندان علاقهای به جنبه عملی كشاورزی نداشتند، ولی در عوض به جنبههای عملی آن، یعنی گیاهشناسی و به ویژه طبقهبندی گیاهان و تاریخ طبیعی، میپرداختند. از تئوفراستوس، كه به نام پدر گیاهشناسی نیز معروف است، نوشتههای زیادی باقی مانده كه حاوی مطالب گوناگون در مورد علوم مختلف گیاهی است.
3- روم قدیم :
امپراطوری روم قدیم حدود یك هزار سال (از حدود پانصد سال پیش از میلاد تا حدود پانصد سال پس از میلاد مسیح) بر بخش مهمی از دنیای آن روز حكمفرمایی داشت. رومیان، بر خلاف یونانیان، توجه زیادی به كشاورزی داشتند و این فن، سهم مهمی از اقتصاد آنان را به خود اختصاص داده بود. خدمت مهم رومیان به كشاورزی و به ویژه باغبانی عبارت از دریافت دانستهها و یافتههای یونانیان و مصریان باستان، و بیشترین استفاده عملی از آنها بود. رومیان از پیوند زدن، تناوب، مصرف كود دامی، بهرهبرداری از انبار سرد و نیز گلخانه اطلاع داشته، بسیاری از میوهها و سبزیها را كشت میكردند. در شهر روم كشت گیاهان زینتی متداول بود، و در آن دوره این رشته از باغبانی پیشرفت زیادی نمود. در این زمان ثروتمندان رومی، در اطراف شهر باغهایی داشتند كه مزین به آب نماها، مجسمههای فراوان و خیابانبندیهای منظم بود، كه در آنها درختانی مانند: سیب، گلابی، انجیر، زیتون و انار، و نیز گلهایی مانند زنبق، گل سرخ (از آنجا كه گلهای بسیاری از گونههای Rose كه در فارسی «گلسرخ» نامیده شده، رنگهایی غیر از سرخ دارند، اطلاق«گل سرخ»به این گل با اشكال مواجه است. مثلاً برخی از گونهها یا ارقام را كه رنگ زرد دارند باید «كل سرخ زرد» بنامیم.) بنفشه، میمون، شقایق، جعفری، سوسن و مینا كشت میشدند. در این زمان بود كه برای اولین بار پیشه باغبانی پدید آمد، بدین معنا كه عدهای با نگهداری از باغ دیگران مزد دریافت میكردند.
4- قرون وسطی و عصر اسلام :
با سقوط روم، در اواخر قرن پنجم میلادی، دنیای غرب از نظر علوم و فنون گامی عظیم به قهقرا برداشت و ازجمله باغبانی نیز دچار افت كیفی فراوانی گردید. گسترش قلمرو اسلامی و پیشرفت چشمگیر علمی مسلمانان به تقریب همزمان با افول تمدن اروپا و قرون وسطی بود. در میان علوم مختلف، دانش فلاحت (كشاورزی) نزد مسلمانان از اهمیت والایی برخوردار بوده است. شواهد تاریخی نشان میدهند كه از یك سو دستورهای اسلامی دایر بر پاداش نیك دو جهانی كشت و كار و از سوی دیگر گسترش قلمرو اسلامی كه دارای تفاوتهای اقلیمی و آب و هوایی شدید بودند، همچنین نیاز به غذا، ساختن دارو، مصارف صنعتی و ایجاد آبادانی و خرمی، عوامل بسیار اساسی در پیشبرد دانش كشاورزی در میان مسلمین بوده است. از آن جمله: احداث باغ و درختكاری در میان مسلمین تا آنجا گسترش داشت كه برخی از شهرها و نواحی آن زمان، به واسطه باغها و ریاحین مشهور خود در تاریخ ثبت شدهاند برای مثال: باغات طایف، نخلستانهای مدینه، باغهای متعدد در عراق به ویژه در حومه بغداد، نخلستانهای كوفه و باغهای مثمر و غیر مثمر در دمشق را میتوان نام برد. در آن زمان، سمرقند و سند را با صفاترین گردشگاههای روی زمین میدانستهاند و بخارا را به واسطه درختان و گلهای آن، دلكشترین شهر و به نام شهر باغها میشناختند. علاوه بر این، قصرهای خلیفهها و امیران آنان از اندلس گرفته تا چین دارای باغهای بسیار زیبا با طراحی ویژه خود بوده است كه با توجه به ساختار ویژه آنها، میتوان آنها را باغهای دوره اسلام یا باغهای اسلامی نامید. به طور كلی، در قلمرو اسلامی از اندلس، شام، عراق، ایران، هند تا سایر كشورها، مسلمانان علاوه بر تولید محصولهای باغی، درختان غیر مثمر و ایجاد فضای سبز در درون قصرها به ایجاد باغهای گیاهشناسی و گلكاری نیز می پرداختهاند. در این راستا، نه تنها بذر و نهال ارقام مختلف گیاهان را در باغهای گیاه شناسی جمع میكردند، بلكه دانشمندان این رشته مطالعهها و توصیههایی پیرامون افزایش، شناخت درختان، قلمهزدن، پیوند زدن، حركت شیره نباتی و حتی كنسرو كردن میوهها داشتهاند كه ازمیان آنها ابن عوام را میتوان نام برد. در این دوره گلهایی مانند: یاسمن و لاله (كه توسط مسلمین به اروپا راه یافت) و همچنین درختانی مانند: انار، انبه، انجیر، انگور، پرتقال، خرما، زیتون، زردآلو، لیمو، لیموشیرین، هلو و نارنج را میشناختند و كشت میكردند.
در زمان جنگهای صلیبی و رویارویی نیروهای غرب و اسلام، صلیبیون علوم مختلفی را از مسلمانان كسب كردند و در واقع اولین سنگهای بنای رنسانس اروپا گذاشته شد. در دانش كشاورزی نیز اروپاییها با بردن ارقام درختان و گلها و گیاهان زراعی و تعمیم آن در كشورهای خود و همچنین بهرهگیری از كتابهایی كه توسط مسلمین نوشته شده بود بهره وافری بردند. هرچند كه بیش از جنگهای صلیبی نیز به سبب تجارت و داد و ستد مسلمین با غرب شناخت و كاشت برخی از درختان میوه به دیگر نقاط جهان، از جمله اروپا رسیده بود. بهرحال بسیاری از پیشرفتهای شگرف در این رشته هم مدیون آن دسته از دانشمندان اسلامی است كه با گردآوریهای خود در راه پیشبرد كشاورزی نقش داشتهاند. برخی از این كتابها عبارتند از: الفلاحه النبطیه تألیف ابن وحشیه،الفلاحه تإلیف ابن عوام،النبات تإلیف ابوحنیفهدنیوری،الجامع فی الادویه المفرده تإلیف ابن بیطار، كتاب النبات و الشجر، تألیف ابی زیبد سعد بن اولی الانصاری، كتاب صفهالنخل، كتاب صفه الزرع، كتاب النبات تألیف القاسمبن معین، كتاب الفلاحه و العماره تألیف محمدبن اسحق الاهواری، كتاب النبات، كتاب الزرع، كتاب النخله تألیف ابی حاتم السید حستانی، كتاب الروضهالزهر تألیف الفتح بن خاقان بن احمد، كتاب النبات، كتاب البستان، كتاب الروضه، كتاب الزهر، كتاب الاشجار، تألیف جابربن حیان و كتاب النبات و الشجر، تألیف عبدالملك بن قریب الاصمعی.
5- دوره رنسانس اروپا و آغاز عصر جدید تا اواخر قرن نوزدهم میلادی :
در اوایل قرن چهاردهم میلادی با آغاز رنسانس دراروپا، اروپاییها با استفاده از یافتهها و اختراعهای دانشمندان اسلامی، به تجدید حیات وترقی و تعمیم دادن علوم و فنون مختلف پرداختند. كشاورزی و باغبانی نیز از این جریان بر كنار نماند. و به ویژه درایتالیا و فرانسه، باغبانی پیشرفت فراوانی نمود. كشف دنیای جدید درسال 1492 میلادی باعث شد كه گیاهان باغبانی جدیدی به گنجینه موجود در دنیای قدیم اضافه گردد و فن باغبانی به ویژه در بخش سبزیكاری با دریافت گیاهانی مانند: گوجهفرنگی، سیبزمینی ، لوبیا و كدو رونق بسیار بگیرد. از مهمترین نوآوریها و یافتههای این دوره میتوان:
1- كشف یاخته (سلول) توسط رابرت هوك (1703-1665) (Robert Hook)
2-كشف دوباره جنسیت درگیاهان توسط رودلف كامراریوس (Rudolph Camerarius) (1665-1721)
3-طبقهبندی علمی گیاهان توسط كارل لینه (1778-1707) (Carl von Linne)
4-ابداع روش كشت خطی محصولهای یك ساله توسط جتروتال (Jethro Tull) (1731)
5-مطالعههای توراثی گرگورمندل (Gregor Mendel) (1884-1882) را نام برد.
6- یكصد سال بعد :
گفته شده كه پیشرفت كشاورزی در یكصد سال گذشته، بیش از پیشرفت آن در یك صد قرن قبل از آن بوده است. دلیل عمده این پیشرفت و ترقی سریع، از یك سو، جایگزینی ماشینهای كارآمدتر و به ویژه تراكتورهای دیزلی، به جای افزارها و وسایل شخمزنی اولیه و از سوی دیگر، پیشرفتهای عظیم علمی و فنی دراروپا وآمریكاست. سهم مهمی از این پیشرفت مربوط به متخصصین بهنژادی گیاهان (اصلاح نباتات) است كه با ایجاد ارقام جدید، زارعین را قادر ساختند كه تراكم بوته را درواحد سطح بالا برده،در ضمن از كودهای شیمیایی به مقدار بیشتری استفاده كنند، و در نتیجه محصول بیشتری به دست آورند. به عنوان نمونه میتوان از گوجه فرنگی نام برد كه میزان متوسط محصول آن در آمریكا كه تا سال 1940 حدود 12 تن در هكتار بود به دلیل معرفی ارقام جدید و نیز به كار بردن فناوری (تكنولوژی) پیشرفته، در حال حاضر به طور متوسط به بیش از 45 تن درهكتار رسیده است. اوایل قرن نوزدهم، در آمریكا هر زراع فقط برای چهار نفر، قدرت تولید غذا داشت. این رقم در ریال 1940 تنها بالغ به 11 نفر شده بود، ولی در اثر پیشرفت سریع علوم در سالهای پس از جنگ دوم جهانی، به ویژه كشف انواع سمهای آلی كشاورزی مانند علفكشها و نیز ساخته شدن ماشینهای پیشرفتهتر و كاراتر، در سال 1967 به 37 نفر رسید و در حال حاضر به 57 نفر رسیده است.
در كشورهای پیشرفته یكی از علوم كه مهمترین اثر را در پیشرفت كشاورزی، و به ویژه باغبانی داشته، علم شیمی است. امروزه، با ساخته شدن انواع كودهای شیمیایی، آفتكشهای آلی و به ویژه تنظیمكنندههای رشد گیاهی، نه تنها میزان تولید محصول در واحد سطح بالا رفته بلكه بسیاری از كارها، مانند كنترل علفهای هرز، تنك كردن گل و میوه، برداشت محصول و حتی هرس كردن، با مواد شیمیایی مختلف انجام میشود و به این ترتیب یك باغدار با كاركمتر غذای بیشتری فراهم میآورد.
تاریخچه باغبانی در ایران :
گفته می شود كه ایران یكی از اولین كشورهای دنیاست كه درآن كشاورزی و تمدن شروع شده و انسان اولیه برای نخستین بار در فلات ایران به كشت و زرع و پرورش دام، دست زده است. همچنین گفته میشود كه مهاجرت آریاییها به ایران بر خلاف مشهور، مهاجرتی چوپانی و در جستجوی چراگاههای جدید نبوده، بلكه مهاجرتی دهقانی و در جستجوی زمین بهتر برای كشاورزی بوده است (به نظر میرسد منظور درخت آسوریك كه از زمان ساسانیان باقی مانده (ترجمه ماهیار نوابی، بنیاد فرهنگ ایران) و در آن از رجزخوانی یك بز در برابر نخل سخن میرود- نمایشگر اختلاف بین دامداران و كشاورزان اولیه است، اینكه منظومه به نفع بز كه قادر به حركت (كوچ) است پایان میپذیرد « به چرای كوهها شوم تو كوفتهای ایدر، چو میخ جولاهان» حاكی از دیرینگی ریشههای این منظومه است در آغاز ایجاد باغهای باستان). حفاریهایی كه در اطراف كاشان انجام شده است نشان میدهد كه در شش هزار سال پیش، ایرانیان متمدن بوده و سیستم زراعی پیشرفتهای داشتهاند.
در حفاریهای نقطههای مختلف ایران مشخص گردیده كه در حدود 3300 سال پیش از میلاد مسیح درخت را در ری، دامغان و كاشان به طرز مشابهی نقاشی میكردهاند و بنابراین در آن زمان از لحاظ باغبانی میان نقاط مختلف ایران رابطه برقرار بوده است. دین زرتشت به كشاورزی اهمیت فراوان داده و در اوستا(وندیداد-فصل چهارم) آمده است كه سومین جایی كه زمین شادمانترین است، آنجاست كه یكی از خداپرستان بیشترین غله را كشت كند و بیشترین گیاه ومیوه را بكارد. پطروشفسكی از استراسبون روایت میكند كه در قرن اول پیش از میلاد مسیح، ایرانیان تمامی درختان میوهای را كه در یونان وجود داشته به استثنای زیتون كشت میكردهاند. گزنفون از قول سقراط نقل كرده است كه در دوره هخامنشیان باغهایی در ایران وجود داشته كه آنها را پاردیس یا پردیس (این كلمه در زبانهای رایج اروپایی به صورت پارادیس (Paradice) آمده و به معنای بهشت است) مینامیدهاند و در آنها درختان دارای ارتفاع مساوی و روی خطهای منظم كشت شده را به وسیله چرخ چاههای بزرگی كه توسط گاو گردانده میشدند آبیاری مینمودند. از میوههای مهم این زمان میتوان انگور، خرما و انجیر را نام برد.
با حمله اسكندر مقدونی، كشاورزی ایران رو به افول گذاشت و بسیاری از كاریزها، باغها و مزرعههای اطراف آنها از بین رفت و این وضع تا زمان به حكومت رسیدن اردشیر بابكان ادامه یافت. ساسانیان به احیای قناتها و تشویق و توسعه زراعت وباغبانی و دامپروری همت گماشتند و ایران دوباره آباد شد. همچنانكه پطروشفسكی هم متذكر شده، در كتاب پهلوی بوندهشن (Bundahishan) كه مربوط به زمان ساسانیان است و امروزه آن را بن دهش مینامیم، از كشت انواع میوه مانند پرتقال، خرما، انگور، سیب، به، لیمو، انار، هلو، انجیر، فندق، سنجد، بادام، توت، گلابی، پسته، زردآلو، گردو و شاه بلوط و نیز انوع سبزی و گل مانند تره تیزك، تره، گشنیز، خیار، نرگس، یاسمن، نسترن، لاله، بنفشه، همیشه بهار، سوسن، تاج خروس، گل سرخ و گل زعفران صحبت رفته است.
پس از ساسانیان، تا زمان حمله مغول، كشاورزی ایران به تناوب دچار ركود (در زمان بنیامیه) و رونق (درزمان بنیعباس و حكومتهای محلی) گشت. ابومنصور موفق الهروی (قرن چهارم هجری) در كتاب خود الابنیه فی حقایق الادویه از تعداد زیادی از گیاهان باغبانی نام برده است. بنا به گفته ابومنصور درآن زمان از سبزیها: اسفناج، باقلا، خربزه، هندوانه، بادنجان، ریحان، پیاز، سیر، نخود فرنگی، هویج، شنبلیله، تره تیزك، نخود ایرانی، كاهو، چغندر، ترخون، عدس، ترب، نعناع، كدو، خیار، كرفس، گشنیز، لوبیا چشم بلبلی، ماش، كاسنی، مارچوبه، جعفری و شوید در ایران كشت می شده است. فهرست اسامی میوههایی كه ابومنصور ذكر كرده است مشابه فهرست بوندهشن میباشد، با این تفاوت كه او زیتون، شفتالو، زغالاخته، گیلاس وآلبالو، ازگیل و زالزالك را نیز جزو میوههای رایج ذكرمیكند.
در زمان دیلمیان باغبانی ایران به بیشترین پیشرفت خود رسید و برای اولین باركشت مركبات در اطراف دریای خزر آغاز گشت. جالب اینجاست كه در این دوره، برخی از انواع سبزی مثل مارچوبه و گل كلم به مقدار زیاد در ایران كشت ومصرف میشدند ولی بعدها كشت آنها منسوخ شد و با وجود آنكه به تازگی دوباره برخی كشاورزان آنها را تولید میكنند، هنوز مصرف آنها همگانی نشده و جزو گیاهان تفننی محسوب میشوند.
در اثر حمله مغول، همراه با ویران شدن ایران، باغبانی نیز از رونق افتاد و وضع بدین صورت بود تا آن كه غازانخان تیموری (اواخر قرن هفتم و اوایل قرن هشتم هجری قمری) همت به آبادی كشور و توسعه كشاورزی گماشت. در قلمرو وی انواع درختان میوه و سبزیها در تمام نقاط كشت میشدند و باغبانی آنقدر رونق داشت كه از اصفهان انواع میوه به هندوستان و آسیای صغیر و از كرمان خرما به سایر كشورها صادر میگشت. در ایران دوره اقلید و سورمق مركز تولید برگه زردآلو و خراسان ناحیه مهمی برای كشت انواع میوه به شمار می آمد. از زمان غازانخان (سال 700 هجری قمری) كتابی به نام «كتاب در علم فلاحت و زراعت» كه نویسنده آن ناشناس است باقیمانده كه درسال 1323 هجری قمری توسط عبدالغفار خان نجمالدوله با چاپ سنگی منتشر شده است. بنا به گفته پطروشفسكی در كتاب فوق كه دارای فصل های زیادی است، درباره نگهداری تخمها، غلات و اینكه كدام درخت و گیاه از تخم میروید وكدام را باید به صورت نهال كاشت، ویژگیهای انگور و دیگر درختان بارده و بیبار، انواع گیاهان زینتی و شرایط كود (زبل) دادن صحبت گردیده و به هر گیاهی، بخشی تخصیص یافته است. نویسنده در این كتاب به مشاهدهها، تجربهها و امتحان خویش در قلمه زدن(Cutting) پیوند زدن انواع درختان بارده و بیبار و نیز بذرافشانی، نهال كاری و كاشت درختان استناد كرده و چنین بر میآید كه شخصاً آزمایش های فنی زیادی دركشاورزی انجام داده است. دانشمندان این سرزمین با وجود مطالعه درباره ویژگیهای دارویی گیاهان، به كارهای به طور كامل فنی نیز میپرداختند و دستگاههایی برای بهرهبرداری از آب تهیه نمودند كه از آن جمله میتوان چرخ چاه خودكار (چرخ آب عین) را مثال آورد كه محمد حافظ اصفهانی در قرن دهم هجری قمری جزو چهارده اختراع خود ذكر كرده، می نویسد: «هشتم- چرخاب عین است كه آب از چاه عمیق، در غایت آسانی كشیده میشود و دلو كه بر لب چاه رسید خود، خالی میگردد- بیحركتی و عملی از خارج» با این همه، پس از غازانخان تا اوایل قرن دهم هجری، یعنی شروع حكمرانی صفویان، دوباره كشاورزی ایران سیری نزولی را طی نمود كه دلیل اصلی آن عدم وجود یك حكومت مركزی و ضعف نیروهای محلی و جنگهای مداوم بین آنها بود.
با چیره شدن صفویان بر سراسر ایران و تشكیل یك حكومت مركزی با قدرت، بار دیگر كشاورزی ایران رونق گرفت. هرچند كه با وجود تمام كوششها، حتی در زمان شاهعباس نیز، به رونق پیش از حمله مغول نرسید. در این زمان در تمام ایران درختان میوه به ویژه زردآلو، هلو، به، بادام، انجیر، انار و انگور كشت میشدند. كشت خرما در خوزستان، فارس، كرمان و سیستان مرسوم بود و خرمای ایران (به ویژه خرمای جهرم) بهترین خرمای جهان به شمار میآمد و مقدار زیادی از آن به هندوستان صادر میشد. كشت مركبات در مازندران و زیتون در مازندران و خوزستان معمول بود. در این دوره خرمای كرمان، پیاز خراسان، انار یزد و شیراز، و نیز پرتقال مازندران به خارج از كشور صادر میگشت. اوژن فلاندن كه در آن دوره به ایران آمده بود، در سفرنامه خود مینویسد: زراعت ایران مانند زراعت اروپا است. از زمان صفویان نیز كتابهای كشاورزی مختلفی باقیمانده كه مهمترین آنها ارشاد الزراعه، تألیف فاضل هروی در سال 921 هجری قمری است كه در سال 1322 هجری قمری توسط عبدالغفار خان نجمالدوله با چاپ سنگی منتشر شده است.
پس از صفویان، حكمرانان، هر كدام بر حسب قدرت و ضعف خود اثرهایی بر كشاورزی ایران داشتند كه روی هم رفته اثرهای منفی بسیار بیشتر بوده و ایران مانند بسیاری دیگر از كشورها از قافله تمدن عقب افتاد و كشاورزیش حتی از زمان صفویان نیز عقبتر رفت. اولین جنبش به طرف كشاورزی نوین در زمان صدارت شادروان میرزاتقیخان امیركبیر به وجود آمد. این مرد كاردان، همراه با سایر كارهای اساسی خود، سعی زیادی نیز در پیشبرد كشاورزی نمود وعلاوه بر وارد كردن انواع بذرهای بهنژادی شده، با خارجیها هم قراردادهایی بست و كشاورزی ایران را به سوی پیشرفت جهت داد. در اوایل قرن چهاردهم هجری قمری، با تأسیس اولین مدرسه كشاورزی ایران به نام مدرسه فلاحت مظفری، وارد كردن سیب زمینی و انواع نهالهای میوه، به ویژه سیب و گیلاس، از خارج، باغبانی ایران پیشرفت بیشتری یافت و سپس با ایجاد مدرسههای متوسطه وعالی و دانشكدههای كشاورزی و نیز تأسیس موسسههای دولتی مختلف مثل وزارت كشاورزی، بانك كشاورزی بنگاه توسعه ماشینهای كشاورزی، موسسه اصلاح و تهیه بذر و نهال وغیره به وضع كنونی درآمد
پنج شنبه 29/5/1388 - 0:55
آموزش و تحقيقات
گفته می شود که ایران یکی از اولین کشورهای دنیاست که در آن کشاورزی و تمدن شروع شده و انسان اولیه برای نخستین بار در فلات ایران به کشت و زرع و پرورش دام دست زده است.همچنین گفته می شود که مهاجرت آریایی هابر خلاف مهاجرت مشهور چوپانی و در جستجوی چراگاههای جدید نبوده بلکه مهاجرتی دهقانی و در جستجوی زمین بهتر برای کشاورزی بوده است. ] به نظر می رسد منظومه درخت آسکوریک که از زمان ساسانیان باقی مانده (ترجمه ماهیار نوابی- بنیاد فرهنگ ایران) ودر آن از رجز خوانی یک بز در برابر یک نخل سخن می رود_ نمایشگر اختلاف بین کشاورزان ودامداران اولیه است. اینکه منظومه به نفع بز که قادر به حرکت (کوچ) است پایان می پذیرد حاکی از قدمت ریشه های این منظومه است در آغاز ایجاد باغهای باستان[ .حفاری هایی که در اطراف کاشان به عمل آمده نشان می دهد که در شش هزار سال پیش ایرانیان متمدن بوده و سیستم زراعی پیشرفته ای داشته اند. در حفاریهای نقاط مختلف ایران مشخص گردیده که در حدود 3300 سال پیش از میلاد مسیح درخت را در ری – کاشان و دامغان به طرز مشابهی نقاشی می کرده اند و بنابراین در آن زمان از لحاظ باغبانی میان نقاط مختلف ایران رابطه برقرار بوده استدین زرتشت به کشاورزی اهمیت فراوان داده و در اوستا آمده است که سومین جایی که زمین شادمانترین است آنجاست که کی از خدا پرستان یشترین غله را کشت کندو بیشترین گیاه و میوه را بکارد .پطروشفسکی از استراسبون روایت می کند که در قرن اول پیش از میلاد مسیح ایرانیان کلیه ی درختان میوه ای که در یونان وجود داشته به استثنای زیتون کشت می کرده اند . گزنفون از قول سقراط نقل کرده است که در عصر هخامنشیان باغهایی در ایران وجود داشته که آنها را پارادیس یا پردیس (این کلمه در زبانهای رایج اروپایی به معنای بهشت است) می نامیدند و در آنها در ختان از حیث ارتفاع مساوی و روی خطوط منظم کشت شده و به وسیله چرخ چاههای بزرگی که توسط گاو گردانده می شدند آبیاری می گشت. از میوه های مهم این زمان ایران می توان انگور-خرما و انجیر را نام برد.با حمله اسکندر مقدونی کشاورزی ایران رو به افول گذاشت و بسیاری از کاریز ها و باغها و مزارع اطراف آنها از بین رفت و این وضع تا زمان به حکومت رسیدن اردشیر بابکان ادامه یافت. ساسانیان به احیای قنوات و تشویق و توسعه زراعت و باغبانی و دامپروری همت گماشتند و ایران مجددا " آباد شد . همچنانکه پتروشفسکی هم متذکر شده در کتاب پهاوی بوندهشن که مربوط به زمان ساسانیان است و امروزه آن را بن دهش می نامیم از کشت انواع میوه مانند پرتقال – سیب – انگور – خرما – به – لیمو – انار – هلو – فندق – سنجد – بادام –توت – گلابی –پسته – زرد آلو – گردو – شاه بلوط و نیز انواع سبزی و گل و مانند تره تیزک – تره – گشنیز – خیار – نرگس – یاسمن – نسترن – لاله – بنفشه همیشه بهار – گل سرخ و گل زعفران صحبت رفته است.بعد از ساسانیان تا زمان حمله مغول کشاورزی ایران به تناوب دچار رکود (در زمان بنی امیه) و رونق (در زمان بنی عباس و حکومتهای محلی) گشت. در زمان دیلمیان باغبانی یران به حداکثر توسعه خود رسید و برای اولین بار کشت مرکبات در اطراف دریای خزر آغاز گشت.جالب اینجاست که در این عصر بعضی از انواع سبزی مثل مار چوبه وگل کلم به مقدار زیاد در ایران کشت و مصرف می شدند ولی بعد ها کشت آنها منسوخ شد و با وجود آنکه هنوز بعضی از کشاورذان آنها را تولید می کنند هنوز مصرف آنها عمومیت نیافته و جزوگیاهان تفننی محسوب می گردند . در اثر حمله مغول همراه با ویران شدن ایران باغبانی نیز از رونق افتاد و وضع بدین منوال بودتا آنکه غازان خان تیموری(اواخر قرن هفتم و اوایل قرن هشتم هجری قمری) همت به آبادی مملکت و توسعه کشاورزی گماشت . در قلمرو وی انواع درختان میوه و سبزی هادر تمام نقاط کشت می شدند و باغبانی آنقدر رونق داشت که از اصفهان انواع میوه به هندوستان وآسیای صغیر وازکرمان خرما به سایر ممالک صادر می گشت در این دوره اقلید و سورمق مرکز تولید برگه زردآلو وخراسان منطقه مهمی برای کشت انواع میوه به شمار می آمد . از زمان غازان خان (سال700 هجری قمری)کتابی به نام کتاب درعلم فلاحت و زراعت که نویسنده آن ناشناس است باقیمانده که درسال1323 هجری قمری توسط عبد الغفارخان نجم الدوله با چاپ سنگی منتشر شده است.بنا به گفته پتروشفسکی در کتاب مذکور که دارای فصول متعدد است در باره حفاظت بذر ها – غلات و اینکه کدام درخت وگیاه از بذر می روید و کدام را باید به صورت نهال کاشت .خواص انگور و دیگر درختان میوه دار و بی ثمر اقسام نباتات زینتی و شایط کود (ربل)دادن صحبت گردیده و به هر گیاهی بخشی تخصیص یافته است .نویسنده در این کتاب به مشاهدات تجارب و امتحان خویش در تیلستن(قلمه زدن)پیوند زدن انواع درختان مثمر و غیر مثمر و نیز بذر افشانی نهال کاری و غرس اشجار استفاده کرده و چنین بر می آیدکه شخصا آزمایشهای فنی زیادی در کشاورزی به عمل آورده است. دانشمندان این خطه در عین مطالعه درباره خواص دارویی گیاهان به امور کاملا فنی نیز می پرداختند و دستگاههایی برای بهره برداری از آب تهیه دیدند که از آن جمله می توان چرخ چاه خودکار (چرخ آب عین)را مثال آورد که محمد اصفهانی در قرن دهم هجری قمری جزو چهارده اختراع خود ذکر کرده می نویسد:(... هشتم- چرخاب عین است که آب از چاه عمیق در غایت آسانی کشیده میشود و دلو که بر لب چاه رسید خود خالی می گردد ) .با این همه پس از غازان خان تا اوایل قرن دهم هجری یعنی شروع حکمرانی صفویان دوباره کشاورزی ایران سیری نزولی راطی نمود که دلیل اصلی آن عدم وجود یک حکومت مرکزی و ضعف قوای محلی و جنگهای مداوم بین آنها بود . با مستولی شدن صفویان بر سراسر ایران و تشکیل یک حکومت مرکزی با قدرت بار دیگر کشاورزی در ایران رونق گرفت . هر چند که با وجود تمام کوششها حتی در زمان شاه عباس نیز به رونق قبل از حمله مغول نرسید . در این زمان در تمام ایران درختان میوه بویژه زرد آلو – به – انار – بادام و انگور کشت می شدند . کشت خرما در خوزستان – فارس- کرمان و سیستان مرسوم بود و خرمای ایران (به ویژه خرمای جهرم )بهترین خرمای جهان به شمار می آمد و مقدار زیادی از آن به هندوسستان صادر می شد.کشت مرکبات در مازندران و زیتون در مازندران و خوزستان معمول بوده . در این دوره خرمای کرمان – پیاز خراسان – انار یزد و شیراز و نیز پرتقال مازندران به خارج صادر می گشت.لوژن فالاندن که در آن عهد به ایران آمده در سفرنامه خود می نویسد :زراعت ایران مانند زراعت اروپا است .از زمان صفویان نیز کتابهای کشاورزی مختلفی باقی مانده که مهمترین آنها ارشاد الزراعه تالیف فاضل هروی در سال921 هجری قمری است که در سال 1323 هجری قمری توسط عبد الغفارخان نجم الدوله با چاپ سنگی منتشر گشته است.بعد از صفویان حکمرانان هر کدام بر حسب قدرت و ضعف خود اثراتی بر روی کشاورزی ایران داشتند که روی هم رفته اثرات منفی بیشتر بود و ایران مانند بسیاری از کشورها از قافله تمدن عقب افتاد و کشاورزیش صفویان نیز عقب تر رفت.اولین جنبش به سوی کشاورزی نوین در زمان صدارت شادروان میرزا تقی خان امیرکبیر بوجود آمد.این مرد کاردان ضمن سایر اقدامات اصولی خود سعی وافری نیز در پیشبرد کشاورزی نمود و علاوه بر وارد کردن انواع بذرهای اصلاح شده با متخصصین خارجی هم قرار دادهایی منعقد ساخت و کشاورزی ایران را به سوی پیشرفت سوق داد.در اوایل قرن چهاردهم هجری قمری با تاسیس اولین مدرسه کشاورزی ایران به نام مدرسه فلاحت مظفری و وارد کردن سیب زمینی و انواع نهالهای میوه بخصوص سیب و گیلاس از خارج باغبانی ایران توسعه بیشتری یافت و سپس با ایجاد مدارس متوسطه و عالی و دانشکده های کشاورزی موسسه اصلاح و تهیه بذر ونهال و غیره به وضع کنونی در آمد . پنج شنبه 29/5/1388 - 0:53
خواستگاری و نامزدی
۱ -در دنیای مُد، عطر و اودکلن هم مثل رخت و لباس و کفش و کلاه و . . . سال به سال، نو میشود اما هر عطری برای هر سن وهرموقعیتی مناسب نیست.
۲- از عطرهایی مانند بولگاری، اسکادا و ایریا که رایحه سنگینی دارند، ترجیحا در محافل رسمی استفاده کنید. همیشه بهتر است که در مکانهای رسمی از رایحههای تلخ، گرم، شیرین و تند استفاده کنید.
۳ -در ساخت عطرهای تلخ معمولا از اسانسهایی مانند ریشه درختان و ادویههای تند شرقی استفاده میکنند. عطرهای شیرین و گرم هم عطرهایی هستند که از بو و طعم شکلات و میوههای تابستانی برخوردارند.
۴- از عطرهایی مانند مادام روشاز، گپ، هوگو و آزارو ترجیحا در محافل دوستانه و صمیمی استفاده کنید. همیشه بهتر است که در محافل دوستانه و صمیمی، از عطرهای سرد و ترش استفاده کنید.
۵- عطر سرد به عطری میگویند که حس خنکی و تازگی را القا کند. استشمام این عطرها معمولا باعث میشود که طعمِ میوههایی مانند خیار و هندوانه را به خاطر بیاوریم.
۶ - عطر ترش به عطری میگویند که طعم مرکبات را به خاطر بیاورد. عطرهای ترش نیز القاکننده حس طراوت و شادمانیاند.
۷- عطرهای سرد و ترش باعث آرامش روحی و رفع خستگی نیز میشوند. لابد دیدهاید که در باشگاههای ورزشی، هوای داخل باشگاه را معمولا با رایحههای سرد و ترش مطبوع میکنند. عطرهایی با طعم گلهای وحشی میتوانند حس صمیمیت بیشتری به محیط القا کنند.
۸- همانطور که در بحث رنگها، از رنگ سال و رنگ فصل برایتان گفتیم؛ در بحث عطرها هم باید از عطر سال و عطر فصل صحبت کنیم. طبیعتا عطرهایی که بهتر است در روزهای گرم و آفتابی استفاده شوند، با عطرهایی که مناسب روزهای سرد زمستاناند، یکسان نیستند.
۹- در فصل بهار از عطرهای ملایم استفاده کنید. عطرهای ملایم و بهاری را معمولا از گلهای بنفشه، تمشک و مگنولیا میگیرند.
۱۰- در روزهای گرم تابستان برای ماندگاری بوی عطر باید به دفعات بیشتری از آن استفاده کنید. با این حساب، بهتر است که در فصل گرم از عطری استفاده کنید که ماندگاری بیشتری داشته باشد.
۱۱- در فصل گرم، استفاده از رایحههای خنک و ترش، تلخ و سرد، جنگلی و وحشی بسیار خوشایند است. استفاده از رایحه های خنک و ترش در فصل تابستان، سرمای خوشایندی را به شما و اطرافیانتان منتقل میکند و درنتیجه از حس ِگرمای محیط میکاهد تا به یک حس تعادل دمایی برسید.
۱۲- ماندگاری عطرها در هوای سرد بیشتر است. یعنی در پاییز و زمستان با توجه به دمای پایین هوا، الکل موجود در عطر دیرتر تبخیر میشود. در فصلهای سرد سال، بهتر است از رایحههای سنگین مانند عطرهای شیرین، تند و تلخ استفاده کنید.
۱۳- اگر پوستتان چرب است، خوشحال باشید چون دوام و ماندگاری عطرها بر روی پوستهای چرب و تیره بیشتر است. اما عطر برای پوستهای روشن و خشک، در حکم یک مرطوبکننده است و دوام زیادی روی این پوستها ندارد.
۱۴- اگر پوستتان روشن و خشک است و میخواهید ماندگاری عطرتان بیشتر شود، بهتر است پیش از استفاده از عطر، از لوسیونهای مرطوب کننده بدون بو استفاده کنید.
۱۵- از زمانهای گذشته، این باور همچنان پابرجاست که عطر و اودکلن را باید به پوست جلوی گردن و یا به مچ دست زد. واقعیت این است که زدن عطر بر روی محل نبضها (مانند: مچدست، مچ پا، پشت زانوها و نبض گردن) باعث متصاعد شدن رایحه عطر شده و کلا خوشایند است اما پزشکان توصیه میکنند به گردنتان عطر نزنید چرا که این کار، احتمال بیماریهای پوستی را در این ناحیه افزایش میدهد.
پنج شنبه 29/5/1388 - 0:51
آموزش و تحقيقات
اسکلت بخشی از گلخانه است که پوشش پلاستیکی یا شیشه ای را نگه میدارد. اسکلت گلخانه باید محکم و سبک بود و در عین حال ارزان و با دوام باشد و تا حد امکان سایه کمتری داشته باشد. در حال حاضر اسکلت گلاخنه را بیشتر با آهن گالوانیزه و یا آلومینیم می سازند و در بعضی موارد از چوب هم استفاده میشود که هم ارزانتر است و هم ساخت آن آسانتر است، ولی این اسکلتها زود می پوسند و در ضمن برای استحکام بیشتر باید از قطعات چوبی ضخیمتری استفاده کرد که این امر سبب کاهش نفوذ نور آفتاب بداخل گلخانه می گردد.
در حال حاضر دو نوع گلخانه رواج دارد:
1- گلخانه دو طرفه 2- گلخانه کوآنست
در گلخانه های دو طرفه دیوارهای جانبی عمودی هستند و سقف آنها حالت مثلثی دارد. در گلخانه کوآنست از کمانهای لوله ای یا چوبی (بیشتر لوله های فولادی) استفاده می شود در این روش کمانها را که دارای قوسی حدود 180° هستند بموازات هم و بفواصل مشخص (1.5-3.5 m) در زمین فرو می کنند و کمانها بوسیله تیرهای افقی که در امتداد طولی گلخانه قرار دارند بهم اتصال می یابند و مستحکم می شوند. فاصله تیرهای افقی که بطور موازی در روی کمانها قرار گرفته و اولین کمان را به آخرین کمان وصل می کنند، 100-150 cm است. به این ترتیب یک فضای درونی بزرگ و واحد بوجود می آید. برای پوشاندن گلخانه کوآنست معمولاً از پلاستیک استفاده می کنند. بدین منظور در فواصل بین لوله های افقی و بفاصله 25-30cm سیمهای گالوانیزه به موازات لوله های افقی نصب می کنند که برای پوشش پلاستیکی سطح مناسبی بوجود می آورند و پس از پوشاندن گلخانه با پلاستیک تعدادی از همین سیمها روی پوشش پلاستیکی نصب می شوند تا پوشش گلخانه مستحکم تر شود.
در هنگام ساخت گلخانه باید نکات زیر را در نظر گرفت:
1. اگر سطح گلخانه خیلی وسیع باشد کنترل درجه حرارت و تهویه آن مشکل می باشد. لذا بهتر است سطح کشت در واحدهای کوچک و جداگانه 300-500 m2 تفسیم شود.
2. ارتفاع داربستی که بوته های خیار به آن بسته می شود حدودm 2 است. بنابراین ارتفاع دیواره های جانبی گلخانه باید حداقل 2 m باشد
3. شیب سقف باید به اندازه ای باشد که استحکام کافی داشته باشد و آب باران و برف را روی خود نگه ندارد. از طرفی اگر ارتفاع خیلی باشد فضای اضافه گلخانه بیشتر شده و هزینه گرم کردن آن افزایش می یابد. لذا شیب را باید حدود 25-30% گرفت. البته در گلخانه کوآنست بدلیل انحنای سقف این مشکل تا حدود زیادی رفع می شود.
4. در بعضی مواقع لازم است که هوای گلخانه را خارج کنیم و چون هوای گرم سبک است و معمولاً زیر سقف می ایستد بهتر است در سقف گلخانه دریچه هایی تعبیه شود که در مواقع لازم این دریچه ها باز شده و هوای گرم خارج شود. در گلخانه های کوآنست باز و بسته کردن این دریچه ها مشکل است. لذا در دیواره های جانبی گلخانه و به فاصله 1-1.5 m از سطح زمین دریچه هایی را جاسازی می کنند و در مواقع لزوم آنها را باز می کنند. در ضمن در دو انتهای گلخانه و در نزدیکی سقف دو پنکه (فن) قرار می دهند که هوای گرم زیر سقف را خارج کنند.
5. برای اینکه در هنگام ورود به گلخانه با باز کردن در ورودی هوای گلخانه بطور ناگهانی عوض نشود بعد از در ورودی یک اتاقک کوچک تعبیه می شود که ابتدا وارد این اتاقک می شویم و سپس به در اصلی گلخانه می رسیم و با باز کردن آن وارد فضای گلخانه می شویم.
6. در محاسبات گلخانه ها معمولاً وزن برف را در نظر نمی گیرند. چون برف در اثر گرمای گلخانه آب می شود. ولی در مناطقی که خطر ریزش برف سنگین وجود دارد باید پس از بارش گلخانه را گرم کنیم این برف سریعاً آب شود. در غیر اینصورت و بخصوص در گلخانه های دوطرفه خطر خوابیدن سقف وجود دارد.
7. معمولاً گلخانه های دو طرفه که دارای دیواره های جانبی عمودی هستند در برابر باد به شکل مانع عمل می کنند و لذا بادهای شدید به آن خسارت میزنند. ولی گلخانه های کوآنست به دلیل قوسی شکل بودن جریان باد را ملایم می کنند. به علاوه گلخانه های کوآنست به دلیل انحنایی که دارند برف و باران را روی خود نگه نمی دارند و آب را به راحتی جاری می کنند. لذا در بیشتر نقاط جهان استفاده از گلخانه های کوآنست عمومیت بیشتری یافته است.
خاک مناسب برای خیار درختی:
خاک مورد استفاده در گلخانه های کشت خیار بایستی دارای بافت سبک (Sandy loam) بوده و از نفوذپذیری خوبی برخوردار باشد. این نوع خاک هر چه از نظر داشتن هوموس تقویت گردد کاشت خیار در آن دارای عملکرد بهتری خواهد بود. تقویت خاکهای سبک را می توان با کودهای حیوانی تامین نمود.
اگر خاک قابل استفاده کمی سنگین باشد می توان با اضافه کردن مقداری شن شسته عاری از آهک و گچ به همراه کمپوست بطوریکه از نظر مصرف میزان مورد نیاز جنبه اقتصادی جنبه اقتصادی داشته باشد آنرا اصلاح نمود. همچنین در صورت نفوذپذیری کم آب یا زه دار بودن خاک می توان از لوله های مشبک پلی اتیلن و نصب در زیر پشته های خاک نیز استفاده نمود. این روش میتواند زهکشی لازم را برای خاک تامین نماید. خاکهای نسبتاً سنگین و یا خاکهایی که دارای نمک زیاد باشند اصلاً مناسب نمی باشند زیرا تهویه، آبشویی و ضدعفونی اینگونه خاکها بسیار مشکل می باشد و مطمئناً به رشد ریشه نیز صدمه می زند.
تجربه خیارکاری در خاکهای سبک بیابانی (سرخه) که املاح آهکی و گچی در حداقل باشد و درصد شن آن بیش از 50% باشد نشان داده است که اینگونه خاکها بهترین بسترها بوده و در آن محصول خوبی تولید شده است. در انتخاب بسترهای خاکی چنانچه بستر زیرین (بیش از عمق 25 cm) آنها سخت و غیرقابل نفوذ باشد بایشتی با استفاده از زیرشکنهای مناسب این لایه شکسته شود و یا از کاشت خیار صرفنظر نمود.
PH مناسب بستر خاکی6.5-7.5 و EC کمتر از 3000µmos/cm (3 دسی زیمنز بر متر) می باشد. قابلیت جذب عناصر به وسیله PH بستر محیط ریشه تعیین و مشخص می شود. در PH پائین نسبت عناصر قابل جذب و محلول آهن، منگنز و آلومنیوم بیشتر بوده و در نتیجه همه آنها باعث تثبیت و غیر قابل استفاده شدن فسفر می شود.همچنین میزان کلسیم، منیزیم، گوگرد و ملیبدن قابل استفاده نیز در PH پائین کاهش می یابد. از طرفی مقدار فسفر، آهن، منگنز، روی، مس و بر در PH بالا محدود می شود.
سایر بسترها:
بسترهای خاکی همراه با مواد دیگر: اینگونه بسترها توده هایی از کاه و کلش و پیت، کمپوست و از این قبیل می باشند که روی پشته ها قرار می گیرند و یا با خاک پشته ها مخلوط می گردند. در این بسترها ریشه ها به خوبی توسعه پیدا می کنند و گرمای محیط ریشه و Co2 لازم نیز به میزان کافی تولید میگردد. ازجمله این بسترها کاه پوسیده روی پشته ها است.
در اینگونه بسترها هر ردیف آن بوسیله بسته های کاه پرس شده پوشیده میشود. بدین طریق که پهنای بسته ها روی زمین و عرض آنها در امتداد یکدیگر قرار گرفته باشند. در هر 1000 m2 حدود 10 Ton کاه و به تعداد 560 بسته کاه 18 Kg مصرف می گردد. برای آماده سازی اینگونه بسترها برای هر بسته حدود 30 Lit آب مورد نیاز است. کودهای شیمیایی مورد نیاز برای هر کیلو کاه مجموعه ای از کودهای زیر است که بطور یکنواخت روی توده کاهها پخش میشوند.
7gr نیترات آمونیوم 26% 7gr آهک
7gr سوپر فسفات تریبل
7gr نیترات پتاسیم
4.5gr سولفات منیزیم
آنگاه در چند نوبت و به میزان 2-3 Lit برای هر بسته روی آنها به آهستگی آبیاری شود. در این زمان دمای گلخانه نبایستی از 15° c پائینتر رود. با این وصف بعد از مدتی دمای توده کاه به 38° c می رسد. در این روش استفاده از کاه گندم برای واریته های خیار طولانی رشد و کاه جو بای خیارهای با طول رشد کوتاه استفاده می شود.
بسترهای آبکشت: بسترهایی که صرفاً از محلول مواد غذایی کامل استفاده میشود و نیازی به خاک نمیباشد و فقط از نگهدارندهای واسطه ای مثل بسته های حاوی پشم سنگ و یا پیت خالص و یا ماسه و شن شسته که روی بتن تعبیه شده اند می توان استفاده نمود. در این سیستم ها هزینه های ضدعفونی قابل توجه نمی باشد ولی تأمین انواع مواد غذایی مورد نیاز بطور مداوم نیاز به اصلاح و کنترل دارد، ضمن اینکه نگهداری بوته در این گونه بسترهای سست باعث افزایش هزینه ها می گردد. در این روش ریشه ها به خوبی توسعه پیدا نمی کنند و گرمای لازم و Co2 مورد نیاز در محیط ریشه نیز بوجود نمی آید.
مشخصات بوتانیکی خیار:
خیار گیاهی است از گیاهان گلدار، از رده دولپه ای ها، از گیاهان یکساله جالیزی، از خانواده کدوئیان(Cucurbithacae) و از جنس Cucurbita با نام علمی(Cucumis sativus). ریشه ان نسبتاً سطحی است و برای کاشت آن باید خاک سطح الارض کاملاً آماده و غنی از مواد غذایی باشد. ریشه آن یکساله و گاهی هم دائمی است. ساقه آن علفی و به رنگ سبز روشن، آبدار و دارای پوست نازک و کرکهای ریزی است که از ساقه منشعب می شوند. طول بوته خیار با توجه به هرسی که انجام می شود مکن است به بیش از 6 m برسد که نگهداری بوته ها در گلخانه بوسیله پیچاندن آن به دور نخهای ضخیم و همچنین پیچیده شدن پیچکها به دور نخها که نگهداری بوته ها را محکم می نماید امکانپذیر است. در واریته های معمولی برگها نسبتاً کوچک در واریته های بکرزا یا پارتنوکارپیک برگها بزرگتر، پنجه ای شکل و به رنگ سبز روشن بوده و بریدگی های کم عمق، برگ را به پنج قسمت یا Lobe که غالباً به شکل مثلث هستند، تقسیم می کند. دمبرگ آن بلند، آبدار، قطور، و رگبرگها مشخص و روشنتر از خود برگ هستند. میوه خیار از لحاظ گیاهشناسی شفت بشمار میرود یعنی میوه ای است گوشتی که برون بر آن نازک، میانبر آن گوشتی و خوراکی و درون بر آن غشائی و سخت است.
رشد رویشی ریشه این گیاه در مقایسه با اندامهای هوایی آن بسیار ضعیفتر میباشد ولی در محل یقه و حتی قسمتهایی از ساقه که با خاک تماس حاصل مینمایند ریشه های نابجا تولید می کند، همچنین ریشه ها بیشتر در قسمتهای قابل تهویه سطح خاک رشد کرده و انتشار می یابند که در این رابطه ضرورت تهیه یک بستر تقریباً سبک از نظر بافت خاک و قابل تهویه معلوم می گردد.
محل پیدایش میوه روی ساقه دو حالت دارد:
1. خیارهایی که روی ساقه اصلی و در زاویه برگها تولید می شوند.
خیارهایی که روی ساقه فرعی تولید می شوند که دراینصورت ساقه های جانبی به هرس منظم احتیاج دارند.
مشخصات بذر خیار گلخانه ای[1]:
برای پرورش خیار در گلخانه صرفاً باید از بذور پارتنوکارپیک استفاده کرد و از کاشت بذور معمولی در گلخانه اجتناب کرد. لازم به ذکر می باشد که پارتنوکارپیکی عبارت است از تشکیل و رشد میوه بدون تلقیح تخمکها. این پدیده به نحوی گسترده در سبزیجات خانواده کدوئیان بخصوص خیار بروز میکند. در واریته های معمولی گلهای نر و ماده جدا از هم بوده و گلهای نر زودتر از گلهای ماده ظاهر می گردند. ولی در عوض واریته های پارتنوکارپیک گل نر وجود نداشته و گلهای ماده بدون عمل گرده افشانی و لقاح تولید میوه میکند.
در این نوع خیار نیازی به گرده افشانی نیست و میوه بصورت پارتنوکارپیک تشکیل می شود، لذا چنانچه حشراتی از بیرون گلخانه گرده گل بوته دیگر خیارهای هوایی را به روی گل ماده بوته خیار داخل گلخانه بنشانند خیار تولیدی از کیفیت ظاهری پائین تر برخوردار خواهد بود.
در بعضی از واریته های خیار داربستی طول میوه ممکن تا 50 cm برسد که با توجه به ذائقه و بازارپسندی مصرف کنندگان ایرانی هم اکنون واریته هایی کشت می گردد که طول میوه آنها حداکثر به 30 cm برسد.
میوه این نوع خیار دارای پوستی خوراکی، بدون تخم و بدون ایجاد نفخ میباشد. بذر خیار گلخانه ای معمولاً با روشهای علمی و بسیار پرهزینه ژنتیکی تولید می شود و به همین دلیل قیمت آن بسیار گران بوده و بصورت عددی بفروش می رسد. این بذرها در هوای آزاد بخوبی نمی تواند بخوبی گلخانه میوه تولید کند زیرا در اثر تلقیح با گرده سایر ارقام، تولیدی یکنواخت نداشته و میوه آن از شکل اصلی خود خارج شده و بدفرم و بدشکل می شود.
خیار پارتنوکارپیک دارای ارقام متعددی است که بسیاری از آنها فاقد شکل و رنگ و اندازه مورد پسند بازار ایران است. بنابراین از بین واریته های متعددی که به بازار عرضه می شوند باید انواعی را که برای کاشت در ایران مناسبند انتخاب نمود. واریته هایی از قبیل دومینوس جی.آر.اس[2]، دومینوس جی.آر.اچ[3]، هیلارس [4]9811، سینا، بیلانکو، خیار دولاب و خیار اصفهان در ایران نتایج چشمگیر و مرغوبیت بی سابقه ای نشان داده اند. چند واریته از خیارهای بلند اروپایی مانند سندرا[5] نیز در ایران آزمایش شده که طول آنها به 35-40 cm میرسد. اگرچه بذر پارتنوکارپیک بسیار گران بوده و هزینه کاشت و نگهداری نسبتاً بالایی دارد ولی با توجه به عملکرد بالا و قیمت گران خیار گلخانه ای، نه تنها این هزینه ها جبران می شوند بلکه سود سرشاری هم نصیب تولید کنندگان می گردد.
برای انتخاب بذر خیار درختی بهتر است از بذرهایی استفاده گردد که بیش از 6 ماه از تولید آنها گذشته باشد زیرا بذر خیار دوره خواب کوتاهی دارد که در آن ایام ممکن است جوانه نزند، ضمن اینکه گذشت بیش از دو سال نیز از نظر قوه نامیه مناسب نمی باشد.
تلخی موجود در میوه های خیار در اثر ماده ای بنام کوکوربیتاسین که در ته آنها وجود دارد و در ریشه ساخته می شود اما در خیارهای هیبرید گلخانه ای دیده نشده و یا خیلی به ندرت اتفاق افتاده است.
[1]- Seed Specification
[2]_ Dominus J.R.S
[3] _ Dominus J.R.H
[4] _ Hillares 9811
[5] _ Sandra
دانیتو بذری تک گل و رویال بذری چند گل است که قابل کاشت در اکثر فصول سال است.
نسیم فقط برای کاشت در تابستان و مناطق گرم کشور مثل یزد قابل استفاده است این بذر بذری پر گل و کم برگ است.
مراحل مختلف کشت خیار درختی:
تهیه زمین:
تهیه زمین به نجو مطلوب برای کشت بذر اهمیت دارد. زمین خیار باید با شخم عمیق برگردانده شود و همانطوریکه در مبحث کوددهی قبل از کاشت توضیح داده شد با کودهای لازم تقویت شود.
بوته های خیار را می توان یک ردیفه و یا دو ردیفه کاشت ولی کشت دو ردیفه متداول تر است. فواصل بین ردیفها و بوته ها به عوامل زیادی از قبیل عرض گلخانه، محل تیرکها و ستونها و... بستگی دارد. ولی در نهایت باید فواصل را طوری تنظیم کرد که تراکم در واحد سطح از حد معینی تجاوز نکند در غیراینصورت بروز انواع بیماریها و کمبودها در اثر انبوه بودن شاخ و برگ اجتناب ناپذیر است. چراکه با افزایش شاخ و برگ، دریافت نور برای تمام بوته ها یکسان نخواهد بود. معمولاً فواصل را طوری تعیین می کنند که تراکم متوسط بوته ها 2.5-3 بوته در متر مربع باشد. البته خیارهای بلند اروپایی حدود 1.5-2 بوته در متر مربع هم کافی است.
فواصل کاشت:
فواصل کاشت در سیستم آبیاری جوی و پشته: عرض جوی 40-50cm و عرض پشته حدود 100cm است. بوته ها در دو طرف جوی و 5cm دورتر از لبه جوی کشت می شوند.
با توجه به فواصل گفته شده، فاصله ردیفها در دو طرف جوی 50-60cm و در دو طرف پشته 90cm خواهد بود. فاصله بوته ها در روی هر ردیف 40cm میباشد.
باید دقت کرد که فاصله ردیفها در دو طرف پشته ها از 90 cm کمتر نشود. زیرا در غیر اینصورت نور کافی به بوته ها نمی رسد و رفت و آمد مشکل میشود.
فواصل کاشت در سیستم آبیاری قطره ای: در آبیاری قطره ای جوی وجود ندارد و بجای آن یک لوله پلاستیکی که در فواصل معینی دارای سوراخ می باشد برای آبیاری استفاده می شود. ردیفهای خیار در دو طرف لوله آبیاری قطره ای بفاصله 50-60 cm کاشته میشوند و از این دو ردیف تا دو ردیف بعدی90cm فاصله منظور می شود. در آبیاری قطره ای بجای جوی از یک نوار برجسته خاک که سطح آن حدود 6-10 cm از سطح پشته بالاتر است ایجد می شود و لوله آبیاری در وسط این نوار خاک قرار می گیرد. عرض نوار خاک برجسته حدود 70 cm است و بوته ها از هر طرف 10 cm داخل نوار گذاشته میشوند.
البته فواصل گفته شده همیشه ثابت نیستند و در نقاط مختلف بنابر نظر کارشناسان و تولید کنندگان ممکن است تغییراتی داشته باشند. اکثراً تصور میشود که هر چه تعداد بوته خیار در واحد سطح بیشتر باشد میزان محصول نیز به همان نسبت افزایش می یابد. البته این رابطه تا حد معینی درست است ولی همانطوریکه قبلاً هم گفته شد چنانچه تعداد بوته ها از حد مطلوب بیشتر شود انبوهی شاخ و برگ مانع رسیدن نور شده و موجب کاهش کیفیت میوه و توسعه بیماریها می گردد و در ضمن در مقدار برداشت نیز تأثیر می گذارد.
در کشت پائیزه که به علت در پیش بودن سرما رشد بوته نسبتاً محدود است توصیه می شود که تراکم بوته را 10% بیشتر می گیرند و در کشت بهاره که هوا رو به گرمی می رود و بوته ها رشد بهتری دارند تراکم مناسب 10% کمتر از حد متوسط می باشد.
پوشش خاک:
در آبیاری قطره ای روی خاک را با یک لایه پلاستیک (پلی اتیلن) می پوشانند و دو طرف نوار پلاستیک را حدود 10 cm زیر خاک می کنند. سپس در محل کاشت بذر روی پلاستیک یک بریدگی مثلثی شکل ایجاد کرده بذر را زیر بریدگی می کارند. بوته خیار بعد از سبز شدن از محل بریدگی پلاستیک خارج می شود و بقیه قسمتهای خاک زیر پوشش پلاستیک محفوظ می ماند.
پوشش پلاستیک شفاف معمولی باعث حفظ رطوبت و حرارت خاک می شود. در شرایط عادی درجه حرارت خاک زیر پوشش بطور متوسط 4-5° c از خاک بدون پوشش بیشتر است. در نتیجه ریشه ها بهتر رشد کرده و نمو خیار تسریع می کنند.درصورتیکه از نوار پلاستیک مشکی یا قهوه ای رنگ برای پوشش پشته ها استفاده شود از رشد علفهای هرز نیز جلوگیری شده و هزینه وجین بطور قابل ملاحظه ای کاهش می یابد
پنج شنبه 29/5/1388 - 0:49
محبت و عاطفه
در بیمارستانی ، دو مرد بیمار در یك اتاق بستری بودند.
یكی از بیماران اجازه داشت كه هر روز بعد از ظهر یك ساعت روی تختش بنشیند .
اما بیمار دیگر مجبور بود هیچ تكانی نخورد و همیشه پشت به هماتاقیش روی تخت بخوابد آنها ساعتها با یكدیگر صحبت میكردند، از همسر، خانواده، خانه، سربازی یا تعطیلاتشان با هم حرف میزدند هر روز بعد از ظهر ، بیماری كه تختش كنار پنجره بود ، مینشست و تمام چیزهایی كه بیرون از پنجره میدید برای هماتاقیش توصیف میكرد.
بیمار دیگر در مدت این یك ساعت ، با شنیدن حال و هوای دنیای بیرون ، روحی تازه میگرفت این پنجره ، رو به یك پارك بود كه دریاچه زیبایی داشت مرغابیها و قوها در دریاچه شنا میكردند و كودكان با قایقهای تفریحیشان در آب سر گرم بودند. درختان كهن ، به منظره بیرون ، زیبایی خاصی بخشیده بود و تصویری زیبا از شهر در افق دوردست دیده میشد.
همان طور كه مرد كنار پنجره این جزئیات را توصیف میكرد ، هماتاقیش چشمانش را میبست و این مناظر را در ذهن خود مجسم میكردروزها و هفتهها سپری شد
یك روز صبح ، پرستاری كه برای حمام كردن آنها آب آورده بود ، جسم بیجان مرد كنار پنجره را دید كه با آرامش از دنیا رفته بود . پرستار بسیار ناراحت شد و از مستخدمان بیمارستان خواست كه مرد را از اتاق خارج كنند مرد دیگر تقاضا كرد كه تختش را به كنار پنجره منتقل كنند . پرستار این كار را با رضایت انجام داد و پس از اطمینان از راحتی مرد، اتاق را ترك كرد.
آن مرد به آرامی و با درد بسیار ، خود را به سمت پنجره كشاند تا اولین نگاهش را به دنیای بیرون از پنجره بیندازد .
بالاخره او میتوانست این دنیا را با چشمان خودش ببینددر كمال تعجت ، او با یك دیوار مواجه شد مرد ، پرستار را صدا زد و پرسید كه چه چیزی هماتاقیش را وادار میكرده چنین مناظر دلانگیزی را برای او توصیف كند
پرستار پاسخ داد: شاید او میخواسته به تو قوت قلب بدهد. چون آن مرد اصلا نابینا بود و حتی نمیتوانست دیوار را ببیند.
پنج شنبه 29/5/1388 - 0:42
طنز و سرگرمی
زندگی آقایون از بدو تولد تا بعد از مرگ!!!
زندگی آقایون از بدو تولد تا بعد از مرگ!!!
1- شش سال اوّل زندگی:
• گریه نکن
• شیطونی نکن
• دست تو دماغت نکن
• مامانت رو اذیّت نکن
• روی دیوار نقاشی نکن
• انگشتت رو تو پریز برق نکن
• دمپایی بابا رو پات نکن
• به خورشید نگاه نکن
• شبها تو جات جیش نکن
• تو کمد مامان فضولی نکن
• با اون پسر بیتربیته بازی نکن
• اسباببازیها رو تو دهنت نکن
• دماغت رو تو لوله جاروبرقی نکن
2- دوره دبستان:
• موقع رفتن به مدرسه دیر نکن
• پات رو تو جامیزی نکن
• ورقهای دفترت رو پاره نکن
• مدادت رو تو دهنت نکن
• تخته پاککن رو خیس نکن
• حیاط مدرسه رو کثیف نکن
• دست تو کیف بغل دستیت نکن
• تختهسیاه رو خطخطی نکن
• گچ رو پرت نکن
• تو راهرو سرو صدا نکن
• تو کلاس پچپچ نکن
• ATARI بازی نکن
3- دوره راهنمایی:
• ترقّه بازی نکن
• SEGA بازی نکن
• موقع برگشتن از مدرسه دیر نکن
• تو کوچه فوتبال بازی نکن
• دست تو جیبت نکن
• با مامانت کلکل نکن
• تو کلاس صحبت نکن
• بعد از ظهر سروصدا نکن
• اتاقت رو شلوغ نکن
• روی میز بابات کتابهات رو ولو نکن
• با بچّههای بیادب رفت و آمد نکن
• جرّ و بحث نکن
4- دوره دبیرستان:
• با کامپیوتر بازی نکن
• تقلّب نکن
• با دوستات موتورسواری نکن
• عصرها دیر نکن
• با بابات دعوا نکن
• تو کلاس معلّمتون رو مسخره نکن
• مردمآزاری نکن
• نصف شب سرو صدا نکن
• وقتت رو با مجله تلف نکن
• چشمچرونی نکن
5- دوره دانشگاه:
• رشتهای رو که دوست داری انتخاب نکن
• ?? ساعته چت نکن
• سر کلاس درس غیبت نکن
• خیابونها رو متر نکن
• تو سیاست دخالت نکن
• شب برای شام دیر نکن
• با مأمور پلیس کلکل نکن
• چراغ قرمز رو عشقی رد نکن
• موبایلت رو Reject نکن
• حذف پزشکی نکن
• آستین کوتاه تنت نکن
• همه رو دودره نکن
6- دوره سربازی:
• موهات رو بلند نکن
• روت رو زیاد نکن
• از اوامر سرپیچی نکن
• فرار نکن
• با اسلحه شوخی نکن
• غیبت نکن
• به آینده فکر نکن
• درگیری ایجاد نکن
• به فرمانده بیاحترامی نکن
• غیر از خدمت به هیچ چیز دیگری فکر نکن
• با رئیس عقیدتی جرّ و بحث نکن
• اعتراض نکن
• از تلف شدن وقتت ناله نکن
• از آشپزخونه دزدی نکن
7- دوره شوهر بودن:
• با زنت شوخی نکن
• با دوستانت الواتی نکن
• تو Orkut خودت رو Single معرفی نکن
• به زنهای دیگه نگاه نکن
• موبایلت رو قایم نکن
• از عکسهای قبل از ازدواجت نگهداری نکن
• پولت رو خرج دوستات نکن
• رفتار دوران مجرّدی رو تکرار نکن
• غیر از زندگی مشترک به هیچ چیز فکر نکن
• ریسک نکن
• بدون اجازه زنت هیچ کاری نکن
8- دوره پدر بودن:
• بچّه رو تنبیه نکن
• به بچّه بیتوجّهی نکن
• بچّهت رو با بچّههای دیگه مقایسه نکن
• به بچّه توهین نکن
• بچّه رو از بازی منع نکن
• بچّهت رو به کتک زدن بچّه دختر شمسی خانوم تشویق نکن
• با بچّه کلکل نکن
• بچّه رو محدود نکن
• بچّه رو از جنس مخالف دور نکن
• به مادر بچّه بیتوجّهی نکن
• بچّه رو به هیچ چیز مجبور نکن
• آزادی بچّه رو محدود نکن
• از خواستهای بچّه چشمپوشی نکن
9- دوره پیری:
• برای بچّههات مزاحمت ایجاد نکن
• نوههات رو لوس نکن
• با پیرزنهای دیگه معاشرت نکن
• به خاطراتت فکر نکن
• پولت رو خرج نکن
• هوس جوونی نکن
• غیر از آخرتت به هیچ چیز فکر نکن
• با زنت بیوفایی نکن
• از رفتن به خانه سالمندان احساس نارضایتی نکن
• لباس شاد تنت نکن
• به بیوه شدن دختر شمسی خانوم توجّه نکن
• تو وصیتنامه، هیچکس رو فراموش نکن
• از گذشته ناله نکن
• به هر کی رسیدی، نصیحت نکن
• به آینده فکر نکن
پنج شنبه 29/5/1388 - 0:41