تبیان، دستیار زندگی

رویدادهای مهم 13 تیر در تقویم خورشیدی:

• روز مبارزه با بیماری‏‌های قابل انتقال بین انسان و حیوان

• انتشار روزنامه‌ صدر انقلاب‌ به‌ سردبیری " سعید نفیسی" (1302 ش)

• تبعید دسته جمعی علمای بزرگ شیعه از عتبات عالیاتِ عراق به ایران (1302 ش)

• تشییع‌ جنازه‌ بی سابقه‌ "میرزا زاده‌ عشقی" مدیر روزنامه‌ قرن‌ بیستم‌ (1302 ش)

• امضای عهدنامه بین ایران و عراق در مورد اختلافات مرزی دو كشور، تحت فشار انگلستان (1316 ش)

• تصویب‌ قانون‌ مربوط به‌ نشر آگهی‌های دولتی (1336 ش)

• آغاز سومین‌ جشنواره‌ فیلم‌های آموزشی، تربیتی (1344 ش)

• درگذشت استاد "محمدمعین" ادیب برجسته معاصر (1350 ش)

• توقیف کلیه دارایی‌های ایران در بانک‌های آمریکا توسط دولت مستکبر آن کشور (1359 ش)

• اولین‌ دوره‌ آموزش‌ نظامی گروهی از وزرا و معاونین‌ ادارات‌ (1365 ش)

رویدادهای مهم این روز در تقویم قمری :

• نزول كتاب مقدس تورات بر "حضرت موسی بن عمران" به نقل از نبی اكرم(ص)

• درگذشت "ابو یعلی محمدبن حسن شریف جعفری" عالم نامی قرن پنجم (463 ق)

• رحلت فقیه جلیل "حمزة بن عبدالعزیز دیلمی" (463 ق)

رویدادهای مهم این روز در تقویم میلادی (4 جولای):

• اتمام كار ساختن بند امیر در فارس (979 م)

• روز ملی و استقلال "ایالات متحده امریكا" از انگلستان (1776 م)

• مرگ "توماس جفرسون" متفكر و رئیس جمهور امریكا (1826 م)

• مرگ "جیمز مونرو" پنجمین رئیس جمهور امریكا (1831 م)

• درگذشت "فرانسوا شاتوبِریان" نویسنده، ادیب و محقق شهیرفرانسوی (1848 م)

• تولد "جان كالوین كولیج" سی‏امین رئیس‎‏جمهور امریكا (1872 م)

• تولد "جوزف گاریبالْدی" میهن‏‎پ‏رست و آزادی‏‌خواه معروف ایتالیایی (1882 م)

• مرگ "تئودور اشتورْمْ" ادیب معروف آلمانی (1888 م)

• تولد " ژان‌ کوکتو "، شاعر، داستان‌ نویس‌، مقاله‌ نویس‌، نقاش، نمایشنامه‌ نویس‌، فیلم‌ساز و طراح‌ فرانسوی (1889 م)

• وقوع زلزله مهیب در ایالت "كانسو" چین و مرگ دویست هزار نفر (1920 م)

• روز ملی "تونگا" (1970 م)

• درگذشت "مادام كوری" فیزیك‏دان برجسته فرانسوی (1934 م)

بانو مانیا اسكولودوسْكا معروف به ماری كوری، فیزیك‏دان شهیر فرانسوی در هفتم نوامبر 1867میلادی در ورشو پایتخت لهستان به دنیا آمد. وی پس از پایان تحصیل، مدتی به تدریس اشتغال یافت و سپس ساكن پاریس شد. ماری در 28 سالگی با پیِر كوری ازدواج كرد و در دانش‏سرای عالی دختران در شهر سور فرانسه به تدریس فیزیك پرداخت. او در سال 1896 با كمك هانری بكرل دانشمند فرانسوی، خواص رادیو اكتیویته را در اورانیوم و با یاری شوهرش، خواص رادیو اكتیویته توریوم و پولوتونیم را نیز كشف كرد. ماری كوری، در سال 1898 نیز فلز رادیوم كه بیش از تمام فلزات، خاصیت رادیواكتیویته دارد را با كمك یكی از همكارانش كشف نمود و به سبب این كشف بزرگ در سال 1903، جایزه نوبل گرفت. پس از چندی در 19 آوریل 1906میلادی، همسر دانشمندش پیركوری، در اثر یك سانحه تصادف درگذشت و این واقعه تاسف آور، روح آرام مادام كوری را سخت منقلب و ناراحت ساخت. با این حال از فعالیت‏‎های علمی خود دست نكشید و به مدارج علمی بالاتری رسید. مادام كوری در سال 1911 نیز جایزه نوبل شیمی را به مناسبت تجزیه رادیوم دریافت كرد. ماری كوری با این كشف، دنیا را تكان داد اما هرگز حاضر نشد از آن بهره مالی ببرد. وی در این زمان به عنوان اولین زن، به استادی دانشگاه سوربُن فرانسه رسید و كارهای علمی خود را تا آخر عمر ادامه داد. سال‏‎های پایانی زندگانی ماری‏كوری كه به سبب كار مداوم در آزمایشگاه، سلامتی‏‎اش به خطر افتاده بود، اگرچه با بیماری، اما همچنان به كار و فعالیت گذشت. او در این سال‏ها، مسئولیت ریاست انیستیتو پاستور پاریس و لابراتور رادیو اكتیویته را كه دانشگاه پاریس مخصوص او ساخته بود، برعهده داشت. ماری‏ كوری، به عنوان بزرگ‏ترین زن دانشمند جهان، سرانجام در چهارم ژوئیه 1934میلادی در حالی كه سلول‏‎های بدنش بر اثر تماس با تابش رادیوم كاملاً فرسوده شده بود، در 67 سالگی درگذشت.

جزایر تونگا (پُلی نزی) با 750 كیلومتر مربع وسعت در مركز قاره اقیانوسیه در اقیانوس كبیر و در جنوب جزایر ساموآ و شرق جزایر فیجی واقع شده‎‏اند. تونگا متشكل از 169 جزیره آتشفشانی و مرجانی است كه 36 جزیره آن، قابل سكونتند. جمعیت آن 100/000 نفر و از نژاد تونگایی )پُلی نزی( و اكثراً پروتستان و دارای زبان رسمی تونگایی و انگلیسی می‏‎باشند. پایتخت آن نوكوآلوفا و دارای واحد پول پاآنگا است. جزایر تونگا به تدریج در قرن هفدهم توسط هلندیان كشف شد و در سال 1862میلادی حكومت سلطنتی مشروطه برقرار گردید. این جزیره در سال 1900 با حفظ رژیم مشروطه، تحت الحمایه انگلستان شد و سرانجام در سال 1970 به استقلال رسید. روز چهارم ژوئن یا تولد پادشاه به عنوان روز ملی تونگا نام‏گذاری شده است.

تئودور اشتورم ادیب آلمانی، در 14 دسامبر 1817میلادی در شهر هوسوم در شمال آلمان به دنیا آمد. وی طی تحصیلات متوسطه، در رشته حقوق به تحصیل پرداخت و چند سالی نیز به وكالت دادگستری اشتغال یافت و از سال 1853میلادی به مدت 10 سال به عنوان قاضی در خدمت دولت پروس بود. اشتورم در همین ایام كار نویسندگی را به طور جدی پیگیری كرد و با خلق دو داستان شاعرانه با نام‏ه‌ای ایمِنسی و سوار بر اسب سفید، به شهرت و محبوبیت فراوانی رسید به طوری كه تنها با همین دو اثرْ كافی است تا مردم آلمان و جهان، او را یك نویسنده توانا بدانند. او پیش از آنكه شاعر باشد، نویسنده و داستان سرای ماهری بود و با توجه به داستان‏‎های كوتاه و فراوان وی، می‏‎توان او را آغازگر این فن در آلمان دانست، به طوری كه در تاریخ ادبیات آلمان، همیشه داستان‏‎های كوتاه اشتورم، شاه‏كارهای واقع‏بینانه شاعرانه خوانده می‏‎شود. ضمن آنكه این شیوه كار برای فكر آلمانی، كشش و جاذبه خاصی داشته است. اشتورم را یكی از بزرگ‏ترین نویسندگان و شعرای آلمان در قرن نوزدهم به شمار آورده‏‎اند. از آثار او می‏‌توان از داستان‏‌های ازتون، پسر سناتور و پل عروسك ساز را نام برد. تئودور اشتورم سرانجام در چهارم ژوئیه 1888میلادی در 71 سالگی درگذشت.

جوزف گاریبالدی میهن‏‎پرست شهیر و سیاست‎‏مدار ایتالیایى در 4 جولای سال 1807میلادی در این كشور به دنیا آمد. وی پس از آن كه در جوانی وارد ارتش شد، در سال 1834میلادی به جنبش سوسیالیستی ایتالیای جوان گروید و پس از مدتی به خاطر افكار انقلابیش محكوم به مرگ گردید. در نتیجه به امریكای جنوبی گریخت و در آن‏جا در دو جنگ داخلی شركت جست. در اوایل قرن نوزدهم، ایتالیا در گذر تهاجمات ناپلئون، مورد نزاع فرانسه بود و پس از ناپلئون نیز بخش‏‌هایى از این كشور جدا شد. در سال 1860میلادی هنگامی كه ملی‏گرایان ایتالیایى به متحد كردن ایالات و حكومت‏‌های كوچك شمال ایتالیا سرگرم بودند، گاریبالدی كه شخصی وطن‌‏پرست پرشور بود، بر آن شد تا خوی ماجراجویانه و تهوّر خویش را در راه وحدت ایتالیا به كار اندازد. از این رو برای این كه زودتر به هدفش نائل گردد، عقیده جمهوری خواهی را فدای وحدت مملكت خود ساخت و با تمام قوا به نفع ویكتور امانوئل، حاكم یكی از مناطق ایتالیا به نبرد پرداخت. در این زمان، گاریبالدی در رأس جنگجویان سرخ جامه‏‎ای كه آن‏ها را هزار قهرمان می‏‎خواندند عازم جنوب ایتالیا شد و پس از سه ماه نبرد، جزیره سیسیل را گشود. وی پس از ورود به جزیره و فتح شهر ناپْلْ در این منطقه، ویكتور امانوئل را پادشاه كلّ ایتالیا اعلام كرد. گاریبالدی بعدها تلاش نمود تا رم را نیز تصرف كند كه در این كار موفق نشد. گاریبالدی از آن پس تا آخر عمر به نگارش كتاب با عنوان "به خاطر ملت‏‎های ستم‏دیده" مشغول شد و دارای نقش مهم سیاسی نبود. گاریبالدی سرانجام در 2ژوئن سال 1882میلادی در 75 سالگی درگذشت.

کولیج نیز مانند برخی از اسلاف خود میراث خوار رئیس جمهوری بود که پیش از مرگ او سمت معاونت وی را برعهده داشت . وی توانست با انجام اقداماتی ذهن افکار عمومی آمریکا را از تمرکز بر رسوایی‌هایی که به حزب جمهوری‎خواه نسبت داده شده بودند، باز دارد. کولیج در سال ۱۹۲۴ بر رقبای انتخاباتی خود چیره شد و دوره خود را با رضایت افکار عمومی آمریکا به انتها رساند.

فرانسوا رنه دو شاتوبریان (معروف به شاتوبریان) (۱۷۶۸-۱۸۴۸ میلادی) (به فرانسوی: François-René de Chateaubriand) نویسنده، شاعر و سیاست‌مدار فرانسوی در سن ملو دیده به جهان گشود. او را به عنوان بنیانگذار رمانتیسیسم در ادبیات فرانسه می‌شناسند. زندگی در سال ۱۷۶۸ میلادی در شهر سن ملو فرانسه و در خانواده‌ای سرشناس و ثروتمند زاده شد. او پس از تحصیلات مقدماتی به خدمت ارتش درآمد. وی در پایان زندگی سفرهایی به یونان، قسطنطنیه، فلسطین و اسپانیا کرد و در بازگشت به فرانسه به مبارزه با ناپلئون پرداخت. آثار [ویرایش] شهرت عمده شاتوبریان مدیون اشعار رومانتیک و نثر شاعرانه اوست. او از پیشروان مکتب رومانتیسم فرانسه به شمار می‌رود. شاهکار او رنه است. آثار مهم او در زیر آمده‌است: رنه نبوغ مسیحیت مناظرات پس از مرگ عشق و عفت موهبت آتشین مسیح سفرنامه

جیمز مونرو (به انگلیسی: James Monroe) (زاده ۲۸ آوریل ۱۷۵۸ - درگذشت ۴ ژوئیه ۱۸۳۱) پنجمین رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا است که بین سال‌های ۱۸۱۷ تا ۱۸۲۵ رئیس جمهور آمریکا بود و چهارمین نفر از ویرجینیا است که به این سمت رسیده است. مونرو از یاران نزدیک توماس جفرسون و از جمله دیپلمات‌هایی بود که از انقلاب فرانسه حمایت کرده بودند. او در جنگ ۱۸۱۲ تحت فرمان جیمز مادیسون سمت‌های دبیر جنگ و دبیر دولت (وزارت امور خارجه) را به عهده داشت و نقشی کلیدی بازی کرد . در طول دوران او در سال ۱۸۱۹ فلوریدا به خاک آمریکا اضافه شد، واقعهٔ سازش میسوری در سال ۱۸۲۰ پیش آمد که در آن میسوری ایالتی برده‌دار اعلام شد و دکترین مونرو، یعنی اعلام مخالفت ایالات متحده با دخالت اروپا، نیز در سال ۱۸۲۳ اعلام شد . گرچه مونرو از اعضای قدیمی حزب دموکرات-جمهوری‎خواه بود، در دوران ریاست جمهوری‌اش از تحزب دوری کرد. دورهٔ او را «دورهٔ احساسات نیک» می‌نامند. شهر مونروویا پایتخت کشور آفریقایی لیبریا به نام جیمز مونرو نام‌گذاری شده‌است.

توماس جِفِرسون، سومین رئیس جمور امریكا، در 13 آوریل 1743میلادی در ایالت ویرجینیا به دنیا آمد. وی پس از طی تحصیلات خود، ابتدا به عنوان وكیل به خدمت پرداخت و با به دست آوردن موفقیت‏‎های پی در پی، به عضویت كانون وكلا درآمد تا این كه به كنگره ملی امریكا راه یافت. جفرسون از آن پس مدارج ترقی را طی كرد و به مناصبی هم‏چون وزارت كشور و معاونت رئیس جمهور دست یافت و در نهایت در سال 1800میلادی به ریاست جمهوری امریكا انتخاب شد. وی سال‏‎ها قبل از آن، پیشنهادی درباره الغاء بردگی داد كه رد شد اما آن چنان بر سر این كار پافشاری كرد كه به تصویب رسید. جفرسون هم‏چنین به هنگام نمایندگی كنگره امریكا، اعلامیه معروف خود در زمینه استقلال را قرائت كرد. او دو دوره ریاست جمهوری امریكا را برعهده داشت و علی‎‏رغم میل مردم برای انتخاب دوباره او به ریاست جمهوری، از این كار كناره گرفت. جفرسون مدعی دموكراسی و مخالف نظام سرمایه‎‏داری بود، با این حال، آشكارا از سلطه مطلق فردی بر كل جامعه و از تمركز تمامی اختیارات ایالات در دست رئیس جمهور جانبداری می‏‎كرد. او هرگز این شیوه را نافی دموكراسی نمی‏‎دانست. او هم‏چنین با اینكه از آزادی‏‎خواهی و از حق همه مردم در برخورداری از مزایای اجتماعی سخن به میان می‎‏آورد، در عین حال از بزرگ‏ترین ملاكان برده‏‎دار در ویرجینیا محسوب می‏‎شد. به طور مثال زمانی كه به ریاست جمهوری امریكا انتخاب می‏‎شد، تنها در یكی از مزارعش، بیش از یك‏صد و پنجاه برده سیاه‏پوست داشت كه در تمامی ساعات روز به كارهای سخت و طاقت فرسا اشتغال داشتند. جفرسون در آغاز دوران دوم حكومت خود در سال 1804میلادی، برای فرار از پرداخت حق تردد كشتی‏‌های امریكایى از دریای مدیترانه به دولت‏‌های شمال افریقا، كشتی‏‌های جنگی فراوانی را رهسپار این منطقه كرد و پس از حمله به بنادر شمال افریقا، از مطالبات مالی دولت‏‎های افریقایى جلوگیری كرد به طوری كه از آن پس، كشتی هی اروپایى و امریكایى بدون پرداخت كمترین وجهی از این منطقه عبور می‏كردند. اما آن چه شخصیت جِفِرسون را برجسته ساخته، نظرات سیاسی و اندیشه‏های فلسفی اوست. جفرسون در تاریخ امریكا، یكی از مردانی است كه جهانی‏‌‎ترین مغزها را داشت.
او علاوه بر علایق فلسفی، سیاسی و تربیتی، در موسیقی نیز دارای استعداد بود؛ مخترعی توانا بود و از طالبان عمیق ادبیات، ریاضیات، گیاه‏‎شناسی، جَوشناسی، جانورشناسی، نجوم، نژادشناسی و معماری به شمار می‏‎رفت. اما همه این علایقِ متفاوت از میل واحدی سرچشمه می‏گرفت و آن، میل كمك به هم‏وطنان خویش برای رسیدن به دانش بهتر و آزادی بیشتر و زندگی مرفه‎‏تر بود. هدف عمده او در زندگی، كمك به ایجاد و استقرار جامعه آزادی بود كه در آن برای تمام افراد، فرصت مناسب جهت انجام وظایف اجتماعی و نیل به سعادت و خوشبختی‏‎های شخص وجود داشته باشد. جفرسون از هواخواهان جدّی تعلیم و تربیت برای همه، تساهل مذهبی و الغای بردگی بود. اساس اندیشه‏‎های سیاسی جفرسون، تساوی حقوق و تبدیل حكومت‏‎ها به دموكراسی بود. به نظر او، حكومت دموكراسی تنها حكومتی است كه نمی‏‎تواند چه در ظاهر و چه در باطن برای همیشه با حقوق مردم ستیزه كند. فلسفه او بر پایه اصل اعتماد متقابل نهاده شده است. از دید جفرسون، به دلیل این كه برخی غیرقابل اعتمادند نباید همه را نامعتمد به شمار آورد. توماس جفرسون 18 سال آخر عمر را در ملك شخصی خود به نویسندگی، كشاورزی و نواختن موسیقی پرداخت تا این كه در چهارم ژوئیه 1826میلادی در 83 سالگی درگذشت.

كشور جمهوری فدرال ایالات متحده امریكا با 9/363/364 كیلومتر مربع وسعت در قاره امریكای شمالی و در كنار اقیانوس آرام و اطلس قرار دارد. پایتخت امریكا، واشینگتن دی سی و شهرهای مهم آن، نیویورك، لس‏آنجلس، شیكاگو، دیترویت و فیلادلفیا می‏‌باشند. جمعیت امریكا حدود 278 میلیون و پانصدهزار نفر می‌‏باشد. پیش‌‏بینی می‌‏شود جمعیت امریكا تا سال 2025 در حدود 326 میلیون نفر گردد. واحد پول این كشور دلار و زبان رسمی آنها انگلیسی است. سرزمین امریكا طی هزاران سال، محل زندگی سرخ‏پوستان بود تا این كه پس از كشف این سرزمین در اواخر قرن پانزدهم، كشورهای مختلف اروپایى هر كدام قسمتی از امریكا را تصرف كردند. با مهاجرت بیشتر اروپاییان، میلیون‏‎ها برده افریقایى نیز برای كار در مزارع و كارخانه‏‎ها به امریكا آورده شدند. از اوایل قرن هجدهم، نهضت استقلال‏‎طلبی در امریكا آغاز شد و مهاجرنشینان با كمك نیروهای انگلیسی، سربازان فرانسوی را از امریكا بیرون راندند. پس از این پیروزی، مهاجران به مخالفت با انگلیسی‏‎ها برخاسته و در سال 1775میلادی جنگ دو طرف آغاز شد. این جنگ علی رغم اعلام استقلال امریكا در 4 ژوئیه 1776میلادی همچنان ادامه یافت تا این كه در سال 1778 به شكست انگلیس و استقلال نهایى امریكا منجر شد. پس از آنكه با اتحاد میان 13 ایالت مهاجرنشین، كشور ایالات متحده امریكا پا به عرصه جغرافیای سیاسی گذاشت، دست‏یابی و تسلط بر تمامی مناطق حد فاصل اقیانوس اطلس و اقیانوس آرام در برنامه هیأت حاكمه این كشور قرار گرفت. 

براین اساس به وسیله تهدید، تطمیع، معامله، تصرف و خرید، سایر مناطق موجود، تحت سیطره امریكا درآمد و در این راه بسیاری از بومیان محلی و نیز سرخ‏پوستانِ این مناطق، قربانی اهداف استكباری دولت مردانی شدند كه در راه تشكیل امپراتوریِ خود، از هیچ جنایتی روی‏گردان نبودند. به این ترتیب در فاصله یك قرن، تعداد ایالات از 13 به 50 ایالت افزایش یافت. بر اساس قانونِ اساسی، هر یك از ایالت‏‎ها در قلمرو خود دارای استقلال داخلی هستند، گرچه در سال‏‎های اخیر حدود و اختیارات دولت فدرال افزایش یافته است. دولت امریكا در ابتدا به مسائل داخلی پرداخت و سپس بر اساس دكترین مونروئه در نیمه نخست قرن نوزدهم، به دول اروپایى در مورد دخالت احتمالی در امور داخلی قاره امریكا هشدار داد. این سیاستِ انزواطلبی در پایان جنگ جهانی دوم و از نیمه قرن بیستم كنار گذاشته شد و این كشور به عنوان یكی از دو قدرت برتر جهان وارد عرصه بین‎‏المللی گردید و دوران جنگ سرد را شكل بخشید. اگرچه در این مقطع، رویارویى شرق و غرب به جنگ مستقیم امریكا و شوروی منجر نشد، اما دامنه دخالت‏‎های امریكا در امور داخلی كشورها و حضور تجاوزكارانه این كشور، از جنوب شرق آسیا تا جنوب افریقا و از منطقه خاورمیانه تا امریكای جنوبی، بیش از ده كشور را در برمی‏‎گرفت. دخالت نظامی در كره، آنگولا، گرانادا، ویتنام و... نمونه‎‏هایى از عملكرد امریكا در دوره جنگ سرد است. اما این دورانِ 45 ساله با فروپاشی شوروی خاتمه یافت و پس از آن امریكا با اعلام نظم نوین جهانی به عنوان قدرت واحد جهانی به تحكیم موقعیت خود پرداخت و در فاصله زمانی حدود 10 سال، به 10 كشور جهان لشكركشی نمود. عملیاتِ نظامی در هائیتی، سومالی، پاناما، عراق و افغانستان و دخالت‏‎های بی‏‎شمار آشكار و پنهان این كشور نشان دهنده جهت‏گیری جدید و روش مداخله‏‎جویانه امریكاست.